Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 12 MART 2024 SALI 2 olaylar ve görüşler olarak geriden gelen bu sınıfları” temsil eden, PKK ile mücadelede Cumhuriyet düşmanı “gerici” politikacılar egemen oldu. Bunlar Cumhuriyet değerlerine karşı olduklarından Demokratik Rejimi, ileri taşımak yerine, ağırlık merkezi neresidir? geri götürmeye çalıştılar. 12 Mart! Çok Partili Rejim’in ilk darbesi, ugün, ülkemizi bu karanlık Menderes’in TBMM’de, 15 NEJAT ESLEN içindedir. ABD, tek kutuplu döneme taşıyan askeri milletvekilinden kurduğu Tahkikat süreç içinde jeostratejik EMEKLİ TUĞGENERAL Bmüdahalenin, 12 Mart Encümeni’ne, 28 Nisan 1960’ta, amaçlarına ulaşamamıştır. 1971 darbesinin 53. yıldönümü. yargı erkinin bütün yetkilerini ABD, kurduğu kurallara Sevgili okurlarım, Çok Partili rusyalı General Carl aktarması ile Anayasa’yı ihlal dayalı düzeni ve bu Dönemin darbeler tarihini ve bu etmesi sonunda ortaya çıkan bir von Clausewitz (1780- darbelerin arkasındaki iç ve dış düzenin liderliğini sivil darbedir. P1831) Savaş Üzerine süreçleri iyi bilmeden, 12 Mart 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi, sürdürmekte giderek adlı kitabında, savaşta 1971 darbesinin anlamını iyi Demokrat Parti’nin Demokratik zorlanmakta, adil dünya zaferin kazanılmasını kavramak olanaklı değildir. Rejimi yıkarak yaptığı bu Sivil düzeni için çağrılar giderek düşmanın ağırlık Bu nedenle arka plan Darbe’ye karşı, Demokratik artmaktadır. merkezinin doğru teşhis konusunda çok kısa bir Rejimi korumak için yapılmış bir Türkiye ise merkezi toplumbilimsel anımsatma ile işe edilmesine ve mevcut müdahaledir. konumu ile sadece Doğu başlamak gerekiyor! Bu müdahale sonunda güçlerin azamisinin bu HHH Türkiye’ye çağ atlatan 1961 ile Batı arasındaki değil, merkeze yönlendirilmesine Mustafa Kemal Atatürk, Anayasası kabul edilmiştir. aynı zamanda Kuzey ile bağlamıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası İşte 12 Mart 1971 müdahalesi, Güney arasındaki, Atlantik Clausewitz’e göre ile, ciddi bir deneme yapmış 27 Mayıs Askeri Darbesi’ne ve ile Avrasya ve Asya- savaşta tüm güçlerin olmasına rağmen, Çok Partili 1961 Anayasası’na karşı yapılan Pasifik blokları arasındaki, ve iletişimlerin odağı Düzen’e geçememişti... bir Askeri Darbedir. perişan etmiştir. Vietnam yanıt aranmalıdır. Ortadoğu’daki, küresel Çünkü toplumsal, ekonomik, Dönemin Genelkurmay Başkanı olan bir ağırlık merkezi Savaşı’nda Amerikalı PKK ile mücadelenin kültürel ve siyasal yapı, yapılan jeopolitikteki gelişmeleri Orgeneral Memduh Tağmaç, oluşur ve mevcut güçlerin generaller, Vietnam taktik, operatif, stratejik, büyük reformlara rağmen, henüz, darbenin nedenini “Sosyal etkileme yeteneğine sahip mümkünse tamamının bir ordusunu ve gerillalarını diplomatik ve siyasi nüfusu köle köylü aşamasından uyanış ekonomik kalkınmayı aştı” jeostratejik bir manivela darbe halinde düşmanın bu ağırlık merkezi olarak boyutları olduğu gerçektir. özgür kentli aşamasına diye son derece açık seçik bir gibidir. Bu manivela, kapıyı merkezine yönlendirilmesi taşıyamamıştı. biçimde belirterek demokrasiye seçmişken Vietnamlı Ancak, bu konuya farklı eksenlere açabilir gerekir. Büyük sonuçlar Toprak