Catalog

25 NİSAN 2025 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 38.3180 43.7590 51.1620 46.75 9.491 27.853 4.080 5.7 kuruş 10.1 kuruş 21.7 kuruş 0.01 puan 179 puan 914 lira 140 lira Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan ‘İstanbul krizi’nin etkileri netleşiyor Sektörel güven çakıldı Deprem Nisan 2025’te, önceki aya kıyasla sektörel güven endeksleri ensemizde: hizmette yüzde 4.3, perakende ticarette yüzde 2.5, inşaatta yüzde 4.2 ve imalat sanayisinde 2.4 puan düştü. 40 milyar KP iktidarı, özellikle 2018’den durumu gösteren “İktisadi Yönelim bu yana Türkiye’yi krizden İstatistikleri ve Reel Kesim Güven dolarlık sessizlik Akrize sürüklerken bunların Endeksi (RKGE)” raporuna göre ahu deprem bangır bangır, yarattığı sonuçlar da ekonomik mevsimsellikten arındırılmamış “Geliyorum, ensenizdeyim” diyor. verilere yansımaya devam ediyor. RKGE, önceki aya kıyasla 2.4 puan YÖnceki günkü 6.2 büyüklüğündeydi. Marmara Denizi’ndeydi. İstanbul Son olarak 19 Mart’ta, merkezinde azalışla 100.8 puan oldu. ilçelerinde hissedilen şiddeti 4.3 ila 5 İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Yüzde 74.6’ya düştü arasında oldu. Hepimiz feci sallandık, Siparişler sorunlu yer aldığı gözaltı dalgasıyla Merkez Bankası’nın dün açıkladığı korktuk. Ama beklenen asıl büyük Bu sonuçların nedenlerine “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım başlayan “İstanbul krizi”nin etkileri İstanbul depremi için tahminler 7.4 Oranı” raporuna göre kapasite bakıldığında, örneğin imalat ekonominin lokomotifi olan reel büyüklükte. Hissedilecek şiddeti ise 8. kullanımı, Nisan 2025’te önceki sanayisindeki “genel gidişat, gelecek Yani önceki gün yaşadığımızın en az 2 sektörde daha görünür duruma aya kıyasla 0.6 puan azalışla misli. üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç geldi. Gümrük vergileri üzerinden yüzde 74.6’ya indi. Peki kurbanlık koyun gibi bekleyecek aydaki toplam istihdam, son üç aydaki başlayan küresel ticaret savaşları miyiz? Gidebilenler kendilerini başka toplam sipariş miktarı ve gelecek ise bu etkilerin daha uzun süreli kentlere atacak ama büyük çoğunluk? üç aydaki ihracat sipariş miktarı”na olmasına yol açacak. Önce şunu vurgulayalım: Deprem Program raf ömrünü doldurdu ilişkin değerlendirmeler ilgili endeksi TÜİK’in dün yayımladığı “Hizmet, tek başına bir felaket değil, bir doğa olayıdır. Bu doğa olayını “felaket” haline azalış yönünde etkiledi. Bunun Perakende Ticaret ve İnşaat Güven YENİ verileri sosyal medya ortalama fonlama faizi yüzde 48. getiren o doğa olayının içinde bulunduğu yanında, hizmet sektörü açısından Endeksleri, Nisan 2025” raporuna hesaplarından yorumlayan Kapasite kullanım oranı baş aşağıya mekân ve zamanın hâkim ekonomik ve göre mevsim etkilerinden arındırılmış en çok düşüş “son üç aylık dönemde isimlerden Prof.Dr. Fatih Özatay, gidiyor.” İris Cibre de “Reel kesim sosyal yapısıdır. Bu durum bütün “doğal uygulanan programa da atıfla önümüzdeki dönemde işsizliğin güven endeksi, bu ay Mart 2025’e hizmetlere olan talep” olarak öne felaketler” için geçerlidir. şunları vurguladı: “Ekonomi artmasını (2020’den beri en düşük kıyasla hizmet sektöründe yüzde çıkarken perakende ticarette “gelecek Elazığ depremi, Erzincan, Van programı başarısız oldu ve raf seviye) ve üretimin yavaşlamasını depremleri... 