Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
gorus@cumhuriyet.com.tr
3 TEMMUZ 2024 ÇARŞAMBA
2 olaylar ve görüşler
ahlaksızlığın kurumsallaşması-5
Kemal KIlIÇDaROĞlU ekonomist (!) olarak yarattığı acı
tablodan kendine bir haklılık payı
CHP 7. Genel Başkanı
Gözler Fransa’da
çıkarmak istiyordu. Cumhuriyet
sandıktan çıkacak
evgili dostlar, bu yazımı
tarihinde borçlanarak faiz ödeme
Macron sonuçlarda Le Pen
Nâzım’ın da dediği gibi Erdoğan’ın sözde ekonomi bilgisi
S“tırnağını annesi kesen, (!) ve bu bilgiye dayanarak (!)
Aşırı sAğın yükselişi
parmağını ise makine kesen”
ortaya koyduğu uygulamayla
ve sol
çocuk işçilerimize, torunlarına gerçekleşmişti.
kurban eti toplamak için gittiği Erdoğan sonunda bir gerekçe
DOĞan eRgenÇ
kurban pazarında gördüğü buldu. Azerbaycan dönüşü
SOSYOLOG
muamele yüzünden kendini gazetecilere şunu söylüyordu:
-9 Haziran 2024 tarihleri arasında
asan vatandaşımıza, “Üniversite “Biz o zaman ‘düşük faiz, düşük
sınavında yüksek puan alıp enflasyon’ teorisiyle çalıştık.” 6Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri
büyükşehirlere okumaya giderse (14 Haziran 2023) Böyle bir yapıldı. Bu seçimlerin en dikkat
teoriye hiçbir iktisat kitabında
onu okutamam, inşallah düşük çekici sonucu, “aşırı sağcı” partilerin
rastlamadım. Bugüne kadar
puan alır” diye dua etmek güçlenmesi oldu. İtalya, Fransa,
zorunda kalan anne-babalara ve bildiğim, tanıdığım hiçbir
Avusturya gibi ülkelerde bu partiler
iktisatçıda böyle bir teoriden söz
milletin ahvalinden yine milleti
birinci sıraya yerleştiler. Almanya’da
etmedi. Bu ülkenin kaynaklarını
haberdar etmek, bütün baskılara
ise AfD (Almanya için Alternatif Partisi)
bir avuç rantiyeye peşkeş çeken
ve tehditlere rağmen mesleğini
ikinci parti oldu.
payının artırılarak finansal koruyucu ekonomik tedbirler
teoriyi (!) her gün yazan-konuşan
icra etmek için çalışan, siyasi
Hiç kuşkusuz, bu partiler arasında
istikrarın desteklenmesi...” alan, sosyal risklerin yarattığı
iktisatçıların da dikkatini çekmedi.
partiler ve onların sözüm ona
kimi farklılıklar bulmak olanaklı.
(TCMB-21 Aralık 2021, Sayı: olumsuzlukları bertaraf edebilecek
Belki de Erdoğan’ı ciddiye
yayın organları tarafından hedef
Ancak onların birçok ortak özelliği
sistemler öngören, gelir dağılımının
2021-62) Açıkçası dövizdeki
almadılar. İkinci önemli nokta
gösterilip tehdit edilen, başta
de var. Bu partiler, temsili liberal
dengesini gözeten, kamu yararı
yükselişi durdurarak TL’deki
ise Erdoğan artık Kuran’dan söz
Emre Kongar, Ali Kemal Erdem,
demokrasinin değerleriyle çatışma
gereği sosyal ve ekonomik ilişkilere
erimeyi önlemek... Böylece
etmiyordu. Dikkat buyurunuz
Barış Yarkadaş, Bahar Feyzan,
içindeler. Avrupa Birliği’ni ülkelerinin
müdahale edebilen, herkesin
sözde ekonomide istikrarı
artık “nas” aklına bile gelmiyordu,
Osman Sert, Barış Terkoğlu,
egemenliğine bir tehdit olarak
insan onuruna uygun asgari
sağlayacaklardı. İkisi de
Kuran’ı “nas”ı çoktan unutmuştu.
