Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
8 TEMMUZ 2024 PAZARTESİ
10 incEl EmE/OTOmOBil
Hakan Akarsu Halt Bolkan
hakana@cumhuryet.com.tr halt.bolkan@gmal.com
Teşvik ve yatırım
Bir Bretton Woods
rüzgârı
on 10 yılda hızlı bir gelişim vergisi ödeyecek. Hemen
(1)
vardı: 80. yıl Sgösteren ve özellikle ardından Bloomberg, BYD’nin
elektrikli otomobil konusunda Türkiye’de 1 milyar dolarlık
başta Avrupalı üreticilerin yatırım yapacağı haberini
Bir çare bul!” dedi.
pazarına göz diken Çinli duyurdu. Fabrikanın Manisa’da
Roosevelt harekete
markalara yönelik Türkiye’de daha önce VW için hazırlanan
geçti. 11 Mart 1941’de
de bazı önlemler alınmıştı. arsada kurulacağı, birkaç aydır
“Lend-Lease” (LL)
2023’ün aralık ayında bununla ilgili görüşmelerin
(Ödünç Verme-Kiralama)
yayımlanan bir tebliğ ile başta sürdüğü de gelen bilgiler
yasasını çıkardı. Eski
Çin olmak üzere üçüncü arasında.
tarihli, başkana ”ABD’nin ülkelerden elektrikli otomobil
BD ve İngiltere, 1944
Türkiye’ye geldiler
ithalatını zorlaştıran kurallar
savunması için yaşamsal
Temmuz’unda, sona
nedeniyle 2024 başından beri
Bu aşamada hazırlanan
hallerde başka bir devlete
Adoğru giden uzun
Çin’den elektrikli otomobil
bir yasa taslağı da BYD’nin
savaş malzemesi verme”
savaşta yandaş ve tarafsız
ithalatı durmuştu. Togg’un
fabrika kurması durumunda
yetkisi veren bir yasaya
devletleri Amerika’nın
korunması için hazırlandığına
hangi modeli üretebileceğine
dayanıyordu. İngiltere’nin
kuzey doğusunda bir otelde
ilişkin görüşlerin olduğu bu
ilişkin öngörüde bulunmamızı
“kaderi”nde dönüm noktası
toplantıya aldılar. Oralar
tebliğin ardından haziranda
sağladı. Yasa taslağına göre
oldu. Ama nasıl?
Bretton Woods diye bilinirdi. da Çin’den gelen içten yanmalı
kilometre başına karbondioksit
İngiltere malzemeyi alıp
motorlu ve hibrit otomobillere
O tarihten sonra o toplantı emisyonu 25 gramın altında,
Harris Dexter White ile
Amerika’ya borçlanmaya
yüzde 40 ek gümrük vergisi
sadece elektrikli sürüş menzili
iktisatçıların kendi şifreleriyle
John Maynard Keynes
başladı. O kadar mı? Hayır. getirildi. Böylece uygun fiyatlı
70 kilometre ve üzerinde olan
konuştukları bir dilin parçası
Çinli otomobillerin fiyatlarının
Savaş yılları ilerledikçe, plugin hibrit yani şarj edilebilir
oldu. Aslında işin esası,
yerli ve Avrupa’dan ithal edilen
hibrit otomobillerden,
LL İngiltere’ye takılan
meslektaşlarımız alınmasın,
bunların emrettiği bir “gelmekte olan gücü”nü dünya
otomobillere yaklaşması
motor silindir hacmi 1600
bir “boyunduruk” olacak,
iktisatçılara bırakılmamalı.
ekonomik kurumlaşmayı, anlamalıydı. Bir konferans
sağlanması hedeflendi. Bu
cm3’ü geçmeyenler ve ÖTV
BW’ye böyle gidilecektir.
Çünkü Bretton Woods (BW)
bunun özel disiplinini toplayacaklardı. Nisanda
noktada Chery’nin pazardaki
matrahı 1 milyon 350 bin TL’yi
Kabaca şöyle denilebilir:
iki aktörlü bir “dünya oyunu”!
yaratmalıdır. Yepyeni, büyük Hazine Sekreteri Morgenthau
hızlı yükselişinin etkisi
aşmayanlar ise yüzde 30,
Hitler, İngiltere’ye “Ocağına
Akıldan çıkmayacak bir film
işler. Ve önünde büyük bir basın toplantısı yaptı, açıkladı. olduğu konuşuldu. Daha
aşanlar yüzde 60 ÖTV’ye tabi
incir dikeceğim!” demişti.