1999 Kocaeli depremi, 2020 4.3 azalışla 109.5, perakende üç aylık dönemde işç hacmi-satışlar ömrünü doldurdu. Uzatmaları bekliyor. Talep düşüşü kaynaklı İzmir depremi, 6 Şubat 2022 Antakya ticaret sektöründe yüzde 2.5 beklentisi” önemli bir sorun alanı oynuyor. Haziran 2023’ten bu yana stoklar artıyor” dedi. Mustafa depremi... Onca acı, onca kayıp, hâlâ azalışla 110.6 ve inşaat sektöründe olarak görülüyor. İnşaat sektöründe uygulanıyor. Ama hâlâ: Ticari kredi Sönmez ise şuna dikkat çekti: “Güven evsiz insanlar... Nelerin yapılmadığını ise en büyük sorun “gelecek üç yüzde 4.2 azalışla 85.1 puana konuşup duruyoruz. Ama arpa boyu faizi yüzde 60, çeşitli maliyetlerle en kaybı sürer. Adil yargı ve erken seçim indi. Ayrıca Merkez Bankası’nın aylık dönemde toplam çalışan sayısı yol alamıyoruz. Üstelik bunu da pek az yüzde 70. TCMB 22 Nisan ağırlıklı sinyali gelinceye kadar böyle.” dert edinmiyoruz belli ki çünkü yeni bir açıkladığı ve imalat sanayisindeki beklentisi” oldu. l Ekonomi Servisi deprem yaşanana kadar umurumuzda bile olmuyor. TOBB başkanı, iş dünyasının taleplerini sıraladı ‘Öğrenci’nin yıllık IMF’den ‘merkez Peki neden? - Deprem kuşağında yer alan ve her tahmini yüzde 71 bankası’ uyarıları şiddetli depremi büyük can ve mal kaybı İlk sorun finansman ile yaşayan bir ülke neden bunlardan BAHÇEŞEHİR MALİ ders almaz ve bir sonraki depreme neden Üniversitesi ürkiye Odalar ve Borsalar üretimde ciddi kayıplar piyasalardaki hazırlıklı olmaz? Ekonomik ve dalgalanma - Neden deprem gerçeği ile yaşıyorken TBirliği (TOBB) Başkanı Rifat yaşandığını vurgulayan bu ülkede hâlâ imar affı getiriliyor? Neden Toplumsal devam ederken Hisarcıklıoğlu, 81 il ve 160 ilçedeki Hisarcıklıoğlu, “Doğru hasar doğru denetim yapılamaz? Araştırmalar IMF Başkanı oda ve borsa başkanlarıyla bir tespiti, bu hasarın karşılanması ve - Neden dünyada depremleri en ağır Merkezi’nin Kristalina araya gelerek iş dünyasının ödemelerin zamanında yapılması sonuçlarla yaşayan bir ülkeyiz? Bizim “Hanehalkı Georgieva, ABD sorunlarını dinledi. 7 çok önemli. Üretimin gibi deprem kuşağında olan diğer ülkeler Enflasyon Washington’daki K. Georgieva bölgeden gelen oda ve borsa sürdürülebilirliği için neyi, nasıl bizden daha iyi yapıyor? Beklentileri: IMF toplantı- Neticede tüm Türkiye’de herkesi başkanları ile yaptıkları çiftçilerimizin yanında Nisan 2025” raporuna göre “bir sında güncel açıklamalar ilgilendiren iki temel soru: olmamız gerekiyor” dedi. görüşmelerde sahadaki yıl sonrasının ortalama hanehalkı yaptı. Georgieva, ”Ülkelerin 1- Depremden sağ salim nasıl çıkarız? Tekstil ve hazır ekonomik tabloyu doğrudan enflasyon beklentisi” önceki aya enflasyon kaynaklı baskılara 2- Çıktıktan sonra ne yapacağız? giyim gibi emek yoğun kıyasla 1.5 puan artışla yüzde gözlemlediklerini ifade karşı verileri yakından izlemesi, 61.2 oldu. Bu kapsamda yüzde sektörlerin rekabet gücünü para politikasını bu doğrultuda eden Hisarcıklıoğlu, üç İstanbul’un gerçeği 55.1 ile en düşük beklenti “kendi ayarlamaları gerekiyor. Merkez kaybetme riskiyle karşı temel sorunun öne çıktığını 39 ilçeli dev metropol İstanbul. 