Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 20 KASIM 2024 ÇARŞAMBA 2 olaylar ve görüşler Atatürk ve tarım politikası Hikmet kurnaz FelseFi iktisatçı nsan, toprak üzerinde ayakta durup, yürümeye İbaşladığında uygarlığa ilk adımını atmıştır. İnsan, MeHMetçiğe kanını avcılığı ve toprağı kazmayı öğrendi, ateşi buldu, hayvanları ehlileştirdi, veren d oktor toprağı ekip sürmeyi ve ertesi güne kalacak fazla HaYdar aksu sayması da unutamadığım üretim yapmayı başardı. vasıflarındandır. 15 Temmuz e. Jandarma alBay Artı üretim insana zihinsel 2016’da darbe girişimi 970’lerde olanaklar sonrasında askeri hastaneler faaliyetlerini geliştirecek 1ölçüsünde ve özellikle ya kapatıldı ya da Sağlık zamanı sağladı. Uygarlığa ve acil hallerde Van Askeri Bakanlığı’na devredildi. buluşlara giden yolun da ilk Hastanesi’nde sivil halka da Askeri hekimler duruma adımı oldu. hizmet verilmekte, ulus-ordu itiraz eden yüzlerce makale, Atatürk, uygarlığın birlikteliğine, iç cephenin bilimsel eleştiri ve raporlar önündeki engellerin tarımın güçlendirilmesine katkı yazdılar. Prof. Dr. E. Alb. geliştirilmesi ile aşılacağı sunulmaktaydı. Metin Özata bunların başında düşüncesi içinde H. G. Wells’in Bu yıllara ait bir anektodu gelir. Bir emekli asker olarak “Dünya Tarihi” kitabında aktarmak isterim. 1979 yılında basına yansıyanlarından “Tarım uygarlık demektir. jandarma sınır tugayında okuyabildiğim biri de Prof. makineleşmeyi dolayısıyla olduğunu ve iktisadi ağacından aşı ile fındık ağacı Uygarlığın başlangıcı buğday karargâh bölük komutanıydım. Dr. Ahmet Saltık’tan geldi. sanayileşmenin gerekliliğini değişim kadar zihinsel bir elde edileceğine kadar bilgi ile oldu” satırlarının altını Nöbetçi amiri olduğum ve Hukukçuluğundaki cesaretle, sahibi olan Atatürk, fındığın de işaret ediyordu. değişim sağlanmadan uygar çizerken bir yandan da II. kan verme sırasının benim askeri hastanelerin neden bir Türkiye ilerleyişinin Türkiye ekonomisinde Abdülhamid’in istibdat bölüğümde olduğu bir gece kapatıldığını sordu. Ulusal zenginlik gerçekleşmeyeceğini önemli bir yer tutacağını rejimine kalem muhalifliğiyle askeri hastaneden acil kan Bu durum yüzlerce Atatürk’ün çiftçiye verdiği bilmekteydi. Bunun için milli ve fındık üreticisini kaderi bilinen Demetrius isteği geldi. İstenilen kan köşe yazısına konu oldu. önem, iktisadi bağımsızlığın ekonominin temeli ziraat ile baş başa bırakmamak Georgiades’in “Günümüz grubuna sahip 3-4 er alarak Üzerinde düşünmeye değer simgesi sayılan Cumhuriyet diyerek tarımda zihinsel bir kaygısıyla fındık Türkiye’si” kitabında anlatılan Hacıbekir Kışlası’ndan haykırışlar, reddedilemez Türkiye’sinin Merkez ihracatını ellerinde tutan değişim için kooperatifleşme şehrin öbür ucundaki askeri “dünyada en çok yoksulluk fikir ve düşüncelere Bankası kurulmadan ve gayrimüslimlerin tekelinden hareketleri ile akılcı bir hastaneye gittiğimizde çok rağmen hastanelerin hâlâ çeken Türk köylüsü ve Harf Devrimi’nden önce şekilde makineleşmenin ve kurtarmak için milli