özelliği taşıyor, diyelim. Filmde sonra bu ek verginin adı “ek
engel varsa onu kaldırmalıdır: Bir gazeteci sordu: “Öteki olacak. Motor silindir hacmi
Amerikalılar LL ile “Ocağıma
mali yükümlülük” olarak
kulağımıza küpe olacak şeyler 1600 cm3’ü geçen fakat 1800
Ekonomide İngiltere. Amerika devletler çalışmaya ne kadar
düştün!” demiş oldular. “Artık
değiştirildi.
cm3’ü geçmeyenlerden ÖTV
var. Bu reklamdan sonra esasa
BW’ye buradan gidiyor. katıldılar?” Morgenthau, hafif
iktisat politikanı kendi başına
matrahı 1 milyon 350 bin TL’yi
geçelim.
1941’de İngiliz tarafı, “Barış gülümseyerek “Canım onlara
Görüşmeler sürüyor
yapamazsın!” aşmayanlar yüzde 70 ÖTV’ye
olunca bize nasıl bir dünya da gerekli bilgiyi veririz!” dedi.
Haziran ayındaki bir başka tabi olacak. Bu durumda
İkili masa
lazım ki orada savaş öncesi Salonda büyük kahkaha koptu.
‘Mr. Hull’ın deli
önemli gelişme de gizli bir BYD, Türkiye’de şarj edilebilir
BW bir ‘ikili masa’dır.
pozisyonumuzu koruyalım
görüşmeydi. Build Your Dreams hibrit motorlu bir otomobil
saçması önerileri’
İngilizler Amerikalılara Gün batımına doğru
ve geliştirelim?”i ciddi olarak
(BYD) Avrupa başkanının üretecek diyebiliriz. Peki hangi
1941, dünyayı değiştiren
önerdi. “Gelin, bu savaştan
Savaşın sonu yaklaşırken
düşünemeye başlıyor. Başta
Türkiye gelip görüşmeler model? Seal U DM-i, 1498
bir yıldır. İngilizler bunu
sonra dünya ekonomisini
İngilizler ekonomik
Keynes. Bu “kazık” soru üstada
gerçekleştirmesini sosyal cc benzinli motoru, 80 km
herkesten önce, LL ile
birlikte nasıl yönetiriz, bir
durumlarının kötüye
göre tektir, çok önemlidir.
medyada paylaştığımda resmi elektrikli menzili ve 20.5 g/
hissettiler. LL’nin bir
ortak tasarım yapalım” dedi.
gittiğini daha çok hissettiler.
Öngörüsü, “pazarlar” ve bir yalanlama yapılmamıştı. km karbondioksit emisyonuyla
“şartname”si vardı. İngiltere
Kabaca böyle. Masa 1941’de
Savaşı sadece ABD’ye
Ancak 5 Temmuz’da Resmi uygun görünüyor.
“para” elde kaynak olarak
için çeşitli yükümlülükler
kuruldu, 1944 baharında
değil, kendi “ticaret ve Gazete’de yayımlanan bir Ulu Motor’un
tutulsa da İngiltere ithalattan
yazılıydı: Amerika olarak
basın toplantısıyla açıklandı, kararla “İthalatta Ek Gümrük distribütörlüğünü yaptığı Çinli
sterlin alanları”ndaki
doğan açığı kendi başına
benim sana gönderdiğim Vergisi” kararına bir ekleme Skywell’in kurucu başkanı
Temmuzda “konferans”ı
devletlere de borçlanarak
kapatamayacaktır. Bu açığı
yapıldı ve “Yatırım teşvik Stephen Wong, Skywell’in
yapıldı. Yeni bir dünya malzemeyi, tarım ve gıda
sürdürebilmişlerdi. Bu borçlar
krediyle kapatacak bir dünya
belgesi kapsamında gümrük kurucu ortaklarından ve
ekonomisi kurma “müjde”si ürünlerini başkalarına satıp
(14 milyar dolar kadar)
sistemi gerekiyor. Bu kredi
vergisi muafiyetinden CEO’su Wu Longba, Skywell
gelir elde edemezsin, gibi.
gibi kutsallaştırıldı. Öğrenip “Yaz deftere!” şeklinde,
İngilize ek yük getirmemeli ve
yararlanılarak gerçekleştirilen Türkiye ve Skywell Europe
Bir de yazılı olmayan “sert
katılanlar buna “el bastılar”. Londra’da ayrı bir “Sterlin
(en önemlisi) başka bir ülkeye
ithalatta bu dipnot kapsamı bölge direktörü Chen
hakikatler” vardı. Üstad
IMF ve Dünya Bankası doğdu. Hesabı”nda (Sterlin Balances)
de (yani Amerika) avantaj
ek mali yükümlülük Quanrong da Türkiye’ye geldi.
