Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
12 MAYIS 2025 PAZARTESİ
6 SÖYLEŞİ
Ceza hukukçusu Prof. Dr. Soyaslan eğitim ve hukuk sisteminin yetersizliğine dikkat çekti
Cehalet suçu tetikler
PKK ve silah
ğitimin yokluğu cehaleti getirir. Cehalet iyasi üslup suça tahrik ediyor. Şiddette
bırakma meselesi
Ede suçu tetikler. Cezalandırma sistemi Ssiyasilerin büyük vebali var. Önce
etkili değil. Cezasızlığı görenler kendilerinin halkın önünde olanların, en çok da
üzerine
de cezalandırılmayacağını düşünürler. siyasilerin hadlerini bilmeleri, “Nereye
mralı-Cumhur İttifakı ve DEM ile
Cezasızlık onları suça teşvik eder. kadar, ne konuşmalıyız” demeleri lazım.
PKK arasındaki aslında epey bir
İzamandır kotarıldığı anlaşılan perde
rof. Dr. Doğan Soyaslan Cumhuriyet’in
arkası görüşmeler sonuçlanıyor gibi:
sorularını yanıtladı.
PROF.DR. DOĞAN SOYASLAN
PKK’nin silah bırakması; terörsüz
Pn İYİ Partili Ayyüce Türkeş’in babası Türkiye manşeti altında toplumun
1946’da Yozgat’ta doğdu. İstanbul
her kesiminde tartışılan konu, taraflar
Alparslan Türkeş’in mezarını ziyareti
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni
arasında ne gibi başka anlaşmaları
sırasında olaylar oldu, bir gün sonra
bitirdi. Yurtdışında devlet bursuyla
içerdiğini bilmediğimiz için geniş
P
Özgür Özel saldırıya uğradı, siyasette
okudu. Ankara hâkim adaylığı,
yorumu şimdilik kaldırmıyor.
şiddetin artmasının nedeni nedir?
Bergama cumhuriyet Savcılığı
Ama silah bırakması ve PKK’nin
yaptı. Dokuz Eylül Üniversitesi artık Türkiye’ye hedef almayacağını
Öncelikle biz, toplum olarak şiddete
0
Hukuk Fakültesi’nde görev yaptı. açıklaması, başlı başına rahatlatıcı
yatkınız. İhkak-ı hak kültürü, yani herkesin
1987’de Ankara Üniversitesi Hukuk ve karşı konulmaz görünüyor. Barış
gücünü kullanarak kendine göre, kendinin
Fakültesi’ne atandı. 1995’te de şüphesiz iyi bir şeydir.
R
olduğunu iddia ettiği hakkı zorla alması
profesör oldu. Roma Üniversitesi
bizim toplumumuzda oldukça yaygın.
Hukuk Fakültesi’nde, Almanya’da
Girişim kimin eseri?
n Niye bizde bu kültür yaygın? T Freibourg Max-Plank Enstitüsü’nde
PKK’nin feshedilmesi girişimini
ceza hukuku alanında araştırmalar
Soruşturma, kovuşturma, cezalandırma kim gündeme getirmiştir? Bildiğimiz
yaptı. 1996-2002 yıllarında Ord.
gibi PKK kurucusu Abdullah Öcalan
sistemi etkili değil. Çubuk’ta Kemal
R
Prof. Dr. Sulhi Dönmezer’in
açıkladı. Peki, PKK şefi ile her zaman
Kılıçdaroğlu’na saldırı oldu, kamu
başkanlığında kurulan Ceza, Ceza
görüşme olanağına sahip devletin
vicdanında beklenen ceza verilmedi,
Usul ve İnfaz Kanunları Reform
kurumları, öncelikle MİT mi Öcalan
üç yılın altında hapis cezası verildi ve E
Komisyonu’nda bulundu. 1999’da
üzerinde ikna edici girişimde bulundu,
Ankara Üniversitesi Hukuk yoksa Öcalan PKK’nin geldiği bu
verilen cezalar ertelendi. Devlet üstüne
Fakültesi’nden emekli oldu. noktada Türkiye’ye karşı terör
gitmedi. Cezasızlığı görenler kendilerinin
saldırılarıyla yeni kazanımlar elde
de cezalandırılmayacağını düşünürler.
etmesinin mümkün olmadığını, yeni bir
Cezasızlık onları suça teşvik eder.
dönemi başlatmak gerektiğini görerek,
n Bu tarz şiddet olaylarında siyasilerin
devlet nezdinde bir girişimde mi
bulunmuştur?
kullandığı sert üslubun etkisi nedir?
