Catalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 1118 NİSAN 2019 PERŞEMBE ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.7320 7.8 kuruş 6.4980 7.2 kuruş 7.4900 11.2 kuruş 22.07 0.12 puan 98.203 1394 puan 1573.50 21.43 lira 235.21 3.40 lira AfrAsia Bank’a göre, 2018’de dolar milyonerlerinin yüzde 10’u Türkiye’yi terk etti Milyonerler kaçıyor 2018’de Türkiye 4 bin milyoner göçüyle dünyada bi rinci oldu, son 4 yıldaki milyoner göçü 17 bine ulaştı. Zenginlerin Türkiye’den kaçışı sürüyor. 2018’de dünya genelinde 108 bin do tan ve Çin’in aksine yeni dolar milyoneri yaratamadığına dikkat çekildi. lar milyoneri ülkesini terk eder İsviçre merkezli yatırım ban ken, Türkiye 4 bin kişi ile en yo kası Credit Suisse’in 2018 Kü ğun milyoner göçünün yaşan resel Servet Raporu’na göre de, dığı ülke oldu. AfrAsia Bank ta dünyada dolar milyoneri sayı rafından yayımlanan 2019 Kü sı artarken Türkiye’de sert dü resel Servet Göçü Raporu’na şüş yaşandı. TL’deki büyük de göre, 2018’de Türkiye’de do ğer kaybıyla birlikte Türki lar milyonerlerinin yüzde 10’u ye’deki dolar milyoneri sa ülkeyi terk etti. Son 4 yılda yısı 16 bin kişi azalarak 79 Türkiye’den göç eden milyoner bin 243 kişiye geriledi. Hisse lerin sayısı 17 bine ulaştı. senetleri ve TL’deki değer kay Türkiye’yi yüzde 6’lık oran ve bıyla Türkiye’de toplam servet 7 bin milyoner göçü ile Rusya de 191 milyar dolar eriyerek 1 takip ederken, Çin yüzde 2’lik trilyon 10 milyar dolara düştü. oran ve 15 bin milyoner göçü Bu rakam 2005’te 1 trilyon 78 ile üçüncü oldu. Hindistan’dan milyar dolardı. 5 bin, Fransa’dan 3 bin, Birleşik Krallık’tan 3 bin, Brezilya’dan Adres Avustralya 2 bin, Suudi Arabistan ve Milyonerlerin göç ettiği ülke Endonezya’dan biner milyoner ler sıralamasında 12 bin kişiyle ülkelerini terk etti. ilk sırayı Avustralya, 10 bin ki Raporda, Türkiye’deki milyo şiyle ikinci sırayı ABD, 4 bin ki ner göçünün kaygı verici oldu şiyle üçüncü sırayı Kanada aldı. ğu, çünkü Türkiye’nin Hindis Milyonerlerin tercih ettiği diğer ülkeler İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri, Karayipler, Yeni Zelanda, Singapur, İsrail, Portekiz, Yunanistan ve İspanya oldu. Rapora göre Türkiye, son bir yılda TL’nin değer kaybetmesine bağlı olarak dolar cinsinden yüzde 23’lük toplam servet erimesiyle Venezüella’nın ardından en kötü performans gösteren ülke oldu. Son 10 yıla bakıldığında ise Türkiye, yüzde 11’lik toplam servet kaybıyla en kötü performans gösteren yedinci ülke oldu. l Ekonomi Servisi Konut satışları yüzde 16 düştü Türkiye genelinde konut satışları mart ayında yüzde 5.3 düşüş kaydetti. Konut satışları ocakta yüzde 24.8, şubatta ise yüzde 18.2 gerilemişti. TÜİK verilerine göre, ipotekli satış olarak nitelendirilen konut kredili satışlar martta yüzde 30.6 düşüşle 22 bin 762 adet olarak gerçekleşti. OcakMart döneminde ise toplam konut satışları yüzde 16 gerileyerek 256 bin 433 adet, ipotekli satışlar da yüzde 57 düşüşle 38 bin 189 adet oldu. Yabancılara yapılan konut satışı ise martta yüzde 71.3 artışla 3 bin 129 adet olurken, ilk üç ayda da yüzde 82 artışla 9 bin 618 adet olarak gerçekleşti. Türkiye’de en fazla konutu Irak, İran, Suudi Arabistan, Rusya vatandaşı aldı. l Ekonomi Servisi Resmi işsizler 4 milyonu aştı Ekonomik krizle birlikte işsiz sayısı hızla artıyor. Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) kayıtlı işsiz sayısı mart ayında 4 milyon 48 bine ulaştı. Bir yıldaki artış oranı yüzde 72.9, artış rakamı 1 milyon 707 bin oldu. İşsiz sayısında bir aylık artış 95 bin olarak kaydedildi. Kayıtlı işsizlerin yüzde 49’unun erkek, yüzde 51’inin kadın, yüzde 31’inin ise 1524 yaş grubunda olduğu belirtildi. OcakMart döneminde aktif işgücü eğitim programlarından yararlanan kişi sayısı 134 bin 696 oldu. Öte yandan, İŞKUR, 14 Mart’ta yayımladıktan kısa bir süre sonra kaldırdığı şubat bültenini sitesine koymadı. l Ekonomi Servisi Affedildiler ama yine ihlal ettiler Yerel seçimler öncesinde İstanbul’da, 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinden geçişlerde kuralları ihlal eden sürücülere uygulanan cezalar, “Karayolları Trafik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile affedildi. Yasayla tahsil edilen paralar da iade edildi. Ancak Habertürk’ün Ulaştırma Bakanlığı kaynaklarından aldığı bilgiye göre af, ihlalci sürücülerde davranış değişikliğine yol açmadı. Aynı araçlar ve plakalar, af sonrasında da köprü geçişlerini ihlal etmeye devam etti. Kaynaklar, bu kapsamda tespit edilen günlük 10 bin dolayında araç ve plakanın olduğunu belirtti. Bu sayının af sonrasında da bu düzeylerde seyrettiğini kaydetti. l Ekonomi Servisi TÜRKONFED Başkanı: Ne yaparsak yapalım, kapıları açan anahtar hukukun üstünlüğüdür İş dünyası karamsar Patronların yüzde 57’si 2019’un ikinci çeyre ğinde yatırım harcamalarının düşeceğini, yüz de 57’si işsizliğin artacağını öngördü. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) “Ekonomik Beklenti Anketi 2019 1. Çeyrek” sonuçlarına göre, 2019’un ikinci çeyreğinde katılımcıların yüzde 41’i ekonomik canlılığın birinci çeyreğe göre artmasını bekliyor. Katılımcıların yüzde 27’si ekonomik canlılığın aynı kalacağı ve yüzde 31 ise canlılığın ikinci çeyrekte birinci çeyreğe göre daha kötüleşeceği görüşünde. İş insanlarının yüzde 57’si ikinci çeyrekte istihdamın azalacağını, yüzde 29’u istihdamın aynı kalacağı öngörüyor. Anket katılımcılarının yüzde 57’si ikinci çeyrekte birinci çeyreğe göre yatırım harcamalarının düşeceğini, yüzde 31’i aynı kalacağını, yüzde 12’si ise artacağını belirtiyor. Faiz/kur seviyelerinin oy naklığı ilk çeyrekte üretimi en çok etkileyen faktör olarak öne çıkıyor. Üyelerin yüzde 10’u seçim nedeniyle oluşan siyasi belirsizliklerin ekonomik gidişatı olumsuz etkilediğini belirtti. Ödeme gecikmeleri tüm Türkiye’de rekabeti kısıtlayan en önemli sorun olarak görülüyor. Kapıları hukuk açar TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, İzmir’de düzenlenen Dijital Ticaret Zirvesi’nde yaptığı konuşmada “Ne yaparsak yapalım, kapıları açan anahtar hukukun üstünlüğüdür. Güven ve şeffaflık temelinde, ülkelerin risk primini dengeleyen ana unsur demokrasi kültürüdür. Seçim sürecini tamamlayıp, siyasetin normalleşmesini sağlamalıyız” dedi. l Ekonomi Servisi Ekonomik kriz fabrika yangınlarını artırıyor Allianz Türkiye CEO’su: Kriz yüzünden fabrikalarda yangın önleyici yatırım yapılmıyor. Allianz Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Tolga Gürkan, fabrika yangınları nedeniyle 2018’de 250 milyon TL tazminat ödediklerini açıkladı. 11 sektörden toplam 14 fabrika yangını için yetkili sigorta şirketi olarak tazminat ödediklerini belirten Gürkan, ekonomik sıkıntılar nedeniyle yangına karşı önlemlerin alınmamasının fabrika yangınlarındaki artışta etkili olduğunu söyledi. Bazı fabrikalarda gece güvenlik görevlisi bile bulunmadığını aktaran Gürkan, yangına karşı önleyici yatırımlara destek olduklarını dile getirdi. Oto dışı branşlarda prim artışının söz konusu yangınların etkisiyle yüzde 17.2 ile enflasyonun altında kaldığını belirten Allianz Üst Yöneticisi, oto pazarındaki daralma ve kurdaki artışın kaskoda yüzde 0.9’luk daralmaya neden olduğunu söyledi. 