Barış Pehlivan, Murat Ağırel,
görüyorlar. Irkçı, yabancı karşıtı bir
yaşam koşullarına sahip olması
gerçekleşmedi. Ne sözde
Yine Erdoğan’nın deyimiyle bu
Timur Soykan, Gözde Şeker ve
anlayışa sahipler. LGBTİ+ bireylerin
için çalışan, kişilerin hayatlarını
“liralaşmayı” sağlayabildiler ne
yeni çarkın adı da “faziletli döngü”
İbrahim Kahveci olmak üzere;
haklarını tanımıyorlar. Kürtaj
sağlıklı şekilde sürdürebilmeleri,
de Türk Lirası’ndaki erimeyi
olmuştu. Düşünebiliyor musunuz?
halk düşmanlarının, hırsızların,
karşıtılar.
sağlıklarını kaybettiklerinde ise
durdurabildiler... (20 Aralık
Sözde faize karşı çıkan kişi aldığı
katillerin, çetelerin üzerine giden
tedavileri için gerekli finansmanı
2021’de dolar/TL kuru 11 TL
kararlarla devleti tefecilere hizmet
ve milletin menfaati için cesurca
İki temel neden
sağlayacak yöntemleri geliştiren,
seviyelerindeydi bugün 32’leri
eden hale getirmişti.
mesleğini yapan bütün gazetecilere
Peki, nereden çıktı bu partiler? Hangi
topluma sağlıklı ve huzurlu bir
aştı) Aksine zaman içinde
Bu uygulamanın Osmanlı
ithaf ediyorum.
koşulların ürünü olarak güçlendiler?
gelecek vaat eden devlettir.”
dolarizasyon arttı... Giden sadece
döneminde Galata bankerlerine
Sevgili dostlar, bir devletin
Elbette bu partileri güçlendiren birçok
(E.2022/15, K.2022/73, 1/6/2022)
KKM sahiplerine akan milyarlarca
sağlanan olanaktan ne farkı var?
temel gelir kaynağı vergilerdir.
nedene vurgu yapılabilir. Ancak temel
Şimdi AYM’nin bu tanımından
liraydı...
Osmanlı döneminde de devlet
Vergi, adından da anlaşılacağı
yola çıkarak şu soruyu sormak olarak iki nedenle aşırı sağcı partilerin
borç batağına sürüklenmiş ve
üzere zoralıma dayanır. Zoralımın
zorundayız... KKM uygulamasıyla güçlendiğini söyleyebiliriz:
Vergiden muaf uygulama
borçluların yönetiminde Düyunu
dayanağı ise anayasalardır. Bizim
milyarlarca liranın bir avuç kişiye 1. Özellikle, 1980’lerden itibaren
Biliyorum bazıları diyecek ki
Umumiye İdaresi (Genel Borçlar
anayasaya göre “Herkes, kamu
vergisiz gelir olarak aktarılmasını
yaşama geçirilen neoliberal politikalar
“Anayasada vergi konusunda
İdaresi) kurulmuştu. Aradan 100
giderlerini karşılamak üzere,
hangi vicdan, hangi hukuk ve
ciddi eşitsizlikler yarattı. Neoliberal
istisna ve muafiyetler de yer alıyor.
yılı aşkın zaman geçti, Erdoğan
mali gücüne göre, vergi ödemekle
hangi ahlak kabul eder... Üstelik
dönemde, refah devletine, işçi sınıfının
Bu konuda cumhurbaşkanının
hükümeti de 138 yıl sonra (12
yükümlüdür.” Anayasamız bu
aktarılan para ya devletin
kazanımlarına ciddi bir saldırı
yetkileri var.” Doğrudur ama
Eylül 2019) Hazine’nin bünyesinde
zoralımın adaletli olmasını da
vatandaştan topladığı vergi ya da
gerçekleşti. Dahası, kapitalizmin 2008
bu yetkilerin kamu yararına “Borçlar Genel Müdürlüğü”nü
öngörmüştür. Örneğin, “Vergi
yüksek faizle aldığı borç paradır.