16 Rifat Hisarcıklıoğlu hesabına çalışan veya işveren”, bankası bağımsızlığı ise güvenilirlik karşıya olduğunu belirten milyon nüfusu; yaklaşık 8.06 trilyon açıkladı ve bunları şöyle en yüksek beklenti yüzde 71.4 ile açısından büyük önem taşıyor” TL (yaklaşık 340.4 milyar ABD doları) Hisarcıklıoğlu, bu alanlara özel sıraladı: “öğrenciler”de hesaplandı. Ayrıca dedi. Merkez Bankası Başkanı bir ekonomik büyüklüğü var. Türkiye destekler verilmesi gerektiğini ekonomisinin yüzde 30’undan fazlası IMF’nin Nisan 2025 raporunda, Fatih Karahan da yaptığı sunumda Tarıma ve tekstile destek ifade etti. Türkiye’nin deprem İstanbul’dan. 7.4 büyüklüğünde Türkiye’nin enflasyonuyla ilgili şuna dikkat çekti: “Yeniden “Finansmana erişimde yaşanan gerçeğine de dikkat çeken bir depremin İstanbul’u ne hale tahminlerin 2025 için yüzde 31.04, dolarizasyon riski kararlı sıkı zorluklar, zirai don felaketi ve Hisarcıklıoğlu, “Ülkemizin her getirebileceğini hepimiz bir şekilde 2030 için yüzde 15 olduğunu politika ile önlendi. Dezenflasyon biliyoruz. Kocaeli depreminden beri artan girdi maliyetlerinin emek ili ve ilçesi afete hazır hale belirten Uğur Gürses, “Türkiye’yi devam ediyor ama riskler canlı. “deprem vergisi” adı altında para toplandı yoğun sektörler üzerindeki baskısı getirilmeli. Güvenli yapılar ve G20 enflasyon şampiyonu ilan Para politikası proaktif oldu. vatandaştan. Mart 2025 itibarıyla, etmiş. 2030’a kadar da elinde en çok dile getirilen konular oldu.” depreme dirençli şehirler için adım Parasal aktarım mekanizması yaklaşık 145 milyar Türk Lirası. Yıllık tutacak görünüyor” dedi. önemli ölçüde gelişti.” Zirai don felaketi ile tarımsal atmalıyız” dedi. l Ekonomi Servisi ortalama döviz kuru dikkate alındığında yaklaşık 40 milyar 165 milyon Amerikan Doları. Bu paranın toplanma nedeni: Deprem bölgelerindeki yaşam alanlarını güvenli hale getirmek ve konutları Kamu işçisine yine teklif yok depreme karşı dayanıklı yapmak içindi. 600 bin kamu işçisini ilgilendiren nedeniyle ileri bir tarihte yapılacağı Bu parayla ne yapılabilirdi? toplu iş sözleşmesi görüşmeleri devam bildirildi. Örneğin, 96 metrekarelik standart ediyor. Görüşmelerin ikinci oturumu Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı bir konutun inşaat maliyeti göz önüne dün işveren temsilcisi Türk Ağır Sanayii Ramazan Ağar toplantı sonrası yaptığı alındığında bu bütçeyle yaklaşık 1.3 ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri açıklamada, işverenin üçüncü toplantıya milyon konut yapılabilirdi. Örneğin yaşadıkları ortada, 2 sene önceki Sendikası’nın (TÜHİS) ev sahipliğinde hazırlıklı geleceğini belirterek “Verilen Japonya ve Meksika gibi ülkelerde alım gücümüz yok oldu” dedi. Hak- gerçekleştirildi. Türk-İş ve Hak-İş teklifimize karşı bir teklif sunulmadı. kullanılan gelişmiş deprem erken uyarı Konutlarda ‘6.2’ İş Genel Başkan Yardımcısı Devlet Sert temsilcilerinin de katıldığı toplantıda, TÜHİS yeni bir çalışma yapacak ve sistemleri kurulabilirdi. Bu sistemler, ise şu açıklamayı yaptı: “Gelen teklife daha önce sunulan 21 maddelik taslak bize sunacak. Temennimiz kamu depremin etkilerini azaltmak için hayati fırsatçılığı başladı göre çalışanlarımızı enflasyona yenik teklif masaya yatırıldı. İşveren sendika toplu iş sözleşmelerinin müzakere öneme sahip. Örneğin acil durum 23 NİSAN’da İstanbul’da meydana düşürmeden, mağduriyetini gidererek, tarafından bu görüşmede de bir teklif yapılarak masada sonuçlanması. İş toplanma alanları oluşturulabilir ve gelen 6.2 büyüklüğündeki hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde bir mevcut altyapılar güçlendirilebilirdi. Ne sunulmazken, üçüncü toplantının, farklı bir şekle gelirse üretimden gelen kadarı yapıldı? depremin ardından bazı konut planlamayı yapacağız.” l Ekonomi Servisi 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü gücümüzü kullanırız. Kamu işçilerinin 2009 yılında Fransız araştırmacılar ilanlarında fiyat artışları yaşandı. Marmara Denizi’nin altında incelemeler