bir gecikmiştik. Vardığımızda kapalı kalmasından acı çiftçilerinin” durumlarını yıpranmaya dayanıklı para tekniğin yolunu göstermiştir. ihracat teşkilatı olarak bir Tbp. Yzb. Naki Selmanpakoğlu, ve utanç duymaktayım. düşünüyordu. Dahası “Dünya basacak kalitede matbaa kan kaybetmekte olan yaralı Devamında çok geçmeden satış kooperatifinin vücuda Bu hastanelerin, sosyal Tarihinin Müstakbel Safhası” olmadığı için Londra’da eski Mehmetçiğe bizzat kanını devlet işlevi anlamındaki sanayileşmeyi teşvik ve getirilmesini öngörmüştü. Ne adlı kitapçık üzerine “... vermekte idi. Sonra ameliyata yazı ile basılan ve 5 Aralık hizmetlerini de 33 yıllık var ki Fiskobirlik bu amaçla koruma amacıyla 1927 uyuşma usulleri ve parasal aldı. Deyim yerindeyse askerlik yaşamımda 1927’de dolaşıma çıkarılan 1938’de kurulmasına karşın yılında Teşviki Sanayi işler kurnaz ve namussuz Mehmetçiğin yaşamıbı bizzat gördüm. Yoksul 1 liralık ilk kâğıt paranın ön bugün de olduğu gibi hiçbir Kanunu’nu çıkardı. unsurların müdahalelerinden kurtardı. Durumu yeni tugay erlerimizin baba ocağında yüzünde buğday ekimi için zaman ihracat organizasyonu korunmazsa devlet için siyasi komutanımız General Sedat yaptıramadıkları tavşan ‘Üç beyazlar’ projesi çift süren genç bir köylünün olmayı becerememiştir. ve iktisadi sıhhat tasavvur İlhan’a rapor edince, doktoru dudağı, apandisit, diş vb. çizilen resmiyle karakterize Atatürk her zaman iktisadi Bir zamanlar paranın edilemez” notunu düşüyordu. takdirname ile ödüllendirdi. tedavi hizmetlerini askeri edilmişti. kalkınma ve gelişmeyi; üzerine fındık toplayan Bu davranış askeri hastaneler hastanelerimiz verirdi. Atatürk’ün çiftçiye ve ziraat, ticaret, sanayi, Sanayileşme gerekli genç kadınların resimlerini ve doktorlarımız adına bir Ayrıca deprem kuşağı tarıma verdiği önem, madencilik ve bayındırlık basan Türkiye’de, bugün, Atatürk 1 Mart 1922’de gurur ve iftihar tablosu idi. üzerindeki ülkemizde kimilerinin ileri sürdükleri işlerini bir bütün olarak fındık üreticileri destekleme TBMM’deki konuşmasında, O müthiş doktorla o gün dost askeri hastaneler, deneyimli gibi ulusal zenginliğin görmüş, ticaret ve finans alım fiyatlarını birkaç “Türkiye’nin gerçek sahibi olduk, 11 Kasım 2024 günü oldukları sahra hastanelerini kaynağını tarımda gören işlerinde gayrimüslimlerin ve efendisi, gerçek üreticisi yabancı şirketin ihracat vefatına kadar da dost kaldık. süratle kurup harp cerrahi fizyokrat iktisatçıların hâkimiyetine karşı, hem olan köylüdür. Herkesten çok imkânlarından yardım Prof. Dr. E. Alb. Naki bilgileri ile insan zayiatımızı görüşlerini benimsemesinden tarımı hem de sanayiyi bolluk, mutluluk ve varlığa bekler durumda bırakıldığı Selmanpakoğlu, ABD’deki azaltabilirlerdi. Ne yazık ki değil, Osmanlı’dan destekler şekilde tarıma hak kazanan ve buna layık gibi, fındık bahçelerini uzmanlığından sonra, Ankara dünyanın sayılı ordularından devralınan ekonomik yapının olan köylüdür. Hükümetin dayalı ithal ikamesi ya kokarca ya da maden Gülhane Askeri