Bence, evet öyle, yani ikinci
Siyasi üslup suça tahrik ediyor. Şiddette
Geniş takdir yetkisi
seçeneğin gerçekleştiğini
siyasilerin büyük vebali var. Önce halkın
düşünüyorum.
önünde olanların, en çok da siyasilerin
Öcalan İmralı’da yalnız değildir,
hadlerini bilmeleri, “Nereye kadar, ne
arkadaşlarıyla etkileşimli görüşmeler
sonucu Kürt silahlı hareketinin artık
konuşmalıyız” demeleri lazım.
yeni bir evreye girmesi konusunda
n Peki cezaları artırmanın suçu
hâkime baskı getirdi
teorik çerçeveyi çizmiş ve harekete
azaltmada etkisi var mı?
geçmiştir.
Elbette suçluyu cezalandırmak gerekir.
n Tüm bunlara uyması “iyi halli” n CHP lideri Özel, grup Özel’e saldıran kişinin bugünkü
Aksi halde suçların önüne geçilemez. Ancak
olduğu anlamına gelir mi? toplantısında bu kişinin İBB’ye Somut durumun tahlili
mevzuatta en az 36 yıl yatacağını
cezalandırma tek başına yetmez. Ceza,
Evet gelir. Özellikle infaz gelip, İmamoğlu’na suikast Öcalan, DEM heyetiyle görüşmelerde
belirtti, nedir değişiklikler?
buna benzer görüşler açıkladı.
mücadele araçlarından sadece birisidir. memurları ile uyumlu olması, yapılacağını anlattığını,
Daha önceki kanunda cezalar
Peki somut durumun somut analizi
cezaevi düzenini bozmayışı iyi halli kendilerinin de bunu yetkililere
Ama ekonomik yokluğa çare bulamazsan, azdı. 1 yıl hapis cezası alan 4 ay
diyebileceğimiz bir bakışla yaklaştığı
olması anlamına gelir. bildirdiklerini söyledi. Siz eski bir
insanların karnını doyuramazsan, yattıktan sonra çıkıyordu. 1 Haziran
yeni durumun özellikleri nedir?
n Anne, baba, evlat savcısınız, ne yapılmalı böyle bir
aileden, çocukluktan başlayarak eğitimini 2005’te yeni bir kanun yürürlüğe
İlki, PKK’nin Türkiye’de artık
cinayetlerinin hukuken bir durumda?
girdi, cezalar artırıldı ve hükümler
veremezsen, sorumsuz başıboş yetiştirilirse
ulaşacağı bir hedef yoktur. Silahlı
farklılığı var mı? İmamoğlu’na suikast iddiası
esnetildi.
mücadelesi ülke içinde ezilmiş, dahası
ceza, tek başına işe yaramaz. Eğitimin
Elbette vardır. Cezaları daha çok ciddi araştırılması gereken
n “Hükümler esnetildi” ne sınır ötesi operasyonlarla sınırların
yokluğu cehaleti getirir. Cehalet de suçu
ağırdır. Evladını öldürecek kadar bir konuydu. Aynı adam iki ay ötesine püskürtülmüştür.
demek?
tetikler. Özetle kötü ekonomi yönetimi,
PKK ancak Türkiye’de terör
cani ve kötü olan adamı kanunlar sonra ortaya çıkıp Özgür Özel’e
2002’de hükümete 600 maddelik
köyden kente göç, bunun üzerine
eylemleri yapabilir. En son bunun
her yerde daha ağır şekilde saldırdı. Bu kişinin bağlantıların
bir yasa tasarısı sunuldu. Ancak
sığınmacıların gelmesi ile çıkan kültürel
örneğini TUSAŞ’ta gerçekleştirdi.
cezalandırır. Ama evladını öldüren araştırılması, sorgulanması
yeni gelen hükümet, altı sene
Peki ne elde etti? Sıfır. Tersine,
kargaşa ve cezasızlık; suçluluğu, şiddeti
kişi, hele hele diğer evladını takip gerekirdi. Kim söyledi, niçin
üzerinde çalışılan kanun tasarısı
DEM’in siyasi kazanımlarını da
artıran etkenlerdir.
edip yaralamışsa kolay kolay söyledi? Keza bu olaydan hareketle
yerine kendilerine yakın kimselere
berhava etti ve kazandığı belediyelere
bırakılmaz, bırakılmamalıdır. buraya bu adamı kim getirdi? HTS
altı ayda bir kanun yaptırmayı kayyum atamalarının yolunu açtı.