yılında girdiği kriz, eşitsizlikleri daha
kullanılması hukukun, adaletin ve kurdu. Çünkü ülke 138 yıl sonra
yükünün adaletli ve dengeli
Bu açıkça yönetme yeteneği
ahlakın temel kuralıdır. Örneğin, tekrar borç batağına sürüklenmişti. da derinleştirdi. Aşırı sağ partilerin
dağılımı, maliye politikasının
olmayanın denize düşürülmesi
ücret gelirlerinin vergilenmesinde Çünkü “tek kişilik hükümet” yükselişinde bu sürecin önemli bir payı
sosyal amacıdır” der. Ama
ve sonuçta da yılana sarılmasının
ya da ithalatı ikame edecek ya vatandaşa değil, çıkar gruplarına vardır.
devleti yönetenler, birileri için
sağlanması operasyonudur.
hizmet ediyordu.
da istihdam yaratacak önemli 2. “Küreselleşme” döneminde,
devleti soyulacak bir organa
Çünkü borç alanın emir alması
yatırımlara vergileme açısından insanların bir yerden başka bir yere
dönüştürmüşlerse anayasanın
gerekiyordu. Erdoğan ve ekibinin Bedeli kim ödüyor?
bazı istisna ve muafiyetler tanımak hareket etmesi, yani göç etmesi hiç
bu ilkeleri göz ardı edilir ve
borç para bulmak için yaptığı
Peki, bunun topluma maliyeti ne
kabul edilebilir uygulamalardır.
olmadığı kadar yoğunlaştı. Özellikle,
uygulanmaz. Bunun en tipik
yurtdışı gezilerin ana konusu
kadar?
Çünkü vergi politikalarında aslolan
yoksul Güney ülkelerinden zengin
örneği “kur korumalı mevduat-
dilencilikti. Üzülerek ifade edeyim
“Kur korumalı mevduata (KKM)
toplumun-ülkenin çıkarıdır. Bu
Kuzey ülkelerine doğru bir insan akışı
KKM” uygulamasıdır. Bu amaca
ki 21. yüzyılın Türkiye’si bunu
ödenen kur farkları ve vazgeçilen
toplumsal çıkarı belirleyen temel
gerçekleşiyor. Bu durum, göç alan
ulaşmak için mevduat sahiplerine
kesinlikle hak etmiyor.
stopaj gelirleri dolayısıyla
ilke ise “sosyal devlet” anlayışıdır.
ülkelerin yerli halkında bir korku
şu avantajlar sağlanmıştır. Devlet
Daha acı olanı ise ortaya çıkan
uygulamanın kamuya iki yıllık
Anayasanın ilk dört maddesinde
olarak; yaratıyor. Yerli halk, göçmenleri
bu acı tablonun gerekçesi için
maliyeti 1.1 trilyon liraya ulaştı.”
yer alan sosyal devlet ilkesi,
1. Faiz ödeyeceksiniz. refahları, kültürleri ve güvenlikleri için
başlangıçta dinin-inancın istismar
(Naki Bakır, 02.05.2024, - Dünya
devleti yöneten siyasal iktidarın
2. Dövizdeki dalgalanmalar bir tehdit olarak görüyor.
edilmesiydi... Ona göre “...faizi
gazetesi) Yani KKM nedeniyle
aldığı kararlarda uymak zorunda
dolayısıyla hesap sahibi (mudi)
İşte “aşırı sağcı” partiler böyle bir
savunanlar, kusura bakmasınlar...
2022’nin martından 2023’ün
olduğu, -değiştirilmesi dahi
aleyhine olumsuz bir tablo çıkarsa
ortamda güçleniyorlar. Bu partiler,
Bu yolda ben, faizi savunanla
sonuna kadar 48.5 milyar dolarlık
teklif edilemeyen- anayasal bir
ayrıca kur farkı ödeyeceksiniz.
yoksulluk ile göç arasında bir neden
beraber olamam, olmam. Bu
bir fatura milletimizin önüne
hükümdür.
