Catalog

2 21 ARALIK 2020 PAZARTESİ gorus@cumhuriyet.com.tr OLAYLAR VE GÖRÜŞLER M. ESAT BOZKURT, HIÇBIR ZAMAN KOŞULSUZ BIAT EDEN BIR AYDIN OLMADI ASIL FIKIR FEDAISI PROF. DR. ŞADUMAN HALICI Bugün Atatürk’ün Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt’un ölüm yıldönümü. O, Türkiye’yi yalnız çağdaş hukuk sistemine kavuşturan yasaları Türkiye’ye getiren adam değil, aynı zamanda Ankara Adliye Hukuk Mektebi’ni açarak çağdaş hukuk eğitiminin de temelini atan bir devrimciydi. Yolunu aydınlatan, Atatürk’ün “Önemli olan nokta, adalet anlayışımızı, adaletle ilgili yasalarımızı, adalet örgütümüzü, bizi şimdiye kadar bilinçli, bilinçsiz etki altında bulunduran, yüzyılın gereklerine uygun olmayan bağlardan bir an evvel kurtarmaktır” (1924/ ASD, I, s. 317) sözü olmuştu. Bununla birlikte Mahmut Esat, Atatürk’e kayıtsız koşulsuz biat eden bir aydın da değildi. O, doğru bildiğinden şaşmamıştı. Nitekim 1924 Anayasa tasarısı görüşülürken Atatürk’e Meclis’i fesh ve yasaları veto etme hakkının verilmesine hem Meclis kürsüsünde hem gazetede yazdığı makalelerde hem de Çankaya’da şiddetle karşı koymuştu. Millete ait olan egemenlik hakkının kimseye verilemeyeceğinde direnmişti. Atatürk onu değil, o Atatürk’ü ikna etmişti. Üstelik Atatürk onu Adalet Bakanı yapmıştı. Çağı yakalayan yasalar Mahmut Esat, 22 Kasım 1924’de başladığı bakanlık görevini 22 Eylül 1930’a kadar sürdürmüştü. 5 yıl 10 ay yürüttüğü bu görevi sırasında Medeni, Borçlar, Ceza, Deniz ve Kara Ticaret, İcra ve İflas yasalarını çıkardı. Bunlara uygun yeni usul yasaları kabul edildi. Hâkimler Yasası ile hâkimlerin çalışmaları ve mesleki gelişimleri yasal güvence altına alındı. Cumhuriyet hâkimleri bireylerin baskısından kurtarıldı. Yasa hükümleri ise tüm vatandaşlarca anlaşılacak şekilde formüle edildi. Kısa cümleler, Türkçe sözcük ve tamlamalar tercih edildi. Böylece; hukuk dilinin Türkçeleştirilmesinde de önemli bir adım atıldı. Yapılan hukuk devrimi öylesine şaşırtıcıydı ki ünlü Profesör Hudson, “Asrımızda kısa bir müddet zarfında bu kadar manidar bir adım atılmamıştır” di türk döneminde ilmik ilmik dokunan, yerek Atatürk Türkiyesi’nden Türkiye’nin tarihinden ve gereksinimleövgüyle bahsedecekti. rinden süzülüp uygulamaya konan huTümü çağını yakalayan, hatta kuk sistemi adeta yerle bir oldu. Sonuçta çağından da gelişkin olan bu ya Türkiye’nin bir hukuk devleti olup olmasalardan özellikle ikisi Medeni dığı bile tartışılır hale geldi. Yasa ve Ceza Yasası Türkiye’nin demokratik hukuk devleti idealiHaklı olmak yetmez ne yürüyüşünün simgeleri oldu. Kurumlar sessiz sedasız çöküyor. ÜniDüşünün bir kere Medeni Yasa, versitelerde hocayım diye geçinenler milüstelik 1925 Türkiyesi’nde reşit yonlarca ailenin evladına çamur atma cüolan bireyi dinini seçmekte özgür bırak retini gösterebiliyor. Eğitimöğretim kan makla kalmamış, din eğitiminin anaba kaybediyor; öğrenciler doğal olanı olağaba tarafından verileceğini de hüknüstü bir davranış gibi algılamaya başme bağlamıştı. lıyor, öğretim üyeleri sadece göreÇok boyutlu yasa Şunu da hemen vurgulayalım: Yasa’nın laik yapısı sayesinde Türkiye’de yaşayan gayrimüslim vatandaşlarımız Lozan Antlaşması’nın dCöesnzüear,m5eBBDMnioyone.