‘Yer açmak için af’
Cezaevinden çıktıktan sonra bir kayıtlarına bakılır, kimlerle konuşup
Ülke içinde terör, DEM ve diğer Kürt
tercih etti. Milletvekilleri ve bazı
n Evlatlarını öldüren birinin şartlı tahliye
iş verilmeli, hep denetim altında görüştüğü tespit edilir.
sivil inisiyatiflerinin de demokratik
genç bilim adamı arkadaşlarımız
edilmesinin hukuksal açıklaması nedir? kazanımlarının yolunu kapadı.
olmalıdır. Yani toplumu böyle n Elinde kesici bir alet olsaydı
kanunun madde sayısını 345’e
O halde Türkiye’ye karşı terör
Bu kişinin çocuklarını öldürdüğü yıl insanlardan korumak için ölümle sonuçlanabilir ve
indirdi. Hatta farklı hükümler,
saldırılarına son verilmeliydi.
bu kişileri ölünceye Özgür Özel’in konumu
olan 2004’te ağırlaştırılmış müebbet cezası
hüküm sayısını azaltmak için
Peki Kürt siyasi hareketinin hiçbir
kadar kontrol altında nedeniyle bu olay
yoktu. Sadece müebbet vardı. Mahkeme iki
aynı madde altında toplandı. başarısı olmadı? Şüphesiz ki oldu. Kürt
Saldırı
tutmak lazım. ülkeye büyük bir
müebbet vermiş. O zamanki ceza ve infaz
meselesi toplumun önüne çözülmesi
Hükümlerde ifadeler yuvarlak
n Saldırgan zarar verebilirdi, şu
kanunlarına göre iki müebbet alan 20 yıl gereken bir sorun olarak kondu. Büyük
iktidarı kullanıldı ve makas genişledi.
ifadesinde “anlık” an böyle bir durum
bir farkındalık yaratıldı. Kürtçe TV
sonra şartlı tahliye ediliyordu.
Yani hâkimin ceza takdir aralığı
olduğuna vurgu yıprattı, Özel’i söz konusu değil ama
yayına girdi. Okullarda talebe göre
n 16 yıl sonra çıkmış. genişledi.
istenirse Kürtçe derslerin yolu açıldı.
yapıyor, planlı ceza verilirken bu
Çünkü 2020’de pandemiden dolayı büyüttü. n Bunun nasıl bir yan etkisi
Ve ülke dışında büyük bir Kürt
olmasıyla spontane dikkate alınır mı veya
oldu?
cezalarda indirim oldu. Ayrıca 20 yıl
diyasporası ile birlikte, Avrupa ve
olması arasındaki fark alınmalı mı?
İfadeleri yuvarlak kullanmak
üzerinden her ay 6 gün indiriliyordu. ABD’den büyük tanınma gördü ve
nedir? Ceza belirlenirken bu göz
baskının önünü açar. Hâkime, destek buldu.
n Söz ettiğiniz bu indirim nedir?
Düşünülür, hesaplanırsa önüne alınır ve gerekçeye de
“Şöyle uygula, böyle ceza ver,
Haziran 1978’de “Her ay altı gün indirim”
ceza ağırlaşma nedenidir. Çünkü konur. Ben de kamu görevlisiyim.
Suriye’de büyük kazanım
yetkin var” denir. İstenen ceza
kabul edildi ve bir indirim de oradan geldi.
kişinin tehlikelilik derecesi ağırdır. Ama Özgür Özel’e yapılan bir saldırı
Tabii, İmralı aslında PKK’nin
verilmezse hâkimi sürerler. 50 yıldır
Pandemiden önce üç yıllık daha indirim Bahsi geçen kişi muhtemelen ile bana yapılan saldırı aynı olmaz,
ülke içinde kazanımlarının artık
hukukçuyum. Eski öğrencilerim,
vardı. 2020 yılında pandemi dolayısıyla bunu biliyor, bunu akıl edebiliyor farkı vardır. Ona yapılan bir saldırı
sonuna geldiğini görse bile, PKK’nin
çevremdeki hakimler, siyasi
ve ifadesini ona göre veriyor. halkın vicdanını ağır bir şekilde
yapılan değişiklikle 6 yıl ceza alan kişi içeri feshedilmesi nihai kararını etkileyen
baskı altında olduklarını, il hatta
Ben saldırının tesadüf olduğuna sarsar. ana konu, Suriye’deki büyük
girmiyordu. Öyle olunca bu adam 16 yılda
ilçe başkanlarından bile baskı
kazanımıdır.
