Catalog

12 29 MAYIS 2020 CUMA HABER/YORUM ‘Ben ben ben demokrasisi!’ Değerli dostlar, bayram dinlencesinden hemen sonraki bu yazının pek can sıkıcı bir konuyu içermemesi için çalıştım, umarım öyle olmuştur. Başlıktaki vurgulamayı ilk kullanan gazetemiz Cumhuriyet’in tam yarım yüzyıllık yazarı H.V. Velidedeoğlu. 1970’li, 1980’li yılların yönetim anlayışında oldukça geçerli olan bu söylemden zamanla “demokrasi” kavramı da düşürülünce, “Ben ben ben!”, “Benim halkım, benim gencim, benim, benim...!” diyen “tek kişilik” keyfi bir yönetime dönüştürüldü; böylece, devletimizin başında olan iktidar partisi “AKP”nin lideri R.T. Erdoğan tarafından tüm yoğunluğuyla uygulanıp sürdürülmekte... İktidarın bu tutumu, bu durumu karşısında insan, Fransızların ünlü Kralı “XIV. Louis”nin (16831715) “Devlet benim!” deyişini anımsıyor... Ne var ki tarih bu durumda Fransızların, gerek “Parlamento”nun, gerekse “Yerel Yönetimler”in güç kaybetmesinden şikâyetçi olduklarını yazar. Peki, “Devlet benim!” deyince geride ne kalır ki?.. Kralın keyfinden başka... Hele, “Başkent”i Paris’ten kilometrelerce uzak “Versay”a taşıyınca... Dahası, Versay’da dedesinden kalma “köşk”ü, ünlü “Versay Sarayı”na dönüştürünce... “L’Etat c’est moi” demesin de ne yapsın... Ne var ki, Fransız halkı krallarının yeniden Paris’e dönmesini de istedikleri için, “14. Louis”nin torunu, “16. Louis”nin görkemli bir saltanat arabası içinde Paris’e dönmesini sağladılar, saltanat arabasının iki yanından yürüyen, kadınlı erkekli onca Parislinin eşliğinde.. Evet, tarih böyle yazıyor... Değerli dostlar bu konuyu noktalayıp, izninizle, Cumhuriyet’teki yazı sürecimden kısaca söz etmek istiyorum; çünkü geçen haftaki, “15 Mayıs” tarihli “İkileşti” başlıklı yazıyla, Cumhuriyet’teki yazı sürecim oldukça “kıdem” kazandı. “Anadolu Ekinine* Sahip Çıkmak” başlıklı ilk yazım, “17 Mayıs 1980” tarihinde, “Karacaovalı” soyadıyla ikinci sayfada yayımlanmıştı, daha sonraları “Velidedeoğlu” olarak hemen hemen her ay yazmayı sürdürdüm; “2005” yılından başlayarak da her hafta cuma günleri. Dediğim gibi bu bağlamda oldukça kıdemliyim. Ve değerli dostlar iki gün önce, “27 Mayıs 1960” hareketinin 60. yılını yaşadık; sayın Alev Coşkun, bu tarihsel olayın, “Hukukun üstünlüğüne, insan hak ve özgürlüklerine bağlı demokratik bir anayasa yapmayı hedef olarak belirlediğini” yazdı, son derece yerinde olarak. Kuşkusuz bütün bunları içeren bir anayasa yapılmalıydı, yapıldı: “1961 Anayasası”. Bu anayasamızın oluşum süreci, tüm ayrıntılarıyla tarihte yerini aldı; dolaysiyle bu süreçte, gazetemiz “Cumhuriyet”in yarım yüzyıllık yazarı ve sayın A. Coşkun’un da hocası olan Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’nun payı da. “Kurucu Meclis”te bir bir saptanıp kabul edilen kurallar, ilkeler ışığında bir anayasa yapılması, dolaysiyle yazılması, kendi de “Kurucu Meclis”in bir üyesi olan, İstanbul Hukuk Fakültesi hocalarından Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’na verildi. Velidedeoğlu, sakin sakin, rahatsız edilmeden çalışabildiği, birçok