Keynes 1941 Mayıs’ında özel
Önce İngilizlere bakalım... dondurulmuştu. Eklemeye
yaratmamalıdır. İngilizlerin
uygulanmaz” dendi. Bunun Yapılan açıklamada, Türkiye’de
temsilci olarak ABD’ye
gerek yok, Amerika’nın bir
bilinen, sarkastik bir anlamıysa; Türkiye’de fabrika bir araç üretim hattı kurma,
Üzerinde güneş
gönderilip baş
gözü bunlardaydı. kuran Çinli markalar, ithal yedek parça tedarik sistemini
deyişi vardır: Pastayı
batar mı? başa görüşmeler
edecekleri otomobiller için Türkiye’ye getirme ve bazı
Almanya, 7 Mayıs 1945’te
İngilizin ye ve dolapta
yapınca yüzde 40 oranındaki ek mali parçaların üretimini burada
Daha önce yazdım (31
teslim oldu. İngilizler için bu
tutmaya devam
1941’deki
yükümlülükten kurtulacak yapma konusunda çalışmaların
berraklaştı.
Ekim 2022), İngiltere dünya
LL’nin “2. Evresi”nin (Phase II)
et! Böyle bir
“Gelin dünyayı
ve sadece yüzde 10 gümrük devam ettiği belirtildi.
Amerikalılar
egemeniydi. Sterlin “altın”a
başlangıcı idi ve Japonya’nın
“çözüm” gibi.
şunu birlikte yönetelim!”
serbestçe çevrilebiliyordu
daha 18 ay süreceği öngörülen
Keynes
diyorlardı:
(“konvertibilite”). En
yenilgisine kadar sürecekti.
çağrısı “bu kubbede düşünceyi
“Dünyanın
makbul, sağlam para idi. Güç
Öyle olmadı. Truman, 7
1941
baki bir seda”
Yedi
simgesiydi. 1931 Eylül’ünde orasında,
Ağustos’ta Japonya’ya atom
Eylül’ünde
olarak kaldı.
“Tamam, artık sadece burasında ve
bombası attı, takvimi öne
tasarıma döktü:
dominyonlar ve sömürgelerime bizim burada koltuklu
aldı. 22 Ağustos’ta bir uyarı
Uluslararası
karşı sorumluyum” dedi. şirketleriniz,
bile yapmaksızın LL’ye son
Kliring Birliği ve
Takatini sınırladı. Onları tesisleriniz var. Bir zahmet,
verdi. Mal taşıyan gemiler bile
Kliring Bankası (International
SUV geliyor
1932’de Ottawa’da topladı onları bize devrediverin.
denizde kaldı. Truman İngiliz
Clearing Union and Clearing
ve “İmparatorluğun tercihli Ayrıca unutmadan, Peu Geo T’nun yedi koltuklu mild hibrit teknolojili
ekonomisine de bir atom
Bank). Bir “yapay para”
Su V modeli 5008’in yeni 1.2 PureTech motorla
ticaret alanı”nı (Imperial dünyada askeri üs, tesis ve
bombası atmıştı!
(“bancor”) ile işleyen sistem.
nesli yılın son çeyreğinde getirilecek. 136 HP güç
Preferences) kurdu. Anlamı, donanımlarınız da var. Onları
İngilizler dona kaldılar.
Bugün kullandığımız kredi
210 HP’lik elektrikli ve 136 üreten bu motorla 5008’in
“Burası benim pazarlarımdır, da!” Bunlar yerine getirildi.
Hemen ABD’den bir “finans
kartları mantığını taşıyordu,
HP’lik mild hibrit motor ortalama yakıt tüketimi
başkası pek giremez!” “Muhtaç pozisyon”a geçiş.
desteği” için harekete
diyebiliriz. Ne kadar lazımsa,
seçenekleriyle Türkiye’de 5.8 litre olarak açıklanıyor.
