Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 18 EKİM 2020 PAZAR Gence’ye saldırıda 20’den fazla ev yerle bir oldu. Onlarca kişi yaralandı. SİVİLLERİ UYKUDA VURDULAR Ermenistan güçleri, Azerbaycan’ın Gence ve Mingeçevir kentlerine füze attı. İkisi çocuk 13 kişi yaşamını yitirdi Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ’a yönelik BakuErivan güçleri arasındaki çatışmalarda tansiyon giderek yükseliyor. Son dönemde sivil yerleşim birimlerini hedef alan Ermenistan’ın önceki gece Azerbaycan’ın Gence ve Mingeçevir kentlerine füze saldırısı düzenlediği bildirildi. Azerbaycan Başsavcılığı Gence’de 2’si çocuk en az 13 sivilin öldüğünü ve 50’den fazla kişinin yaralandığını açıkladı. ‘Uluslararası toplum görmeli’ 20’den fazla evin yıkıldığını aktaran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev, Azerbaycan Mayın Temizleme Kurumu ANAMA’ya göre saldırının SCUD tipi Elbrus balistik füzeyle yapıldığını belirtti. Olay yerinden toplanan parçaların bunu kanıtladığını söyleyen Hacıyev, “Yoğun sivil nüfusun bulunduğu bir bölgeyi SCUD füzesiyle hedef almak, Ermenistan’ın siyasi ve askeri liderlerinin ahlaksızlığını ve şizofrenik kafa yapılarını gösteriyor” dedi. Hacıyev, Twitter hesabından ise “Yabancı ülkelerin diplomatları ve askeri ataşelerle birlikte Gence’ye gidiyoruz. Uluslararası toplum, Ermenistan’ın sivillere karşı barbarca eylemlerini görmeli. Ermenistan, sorumluluğundan kaçamayacak” mesajını paylaştı. AFP’ye konuşan görgü tanıkları, “Uykularında patlama sesini duyduklarını, her şeyin yerle bir olduğunu, duman ve tozdan nefes alamadıklarını” anlattı. AFP, saldırıların Azerbaycan’ın, uluslararası alanda tanınırlığı olmayan Dağlık Karabağ’ın başkenti Hankendi’ye yönelik bombardımanı sonrası geldiği iddiasını aktardı. Azerbaycan Başsavcılığı Mingeçevir’e de füze saldırısı düzenlendiğini ancak bunların Azeri hava savunma sistemince düşürüldüğünü açıkladı. Saldırıda Mingeçevir’deki hidroelektrik santralin hedef alındığı belirtildi. Yaklaşık bir hafta önce Gence ve Mingeçevir yine füzelerin hedefi olmuş, Gence’de 10 sivil yaşamını yitirmişti. 7 köy daha kurtarıldı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ulusa sesleniş konuşması yaptı. “Bu namert hareketler Azerbaycan halkının iradesini kıramayacak” diyen Aliyev, “Biz hiçbir zaman sivillere saldırmayacağız. Ermenistan’a savaş meydanında cevap vereceğiz” ifadelerini kullandı. Erivan yönetiminin sivillere saldırı nedeniyle yargılanması gerektiğini kaydetti. Aliyev, Fuzuli kent merkezinin ve 7 köyün işgalden kurtarıldığını duyurdu. Aliyev önceki gün, Hocavend’e bağlı Hırmancık, Akbulak ve Ahullu köylerinin de kontrol altına alındığını açıklamıştı. Ermenistan Savunma Bakanlığı Sözcüsü, saldırıdan kendilerinin sorumlu olmadığını savundu. Sözcü, “Ermenistan Cumhuriyeti topraklarından ya da Ermenistan Silahlı Güçleri tarafından Azerbaycan’a yönelik ateş açılmamıştır” ifadesini kullandı. Savunma Bakanlığı Sözcüsü ise “Ermeni Grad füzelerinin menzili 20 km. Gence 40, Mingeçevir 50 km. uzaklıkta” dedi. Geçen hafta Rusya’nın arabuluculuğunda taraflar arasında esir ve cenaze takası için insani ateşkes anlaşması imzalanmış ancak sahada uygulanamamıştı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise kimi demecinde Dağlık Karabağ’ın tanınması gerektiği iddiasını aktardı. Öte yandan Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan’a ait bir Su25 uçağının Dağlık Karabağ’daki temas hattında vurulduğunu açıkladı. Ermenistan Savunma Bakanlığı açıklamayı yalanladı. İnsani ateşkes başladı Azerbaycan ile Ermenistan dün gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere insani amaçlı geçici ateşkeste anlaştı. İnsani ateşkesin yürürlüğe girdiğini doğrulayan Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, söz konusu kararın 10 Ekim 2020 tarihinde Moskova’da varılan anlaşmanın maddelerine uygun olarak, AGİT Minsk Grubu eş başkanlarının 1 ve 5 Ekim 2020 tarihinde yaptıkları görüşmeler sonrasında alındığı vurgulandı. HAZAR’DA TATBİKAT Rusya Savunma Bakanlığı, donanmanın Hazar Denizi’nde askeri tatbikata başladığını duyurdu. TASS’ın haberine göre, Abşeron Yarımadası’nın kuzeyinde icra edilen tatbikata 6 savaş gemisi, 7 uçak ve yaklaşık 400 asker katılıyor. Bakanlık, tatbikatın “Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülkelerin ekonomik faaliyetlerine yönelik tehdit içermediği” açıklaması yaptı. Tatbikatın hedefleri arasında “denizdeki ekonomik faaliyetlerin savunulması” ile “yasa dışı silahlı grupların etkisiz hale getirilmesi” sayıldı. Öte yandan Interfax’a konuşan emekli bir Rus generalin, tabikatta İHA’ların da vurulduğunu, bunun Karabağ çatışmasına atıfla Türkiye ile Azerbaycan’a mesaj olabileceğini söylediği savunuldu. AVRUPA’DA ÖNLEMLER ARTIYOR Dünyayı sarsan yeni tip koronavirüs salgınında ikinci dalga krizi yaşanıyor. Küresel çapta dün itibarıyla vaka sayısı 39 milyon 683 bin 238’e, can kaybı 1 milyon 110 bin 536’ya yükseldi. Almanya, Fransa, Belçika başta olmak üzere Avrupa ülkeleri sert önlemlere geçti. Zirve sonrası bakanlar pozitif Lüksemburg’da 12 Ekim’deki Avrupa Birliği Zirvesi’ne katılan Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg ile Belçikalı mevkidaşı Sophie Wilmes’in ülkelerine dönüşte koronavirüs testlerinin pozitif çıktığı duyuruldu. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise salgının “ciddi bir aşamasında” olunduğunu belirterek aile üyeleri dışındaki kişilerle teması azaltma ve zorunlu haller dışında seyahatlerden vazgeçme çağrısında bulundu. Ankara’dan Baku’yla dayanışma, Ermenistan saldırılarına sert tepki yinelendi BM’den endişeliyiz çıkışı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Gence ve Mingeçevir’deki saldırılar üzerine Twitter hesabı üzerinden bir açıklama yayımladı. Çavuşoğlu “Ermenistan savaş suçu işlemeye, sivilleri katletmeye devam ediyor. Çoluk çocuk demeden masum insanları öldürüyor. Bu vahşete sessiz kalmak, bu cinayetlere ortak olmak demektir. İnsanlıktan nasibini almayanlar işledikleri suçun hesabını verecek. Can Azerbaycan’ın daima yanındayız” ifadelerini kullandı. ‘Tarih affetmeyecek’ Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, dün Azeri mevkidaşı Zakir Hasanov ile bir telefon görüşmesi yaptı. Akar, “Sivillere yönelik balistik füzelerle yapılan saldırıların emrini verenler mutlaka bunun hesabını verecek, bu vahşete sessiz kalanları da tarih asla affetmeyecektir” dedi. Birleşmiş Milletler (BM), Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki çatışmalardan ve sivil nüfusa etkilerinden derin endişe duyulduğunu belirterek sivillere yönelik her türlü saldırıyı güçlü şekilde kınadı. BM Genel Sekreteri Guterres’in Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan ve Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile telefon görüşmesi yaptığı ve her iki tarafa da ateşkesin tam olarak uygulanması konusunda net mesaj verdiği aktarıldı. AB: Üzüntülüyüz Avrupa Birliği (AB) Sözcüsü Peter Stano, yaptığı yazılı açıklamada, “AB, Gence’de sivillerin ölmesi ve yaralanmasına neden olan saldırılardan üzüntü duymaktadır” ifadesini kullandı. Sivillerin hedef alınmasının bütün taraflarca sonlandırılması gerektiğini ifade eden Stano, “10 Ekim’de varılan