kitabını yazdığı bir ortam olan Uludağ’da bir aylık sıkı bir çalışmayla yazdı “1961 Anayasası”nı. İşçilerin “sendika kurma” hakkı, “grev hakkı” ilk kez bu anayasada yer alacaktı. Günümüzün de önemli konuları arasında yer alan, “Erkler Ayrımı” da özellikle Velidedeoğlu’nun ısrarıyla, “1961 Anayasası”nda yer alır; bu durum Velidedeoğlu’nun anayasalarla ilgili makalelerinde belirtilir. Ve değerli dostlar, bu “1961 Anayasası”, “Kurucu Meclis”te kabul edildikten sonra, halka tanıtılması için yapılan bütün çalışmalara il, ilçe toplantılarına katılıp Anadolu’yu da dolaşır Velidedeoğlu zamanı elverdiği sürece. Yazının başında, “pek can sıkıcı” olmaması için çalışacağımdan söz etmiştim; bilmem ki... *Ekin: “Kültür” sözcüğünün Türkçe karşılığı olarak kullanılmıştır. 29 MAYIS 2020 SAYI: 34565 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 03:34 05:29 13:07 17:05 20:34 22:20 Ankara 03:26 05:16 12:51 16:47 20:16 21:58 İzmir 03:58 05:44 13:14 17:07 20:34 22:12 İki parti “Genel Başkanı” arasında ilginç bir “buhran” tartışması yaşandı! Paşası Berat Albayrak, bu mayıs ayının son iki haftasında, yine “cakcuk...”ladı... CHP Genel Başkanı Kemal Kı Basına göz atalım: lıçdaroğlu, 18 Mayıs’ta, ekonomik 14 Mayıs Hürriyet: Türkiye Oda “buhrandan” çıkış dahil, 16 mad lar ve Borsalar Birliği’ndeki (TOBB) delik öneride bulundu... konuşmasından: “Hükümet, yaşanan ekonomik “Tüm dış ticareti yeniden ele ala ‘buhranı’ aşmak için, salgın nede cağız... Kapsamlı bir bakış açısıyla ‘Buhranı’ kim yarattı? niyle kapanan işyerlerinin, bu işyer lerinde çalışanların, ürünleri tarlada kalan çiftçilerin, üretim faaliyetleri kurgulayacağız...” 21 Mayıs Sabah: “(...) Stratejik ve ülkemizde üretim imkânı olmayan duran KOBİ’lerin yitirdikleri gelirlerin buhranı yaşatan kimdir? CHP... Bu ülke ürünler haricinde artık ithalat eskisi telafisine çözüm getiren yeni bir bütçe geçmişte savunma sanayiinin temel ku gibi kolay olmayacak. Birileri bir dönem ve yeni bir planı, Meclis’e getirmelidir. rumlarının kapılarının kapatılması buhra Türkiye’yi ithalat cenneti yapmaya çalış Gerçekçi ve güven veren yeni bir bütçe nını; demokrasi açık oy, gizli tasnif ola tı. Bu dönemde bu alanların dışında ar ve yeni bir plan ekonomide normalleş rak gören faşist kafanın yol açtığı ni tık ithalat çok zor olacak. Yerli üretimi ve menin ilk adımı olacaktır.” ce baskı ve zulüm buhranı; yağdan ga yerli üretimin dünya ile rekabetini tüm Kılıçdaroğlu, “buhran” karşıtı ola za, pirinçten benzine kadar tüm temel politikalarımızda daha da önceleyeceğiz. rak şu öneriye de yer verdi: gıda maddelerinin yok Yerlileştirme için elini taşın altına koyan, luğundan kaynaklanan yerli üretim için sorumluluk alan tüm sa “Ekonomik ‘buh kuyruklar buhranı; hasta nayicimizi daha da koruyacağız(...)” randan’ çıkış süre ne kapılarında yığılan in “(...) Ekonominin yeni normale hız cinde devletin tüm sanlarının, muayene ola la adapte olacağını düşünüyorum. Küre kapasitesini en verimli şekilde kullan cak doktor, tetkik yaptı sel sistemde tedarik