Hastanesi’nde biri olmamıza rağmen yoksulluğa mahkûm ettiği sanayileşme tercihi ile şirketlerinin istilalarından yanık tedavi merkezi halen askeri hastanelerimiz ekonomik politikası bu kurmuş, buranın uzun kapalıdır. Günümüzde nüfusun çok büyük bir başlatılan “üç beyazlar” koruma mücadelesindeler. önemli amacın sağlanmasına süre başkanlığını yapmış, bütün modern ordularda çoğunluğunun köylerde projesi, zamanın rasyonel yönelik olacaktır” sözleri Atatürk tarımda bitkisel Gülhanelilerle dernekleşerek uzman doktorlar, muharebe yerleşik olmasından ve bir iktisat politikasıdır. Zira aslında içinde bulunulan salgın hastalıklarına karşı Atatürkçü bir eğitim sahasındaki sıhhiye birimleri toprakların ancak yüzde Atatürk sanayileşmek için iktisadi yapının da tespitiydi. mücadeleyi bir devlet verilmesinde büyük katkıları ile görüntülü iletişime geçerek Aynı konuşmasında 20’nin ekilmesinin gereken yatırımların ancak politikası olarak öngörmüştü. olmuştur. yaşam kurtarabiliyorlar. “Milletimiz çiftçidir. Milletin sonucundan kaynaklanan kapitülasyon zincirinden Bitkisel salgın hastalıklarla Prof. Dr. Selmanpakoğlu, Prof. Dr. Selmanpakoğlu, çiftçilikteki çalışmasını çağın akılcı bir politikadan ileri yeni kurtulan tarımın mücadele her bir çiftçinin ADD üyeliğinden başka hatırlattıkları ile bizlere ekonomik tedbirleri ile en gelmektedir. geliştirilmesiyle elde edilecek kendi bahçesi ölçeğinde TEMA’da Hayrettin Karaca yine katkı sağladı. Işıklarda yüksek düzeye çıkarmalıyız” Atatürk, iktisadi kalkınma gelirlerle ödenebileceğini çok yürüteceği bir iş olmayıp ile çalışmış bir doğa dostu uyusun. Tüm sevenlerinin başı hamlesi için sermaye iyi analiz etmişti. derken kara saban yerine topyekûn devlet mücadelesini idi. Bir kalemde 8-9 çam cinsi sağ olsun. çağın gerektirdiği tarımda birikiminin yetersiz Örneğin çitlembik gerektiren bir iştir. CHP’de 89 sendromu SHP’ye genel seçimlerde iktidar bu sonuçlara “89 Sendromu” mustafa ÖzYÜrek yolunu açacağı genel kanı idi. Hem denilmişti. eski CHP GruP Başkanvekili İnönü hem Baykal ve tüm SHP 2024 seçim başarısı 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde örgütü iktidar beklentisine girmişti. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Mart 2024 yerel seçimlerinde de SHP’de uyum bozuluyor yüzde 28.7 oy alarak 2024 yerel CHP yüzde 37.77 oyla 410 belediye seçimlerinde olduğu gibi birinci Yeni seçilen belediye kazanarak birinci parti konumuna parti olmuştu. Demokrat Sol Parti başkanlarının kamuoyunda yükseldi. Bu başarı sosyal (DSP) ise yüzde 9 oy almıştı. Aynı birbirleriyle tartışmaları, SHP demokratların ve muhaliflerin tabana hitap eden SHP ve DSP’nin Genel Merkezi’nin belediyeleri umutsuzluğunu giderdi. İlk genel oy toplamı yüzde 37.7 olmuştu. yönlendirememesi SHP’yi seçimlerde iktidar yolu açılmış Özellikle mevcut Başkan yıpratıyordu. Parti içinde, 89 oldu. İktidarın yolu parti içinde Bedrettin Dalan ile seçime giren başarısı unutulmuş, örgütte birliği korumaktan ve belediyelerin ANAP’a karşı