Ağaları ile Din karşı tavrını net olarak ortaya generaller ise ABD halkını öncelikle jeopolitik boyutta veya kapayabilir. daima düşmanın ağırlık Adamları egemenliğindeki nüfus, koymuştu! savaşın ağırlık merkezi bakılmalıdır. Çünkü PKK, Türkiye, bu kaotik Demokratik Rejimi kuracak ve Dolayısıyla temel hak ve merkezinde aranmalıdır. olarak değerlendirmiş ve ABD-İsrail ortak jeopolitik sürdürecek çağdaş bir sınıfsal özgürlükler sınırlandı ve kısıtlandı, ortamda, coğrafi Çoğu zaman düşmanın Amerikan kamuoyunu etki projesidir ve PKK ile niteliğe ve bilince erişememişti. Devlet Güvenlik Mahkemeleri konumunun sağladığı bu asıl kuvvetleri ağırlık Toplum hâlâ Toprak Ağalarının altına alarak, muharebeleri mücadele jeopolitik kaos kuruldu, “Sosyal uyanışı” gücü, PKK dahil, jeopolitik merkezini oluşturur. ve Tarikatların (din adamlarının) destekleyen bütün örgütlenmeler kazanamadan savaşı içindeki Ortadoğu’da meselelerde kullanma egemenliğindeydi. ve akımlar bastırıldı. kazanmıştır. gelişmektedir. Zaferi garanti etmek şansına sahiptir. Bu egemen sınıflar, Cumhuriyet İlhan Selçuk Ziverbey Ukrayna savaşında Daha basit bir anlatımla reformlarına rağmen, özellikle Köşkü’nde işkenceye tabi Tek kutuplu düzen ise Rus generaller bu Son söz ağırlık merkezi, “Savaşta de bu reformlara karşı tutuldu. Bu jeopolitik projenin savaşın ağırlık merkezini Jeopolitik tercihler ile direnerek varlıklarını ve güçlerini 12 Mart 1971’de, Demokrasi’ye neyi etki altına alırsam hamisi ABD’nin belirleyememiş, gücünü sürdürüyorlardı. karşı yapılan Askeri Darbe’yi ilgilidir. Zaman geçtikçe, zaferi garanti ederim” kendisidir. O halde İsmet İnönü, biraz Atatürk’ün destekleyen Cumhurbaşkanı, dağıtmış, kısa sürede şartlar değiştikçe tercihler sorusunun cevabıdır. Cumhuriyet Devrimi’ni Cevdet Sunay’dı. PKK ile mücadelede, zaferi temin edememiş, de değişebilir. Tarih Clausewitz’in bu konsepti tamamlamak için, biraz da Sunay, “Türkiye’yi solcu bu mücadelenin ağırlık amacına ulaşamamış ve bu boyunca da böyle olmuştur. sadece askeri stratejilerde İkinci Dünya Savaşı sonrasında gençlere mi emanet edeceğiz, merkezi, bu jeopolitik nedenle de mücadele ne Küresel jeopolitik kaos, değil, aynı zamanda esen Demokrasi rüzgârlarının elbette vatanını milletini seven, projenin hamisi ABD’nin zaman sona ereceği belli riskler ile birlikte yeni siyaset stratejilerinde de ve Sovyet taleplerinin yarattığı milliyetçi, mukaddesatçı İmam tam da kendisidir. olmayan yıpratma savaşına tercihler için fırsatlar korkunun etkisiyle Çok Partili Hatip mezunlarına” diyerek 1961 uygulanabilir. Düzen’e geçti. dönüşmüştür. Çünkü, bu mücadelede Anayasası’nı hacamat eden 12 Mustafa Kemal Paşa, oluşturabilir. Ama toplumda, dünyada Mart 1971 darbesinin destekçisi ancak, ABD etki altına 40 yıldır devam eden Büyük Taarruz’da Afyon ABD, tercihini PKK’den Demokratik Rejimi kuran sınıflar, olmuştu. alınırsa başarı garanti ve hâlâ bitirilemeyen, bölgesindeki Yunan yana kullanmıştır. Tercih yani çağdaş bir sermaye sınıfı ile HHH edilebilecektir. İşte bu maliyeti yüksek PKK kuvvetlerini savaşın ağırlık inisiyatifini kullanmak güçlü bir işçi sınıfı yoktu. 