Catalog

25 NİSAN 2025 CUMA 4 HABER baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr Depreme hazırlık için ayrılan milyarlarca liranın ne için harcandığı yeniden gündeme geldi twitter:@barispehlivan twitter:@barispehlivan twitter:@barispehlivan Kaynak var, icraat yok Bizden aldıkları stanbul depremi Bütçeden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Diğer gelirler.” Çevre, Şehircilik ve İklim parayla ne yaptılar? hazırlıkların yetersiz Değişikliği Bakanlığı Fondan ne kadar Bakanlığı’na 2025 bütçesi 219.2 milyar lira İolduğunu bir kez daha harcama yapıldığı genel geliyor. Bütçeden ayrılırken AFAD’ın bu yılki ödeneğinin 266.9 ugün herkesin yanıtını merak gözler önüne sererken bütçe giderleri içerisinde bakanlıklara ayrılan ettiği sorulara özet yanıtlar milyar lira olması dikkat çekti. bütçedeki milyarlarca görünmüyor. Hazine ve ödeneklere bakıldığında Bvereyim... liralık kaynağın nereye, ne Maliye Bakanlığı’nın 2024 Çevre, Şehircilik ve 1- Deprem Vergisi nedir? Üyesi Prof. Dr. Murat 6 Şubat 2023 depremlerinin 1999 depremlerinin ardından, için harcandığı İklim Değişikliği Faliyet Raporu’nda ise Batı, “Mart 2025 itibarıyla ardından çıkarılan yasayla, ekonomik zararların giderilmesi sorusu tekrar Bakanlığı’nın 2025 geçen yıl, bütçe ödenek toplamda 145 milyar lira Afet Yeniden İmar Fonu amacıyla uygulamaya sokulan sorulmaya ve giderlerinin program, bütçesi 219.2 milyar özel iletişim vergisi tahsil kuruldu. Ancak bu fon vergilere denir. İlk başta altı ayrı yeni başlandı. alt program ve faaliyet lira. Bakanlığın 3 aylık edilmiş. Yıllık ortalama da “afet öncesi değil afet ek vergi alındı: Ek Gelir Vergisi, Ek 17 Ağustos ve harcaması 77.3 milyar sonrası” yapılacakları düzeyinde dağılımı dolar kuru ile hesaplanınca Kurumlar Vergisi, Ek Emlak Vergisi, Ek MUSTAFA 12 Kasım 1999 lira. Türkiye’de daha çok ÇAKIR düzenliyor. Yasada fonun tablosunda, şehircilik ve Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel İletişim 2025 Mart dahil tahsil depremlerinin afet sonrasında yapılacak Vergisi, Özel İşlem Vergisi. Bu vergiler kaynakları da şöyle risk odaklı bütünleşik edilen tutar yaklaşık arasında Özel İletişim Vergisi kalıcı ardından, dönemin iktidarı işler için ödenek ayrılıyor. sıralanmıştı: “Yurtiçi ve afet yönetimi kapsamında 40 milyar 165 milyon hale geldi. Konuştuğumuz telefon, tarafından, oluşan maliyeti Örneğin Afet ve Acil Durum yurtdışı kaynaklı her nevi dolardır” saptamasında 150.9 milyar lira harcama kullandığımız internet, izlediğimiz karşılayabilmek için nakdi bağış, yardım, hibe Yönetimi Başkanlığı’nın bulundu. Hazine ve Maliye yapıldığı belirtiliyor. Raporda televizyon hizmetinden alınan ücretin yeni vergiler getirilmişti. ve krediler. Bütçeye bu (AFAD) bu yılki ödeneği bu kaynağın tamamının Bakanlığı’nın bütçe bir bölümü bu vergidir. Bu vergilerden birisi de 266.9 milyar lira. Bu amaçla konulacak ödenek. da mekânsal planlama verilerine göre de özel Bununla birlikte, Kahramanmaraş kamuoyunda “deprem ödenek birçok bakanlığın Fon tarafından kurum ve iletişim vergisinden sadece ve kentsel dönüşüm için merkezli depremlerin ardından çıkan vergisi” olarak bilinen yıllık ödeneğinin üzerinde. kanun ile Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi kuruluşların mevzuatındaki bu yıl 45.1 milyar lira gelir TOKİ’ye pay olarak verildiği de 2023 yılında tekrar tahsil edildi. özel iletişim vergisiydi. Öyle ki AFAD’ın bütçesi, her türlü kısıtlamalardan hedefleniyor. bilgisi yer alıyor. 