ateşkese gecikmeksizin tam olarak uyulmalıdır” açıklamasını yaptı. Kalabalık KDP binasının bazı bölümlerini ateşe verdi, kimi eylemciler içeriye girmeye çalıştı. Bağdat’ta gerilim yükseldi Irak’ın başkenti Bağdat’ta dün Şii ağırlıklı Haşdi Şabi milis gücü destekçilerinden bazı gruplar Irak Kürdistan Demokratik Partisi’nin (KDP) merkez binasına ve ofislerine saldırdı. Yüzlerce eylemci bina çevresinde toplanırken kimi alan ateşe verildi. İran bağlantılı oluşum yanlılarının sert tepkisinin gerekçesinin, eski Dışişleri Bakanı KDP’li Hoşyar Zebari’nin Bağdat hükümetinin bir an önce başkentteki, güvenli alan olarak bilinen Yeşil Bölge’yi Haşdi Şabi’den arındırması yönündeki açıklaması olduğu belirtildi. ABDİran gerilimi AFP’nin haberine göre Zebari, ABD’nin fonladığı kaydedilen El Hurra kanalına geçenlerde verdiği demeçte, Haşdi Şabi güçlerini yasadışı faaliyette bulunmakla suçladı. Dünkü eylemde bazı gruplar ABD suikastında öldürülen İran Kudüs Gücü Komutanı Süleymani ile Haşdi Şabi’nin başkan yardımcısı El Mühendis’in posterlerini taşıdı. Haşdi Şabi, 2014 yılında IŞİD’le mücadele çerçevesinde kurulmuştu. Zaman içinde Irak ordusu içine entegrasyonu konusunda kararlar alınmış ancak bunun tam anlamıyla uygulanamadığı yönünde kimi çevrelerden eleştiriler yükselmişti. ABD’nin Irak’taki kimi üs bölgesine yönelik saldırılarla İran destekli grubun bağlantılı olduğu suçlamaları gündeme gelmişti. Paris’te dehşet Fransa, başkent Paris’teki terör saldırısının şokunu yaşıyor. Zanlının önceki gün sınıfında Hz. Muhammed karikatürleri gösteren bir öğretmeni kafasını keserek katlettiği, tekbir getirdiği ardından polis tarafından vurularak öldürüldüğü açıklanmıştı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, öğretmenin “İslamcı bir terör saldırısının kurbanı” olduğunu söyledi. “Öğretmenin ifade özgürlüğü hakkında öğrencilerine bilgi verdiğini” belirten Macron, saldırıyı “korkakça” olarak nitelendirdi. Fransız ve İngiliz basınında yer alan haberlere göre, coğrafya ve tarih öğretmeni Samuel Paty, derste Charlie Hebdo dergisinde yayımlanan karikatürleri gösterirken isteyenlerin sınıftan çıkabileceklerini söyledi. Bir ebeveyn ise dersin ardından YouTube’a video yükleyerek öğretmenden şikâyetçi olduğunu belirtti. Kimi kaynak, 18 yaşındaki saldırganın Çeçen asıllı Moskova doğumlu olduğunu savundu. Rus kaynaklar ise kendi vatandaşları olmadığını, Fransa’ya iltica ettiğini belirtti. Soruşturma kapsamında 9 kişi gözaltına alındı. Charlie Hebdo, 2015’te terör saldırısına uğramış, 12 kişi yaşamını yitirmişti. KKTC’DE SEÇİM GÜNÜ... AKINCI İLE TATAR YARIŞIYOR Saflar belirlendi REŞAT AKAR raktı. Bu arada KKTC’nin en güçlü ekonomik örgütlerinin de ikinci Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriye tur seçimde Tatar’a destek vereti (KKTC) halkı ikinci tur cum ceği ortaya çıktı. Kıbrıs Türk Otelhurbaşkanlığı seçimi için bugün ciler Birliği, İş İnsanları Derneği ve sandık başında. İlk turda en yük Casino İşletmecileri Birliği, Tatar’ı sek oyu alan Başbakan ve Ulu işaret ederek “Türkiye ile uyumsal Birlik Partisi Genel Başkanı Er lu çalışacak olan” adayın desteksin Tatar ile bağımsız aday, şu an lenmesi çağrısı yaptı. Bazı üniverki Cumhurbaşkanı Mustafa Akın sitelerin rektörleri de gazetelere cı arasındaki seçim ilanlar vererek her koöncesinde, parlamenşulda Türkiye’nin yatoda temsil edilen sinında olduklarını bildiryasi partilerin tavdi. Yüksek Seçim Kururı da netleşti. Buna lu 198 bin 957 kayıtlı göre, ilk turda üçünseçmenin 738 sandıkcü sıraya yerleşen ta oy kullanabileceğini ve yüzde 21.71 oraaçıkladı. nında oy alan Tufan Geçen