(Bugünkü AB gibi.) “Muhtaç pozisyon”un kilit
geçtiler. Yorgun Keynes’i
o kadar “bancor” çekebilirsin;
de satışa sunulacak. elektrikli e-5008’in ise
1935’te “sterlin alanı”nı taşı LL’nin 7. maddesine
gönderdiler. Görüşmeler Stellantis Grubu’nun STl A karma kullanımda 502 km
sonra faiziyle ödersin! Şu
yerleştirilmişti. Keynes’in Medium platformunun menzil sunan 157 kW/210 HP
kurdu. Kendi (“Ottawa”) yapıldı. “İngiltere’ye Ödünç”
demek oluyor: İngilizin
uzatılmış versiyonu üzerinde güç ve 345 n m tork üreten
pazar alanında ticaret dönüş öncesinde görüştüğü (British Loan) verildi: 50 yılda
durumunu koruyabilmesi
yükselen 5008’in temel versiyonu getirilecek. 73
sadece sterlin ile yapılacaktı. ABD Dışişleri Bakanı Cordell ödenmek üzere 3.75 milyar
için, Amerika’nın fiili gücünü
tasarımı kardeşi 3008 ile kWh’lik batarya 11 kW AC’de
Böylece kendine iki yeni Hull kendisine “yolluk” olarak dolar (Son taksiti 2006’da
yok kabul etmek, hatta ondan
çok benzeşiyor. Fastback yüzde 0-100 dolumunu
güç kaynağı yaratmış oldu: bir metin verdi. Orada açık ödendi!). Günü kurtardı ama
destek almak gerekiyor!
Su V 3008’e göre en önemli dört saat 30 dakikada,
“benim pazarlarım” ve oralara açık “Imperial Preferences”i geleceği? Amerikan Kongresi
Amerikalılar bu kadar saf mı?
fark 5008’in geleneksel Su V 160 kW DC’de yüzde 20-
hükmeden “benim param”. kaldıracaksınız, başka yolu bunu 15 Temmuz 1946’da formatına sahip olması. 80 dolumunu 30 dakikada
İkili masa bu ortamda
Yeni 5008, Türkiye’ye tamamlıyor.
1938’de İngiltere, dış ticaret ve yok, yazıyordu. Keynes onayladığı zaman, anlaşmanın
kuruldu ve “bilek güreşi” iki
para meselesini iç içe ve kendi okuyunca küplere bindi. “Mr. içindeki saatli bomba
yıldan fazla sürdü. Amerikan
tasarımı ile çözüme bağlamıştı. Hull’ın deli saçması önerileri!” işlemeye başladı: Bir yıl içinde
tarafını hazineden Harry
Altın ve ‘dolar’ rezervleri 4 dedi. Sonra ekleyecekti: “konvertibilite” yapacaksın!
Dexter White yönetti. ABD’nin
milyar doları aşmıştı (Doları “Bunlar bize, bizim en zavallı Ayrıca “Ottawa pazarları”nı SWM Motor
büyük gücünü ve İngilizin
yaklaşık 30 ile çarparak Balkan ülkesine yaptığımız açacaksın ve donuk “sterlin
zayıflığını bilerek adım
bugün için bir sayı bulabiliriz.) muameleden de kötüsünü hesapları”nı çözeceksin.
adım ilerlediler. Zamanla
başvurusunu yaptı
Kısaca, 1930’ların sonlarında yapıyorlar!” Ne veciz. Bir yıl sonra 1947
İngilizin elindeki “koz”ları
kendini toparlamış bir İngiliz Temmuz’unda İngiliz sterlini
(“pazarlar” ve “para”)
Çİnl İ markalar, AB ve
Güç minderindeki masa
dünyası vardı. İşleyen bir “konvertibiliteye açılınca”
“zafiyet”e dönüştürdüler.