ızbdlrnEkç1aei0suzlkaarMaavrtt,nye,eldıKğeaı nrai,vizmnesdotnieüinayylmyileaeaosplrelbüidtntgurıtağdödinnğıesülitkairö,eçridvbirlnüebgdur;ğüiilriğadüaimpöe,,lağröıkaysyrğadleolreyaıtrekrmşn.niltanOaıecğkiryinlııdsientinaaürçv/iin42. maddesinin kendiTicaret, İcra ve öğretim üyesinin zaten görelerine verdiği haklardan İflas yasalarını vi, yapması doğal karşılanmaferagât etmişlerdi (Mahzarlar MecmuasıGayri Müslim Ekalçıkardı. lı, yapmadığında eleştirilmeli. Ama öyle olmuyor. liyetlere Mensub Türk Tebasının Atatürk döneminde Türkiye’ye Ahdi Hukuklarından Feragatleri). Öyövgüler düzenlerin vârisleri şimdi ülle ya Lozan imzalandığında Türkiye la kemize parmak sallamaya, sopa gösik değildi. Örneğin, Türkler evlilik bağla termeye başlıyor. Düşünsenize bir kerını kendi din görevlileri önünde yapar re Türkiye bir NATO üyesi ve çoğu NAken onların da bu haklarının olması zo TO üyesi olan AB ülkeleri ülkemize yaprunluydu. İşte Medeni Yasa ile Türkiye tırım kararı alabiliyor. Yine AB ve ABD bu bağıttan kurtulmakla kalmadı, 1924 Türkiye’nin doğal hakkı olan doğal gaz Anayasası’nda vurgulanan vatandaş tanı arama çalışmalarına hep bir ağızdan dimının da içini doldurmuş oldu. reniyor, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Ceza Yasası’nın ruhunu ise tarihten (GKRY) tezlerini benimsiyor. Hukuksuzçıkardıkları ders oluşturmuştu. Yasa; luk her yerden akıyor. Bırakın tez bedini, dinsel duyguları ya da dince kut nimsemeyi, AB’nin GKRY’yi içine almasal kabul edilen değerleri alet ederek sı bile hukuksuz. Zira Türkiye’nin elindevletin güvenliğini bozacak hareket de kapı gibi Kıbrıs devletini kuran anlerde bulunan ya da özendirenler hak laşma var. ABD’nin; Türkiye’nin 1,5 milkında ağır cezai yaptırımlar getirmiş, yar dolar peşin ödeme yaparak satın aldıdinsel düşünce ve duygulara dayanan ğı F35’leri vermemesi ise I. Dünya Savasiyasal cemiyetleri yasaklayarak laik şı öncesinde Osmanlı Devleti’nin yine pecumhuriyeti gözetmişti. şin ödeme yaparak İngiltere’ye sipariş etİşte, 10 Şubat 2005 günü, o günletiği iki zırhlıyı vermemesini hatırlatıyor. rin yetkin bir hukukçusu, TCK’nin deHaklıyız ama haklı olmak yetmiyor. ğişen maddeleri ile ilgili konuşmasınGüçlü de olmak gerekiyor. Enerjimizi da “Mahmut Esat Bozkurt dönemi kapan onurlu ve saygın bir devlet olmaya, çadı” derken böylesine bir dönemi kastedi tışmacı üslup ve ortamı terk edip bir an yordu. Aradan 15 yıl daha geçti ve Ata evvel iç barışı sağlamaya harcamalıyız. TBMM’yi işlevsel kılmalı, Hukuk ve eğitim sistemimizi çağa uygun hale getirmeli, kanımca Mahmut Esat dönemini yeniden açmalıyız. Bu arada Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta Barış Dünyada Barış” ilkesini yaşamına şiar edinen Mahmut Esat’ın Hz. Ebubekir’e atfen “Hazır ol cenge, eğer ister isen sulhu salah” sözünü de unutmayarak milli sanayi hedefimize ulaşmalıyız. DAYANIŞMA Basın İlan Kurumu’nun belgel haberler neden yle Cumhur yet Gazetes ’ne uyguladığı resm lan kısıtlamasını kınıyoruz. Basın özgürlüğünü yok sayan kararı protesto ed yoruz. Haber alma özgürlüğümüz ç n C’ n yanındayız. İTÜ MAK 68/69 MEZUNLARINDAN BİR GRUP DAYANIŞMA Basın İlan Kurumu’nun belgel haberler neden yle Cumhur yet Gazetes ’ne uyguladığı resm lan kısıtlamasını kınıyoruz. Basın özgürlüğünü yok sayan kararı protesto ed yoruz. Haber alma özgürlüğümüz ç n C’ n yanındayız. 