Catalog

VATÇAPAN Yaz Haikuları/ Çeviren: Kenan Sarıalioğlu Korulukta uçan Yarasanın sesi Kaygı verici Shiki Durmadan ağlıyor Kaybolmuş çocuk Ama peşinde ateşböceklerinin! "Yaz sağanağı... Penceresinde dalgın Yalnız bir kadın..." Haiku, 5/7/5 heceli üç kısa dizeden olusan bir şıir. Japon yazınında geleneksel bir şiir biçimi olan, 5/7/5/ ve 7/7 hecelik iki bölümden oluşan tanka'dan kaynaklanan haiku, egemenliğini 17. yy'da Teikoku (15711653) dönemınde kurmuştur. Dört büyük isımle tarihini noktalayan haikuların bugün bile Japonva'da tutkulu yandaşlan vardır. Bu dört büyük usta: Bashö (16441694), Buson (17151783), Issa (17631827) ve Shiki (18661902)... Haikuların en önemli özelliği yalınhktır. Sözü fazla uzatmadan, önemli laflar etmeden, yaşanan geçici anın sonsuzluğunu, varoluşun özünü, bir dalganın köpüğüne değen martı kanadındaki parıluyı sonsuzlajtırır gibi açığa çıkaran haikular, Zen Budizm'de önemli bir kavram olan "satori" (fçe doğuş, iç aydınlanması) ile az çok özdeşleşen bir deneyimdir. 'Kuş uçtu yavru kaldı/ Gökyüzü mavi kaldı..." diyen mânilerimizle haikular arasında bir benzerliğın altını çizmek bir abartma olmaz sanırız. Biz burada, Roger Munier'nin mevsim haikularını derleyip Fransızcaya çevirdiği "Haiku" adlı kitaptan "Yaz Haikulan"nı sunuyoruz. Yelpaze satıcısı Rüzgâr yükü gezdirir Sıcak havada! Uçuyor ağır bulutlar Komşu evde Bir havan çmlamakta! Küçücük balık Geri geri yüzüyor Saydam sularda Kito Kovalanmış Atejböceği Saklanıyor ay ışığına! Ryusui Yeni urbamla Oturmuş bekliyorum Ama yalnızım! Ryota Issa Ateşböceği Kılavuz olur Ardına düşene! Şu dilenci için Yeryüzü, gökyüzü Yazlık giysiler gibi... Öetnaru Kikaku Ağanr tan yeri Bir böceğe dönüşür • Ateşböceği! Hizmetçi gidince Eski süpürgenin de Yeri değişmiş! Aon Yayu Sabah, alacakaranlıkKarakurbağanın ağzından Çıkiyor ay! Yoksul bir kulübeKöpek iniltileri Gece yağmurunda! Shiki Bashö Nereye gidebilir Yağrnur altında Bu salyangoz? Kako Dağlar uzakta Söndürmüş ateşini Yakıcı günün Yaz sağanağı... Penceresinde dalgın Yalnız bir kadın... Riyu Yitik bir köycükAlışmışlar yoksulluklarına Akşam havası ahyorlar! Issa Biri kısa biri uzun Boynuzlatı salvangozun Garip değil mi? Onitsura Hafif bir meltemSalkımçiçeğinin gölgesi Titriyor usulca Asma köprüde Serin ince bir yağmur Çiseler durur... Kikaku Issa Buson Shıkı Köprü üstünde Yalnız ikimiz Dolunay veben! Sıçnyor alabalık Bulutlar çırpınıyor Sel yatağında! Bashö GeceyarısıBir serinfik yumağı Parlak dolunay Şafakta bir panltı! Bambulardan damlayan Çiyin yankısı... Kikushani Onitsura Bus Ruhum Dalıp çıkiyor sulara Karabatakla! Yaz böcekleri Cansız düşüyorlar Kitabımın üstüne. Teishitsu Onitsura Sessizlik içinde Açmış şakayıklar Ev sahipleri gelmedcn Shiki Akıyor bulutlar Çığlığıyla birlikte Çalı horozunun! Issa Hiç aldırmıyor Hırsızın dik dik bakıştna Gölgedeki kavunlar... Akşam melteminde Beyaz güller Ürpermekte! Buson Is8a Akça söğüt Tersıne seyrediyor Balıkçıl gölgesini! Kikaku Nasıl terkettik Solgun şakayıklan Ardımıza bakmadan! Shiki Hokushi CUMHUHİYET KfTAP SAYI 547 SAYFA 18