3. Yüksek faiz geliri elde eden
sonuç ilişkisi kuruyorlar. Neoliberal
görevde olduğum sürece faiz ve
kondu. Faturanın büyüklüğünü
Peki, nedir sosyal devlet?
hesap sahibinden ayrıca vergi
politikaların mağdur ettiği yoksul
enflasyonla mücadelemi sonuna
daha iyi anlamak için ödenen diğer
Bu konuda yüzlerce tanım
almayacaksınız. Yani mudinin elde
kesimlere şöyle sesleniyorlar: “Refah
kadar sürdüreceğim. Bu konuda
faturalarla karşılaştırmakta fayda
bulabilirsiniz. Ama ben Anayasa
ettiği faiz gelirini tümüyle vergiden
kaybının nedeni, yoksulluğun
‘nas’ ortada. ‘Nas’ ortadayken
var. Tek kişilik hükümetin bir
muaf tutacaksınız. Mahkemesi’nin (AYM) yaptığı
nedeni, ülkemize gelen yabancılardır.
sana, bana ne oluyor?” (Erdoğan
başka soygun çarkı olan kamu-özel
tanıma bağlı kalacağım. AYM
Peki, bu uygulamadan amaç
Yabancıları göndereceğiz ve böylece
- 18 Kasım 2021) Evet, bu sözleri işbirliği projelerinden, “üçüncü
bir kararında sosyal devleti
neydi? Uygulamanın amacı
kaybettiğiniz refahınızı yeniden
söyleyen ve görevini halen
boğaz köprüsü dahil, Kuzey
şöyle açıklanmıştı. “Bankacılık şöyle tanımlamaktadır. “Sosyal
kazanacaksınız.”
sürdüren Erdoğan’a bir şey
Marmara Otoyolu projesinin toplam
sistemindeki toplam mevduat/ devlet; çalışma gücünden ya da
olmadı ama milyonlar bile isteye
maliyetinin 9.3 milyar dolar olduğu
katılım fonu içinde Türk Lirası’nın imkânından yoksun olan kişileri
Kimlik siyaseti
yoksullaştırıldı, bir avuç varsıla
düşünüldüğünde, sanırım KKM
Tabii burada şu soru akla geliyor:
milyarlar akıtıldı...
nedeniyle milletin önüne konan
Neoliberal politikaların yoksullaştırdığı
“Kuran” diyen, “nas” diyen
faturanın büyüklüğü ve insafsızlığı
kitleler neden sol partilere oy
kişi bir süre sonra 180 derece
daha iyi anlaşılır.
vermek yerine aşırı sağ partilere oy
çark ederek milyonların ödediği Peki, bu yükü kim çekti ve
vergilerle KKM sahiplerine veriyorlar? Çünkü sol uzun zamandır
çekmeye devam ediyor? İşçisi,
GençlerGençler
köşeyi döndürdü. Daha açıkça işçi sınıfının taleplerini unuttu,
memuru, emeklisi, sanatçısı,
ifade edelim, faize karşı olduğunu esnafı, sanayicisi, tarlada çalışan sınıf politikasının yerini “kimlik
söyleyen kişi, yüksek faizle
çiftçisi... Yani KKM hesabı olmayan politikası” aldı. Örneğin geçmişte, sol
UBUJMEF UBUJMEF
borçlanıp KKM sahiplerine herkes.