zincirlerinin gözden racak cihaz, ilaç bulama geçirilmesi, üretim alanlarında alterna ması çok önemlidir. ma buhranı yaşamıştır. tiflerin oluşturulması, sağlık altyapısının Bu nedenle, yeni bir Buhranın Adresi CHP3 Yaşatan kim? Başta Bay yatırımlardan turizme her alanda öncelik ‘merkezyerel’ dengesi Kemal ve CHP...” haline gelmesi ile oluşacak. İşte bu dö kurmak zorunlu hale gelmiştir...” Kılıçdaroğlu, hiç onun oturduğu ikti nemde güçlü üretim altyapısı, genç ve HHH dar koltuklarına, 17 yıldır oturmadı ki! eğitimli insan kaynağı, küresel değişim AK Parti İl Başkanları Toplantısı’nda, Nasıl yaşatsın? lere hızlı adapte olan iş dünyası ve ge Reisi Umumisi, Reisi Cumhur ve Ve HHH lişmiş sanayisi ile Türkiye dünyada yıldızı ziri Azam Recep Tayyip Erdoğan, Ama Erdoğan, 14 Mart 2003’ten beri daha da parlayan ülke olacak...” Kılıçdaroğlu’nun “buhran sorununa” şu o koltuklarda oturmuyor mu? 21 Mayıs Sözcü: “Yeni dönemde yanıtı verdi: Peki, 17 yıldır “buhranı” kim yarattı? Türkiye olarak ticaret hacmi ve yerel pa “CHP’nin başındaki zatın dile getirdi HHH ralarla (swap=takas) noktasında çok da ği ‘buhran’ ithamına kısaca değinmek 10 Temmuz 2018’de her türlü “pa istiyorum. Bu ülkeye geçmiş dönemde ra bakanı” olan “Cakcukçu...” Damat ha etkin yürüteceğimiz bir süreç olacak(...)” 22 Mayıs Milliyet Hürriyet Sabah: Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin bir toplantısında: “(...) Türkiye için ortaya çıkan potansiyeli ve ekonomide yeni bir başarı hikâyesi yazacağız...(...) (...) Türkiye’nin ihracata, katma değerli üretime ve istihdama dayalı ekonomik modeli yakaladığı, cari denge sorununu çözdüğü, kaynaklarını bu hedefler doğrultusunda planladığı yeni bir dönemi birlikte kurgulayacağız(...)” HHH Bir TV kanalında, Damat Paşa, salgına da değinerek, yaptığı açıklamada “Bu süreç de geçtiğinde dünyaya kıyasla Türkiye, pozitif ayrışan bir ülke olacak” dedi ve ekledi: “Biz 2 yıldır çok büyük yapısal dönüşümlerden geçtik. Bu süreçten dünyada hemen her ülke etkilenecek. Biz ise bu süreçten minimal bir şekilde etkilenecek şekilde çok önemli paketler hazırladık. Türkiye siyasi ve ekonomik olarak bir bağımsızlık mücadelesi veriyor. Türkiye’de artık son 2 yıldır daha farklı bir sürece girdik. Milli ekonomi politikasında önemli adımlar attık...” Demek ki “2 yıldır” bu süreçteymişiz. Daha öncesinin 15 yılında kendi kayınpederi becerememiş! Ayrıca “Kayınpeder” 17 yıldır iktidarda! Peki, neden “buhranı” önlemedi, neden o koltuğa hiç oturmayan Kılıçdaroğlu’nu bugün suçluyor? Yoksa aynaya yeni mi baktı? Damat bile, kayınpederinin 15 yılını sorumlu tutuyor! CHP’li Özel, 2015 YAŞ’a sunulan raporun gizlendiğine dikkat çekti: MİT raporu açıklansın CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olan Akın Öztürk ve Mehmet Dişli’ye ilişkin MİT raporlarının 2015 Yüksek Askeri Şurası’na getirilmesine karşın her iki ismin tasfiye edilmediğini belirterek, “MİT raporuna rağmen FETÖ irtibatı bulunan general, amiral ve albayların terfisine onay veren Recep Tayyip Erdoğan, en hafif