12 Mart 1971, kısa bir Ecevit- ile mücadelede başarılı nedenle de bu mücadelede merkezi olarak seçmiş, artık, ABD’de değil, Onun yerine, Cumhuriyeti kuran Erbakan koalisyonundan sonra, olmak için bu mücadelenin asıl gayret ABD yönüne şiddetli darbeyi bu bölgede Türkiye’dedir. Daha adil Devrimcilerin karşısına muhalefet 1975 yılında Birinci Milliyetçi yönlendirilmelidir. olarak Toprak Ağaları ve Din Cephe Hükümeti’ne, o da yine de ağırlık merkezinin dünya düzeni için gayretler indirmiş ve zaferi garanti Adamları (tarikatlar) çıktı. kısa bir Ecevit hükümetinden doğru belirlenmesi Artık ne İkinci Dünya gelişirken ancak iç cephesi etmiştir. Bu sınıflar ise Cumhuriyetin sonra, 1980 Darbesi’ne yol açtı gerekmektedir. Bu nedenle Savaşı sonrası ne de güçlendirilmiş Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’nda tasfiye etmek istediği, Ortaçağ ve Türkiye 1982 Anayasası ile de öncelikle, “PKK ile kısa süreli tek kutuplu Hitler, ağırlık merkezi bu tercih kozunu, PKK kalıntılarıydı. bugünlere getirildi. düzen şartları geçerlidir. belirsiz veya doğru mücadelede neyi etki ile mücadelenin ağırlık Sonunda, Çok Partili Rejim’e Ama yılmadan, usanmadan, olmayan saldırılarla altına alırsam başarıyı Dünya hızlı dönüşüm, merkezini etkilemekte geçilince, Cumhuriyeti kuran Demokrasi için direnmeye ve Almanya’yı ve Avrupa’yı garanti ederim” sorusuna ABD ise ciddi sıkıntılar kullanabilir. Devrimcilerin yerine, “tarihsel mücadeleye devam edeceğiz! Ulusal marşımıza güfte seçimi: Özel bir anı birçok değerli aydının, akademisyenin ve ifadesiyle, “Nâzım’ın Prof. Dr. Y Aku T Irm Ak Öz DEN Ahmet Hamdi Tanpınar, Behçet Kemal Çağlar, şiiri de güzeldi” ama ATATüRK KüLTüR VAKfı BAşKANı Yahya Kemal Beyatlı gibi edebiyatçıların da gene kendi anlatımıyla, uğrak noktalarından biriydi. Bu kişiler arasında, 1 Mart 1921’de, Mehmet stiklal Marşı’mızın 12 Mart 1921’de kabul o dönemde Şehzade başındaki atalarından Akif’in dizelerini İstiklal Marşı’mız 12 Mart 1921’de kabul edildi. İedilmiş olduğu hemen hepimizce bilinir. kalma -daha sonraları İstanbul Üniversitesi’ne kürsüden (o dillere Marşımızın güftesinin seçiminde o tarihte Hikmet’in sadece anadilimizin değil, tüm devredilen- Suphi Paşa konağında yaşayan destan hitabetiyle) okuduğunda, Meclis’teki milli eğitim bakanı olan Hamdullah Suphi dünya edebiyatının en önde gelen şairlerinden Hamdullah Suphi Tanrıöver de vardı. milletvekilleri arasında öyle bir heyecan ve Tanrıöver’in öncelikli rol oynadığı, Mehmet Akif biri olduğuna inancım da arttı. Ve ne zaman Bir ziyaretinde -yakışıklılığı kadar hitabetinin coşku dalgası doğmuştu ki bu şiiri yeniden ve Ersoy’u yarışmaya katılmaya ikna etmek için Beethoven’in başyapıtlarından biri olan gücü ve etkileyiciliğiyle de tanınan, kendisinin yeniden gelen istekler doğrultusunda, dört kez ısrarla aradığı, Ersoy’un da bu öneriyi, vatanına “Dokuzuncu Senfoni”sinin finalinde Schiller’in anıldığı “milli hatip” lakabını layığıyla taşıyan- okuması gerekmişti. Mehmet Akif’in şiirinin, saygılı ve soylu bir davranışla, ancak, yarışmayı şiirinin seslendirildiği koroyu dinlesem, bu Hamdullah Suphi Bey’in anne ve babama milli ülkemizin o günlerdeki bağlamında -düşünün ki kazanması halinde kesinlikle öngörülen para şairin