2- 1999 yılından bugüne ne kadar Geçici olarak getirilen muaf tutularak yurt içi ve Çevre, Şehircilik ve İklim vergi toplandı? Fon kuruldu ama AFAD’a dev bütçe bu vergi AKP döneminde yurtdışı sermaye ve para Değişikliği Bakanlığı’nın İBB’nin Gelir İdaresi Başkanlığı’nı kalıcı hale geldi. 19 Mayıs Yaklaşık 50 binden fazla piyasalarından sağlanan Depremle ilgili bütçesini bile aşıyor. kaynak vererek açıkladığına Üniversitesi Öğretim yurttaşın yaşamını yitirdiği finansman ve kaynaklar. bakanlıkların başında l ANKARA göre; 1999-2023 yılları arasında toplanan deprem vergileri yaklaşık 42.85 milyar ABD Doları’na karşılık geliyor. Bu rakamın yaklaşık 39 milyar Silivri’de tutuklu ‘Önce bu ülkeye ABD Doları’nı Özel İletişim Vergisi bulunan CHP’nin oluşturuyor. cumhurbaşkanı düzgün bir 3- Toplanan bu vergiler ile neler adayı Ekrem yapıldı? İmamoğlu’nun altyapı sağlayın’ Kanunlar gereği, deprem vergileri “Yokluğumu fırsat bütçe havuzunda toplanıyor. Ve SARP SAĞKAL bilip ‘Kanal İstanbul’ bundadır ki tüm kamusal ihtiyaçlar denen rant ve talan için harcanıyor. 2003 yılında Maliye İSTANBUL’DA yaşanan projesi uğruna Bakanı Kemal Unakıtan “Bu vergiler depremin ardından Avrupa Yakası’nın zaten deprem nedeniyle getirilmemişti. haberleşme sisteminde en önemli su Öyle olsaydı depremzedeye verilirdi” yaşanan aksaklıklar kaynaklarından demişti. Yine 2011 yılında Maliye konuşulurken biri olan Sazlıdere Bakanı Mehmet Şimşek “Bu vergiler Ulaştırma Barajı’nın etrafında duble yollara gidiyor, demiryollarına, 24 bin konutun ve Altyapı havayollarına, çiftçimize, eğitime inşaatını başlattılar” Bakanlığı’nın gidiyor” ifadesini kullanmıştı. 2020 sözleri üzerine stratejik yılında ise Çevre ve Şehircilik Bakanı gözlerin çevrildiği planında Murat Kurum “toplanan vergilerden bölgede geçtiğimiz yer alan 8 kat daha fazlasının depreme karşı günlerde onlarca “afet ve acil alınan önlemler için harcandığını” iddia iş makinesi geniş durumlar ile Karasu bir alanda etmişti. seferberlik 4- Olası bir Marmara depreminin çalışmalarını planlamalarına ilişkin sürdürdü. Türkiye’ye maliyetinin ne olması görevlerin hangi birim bekleniyor? sorumluluğunda Türkiye Sigorta Birliği’nin 2024 yürütüleceğinin belirsiz ve yılında yaptığı açıklamaya göre; olası CHP’li Zeybek ‘Kanal İstanbul’ bölgesinde yapılaşmaya hız veren iktidarı uyardı: yasal altyapısının yetersiz Marmara depreminin tüm maliyeti 325 olduğu, bu nedenle milyar dolar olarak hesaplandı. ulaştırma ve haberleşme İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun alanlarında koordinasyon 2023’te yaptığı açıklamaya göre sağlanamadığı” tespiti ise İstanbul’daki sorunlu binaların Öncelik can güvenliğidir dikkat çekti. Planda dayanıklı hale getirilmesinin maliyeti olağanüstü durumlarda yaklaşık 19 milyar dolar olarak haberleşme kaynaklarının rant ödüllendiriliyor. Oysa hesaplandı. Bu maliyetin 90 bin ağır EMİRHAN ÇOBAN ‘CİDDİ SU KRİZİ OLUŞABİLİR’ etkin bir şekilde biz depremin ne zaman hasarlı ya da çok ağır hasarlı binayı kullanılması için 2025’te kapsadığı kaydediliyor. Sadece bu ktidar, deprem konusunda geleceğini bilmiyoruz ama YENİDEN Refah suyu aboneliği 500 bin TL ayrıldığı da yer maliyet bile İBB’nin yıllık bütçesinin İadım atabilecek isimleri Partisi Başkan yapılmışken plan için nereleri yıkacağını çok iyi aldı. çok üstünde bir rakama denk geliyor. içeride tutarken İstanbul’a Vekili ve Ar-Ge’den iptal davası açılması biliyoruz” diye konuştu. Ancak aynı rakam toplanan deprem Öte yandan Ulaştırma ve Sorumlu Genel akabinde abonelikler çok büyük zararlar vergileri ile karşılanabilir görünüyor. Altyapı Bakanı Abdülkadir Başkan Yardımcısı iptal edilmiştir. ‘Eylem zamanı geldi’ verebilecek olan Kanal 5- İBB’ye yapılan