tabiriyle görevini ihmal etmiştir” dedi. CHP’li Özel, yaptığı yazılı açıklamada, 15 Temmuz darbe girişimine yönelik Meclis’te tüm siyasi partilerin iradesiyle kurulan TBMM Darbe Girişimini Araştırma Komisyonu’nun çalışmalarının Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından engellendiğini dile getirdi. Özel, “Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun bir televizyon programında 2015 Yüksek Askeri Şurası’na yönelik kullandığı ifadeler detaylandırılmaya muhtaçtır” dedi. Özel, şunları dile getirdi: “MİT tarafından hazırlanan rapora rağmen FETÖ ile irtibatı ve iltisakı bulunan general/amiral ve albay EGE ORDU KOMUTANI’NIN EMIR SUBAYINA FETÖ GÖZALTISI FETÖ’ün sözde TSK yapılanmasının deşifre edilmesine yönelik İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı ve MİT tarafından yürütülen ortak çalışma ile Ege Ordusu Komutanı emir subayı görevini yürüten F.Ö. gözaltına alındı. F.Ö.’nün, TSK ya pılanmasının mahrem imamlarından, ‘silahlı terör örgütü yöneticisi olma’ suçundan aranan L.Ç. ile ankesörlü telefon, market, büfe gibi noktalardan irtibat kurduğunun tespit edildiği öğrenildi. l İZMİR / Cumhuriyet ların 2015 YAŞ Şurası’nda tasfiyesinin engellenmiş olması izaha muhtaçtır. Aynı şurada Akın Öztürk, Hava Kuvvetleri Komutanlığı görevinden rapor doğrultusunda alınmış ancak YAŞ üyesi sıfatıyla üniformasını taşımaya darbe girişimine kadar göz yumulmuştur. Davutoğlu tarafından açıklanan ifadeler çerçevesinde varlığını bildiğimiz bu rapor, kamuoyuna açıklanmalıdır. İlgili raporun, TBMM’de kurulan Darbe Girişimini Araştırma Komisyonu’na ve girişimi soruşturan mahkemelere sunulmamış olmasını kabul edilemez buluyoruz. Darbe girişimine 1 yıl kala ve dönemin başbakanının bahsettiği MİT raporuna rağmen 38 darbe ci general, amiral ve albayın 2015 şurasında neden terfi ettirildiği, bu terfilere kimin onay ve izin verdiği sorularının açıklığa kavuşması gerektiği ortadadır. 15 Temmuz darbe girişimine karışan ve 2015 şurasında terfi ettirilen 38 darbeci general/amiral ve albayın kaçının Mehmet Dişli ve Akın Öztürk aleyhindeki MİT raporunda bulunduğu kamuoyundan gizlenmemelidir.” Özel, Erdoğan’ın, MİT raporunun doğrultusunda işlem tesis edilmeyen ilgili şura kararlarını onaylayarak, en hafif tabiriyle 15 Temmuz darbe girişimine gidilen süreçte görevini ihmal ettiğini ifade etti. l ANKARA / Cumhuriyet Şehit Teğmen Tatar Elazığ’da toprağa verildi Suriye’nin İdlib kentinde, M4 karayolunda devriye görevinde bulunan Türk SilahCanbert Tatar lı Kuvvetleri unsurlarının geçişi sırasında meydana gelen patlamada ağır yaralanan ve kaldırıldığı hastanede tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak şehit olan Piyade Teğmen Canbert Tatar (26) için dün memleketi Elazığ’da tören düzenlendi. Elazığ Garnizon Şehitliği’nde düzenlenen törene siyasiler, şehidin ailesi ve askeri erkân katıldı. Helallik alınarak cenaze namazı kılındı. Ardından şehidin naaşı törenin yapıldığı şehitlikte toprağa verildi. Tören saygı atışı ile sona erdi. l