inanmıyorum. Kamuoyuna yansıyan
çıktı. Yani hükümler öyle.
yapıldığını söylüyorlar. Yani hâkimin PKK, YPG gibi çeşitli silahlı ve
‘Mesaj var’
ifadeler, sıradan bir adamın ifadeleri
n Neden bu kadar çok indirim
sivil görünümlü örgütleri ile şüphesiz
takdir yetkisinin geniş olması
değil. Profesyonel birisi yazmış veya
n Bu saldırının siyasi sonucu ne
uygulanıyor?
ABD’nin kesin ve kararlı desteğiyle
baskıyı getiriyor. Bu bilinçli bir
yazdırmış gibi.
olur?
Cezaevleri çok dolu. İçeride 400 bin Suriye’de bir devlet yapılanmasına
seçim. Bu durum, ceza hukukunda
n Böyle olaylarda “ani”
Bu saldırıyla Özgür Özel’in önü
kavuştu.
kişi olduğu söyleniyor. 2002’de 30 bini
kanunilik ilkesinin zarar görmesine
olduğuna nasıl kanaat getirilir?
kesilmek istendi, küçük düşürülmek
Suriye’nin bütünlüğünü sağlamak
tutuklu, 40 bini hükümlü toplam 70 bin
neden oldu.
Ani hareket, beklenmeyen
istendi. Açılımla ilgili politikalarını için değil, parçalanması için yapılan
kişi vardı. AKP iktidara geldiğinde 3-4
n Hukukta herkesin üzerinde
harekettir. Olayda ani bir hareket tüm iç savaş ve kargaşalık, aslında
gözden geçirmeleri istendi. “Bu
bin kişiyi affetti, cezalarda indirim yaptı.
uzlaşabildiği, toplum vicdanını
Kürtlerin Suriye’de özerk bir bölge
yoktur. Fail eylem yapacağı yere
mitingleri yapma, yapacaksan da
Cezaevlerinde yer açmak için sık sık af zedelemeyecek kanunlar ne kadar ve yapılanmasına kavuşması içindi,
gelmiş, keşif yapmış ve Özel’in
ölçülü konuş” mesajı verilmek
derseniz varılan sonuç sizi doğrular.
mümkün?
çıktı, kala kala bu ceza kaldı.
çıkışını beklemiştir. Planlı hareketin
istendi. Ama sonuca gelirsek bir;
Her kanun birilerini memnun
n Şartlı tahliyeye karar verenler kim, cezası daha fazladır.
bu saldırı öncelikle siyasi iktidarı
Önce özerklik
ederken birilerini etmez. Her
n Kendi başına hareket etmiş
karar verirken neleri dikkate alıyorlar ve çok yıprattı. İki; Özgür Özel’i halkın
İlk aşama bir özerk yarı özerk ama
hukuki tasarruf için bu geçerli.
olma ihtimali nedir?
ne kadar profesyoneller? gözünde büyüttü.
kendi silahlı güçlerine dayalı bir coğrafi
Hukuk kuralları, hukuk devleti
Ben bu adamın arkasında
n Başka saldırı ve
Cezaevlerinde idare ve gözlem kurulu var.
yer kazanmaktı.
böyle bir yapı. Dileğimiz ve olması
birilerinin olduğuna inanıyorum.
provokasyonlar olabilir mi?