Ticaret Bakan Yardımcısı yaptılar ve denizin tabanına sabit bir Mahmut Gürcan, konuya gözlem istasyonu kurulması önerisinde Türk somonu tezgâhta yerini aldı ilişkin “İstanbul’da yaşanan bulunmuşlardı. Hatta Avrupa Birliği fonları deprem sonrasında fiyat artışı da devreye girecekti. Prof. Naci Görür, RENGİN TEMOÇİN Sezgin Arslan balıkların kamera gerçekleştirilen satılık ve kiralık “DPT ve TÜBİTAK’a projeler verdik, sistemleriyle takip edildiğini ve taşınmaz ilanlarına ilişkin bilgiler reddedildi” demişti. Neden reddedildi? etro Türkiye, Samsun’un günlük 20 ton civarında yem ilan platformlarından temin Neden 1999 depremi sonrası 20 bilim MYakakent ilçesi açıklarında verildiğini, Skretting Türkiye edilmekte olup haksız fiyat artışı insanı ve araştırmacıdan oluşan Ulusal Uğur Gülen Parlak Su Ürünleri ve Skretting yaptığı tespit edilen tüm gerçek Genel Müdürü Ziya Özaydın ise Deprem Konseyi 2007 yılında lağv edildi? Türkiye işbirliğiyle yürütülen ve tüzel kişiler hakkında gerekli 2021 yılında başlayan benzer bir idari yaptırımlar gecikmeksizin proje kapsamında yetiştirdiği ‘Sigortacıların ilk Sorular çok... Yanıtlar yok... projeyle çipura ve levrekte elde uygulanacaktır” açıklaması yaptı. Türk somonunun ilk hasadını ettikleri başarıyı somonda da Neden mi? gündemi deprem’ gerçekleştirdi. Metro Türkiye sürdüreceklerini söyledi. Denetlenemeyen bir vergi harcaması çevre dostu üretim yöntemleriyle MARMARA’daki 6.2’lik depremle ve bütçe kullanımı, demokrasilerde yeri Metro Türkiye reyonlarında satışa KISA... KISA... KISA... olmayan uygulama biçimi. Sandığa gerçekleştirilen 350 tonluk ilgili değerlendirme yapan Türkiye sunulan tüm balık ürünlerinde QR gelince demokrasi var ama iş hesap l TÜRKİYE ile Kazakistan merkez Sigorta Birliği Başkanı Uğur hasatla, 250 ton deniz balığının kod sistemiyle tüketiciler, ürünle vermeye gelince yok. Halkın parasını bankaları arasında 28 milyar Gülen, sektör olarak gündemin yem olarak kullanılmasının önüne ilgili 12 farklı kriter hakkında harcıyorsun ama hesap vermiyorsun. TL tutarında swap anlaşması ilk sırasına depremi koyarak geçildiğini belirtti. bilgiye ulaşabiliyor. l SAMSUN Şimdi desem size, camilerde “deprem imzaladı. Geçerlilik süresi üç yıl tüm hazırlıkları ve gelecek Samsun’daki toplantıda kıyametin alıştırması” deneceğine “Ey olan anlaşma, tarafların karşılıklı projeksiyonlarını bu yönde konuşan Metro Türkiye Satın halk deprem vurdu, bir daha bu acıların uzlaşısı üzerine uzatılabilecek. çalıştıklarını açıkladı. Gülen, “Son yaşanmaması için hem kendi önlemini Alma Direktörü Hamit Baykal, l DÜNYANIN en büyük devlet deprem ‘hemen şimdi’ dememiz al ama hem de sorumlulara hesabını “Balığı yalnızca ticari bir ürün varlık fonu olan Norveç Varlık gerektiğini bizlere hatırlattı. sor” dense nasıl bir ülke olur burası? olarak değil, gelecek nesillere Fonu, büyük ölçüde teknoloji Yerleşim yerlerinin güvenliğini, Olmayacak iş değil mi? Ne yazık ki öyle. bırakılması gereken bir değer sektöründeki negatif yatırım yapı standartlarını ve şehirleşme Çünkü toplumsal cehalet yönetilebilir. olarak görüyoruz” dedi. Baykal, getirileri nedeniyle yılın ilk politikalarını yeniden gözden Ve bu cehalet aynı zamanda sömürü çeyreğinde 39.7 milyar dolar zarar ürünün 227 farklı kalite kontrol geçirme gerekliliğini net şekilde düzeninin sürmesini de kolaylaştırır. Ama açıkladı. ortaya koydu” dedi. bu cehaletle felaket yönetilemez. sürecinden geçtiğini de ekledi. Parlak Su Ürünleri Genel Müdürü