eserinin Beethoven gibi bir müzik dehası marşımızın Millet Meclis’ince nasıl seçildiğini aralarında en seçkin gençlerimizin bulunduğu ödülünü (o dönem için önemli bir tutar olan 500 tarafından bestelenmiş olduğu için ne kadar ve kendisinin bu konudaki belirleyici rolünü yüz binlerce şehit verdiğimiz Çanakkale Savaşı TL) almamak koşuluyla kabul ettiği de birçok şanslı olduğunu düşünürüm. heyecanla nasıl anlattığını hâlâ anımsarım. üzerinden henüz birkaç yıl geçmiş, dahası kişi tarafından bilinmektedir. Keşke bir gün Nâzım Hikmet gibi dev bir Böylece kendisinden milli marşımızın güftesini Kurtuluş Savaşı’mız da yeni başlamış- tüm Ben bu yazımda, marşımızın kabulüyle edebiyatçının bazı dizeleri Beethoven gibi bir oluşturmaya aday şiirler arasından -bizzat ulusçu duyguları en yoğun biçimde etkilemiş ilgili, yıllar önce Hamdullah Suphi Bey’in müzik dehasının bestesiyle birleşse ve ortaya Hamdullah Bey tarafından yapılan eleme olması elbette çok doğaldır. kendi ağzından dinleme fırsatını bulduğum hem şehitlerimizi saygıyla anan, hem de sonunda- altı tanesinin Meclis’e sunulduğunu -ve bildiğim kadarıyla daha önce hiçbir yerde Beethoven ve Nâzım Hikmet günümüz dünyasında önce ülkemizi, sonra da öğrenmiştik. Öğrendiğimiz bir diğer konu, yayımlanmamış olan- bir konuyu siz değerli Yazımı bitirmeden, zaman zaman aklımdan tüm insanlığı sadece savaşla değil, barışla da başvuruda bulunan şairler arasında Nâzım okurlarımla paylaşmak istiyorum. ve gönlümden geçen ve yukarıda değindiğim yücelten dünya çapında bir eser çıksa... Böyle Hikmet’in de bulunduğu idi. Yarışmanın konuların bende çağrıştırdığı bir düşüncemi de bir eser sadece ülkemize değil, tüm insanlığa ‘Milli hatip’ açıldığı tarihte Nâzım’ın henüz çok genç (yirmi sizlerle paylaşmadan edemeyeceğim. Hamdullah yaşında) olduğunu, ama ilk şiir denemelerini değerli bir armağan olurdu sanıyorum. 1950’li yıllarda, ben henüz Notre Dame Suphi Bey’den bu özel anıyı dinlediğimde daha da erken yaşlarda, bir kısmını Heybeliada Gerek bağımsızlığımızın ve Cumhuriyetimizin de Sion Fransız Ortaokulu’nda öğrenciyken henüz ortaokul öğrencisi bir çocuktum. Daha Denizcilik Okulu’nda Yahya Kemal Beyatlı’nın temellerini atan tüm şehitlerimizi, gerekse bu ailece yaşadığımız İstanbul’da, Çemberlitaş’la sonraki yıllarda gerek Türk gerekse Batı öğrencisiyken kaleme almaya başladığını yazıda adı geçen değerli insanlarımızı rahmetle Sultanahmet arasındaki Pierre Loti edebiyatı konularında bilgim arttıkça, Nâzım da biliyoruz. Hamdullah Suphi Bey’in kendi anıyor, ışıklar içinde yatmalarını diliyorum. Caddesi’ndeki mütevazı evimiz, o dönemin Bu k?tabın konusu ve amacı, Mehmet Alev Coşkun, bu büyük “Öğrenmek mutluluktur. - olaysal tar?h?n h?kâye ed?lmes?, anlatılması değ?l, bunların arka planındak? “g?zl? mantık” bağlarının öne çıkarılmasıdır. adı altında yapılan KİT satışları- Kısaca ?fade etmek gerek?rse, merceğe alıyor ve ulusalcı ?lg? alanımız Türk Devr?m Tar?h? değ?l, Türk Devr?m?’d?r. İncelenen devr?m olayının de uygulamaya çalıştığım yöntem bu oldu. ?k? cephes? vardır: Umarım başarılı olmuşumdur. Kurtuluş ve Kuruluş. 13,5x23 / İnceleme / 208 sayfa Ataol Behramoğlu 13,5x19,5 / İnceleme / 416 sayfa