hafta yapılan Erhürman’ın genel ve 11 adayın yarıştığı başkanı olduğu Cumhuriyetçi Türk ParTATAR cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu KKTC tatisi (CTP), ikinci turrihine en çok adayın yada Mustafa Akıncı’yı rıştığı seçimin yanı sıdestekleyecek. ra sandığa en düşük kaAkıncı ile CTP’nin, tılımın yaşandığı oylaKıbrıs sorunuyla ilgili ma olarak da geçmiştezleri federal çözüm ti. İlk tur seçiminin henoktasında birleşiyor. men öncesinde Tatar’ın İlk turda yüzde 5.41 Ankara ziyaretiyle eşoranında oy alan Erzamanlı olarak Kapahan Arıklı’nın partisi Yeniden Doğuş AKINCI lı Maraş’ın kısmi açılması kararını duyurmaPartisi (YDP) ile yüzsı KKTC’de siyasi kride 4.17 oranında oy alan Serdar ze yol açmış, Halkın Partisi bu adıDenktaş’ı destekleyen Demokrat mın kendilerine danışılmadan atılParti (DP) ikinci turda Tatar’ı des dığını belirterek koalisyondan çetekleme kararı aldı. İlk tur seçim kildiğini duyurmuştu. Öte yandan de yüzde 5.74 oranında oy alan Serdar Denktaş da hafta arasınKudret Özersay’ı destekleyen Hal da partisiyle bağlarını kopardığını kın Partisi ise üyelerini serbest bı açıklamıştı. l LEFKOŞA ABD’den Ankara baskısı Türkiye’nin önceki gün Rus S400 füze savunma sistemini denediği haberleri Washington’da yankı bulmayı sürdürüyor. ABD’den önceki gece “bunun doğrulanması durumunda Türkiye ile ilişkilerde ağır sonuçlar olur” çıkışının ardından Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Eliot L. Engel ve Avrupa, Avrasya, Enerji ve Çevre Alt Komisyonu Başkanı William R. Keating, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya Ankara’ya baskıyı artırma çağrısı yapan bir mektup gönderdi. Metinde “Türkiye’nin Doğu Akdeniz, Libya, Suriye, Irak ve Dağlık Karabağ’daki saldırgan tavrını durdurma, Türkiye’nin S400 satın almasından doğan yasal yaptırım gerekliliğini uygulama ve Türk halkının demokratik haklarını koruma talep edildiği” ifadelerinin yer aldığı kaydedildi. KKTC’de Kapalı Maraş’ın açılma hamlesine de ABD karşı tutumda. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Pompeo’nun GKRY’li mevkidaşı ile telefon görüşmesi yaptığı belirtildi. Açıklamada, Maraş’ın açılması kararına atıfla “Bakan derin endişesini ifade etti. Bu hareketin provokatif ve BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarıyla tutarsız olduğunu ve çözüm görüşmelerine dönüşe yardımcı olmadığını söyledi” denildi. ABD’de Cumhuriyetçi Senatör James Lankford ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen da Pompeo’ya yazdıkları mektupta Trump yönetimine, Rusya’dan S400 satın alması nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulanması için çağrıda bulunmuştu. 7 Ekim tarihli mektupta Türkiye’nin S400 sistemini kapsamlı şekilde test etmeyi planladığı yönündeki haberlerin doğru olup olmadığı yönünde yanıt talep edilirken “Türkiye, NATO’nun taktiksel veri bağlantısı Link 16’yı S400 sistemine entegre etti mi? Eğer öyleyse, bu entegrasyon Rusya’ya NATO müttefikleri üzerinde bilgi toplama imkanı sağlayacak mı?” sorularına yer verilmiş, 14 Ekim’e kadar yanıt istenmişti. MAAS, TÜRKİYE ZİYARETİNİ İPTAL ETTİ Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Ankara’nın Doğu Akdeniz’deki eylemleri nedeniyle bu hafta Türkiye’ye planladığı ziyaretten vazgeçtiğini belirtti. Redaktionsnetzwerk Deutschland’a (RND) konuşan Maas, “Türkiye, araştırma gemisi Oruç Reis’i tekrar Doğu Akdeniz’e göndererek daha önce özenle yaratmış olduğumuz güven atmosferine ciddi şekilde zarar verdi. Bu nedenle Ankara’ya planladığım ziyaretten vazgeçtim” diye konuştu. ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74