DHA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com TMMOB’den vekillere mektup TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, meslek kuruluşlarının yapısının değiştirilmesini öngören değişikliğe ilişkin tüm milletvekillere mektup gönderdi. Koramaz, meslek kuruluşlarının yapısının değiştirilmesini öngören girişimlerin, “meslek kuruluşlarının bakanlıkların hiyerarşik vesayeti altına sokulması doğrultusunda” olduğunu belirterek, “Birliğimizin mesleki denetim süreci dışına çıkarılmasıyla kamu ve çevre sağlığı kuralsız ve kontrolsüz bir şekilde piyasa koşullarına terk edilecektir” dedi. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, anayasada, merkezi idare hiyerarşisi dışında, siyasi baskılara kapalı özerk kurumlar olarak yapılandırıldığını aktaran Koramaz, “Bu yapının anayasaya aykırı biçimde çeşitli yasa değişiklikleri ile aşındırılmaya ya da yok edilmeye çalışılması, kamu idari yapımızı da ayrıca kaosa sürükleyecektir” dedi. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), bazı yasal düzenlemeleri “meslek kuruluşlarının anayasal özerkliklerine vurgu yaparak” iptal ettiğini anımsatan Koramaz, şunları kaydetti: “ Toplumun genelini ve ülkemizin geleceğini yakından ilgilendiren, güvenli bir yaşam sürdürebilmemiz açısından hayati öneme sahip alanlarda mühendislikmimarlıkşehir plancılığı hizmetlerinin mesleki denetimi ve bilimselteknik kriterleri devre dışı bırakılacaktır. Siz değerli milletvekillerimizin TMMOB Kanunu’nda yapılmak istenen değişikliğe karşı kamu ve toplum yararından, bilim ve teknikten yana olan sesimize ses olacağınıza inanıyor ve desteklerinizi bekliyoruz.” l ANKARA/Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Kimi Afrika 1 ülkelerinde 2 çocuk askerlere verilen ad... Yemek. 2/ 3 4 Âşık olmaktan 5 duyulan kor 6 GAMS E L E A AŞ I TAKAS BUHA İ ÜY E AR SKOR S REAL T İM D H I RA İ S ku. 3/ Su taş 7 İ R İ K A R A U kını... “Misket 8 N A Z C İ B İ N limonu” da de 9 nilen, acı sulu FETA ATA küçük limon cinsi. 4/ Uyuşturucu maddenin etkisinde olma, keyif hali... AleviBektaşi inancını dile getiren şiirlere verilen ad. 5/ Soyunda şair yokken ve hiçbir eğitim almadan kendi kendine şair olan kimse. 6/ Aldatma işi, hile... Yelkenli ge milerde arka direk. 7/ “Lekecilik” de denilen soyut resim akımı... Nişan. 8/ Zambakgiller familyasından bir süs bitkisi... Bir göz rengi. 9/ Dalaşı vardır... Gökcisimlerini gözetleme. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Hadım edildiği için çocukluk sesi değişme den kalmış erkek şarkıcı. 2/ Türlü bitkilerin yaprak ve kabuklarıyla kokulandırılmış acımtırak bir içki... Bir resmi, sulandırılmış renklerle boyama ya da gölgeleme biçimi. 3/ Kalkerli ve jipsli kayaçlarda oluşan, kuyu ya da çanak benzeri karstik çöküntü... Bü yük ırmak. 4/ Önü hendekli siper... Sofralık bir üzüm cinsi. 5/ Futbolda sayı... Bezmiş, usanmış. 6/ Yılan zehirlenmesi. 7/ Yunan abecesinde bir harf... Notada durak işareti. 8/ Evrensel alıcı olan kan grubu... Filipinler’in başkenti. 9/ Pirinç ya da bulgur lapası... Ser best bırakma.