İstanbul Büyükşehir yoğun tartışmalar başlamıştı. başarılı olmasından geçer. Belediye Başkanlığı seçimini SHP, Bazı belediyelerle ilgili yolsuzluk Ancak önceki kurultaydan Nurettin Sözen’le yüzde 36 oy dedikoduları başlamıştı. bugüne bir yıl, başarılı yerel alarak kazanmıştı. Bu olumsuz gelişmeler içinde seçimlerden yedi ay geçmeden SHP’nin bu başarısı kamuoyunda Bayrampaşa ilçesi belediye partide iç tartışmalar, yeni kurultay şaşkınlıkla karşılandı. Özellikle başkanlığı için 19 Ağustos 1990’da talepleri başladı. İstanbul’da Dalan’a karşı seçimin seçim yapıldı. 1989’da birinci parti Elbette kurultay demokratik kazanılması çok önemliydi. olan SHP, Bayrampaşa’da ancak bir haktır, ancak kurultaylar Milliyet gazetesi seçimden bir gün beşinci olmuştu. SHP’nin oyları partisi olarak tanınan CHP’de her önce 25 Mart 1989’da “İstanbul DSP’ye kaymıştı. kurultay parti dışındaki seçmende Dalan’ın” manşetiyle çıkmıştı. Bu başarısızlıktan sonra genel tedirginlik yaratıyor, “gene Ünlü kamuoyu araştırma şirketi başkan Erdal İnönü ile genel birbirlerini yiyorlar” söylemine KONDA, araştırmasında Dalan’a sekreter Deniz Baykal arasında neden oluyor. yüzde 45, Sözen’e yüzde 27 oy oranı tartışmalar başlamış, Baykal Önceki kurultaydan (8 Kasım veriyordu. ekibiyle birlikte MYK’den istifa 2023) bir yıl geçtikten sonra etmişti. partide kıyasıya kurultay tartışması 1989’daki başarının nedeni Önceki kurultayda İnönü genel ne kazandırır? Genel merkez başkan, Baykal genel sekreter bu kurultaydan güç kaybederse ANAP özellikle İstanbul’da büyük seçilmişti. Yerel seçimlerden belediyeler üzerindeki etkisi azalır. iddialarla girdiği seçimi kaybetmiş, sonraki tartışmalar yeni kurultay Bu durumda 1989 seçiminde sosyal demokratlar kazanmıştı. getirdi. İnönü-Baykal yarışı başladı. kazandığımız belediyelerde Bu sonucun alınmasında özellikle Kısa sürede yeni bir kurultaya olduğu gibi usulsüzlüklerin ve ekonomi konusunda başarısızlığın gidildi. yolsuzlukların konuşulmasına yol ve Özal ile Dalan arasındaki Bu tartışmalar 89 başarısını açar. uyumsuzluğun büyük payı var. unutturmuştu. Başa baş geçen Siyasi iktidar, muhalefetteki Ancak SHP Genel Başkanı Erdal kurultayı İnönü kazanmıştı. Ancak belediyeleri başarısız kılmak için İnönü ve Genel Sekreteri Deniz parti tam olarak ikiye bölünmüştü. her türlü engellemeyi gösteriyor. Baykal’ın uyum içinde başarılı bir Belediye başkanları da İnönü’ye 1989 sendromunu yaşamamak seçim kampanyası yürütmeleri bağlı olanlar, Baykal’a bağlı olanlar için CHP içindeki birliği sağlamak başarı için çok etkiliydi. şeklinde bölünmüştü. ve belediyelerde başarılı olmak İstanbul seçim kampanyasını Bu şartlarda gidilen 1991 genel gerekir. Tek adam rejimine ilk genel yürüten il başkanı olarak İnönü ile seçimlerinde SHP üçüncü parti seçimde (tercihen erken seçimde) Baykal arasındaki saygılı ilişkiye olmuştu. 89 yerel seçim başarısı son verilmezse halkın demokrasi yakından tanık olmuştum. kısa sürede heba edildiği için umudu yara alır. Yerel seçimlerdeki bu başarının