3M PAZARTESİ GRUBU İZMİR Dayanışmada büyük buluşma... Son bir haftanın gazetelerini karıştırıyorum, Cumhuriyet’in sayfalarını... “Basın İlan Kurumu’nun belgeli haberleri nedeniyle Cumhuriyet Gazetesi’ne uyguladığı resmi ilan kısıtlamasını kınıyoruz. Basın özgürlüğünü yok sayan kararı protesto ediyoruz. Haber alma özgürlüğümüz için Cumhuriyet’in yanındayız” sloganıyla tarihe geçen bir dayanışma sergileyen gazetemizin gerçek sahibi okurlarımız “Cumhuriyet’te buluştular..” Hadi bir haftalık sayfalarımız arasında, “dayanışma”da kısa bir yolculuğa çıkalım... HHH 14 Aralık: İstanbul Alman Lisesi 6667 girişliler, S.G. Avusturya Lisesi 19721973 Mezunları, ODTÜ Makina 1991 yılı mezunları, İzmir Aliağa Öğretmenlerinden Bir Grup, Galatasaray Lisesi 97. Dönem, Kepirtepe İlköğretmen Okulu 1974 Mezunlarından Bir Grup, 19701980 Dönemi Bir Grup Atlet... H 15 Aralık: İzmir Koleji (Bornova Anadolu Lisesi) ’71 Mezunları, Talas ve Tarsus Amerikan Koleji Mezunları, Ege Ecza 1976 Girişliler, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 78 Mezunları, NDS 19731974 Mezunlarından Bir Grup, İTÜ İnşaat 62 Mezunu Cumhuriyet Okurları, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi 19861987 Mezunları, Hacettepe Üniversitesi Ekonomi Bölümü 1974 Mezunları, Anadolu Üniversitesi Öğrenci Derneği (1986 1990), Bir Grup Cam İşleme Çalışanı, Kepirtepe İlköğretmen Okulu 1972 Mezunlarından Bir Grup, Kara Harp Okulu 1973 Mezunları, İTÜ İnşaat Fakültesi 1986 Mezunu Bir Grup Arkadaş... H 16 Aralık: Bornova Anadolu Lisesi 1982 Mezunları, Galatasaray Lisesi 96. Dönem, ÇKDD Genel Merkez ve Göl Yolcuları, Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi 83 Giriş ve/veya 89 Mezunlarından ‘Dayanışma Yaşatır Grubu’, Tarsus Amerikan Koleji 88 Mezunlarından Bir Grup Cumhuriyet Okuru, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi 1969 Girişliler, TODAİESİYO Mezunları, Anadoluhisarı Gençlik ve Spor Akademisi 81 Mezunlarından Cumhuriyet Sevdalısı Bir Grup, Manisa Lisesi’nin (YATILI) 50 Yıllık Mezunları, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mezunları, Cumhuriyet’le Aydınlanan Karşıyaka Cumhuriyet İlkokulu 1970 Sınıf Arkadaşları, İTÜ Mak 68/69 Mezunlarından Bir Grup, Ankara Atatürk Anadolu Lisesi 83 Mezunu Bir Grup, Galatasaray Lisesi 114. Dönem... H 17 Aralık: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 1980 Mezunları, İEL’den Bir Grup Emekli Kadın Öğretmenler, Kara Harp Okulu 1976 Mezunları, ODTÜ Kimya Mühendisliği 19781979 Mezunları, Bursa Erkek Lisesi 1970 Mezunu Bir Grup, Ege Tıp 99 Mezunları Özgür Gençler, Bursa Yabancı Diller Yüksekokulu 197677 Girişliler ve Öğretim Üyeleri, AAAL ’83 Mezunlarından Bir Grup, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 1984 Mezunları, ODTÜ Mimarlık 798081 