soruşturmanın Uraloğlu Suriye’ye internet Prof. Dr. Doğan Halihazırda yapılara Türkiye’nin sorunların İstanbul projesi kapsamında Türkiye’ye maliyeti ne oldu? desteği sağlanacağını Aydal iktidarın Kanal ait su ve atıksu çözümü için ‘siyasi irade’ çalışmalarını hareketlendirdi. Tutuklu İBB Başkanı İmamoğlu, açıkladı. CHP Ulaştırma İstanbul projesi abonelikleri yoktur. Aydal dışında her şeye sahip Öyle ki Arap kanallarında cezaevinden yaptığı açıklamada ve Altyapı Bakanlığı’ndan hakkında yazılı Bir başka deyişle bu olduğuna vurgu yapan şunu kaydetti: “19 Mart sabahı millet Kanal İstanbul’un reklamları sorumlu Genel Başkan açıklamada bulundu. binalar gecekondu iradesine yapılan darbenin ekonomiye Zeybek, “Artık bahaneler bile yayınlanmaya başladı. Yardımcısı Ulaş Karasu, Hükümet ve İBB arasındaki hükmündedir. Kanal İstanbul trilyonlarca lira maliyeti oldu. Bu kadar değil, eylem zamanı “Siz önce bu ülkenin İktidarın isteği Kanal mücadelenin daha uzun projesi ve bölgedeki inşaat büyük bir bütçe ile yaklaşık 1 milyon insanlarına düzgün bir gelmiştir. İstanbul’u İstanbul projesiyken doğa müddet devam edeceği faaliyetleri İstanbul’da yapıyı yenileyebilir ya da en az aynı altyapı sağlayın” dedi. bekleyen büyük depreme gerçekliği acı bir şekilde belirten Aydal, “Proje ciddi bir su krizi miktarda güvenli konut üretebilirdik.” l ANKARA karşı, merkezi ve yerel anımsattı. İstanbul önceki kapsamında müteahhit oluşturabilir” ifadelerini İmamoğlu’nun gözaltına alınması firmalardan üçüne şantiye kullandı. yönetimler elbirliğiyle, gün, 6.2 şiddetinde bir sonrasındaki üç günlük süreçte ‘Operatörler depremle sarsıldı. hiçbir siyasi kaygı gütmeden Merkez Bankası’nın 25 milyar dolar Kanal İstanbul gibi doğaya, Siyasetin asli görevi, sattığı ileri sürüldü. Konuya ilişkin birlikte hareket etmeli; tek şebeke tarihe ve akla aykırı ‘ihanet halkın canını ve malını Cumhuriyet’e konuşan bütüncül bir afet yönetim gibi davranmalı’ projelerine’ seferber etmek korumaktır. Ama bugün CHP Yerel Yönetimler ve politikası ivedilikle hayata ‘Benzer mazeretleri isteyenler, asıl tehdit İstanbul için mücadele UFUK SEPETCİ Dirençli Kentlerden Sorumlu geçirilmelidir. Riskli eden bilim insanları, şehir Genel Başkan Yardımcısı karşısında görmezden yapıların dönüştürülmesi bir duymaktan sıkıldık’ 23 Nisan’da İstanbul’da plancıları, meslek odaları ve Gökan Zeybek, “Temenniler, gelinen ihmalkârlığın da tercih değil, zorunluluktur. meydana gelen 6.2’lik CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, yerel yöneticiler, siyasi hırs bilimin ve vicdanın önüne mimarlarıdır. İstanbul’un Afetlere karşı dirençli bir depremin hemen ardından TBMM’de düzenlediği basın toplantısında uğruna ya susturulmakta geçemez. Yıllardır bilim önceliği kanal değil, can şehir yaratmak için yapı GSM hatları çöktü. İstanbul’da meydana gelen depreme ya da cezalandırılmaktadır. insanlarının uyarılarını denetim mekanizmaları güvenliğidir” dedi. Bilişim uzmanı Osman ilişkin değerlendirmelerde bulundu. görmezden gelen, kaynakları İBB Deprem Risk Yönetimi güçlendirilmeli, imar Demircan, altyapının Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘Bilim cezalandırılıyor’ İstanbul’u depreme dirençli ve Kentsel İyileştirme Daire affı gibi uygulamalar olağanüstü yoğunluğu “Yaşanılanları siyasete alet etmeyelim, İmamoğlu ve Kahraman’ın hale getirmek yerine rant Başkanı Tayfun Kahraman’ın anayasayla yasaklanmalı, karşılayamadığını belirtti. bunu tasvip etmeyiz” sözlerine dikkat tutuklu olduğunu anımsatan Bir anda milyonlarca projelerine harcayan siyasi tutuklanması, bu çarpık halkımız uygun krediler