partileri “yeni toplumsal hareketleri”
vergisiz daha yüksek faiz geliri Peki, KKM’nin sunduğu bu
görmezden gelmekle suçlayan politik
LJUBQ LJUBQ
sağladı... Yükü de bu milletin
olağanüstü avantajlardan bugüne
kuramcı Chantal Mouffe dahi işçi
sırtına yıktı. Bunu ancak akıldan kadar kaç yerli-yabancı kaç kişi
sınıfının taleplerinin ihmal edildiğini
ve bilgiden yoksun yöneticiler yararlandı? Bu bilgi milletten
söylüyor. Şu sözler ona ait: “Ernesto
PLVTVO PLVTVO
yapabilirdi ya da bir ülkeyi saklanıyor. Ancak ortada da
Laclau’yla beraber ‘Hegemonya ve
geri bıraktırmak için gizli bir gerçek var. Bu, Cumhuriyet
Sosyalist Strateji’yi yazdığımızda, sol
hesapları olanlar... Oysa yüce tarihimizin kısa sürede gerçekleşen
SETSET-11 siyasetin meselesi ‘yeni toplumsal
Yaradan aklımızı kullanmayı en büyük servet transferlerinden
hareketler’in taleplerinin farkına
emrediyordu... Unutulmaması birisidir. 85 milyon yurttaşımızın
varmaktan ve onların talepleriyle
cebinden, sadece 22 aylık sürede,
gereken bir gerçek var: Aklını
daha geleneksel işçilerin taleplerini
kiraya veren, aklını kullanamaz. 48.4 milyar dolar alındı ve bir avuç
eklemleme ihtiyacından ileri geliyordu.
Kaldı ki bu acı gerçeği sadece varsılın cebine kondu. Milletimiz
Şimdilerde bu talepler tanınma ve
acımasız bir servet transferinin
bu ülkenin yurtseverleri değil,
meşruiyet açısından önemli ilerlemeler
üyesi olduğumuz Ekonomik kurbanı yapıldı. Maalesef bu
kaydetti ve büyük bölümü sol siyasetin
ahlaksız paylaştırma yapıldı ve
Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
gündemine girmiş durumda. Aslına
795 TL yerne
tüyü bitmemiş yetimin hakkı bir
(OECD) de görmüştü. OECD
bakarsanız, bugünkü durumla bizim
%50 ndrmle
yayımladığı 2023 Türkiye avuç tefeciye yedirildi.
otuz sene önce eleştirdiğimiz durum
397,5 TL Peki, biz buna yolsuzluk diyebilir
raporunda KKM felaketini,
arasında zıtlık olduğu ve ihmal edilenin
miyiz? Hayır, bu, Saray tarafından
Türkiye açısından artabilecek
SETSETSET-222
artık ‘işçi sınıfı’nın talepleri olduğu
hukuki altyapısı oluşturulmuş
maliyetleri ve ekonomide
söylenebilir.”
ahlaksız bir soygundur. O nedenle
yaratacağı güvensizliği
Sosyal demokratlar ve sosyalistler
ahlaksızlığın kurumsallaşması
düşünerek KKM’den aşamalı
sınıf politikasını öne çıkardıklarında,
diyoruz... Tek kişilik hükümetin
olarak çıkışın gerekli olduğunu
“emek-sermaye çelişkisini”
aldığı kararlarla devlet milletin
yazmıştı.
hatırladıklarında, aşırı sağcı partilerin
gözleri önünde soyuluyor. Emre
Çark için gerekçe... zayıfladığı ve yoksul kesimlerin yüzünü
Kongar Hoca’mızın dediği gibi,
tekrar sola döndüğü görülmektedir.
Bu uygulamanın “Ülkemiz, siyaseten ve hukuken
795 TL yerne
sürdürülebilirliği yoktu. Nitekim ‘tam hukuksuzluk’ ve ‘tam O zaman yapılması gereken açıktır:
%50 ndrmle milyarlar toz olduktan sonra gayrimeşruluk’ dönemi yaşıyor.” Sol, uzun süredir terk ettiği sınıf
(Cumhuriyet, 09.06.2024)
(tıpkı 128 milyar dolarda politikasına geri dönmelidir. Neoliberal
397,5 TL
olduğu gibi) bu uygulamadan Son söz: Ve sevgili dostlar
politikalarla arasına ciddi bir mesafe
aşamalı olarak vazgeçilme unutmayınız ki ödediği vergilerin
koymalıdır. Ancak böyle bir politikayla
hesabını sormayan bir toplum,
kararı alındı. Ama Erdoğan
aşırı sağcı partilerin güçlenmesi
bu geri dönüşüne-çarkına bir egemen güçler tarafından teslim
engellenebilir.
gerekçe bulmak zorundaydı. Bir alınmış toplumdur...