Mezunları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 84 Mezunlarından Bir Grup... H 18 Aralık: İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi 78 Mezunlarından bir grup, Robert College (Lise) 6566 Mezunlarından Bir Grup, ODTÜ Petrol Mühendisliği 19828384 Mezunları, TED Ankara Koleji ’70 Mezunları, TED Ankara Koleji ’71 mezunları, TED Ankara Koleji ’69 Mezunları, A.D.M.M.A ’72 Girişli’ Mimarlar, ODTÜ İşletme 198788 Mezunları, Bornova Anadolu Lisesi Bir Grup BAL’84 Mezunu, Hava Harp Okulu 1974 Mezunu Bir Grup Emekli Subay, İTÜ Elektrik 89&90 Girişli 7 Prochkalar, ADD Küçükkuyu Şubesi, Ankara Tıp 88 Girişlilerden Bir Grup Cumhuriyet Okuru, Şişli Lisesi 1973 Mezunlarından Bir Grup... H 19 Aralık: Galatasaray Lisesi 106. Dönem, Galatasaray Lisesi 105. Dönem, BelçikaLimburg Bölgesi, TED Ankara Koleji ’64 Mezunları, DGSA Mimarlık Bölümü 1976 Girişlilerden Bir Grup, Diyarbakır Maarif Koleji 64 Girişliler, İTÜ Mimarlık Fakültesi 5960 Girişli Bir Grup, AC172 Mezunları, Kabataş Erkek Lisesi 3 Fen G 1985 Mezunları, Kara Harp Okulu 1965 Mezunları, İTÜ Elektrik Fakültesi 1966 Girişlilerden Bir Grup, İ.Ü. İktisat Fakültesi Karınca 196872 Grubu, ODTÜ İnşaat Mühendisliği 84858687 Mezunu Bir Grup, Darüşşafaka 6364 Mezunları, Saint Joseph Lisesi 100. Yıl Mezunlarından Bir Grup... H 20 Aralık: ODTÜ Mezunları Almanya, Deniz Harp Okulu 7000’ler Sevgibirliği Sınıfı 19671973, İ.Ü. Tıp Fakültesi 1964 Girişli Atatürkçü Doktor Kızlar, Bornova Anadolu Lisesi 1977 Mezunları, Bakırköy Ruh ve Sihir Hastalıkları Hastanesi Emekli ve Emekçileri, CHP’li İzmir Karşıyakalı avukatlar, DGSA 76 Mimarlık Girişliler Bebek Şehircilik Grubu, DEÜ Hukuk Fakültesi 1987 Girişli Hukukçular, Ankara Hukuk Fakültesi ’71 Mezunlarından Bir Grup, İTÜ Elektrik Fakültesi 1966 Girişlilerden Bir Grup, 1970’lerin Ankara Gençlik Korosu, ODTÜ Mezunları “Şerefli’den Vişnelik’e” WhatsApp grubu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi 1970 Girişliler, Demokrasi için TAC Mezunları, Robert Lisesi 69 Mezunları... HHH Bir ayı bulan, kartopu gibi büyüyen “dayanışmayla” 2020’nin son günlerine yaklaşıyoruz. Covid19 salgınıyla koca dünya sarsıcı bir yılı geride bırakmaya hazırlanıyor. Yukarıda bir bölümünü yayımladığım okur dayanışmasının yarattığı büyük gücün, bu gücün üzerimize yüklediği sorumluluğun bilincindeyiz. Gazetemizin gerçek sahibi okurlarımızla dayanışmayı daha da büyüteceğiz. Muhabirlerimiz haberleriyle, yazarlarımız yorumlarıyla gerçekleri yazmayı sürdürecek!.. ÖZGEN ACAR’DAN GÜZEL HABER... Cumhuriyet’e adımımı attığım yıl 27 yıl olmuş gazetemizin Genel Yayın Yönetmeni Özgen Acar’dı. Bir süredir değerli yazarımız, ağabeyim Özgen Acar’ın okurları soruyor: “Özgen Acar’ın yazılarını özledik, köşesi niye boş?” Hem sosyal medyadan hem de telefondan gelen bu sorulara Özgen Ağabey’in affına sığınarak yanıt vereyim. Türk basınının usta ismi Özgen Ağabeyimiz önemli bir ameliyat, uzun soluklu bir tedavi dönemi geçirdi. Son konuşmamızda “Yeni yılda evime döneceğim” diyen Özgen Ağabey, bizler de sizin bir an önce yazılarınızla yuvanız Cumhuriyet’e, köşenize dönmenizi bekliyoruz...