İçinde güvenlik görevlileri, infaz memurları, Bunu başardılar. Bu noktadan geri
gereken; insana en az zarar vermesi,
Onlar yönlendirmiş olabilir. Özgür
Olabilir. Kaynağı ülke dışından
dönmeleri, Şam ne derse desin olası
cezaevi müdürü, doktor yer alıyor. Bu heyet,
Özel’in arabasının kapalı otoparka herkesin menfaatini adil bir şekilde gözükmüyor. İsrail ve ABD buna izin
olabilir. Ortadoğu kaynayan kazan
“Hükümlü ne yapıyor, spora katılıyor mu,
vermeyecektir. İsrail, ABD desteğiyle
alınmaması çok önemli bir nokta. koruması. İdeal kanun, her iki
gibidir. Ülkemizdeki istikrarsızlık
kitap okuyor mu, dini toplantılara gidiyor
Şam’ı zayıflatmak ve kontrol altında
Çünkü Özgür Özel, ana muhalefet tarafı da gözeten, herkese devlet
dış güçlerin çıkarınadır. Dileğimiz
mu, kavga çıkarıyor mu, sosyal olarak diğer
tutmak için askeri operasyonlarını hâlâ
partisinin lideri, protokolde üst imkânlarını veren, eşit uygulayan
olmamasıdır. Halkın huzur içinde
mahkûmlarla geçinebiliyor mu, cezaevi sürdürüyor.
‘
sıralarda. Failin HTS kayıtlarına kanundur. İdeal olanda “Senin
yaşamasıdır.
Ankara, Suriye’deki hayalleriyle baş
disiplinine riayet ediyor mu” diye bakar.
bakılmalı, otelin çevresindeki
n Adalet bakanı, 2005’te adamın, benim adamım, senin
başa kalmıştır.
Bunlara uyuyorsa “iyi halli” demektir.
kamera görüntülerine bakılmalı.
yapılan değişikliğe dikkat çekti ve akraban, benim yakınım” olmaz.
Kürt özerk bölgesi ileride neye evrilir
çok geçmeden göreceğiz.
HHH
İmralı bu nesnel durumun analizi
ile PKK’nin artık görevinin sona
erdiğini görmektedir. PKK Suriye
O bina, diploma iptaliyle kendini kirletti
yapılanmasının artık asli unsurudur.
Devlet olma yolunda terör eylemlerine
n Siz de İstanbul Üniversitesi mezunusunuz, yolu diplomasını iptal etmek midir? İmamoğlu Açılan davalar hakkında mahkemeler beraat
ihtiyacı yoktur.
diploma iptali kararı için değerlendirmeniz nedir? aday olabilirse muhtemelen kazanacak. Onun kararı verirse engel kalmaz. Ancak beraat etse de
Devletle ilişkiye geçerek örgütün
Bir hukukçu olarak İmamoğlu’nun susturulması, bir şekilde bertaraf edilmesi, bunların kesinleşmesi lazım. Savcılık istinafa ve
feshini ve terörün sona erdirilmesini
diplomasının elinden alınmasına tahammül yıpratılması lazım. Bu nedenle yapılıyor. Bu, temyize gidebilir. Bu nedenle uzun zaman
gündeme getirmiştir.
edemiyorum, bunu kabullenemiyorum. Ben, milletin oy hakkını, seçim hakkını elinden alır. Mahkûm olursa aday olamaz. Bunun açıklanmasını da Bahçeli
üstlenmiştir. Üstelik Öcalan’a
Anadolu’nun bir köyünden, görkemli, anıtsal bir almaktır ve bilinerek, istenerek yapıldığı için Bir başkası aday olur. Parlamento ve
vaatlerde bulunarak ki bunlar da devlet
binaya, İstanbul Üniversitesi’ne okumaya gittim. suçtur. Bir devlet başkanı düşünün ki kendi cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılır.
yetkililerince Öcalan’a sunulduğunu
O bina 31 sene önce verilmiş bir diplomayı yok adayını kendisi belirliyor. Bu olmaz. Seçimleri muhalefet kazanırsa
düşünüyorum.
saydı. O bina, diploma iptali kararıyla kendini n İmamoğlu’nun önündeki hukuki engeller ilgili kanunlar değiştirilir, seçimleri
Evet, silah bırakılıyor ama ayrıntılarda
kirletti. İçim yanıyor. Bu ortaçağ devletlerinde nasıl kalkar? yenileme şartları oluşursa yeni
neler olduğunu DEM’in yeni
bile olmaz. Türkiye bir hukuk devletidir. Türkiye, İdare mahkemesi diploma iptali kararını seçime gidilir. İmamoğlu o zaman
girişiminden izliyoruz. Hele PKK’den
ilkçağa döndü. Siyasi rakibi bertaraf etmenin ortadan kaldırır, iptal ederse engel kalmaz. aday olur.
resmi açıklamayı da görelim önce...
Doğan Soyaslan
‘