Catalog

6 20 ARALIK 2020 PAZAR dishab@cumhuriyet.com.tr TBMM’de ABD Bu neyin lobisi? yaptırımlarının kınanmasından saatler önce AKP, Washington’da lobicilik faaliyetlerindeydi. ABD Başkanı Donald Trump’ın giderayak S400 alımı nedeniyle Türkiye’ye yönelik yaptırımları onaylamasıyla iki ülke arasında ilişkiler yeni bir aşamaya geçti. ABD ilk kez bir NATO müttefiki ülkeye “ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA)” kapsamında yaptırım uyguladı. Bu yaptırım kararına bir gün sonra TBMM’den iktidarıyla, muhalefetiyle ortak bir bildiriyle tepki geldi. AKP, MHP ile birlikte ortak açıklamaya ana muhalefet partisi CHP ve Millet AYKUT İttifakı’ndan İYİ Parti de KÜÇÜKKAYA imzalarıyla destek verdi. Tarih: 14 Aralık 2020... Yaptırımın açıklandığı gün... Türkiye’nin ABD’nin CAATSA yaptırımlarına uğramasından sadece dakikalar sonra ABD’de tartışma yaratacak bir başvuru yaşandı. Ankara, ABD Adalet Bakanlığı’na TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) adına Washington’da yeni bir lobi TUSAŞ adına Capitol Counsel şirketiyle yapılan anlaşmanın amacı, Pakistan’a 1.5 milyar dolarlık ATAK helikopteri satışına yönelik ABD engelinin aşılması. şirketinin tutulduğunu T129 ATAK bildirdi. TUSAŞ’ın ikinci büyük ortağı (yüzde 45.45) ABD’nin yaptırım uyguladığı Savunma Sanayi Başkanlığı... Motor ABD şirketinden Capitol Counsel isimli şirketle yapılan lobicilik anlaşmasının amacı ise “Türkiye’nin Pakistan’a satmaya çalıştığı 30 adet T129 ATAK helikopterine konan ABD engelinin kaldırılmasını” sağlamak. Türkiye ve Pakistan arasındaki 1.5 milyar dolarlık anlaşma, TürkiyeABD ilişkilerindeki gerginlikten dolayı gerçekleştirilemiyor. T129 ATAK helikopterleri Türkiye’de üretilse de helikopterlerin motoru Rolls Royce ve bir ABD şirketi olan Honeywell tarafından üretiliyor. ABD’li şirketlerin ihracat için ABD Federal Devleti’nden izin alma zorunluluğu bulunuyor. ABD’de yaptırım açıklandıktan sonra yapılan başvuruyu CHP ABD Temsilcisi Yurter Özcan Cumhuriyet’e şöyle yorumladı: “ABD Adalet Bakanlığı’na sunulan belgeler, aylık 25 bin dolar olan lobicilik anlaşmasının 8 Aralık’ta imzalandığını ancak Türkiye’ye yaptırımlar açıklandıktan dakikalar sonra 14 Aralık’ta ABD Adalet Bakanlığı’na bildirildiğini gösteriyor. Satamadığımız 1.5 milyar dolar değerindeki 30 ATAK helikopteri, yanlış dış politikanın maliyetlerine yenisini ekliyor. Sıralayalım... 2.5 milyar dolar: S400’e ödenen para... 1.5 milyar dolar: F35’e yatırıp, geri alamadığımız kapora... 12 milyar dolar: F35 projesinde ortak üreticilik statümüzü kaybetmemizden kaynaklanan Türk savunma sanayiinin gelir kaybı. 1.5 milyar dolar: Motorunu ABD’den alamadığımızdan dolayı Pakistan’a ihraç edemediğimiz ATAK helikopterlerinin geliri... Toplamda 17.5 milyar dolar... AKP hükümeti dış politika meselelerini Türkiye’de bir hamaset aracı olarak kullanırken, Washington’da ise lobiler üzerinden siyaset yapmaya çalışıyor. Bu hataların bedeli ne yazık ki 83 milyon vatandaşa kesiliyor.” ABD’de lobi şirketleriyle anlaşmalar yapılması yasal. Ülkelerin lobicilik faaliyetleri için ABD’de milyonlarca dolar harcadığı ise bilinen bir durum. 15 Aralık günü Meclis’te muhalefetin desteğiyle “ABD’ye yanlıştan dön” mesajı veren hükümetin bu bildiriden 24 saat önce Washington’daki “lobicilik” girişimi AKP iktidarının dış politikada “zamanlamayı bile beceremediğinin” bir göstergesi olarak okunabilir... Sığınmacı kampında alarm Moria Kampı, geçen eylül ayında tamamen yanarak yok olmuştu. AnkaraAtina hattında sığınmacılar kriz başlıklarından birini oluştururken Yunanistan’daki kamplarda yaşam koşulları gittikçe ağırlaşıyor. DW’nin haberine göre Passauer Neue Presse gazetesine konuşan Almanya Kalkınma Bakanı Gerd Müller, Midilli Adası’ndaki Moria Kampı’nın, çıkan bir yangının ardından tamamen kullanılamaz hale gelmesinden sonra, yeni kampta koşulların iyileşmediğini söyledi. “Yeni kurulan Kara Tepe Kampı’nın da daha iyi olmadığı açıkça ortada. Hatta aksine, Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü, burada fareler, ıslak çadırlar içinde kalan bebekleri ısırdığı için tetanos aşısı yapmak zorunda kaldı” dedi. “Bunlar, Avrupa’nın ortasında feci durumlar” ifadelerini kullanan Müller, kış mevsiminin en sert haftalarının da kapıda olduğuna dikkat çekti. Avrupa Birliği (AB) sınırlarının korunmasının önemine işaret eden Müller, diğer yandan sığınmacıların geldiği ülkelere yönelik yatırımların da gerekli olduğunu belirtti. Pompeo’dan Rusya’ya suçlama ABD’de Trump yönetimi son dönemde devlet kurumlarına, altyapı tesislerine yönelik siber saldırıya ilişkin Rusya’yı hedefe koyan çıkışlarını sürdürüyor. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Amerikan kurumlarının sistemlerine kod yerleştirmek için üçüncü taraf bir yazılım parçası kullanma çabası vardı. Çok net bu adımların arkasında Rusların olduğunu söyleyebiliriz” dedi. Moskova ise ABD iddialarını reddetti. Bu haberlerle birlikte ABD yönetiminin, Kongre’ye Rusya’daki 2 konsolosluğunu kapatma niyetini bildirdiği savunuldu. Gerekçe olarak Covid19 salgınıyla, güvenlik konuları gösterildi. Trump yöne Pompeo timinin,10 Aralık’ta Rusya’nın Vladivostok kentindeki konsolosluğu tamamen kapatmak ve Yekaterinburg kentindeki konsolosluğunun faaliyetlerini askıya alma konusunda Kongre’yi bilgilendirdiği kaydedildi. ABD’nin bu adımı, Rus hükümetinin 2017’de ülkedeki ABD’li diplomatların sayısını azaltmak istemesi sonucu yapılacağı kaydedildi. DIŞ HABERLER Belçika’ya Dağlık Karabağ tepkisi BakuErivan hattında Rusya arabuluculuğunda Dağlık Karabağ konusunda varılan ateşkes kırılganlığını korurken Fransa’nın ardından Belçika’dan da Ermenistan yanlısı çıkışlar sürüyor. Belçika Temsilciler Meclisi’nin, Dağlık Karabağ’da Ermenistan ile yaşanan çatışmalar nedeMayınlar nedeniyle bir Azerbaycan askeri ölmüş, sivil kayıplar da yaşanmıştı. niyle Azerbaycan’ı kınayan bir karar tasarısını kabul ettiği belirtildi. Kararda, Türkiye’ye yönelik ise “bölgede istikrarı bozucu müdahalelerine son vermesi çağrısında bulunulduğu” çıkışı da dikkat çekti. Belçika’nın bu adımına Ankara’dan tepki geldi. Dışişleri Sözcüsü Hami Aksoy, “Karar ne tarihi, ne hukuki, ne de sahadaki gerçeklerle bağdaşmaktadır. Türkiye hakkında mesnetsiz iddia ve ithamlar da içeren bu kararı reddediyoruz” ifadesini kullandı. Aksoy ayrıca Temsilciler Meclisi’nde aynı gün kabul edilen 9 Aralık tarihinin soykırımların kurbanlarını anma günü olarak ilan edilmesine dair kararda 1915 olaylarına yapılan atıfa da tepki gösterdi. Fransa’da da Senato ve Ulusal Meclis’in, uluslararası tanınırlığı olmayan, “Dağlık Karabağ Cumhuriyeti”ni meşrulaştırma hamleleri dikkat çekmişti. Mayın can aldı Bölgede yaklaşık 2 bin kişilik barış gücü konuşlanması bulunan Rusya’dan önceki gün Dağlık Karabağ’da döşenen mayının patlaması sonucu bir Rus subayın öldüğü açıklaması geldi. Öte yandan Dağlık Karabağ savaşının ardından Ermenistan’da dün üç günlük yas başladı. İngiltere yaptırımı sürdürecek İngiltere, Doğu Akdeniz’de uluslararası hukuka aykırı şekilde sondaj ve doğalgaz araması eylemlerine müdahil olan kişilere karşı yaptırımları 31 Aralık 2020 sonrasına uzatma kararı aldı. Dışişleri Bakanlığı’nda yayımlanan resmi bildirgede İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden yıl sonu itibarıyla resmi olarak çıkacağı ancak yaptırımlara devam edileceği bilgisine yer verildi. Bildirgede, “Yaptırımlar, Güney Kıbrıs’ın münhasır ekonomik bölgesi, karasuları ve kıta sahanlığı içerisinde yapılan hidrokarbon arama, üretim veya çıkarma faaliyetlerinin caydırılmasına yönelik faaliyetleri kapsamaktadır” ifadeleri yer aldı. Açıklamada bunun “kıta sahanlığının karşı kıyısı olan bir devletle uluslararası hukuka göre sınırlandırılmadığı durumlarda iki tarafın anlaşma yapmasını tehlikeye atabilecek veya engelleyebilecek faaliyetleri de içerdiği” belirtildi. AB, 10 Aralık’taki zirvede Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleriyle bağlantılı kişi ve kuruluşlara yönelik aşamalı yaptırım kararı almıştı. Konunun mart ayındaki zirvede yeniden ele alınacağı belirtilmişti.