Türkiye pazarlarına giriş
1941’in iki çarpıcı, büyük
sistem. altı hafta dayanabildi. Kral
Ve 1944 baharında White’ın
yaparken üretimlerinin
çaplı gelişmesinden biri 7
çıplaktı. Sterlinden “dolar”a
tasarısını İngiliz tarafına kabul
yerelleştirilmesine
‘Muhtaç
Aralık’taki Pearl Harbour
kaçış durdurulamazdı. 1945
ettirdiler. Biz bugün onu BW odaklanmaya
pozisyon’a kayış baskınıdır. ABD savaşa girmek
Ağustos’unda LL darbesini başladı. Bu
ve ABD’nin kontrolü altındaki
zorundadır artık. Öteki, aynı markalar
“Masa kuralım” önerisi yapan Truman bir sonraki
IMF’li, Dünya Bankalı sistem
arasında, Çin’in
çaptaki gelişme Almanların
savaşın gerçeklerinden ayrı adımı da atmış, “Şah ve Mat!”
olarak biliyoruz. Bir şirket
önde gelen
21 Haziran gecesi Sovyetlere
bir şey midir? Hayır. Hitler,
anlayışını taşıyor. En büyük demişti.
planımız var. Şu anda yıllık
Hakan
otomotiv
baskınıdır. Sovyetler de artık
1 Eylül 1939’da Polonya’ya
hissedar söz sahibidir, kontrol Gerisini iktisatçılar
akarsu
50 binden fazla araç üretim
üreticilerinden
savaşın tarafıdır. O konumuz
girerek savaşın ilk ateşini
ve disiplin onun işidir. Özetle kolayca tahmin edebilir. Eski
kapasitesine sahip bir üretim
Shineray Grup
değil. ABD’nin savaşa adım
yaktıktan sonra İngiltere’nin
Amerika’nın. Keynes’in dokunulmazlığı kalmayan
tesisi üzerinde çalışıyoruz.
bünyesinde faaliyet gösteren
atması dünya “ağa”sı olmaya
rezervleri azalmaya, açıkları
tasarısı geçersizdir. Çünkü sterlin 1949 Eylül’ünde
Üretim tesisi, Türkiye pazarının
ve Türkiye’de ATMO Grup
adım atışıdır. Fiili durumdur.
büyümeye başladı. 1940 parayı veren düdüğü çalar. devalüasyona gitti. İngiltere ihtiyaçlarını karşılamalı ve aynı
tarafından temsil edilen SWM
Geri dönemez. Kendi hareket
zamanda Balkan ülkeleri ve AB
Haziran’ında Hitler Paris’e İngilizin 1941’deki “Gelin zaten kemerleri iyice sıkma
Motor da yer alıyor. Markaya
noktalarını “aktif olarak” bölgesindeki diğer pazarlara da
girdikten sonra İngiltere dünyayı birlikte yönetelim!” (deflasyon) rejiminde Türkiye’de ilginin yoğun olduğu
ihracata odaklanmalı. Ayrıca
belleyecektir: Dünya altın
ifade eden ATMO Grup CEO’su
tek başına kaldı. Savaş çağrısı “bu kubbede baki bir yaşıyordu. Bir zincir başladı:
T.C. Ticaret Bakanlığı ve T.C.
Anton Chernov, “ATMO Grup
rezervinin yüzde 60’ına
malzemesini Amerika’dan seda” olarak kaldı. Ayrıntıya Deflasyondan devalüasyona,
Cumhurbaşkanlığı Yatırım
olarak Türkiye’de yatırım
sahiptir. Dünyanın yekpare,
peşin parayla alıyor ve giremeyiz. oradan yine deflasyona, sonra
Ofisi ile görüşmelerimiz devam
yapmaya ve daha fazla proje
çok büyük, entegre “üretim
rezervleri eriyordu. Peki, 1944 Temmuz’unda yine devalüasyona. İngiliz
ediyor. Ancak, yatırım projesi
geliştirmeye ilgi duyuyoruz.
tesisi”dir ve geliştirilen teknik
Churchill, ABD Başkanı otele alınacak öteki devletler? meslektaşlarımız bu sürece
hakkındaki son karar, devletten
Türkiye’deki çalışan sayımız
bilgiye sahiptir. Büyümekte
Roosevelt’e başvurdu. “Tek Masada iş tamamlandıktan “Dur-kalk politikaları” diyerek
sağlanan destek tedbirlerine
geçen yıla göre iki katına
olan bir savaşın kazananı
başımıza savaşıyoruz. sonra Amerikalılar bir ortak gerekli iktisatçı makyajını
bağlı olacaktır” ifadelerini
çıktı, gelirimiz her yıl artıyor
olmak ve tüm getirilerini
Malzemeyi senden alıyoruz metin (Joint Statement) yaptılar.
kullandı.
ve gelişim için uzun vadeli bir
toplamak zorundadır. Ve
ama artık peşin paramız yok. hazırladılar. Amerika’nın Biz kıssadan hisse, diyelim.