ve çeken Günaydın, “Peki, Murat Kurum arama olunca sistemin (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği anlayış nedeniyle hâlâ aynı Zeybek, “İstanbul, ranta zihniyetin en çarpıcı hibe destekleriyle yalnız kilitlendiğini belirten Bakanı) ne diyor? ‘İstanbul özelinde 1.5 korkularla uyanıyoruz. değil, yaşama odaklı bir örneklerinden biridir. Bu bırakılmamalıdır” dedi. Demircan, “Bu duruma milyon riskli bina var ve bunların yüzde Bugün, ülkenin kaynaklarını planlamayı hak ediyor. ülkede bilim cezalandırılıyor, l ANKARA önlem almak mümkün” 30’u acilen dönüştürülmesi gereken dedi. Japonya’da binalar.’ Bunu söyleyen 23 yıllık iktidarın taşınabilir baz istasyonları bugünkü bakanı, 25 yıllık İstanbul ‘Devre dışı bırakırsanız Erdoğan: Marjinallerin kullanıldığını, ABD’de Büyükşehir Belediyesi iktidarının en son ise operatörlerin adayı. Demek ki rakamı öğrendik, Acaba eliniz ayağınız tutulur’ dediğine bakmadan... birbirlerinin şebekesine sorumluluk kimde?” ifadelerini kullandı. geçiş hakkı verdiğini CUMHURBAŞKANI Tayyip Bugünler siyaset yapma değil, İstanbul’da yaşanan depremin ardından ANKARA Büyükşehir bir hazırlığı oluşturmuş aktaran Demircan, Erdoğan dün UEFA İstanbul bir, beraber olma, dayanışma, GSM şebekelerinin çalışmaması üzerine Belediye (ABB) bulunuyoruz” ifadelerini “Tüm operatörler Temsilciliği açılış törenine milletçe kardeşliğimizi sorulan soruyu da yanıtlayan Günaydın, Başkanı Mansur Yavaş, kullandı. Yavaş, tek şebekeymiş gibi katıldı. Erdoğan’ın gündeminde hatırlama dönemleridir” diye “Her seferinde aynı duvara çarpmak Akyurt’ta, afetlere hızlı İstanbul’daki depremden davranıyor. Bu da iletişimi İstanbul’daki deprem de vardı. konuştu. Türkiye’nin kaderi midir? Daha ötesini ve etkin müdahale için sonra AFAD’ta yapılan sürdürüyor” diye konuştu. AFAD toplantısına İBB’yi ve Kentsel dönüşümün söyleyeyim size: 6 Şubat depreminde kurulan ABB Afet Eğitim toplantıya İBB’den Türkiye’de de seyyar CHP’lil belediyeleri çağırmayan, hızlanması gerektiğini belirten yalnızca iletişim altyapısının kötülüğü ve Lojistik Merkezi’ni herhangi bir yetkilinin Yavaş istasyonlar kurulması, Erdoğan “Deprem gibi hepimizi Erdoğan, “Her işe karşı çıkan ve yetersizliği değil, bant daraltma ziyaret ederek merkezin çağrılmamasına ilişkin operatörlerin ortak etkileyen konuları günlük marjinallerin ne dediğine sorunları da yaşadık. İnsanlar daraltılan afetlere ilişkin hazırlıklarını sorulan soruya da yanıt altyapıya geçebilmesi ve siyasetin polemiklerine bakmadan kentsel dönüşüm bantlar nedeniyle belki de enkaz altından yerinde inceledi. Yavaş, verdi. Yavaş, “Büyükşehirleri 5G/6G teknolojilerine alet edilmesi asla tasvip projelerini süratle hayata yakınlarına ulaşamadılar ve durumlarını olası bir afet durumunda devre dışı bırakırsanız eliniz hızla geçilmesi gerektiğini etmiyoruz” çıkışı yaptı. geçirmeye odaklanmalıyız. Ele ifade edemediler. Dolayısıyla bu çok büyük ABB’nin hazır olduğunu ayağınız tutulur. Çünkü hiçbir söyleyen Demircan, afet Erdoğan, “Önümüzdeki kabine ele verip birlikte çalıştığımızda bir skandaldır. Türkiye bunu hak etmiyor. vurguladı. Yavaş, “Olası bir kurumun aracı ekipmanı yok yönetmeliğinde yasal toplantısında konuyu enine kısa sürede çok büyük mesafe Her afet sonrası benzer mazeretleri depremde, neredeyse yarım büyükşehirden başka” diye düzenleme çağrısı yaptı. boyuna değerlendirecek almamız pekâlâ mümkündür” duymaktan bıktık usandık” dedi. saat, bir saat içerisinde konuştu. l İSTANBUL gerekli açıklamayı yapacağız. ifadelerini kullandı. l ANKARA/Cumhuriyet ekiplerimizin yola koyulacağı l ANKARA/Cumhuriyet