2018’de 25.5 milyar TL ak tif büyüklüğe ulaştıklarını ve 10.5 milyar TL prim ve katkı payı üretimine imza attıkla rını söyleyen Gürkan, toplam 860 milyon TL net kâr elde ettiklerini belirtti. Gürkan, Bireysel Emekli lik Sistemi’ne (BES) girişle rin azaldığını, çıkışların art tığını, Otomatik BES’te çıkış ların yüzde 70’e ulaştığını aktardı. Gürkan, trafik sigortaların da temel beklentilerinin, iyi sürücükötü sürücü ayrımının iyi yapılması, iyi sürücü maliyetlerinin düşürülmesi ve riskli sürücüler ile araç tiplerinin risklerinin azaltılmasına odaklanılması olduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi Tolga Gürkan Soğan ve patateste indirim hayal oldu MUSTAFA ÇAKIR Depo baskınlarının ardından, tanzim de çözüm olmayınca hükümet soğanın ardından, patateste de sıfır gümrük vergisiyle ithalatta süreyi uzattı. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, “Yazlık soğan ve patates hasatları düşük geldi. Fiyatların 34 aylık dönemde inme ihtimali yok. İthalat devam edecek” dedi. Fiyatlar artınca yıllık kişi başı soğan, patates tüketimi de düştü. İki ayda 28 bin tondan fazla soğan ithalatı yapılarak, 6.6 milyon dolar ödeme gerçekleştirildi. Hükümet, martta aldığı ka rarla 20 Nisan’a kadar sıfır gümrük vergisiyle 200 bin ton patates ithalatı kararı almıştı. İthalat yetersiz kaldı, fiyatlar düşmedi. Bunun üzerine sıfır gümrük vergisiyle patates ithalatı 31 Mayıs’a kadar uzatıldı. Özden Güngör, kararın çözüm olmayacağının zaten önceden belli olduğunu anlatarak, “Soğan ekimi yeni bitti. Yazlık soğan hasadı başlamasına rağmen üretim miktarı ülkemiz için yeterli değil. Patates dikimleri havaların soğuk geçmesi nedeniyle mayıs ayında yapılacak, burada da hasat yaklaşık 4 ay sonra olacak” ifadesini kullandı. l ANKARA Çıkmaz sokakta Türkiye İstanbul belediye seçimleri sonuçları, mazbata skandalı, siyasal İslamın partisi AKP’nin ülkeyi nasıl bir çıkmaz sokağa getirdiğini gösteriyor. Ülkenin geleceği üzerine büyük bir soru işareti koyan bu tıkanıklıktan çıkmak isteyenlerin önündeki en büyük engeli, bu yönetimin bizzat kendisi oluşturuyor. Ekonomi resesyonda, seçimler ‘murdar olmuş’... Ekonomi resesyonda. Enflasyon yüksek ve gerçekte ne kadar yüksek belli değil. Bütçe açığı, kamu bankalarının yandaşlara bol keseden dağıttığı krediler tehlike sinyalleri veriyor. İşsizlik artıyor. Rejim ne yapacağını bilmiyor. Sıkı para politikaları uygulasa resesyonu derinleştirecek, halkın yoksulluğunu artıracak, yandaş rantiye kapitalizmini batıracak. Resesyona karşı genişlemeci politikalar uygulasa, bir borç ve döviz krizine yol açacak. Halkın payına düşen yine yoksulluk olacak. Otoriter/totaliter rejimler seçimleri daha oylar verilmeden kazanırlar. Seçim hileleri her zaman iktidarların tekelindedir; beceremezlerse sandıklar açılırken sıkıntıya girerler, kazanmak için almak zorunda kalacakları riskler hızla büyümeye başlar. Son belediye seçimlerinde tam da böyle oldu. Seçimlerden önce, medyada ve sosyal medyada, seçmen listelerinde yapılmakta olan hilelere ilişkin çok örnek vardı. Bu nedenle, AKP seçim sonuçlarından o kadar emindi ki, en önemli seçim bölgesi İstanbul’da zafer afişlerini önceden hazırlamış, seçim sonuçları resmen açıklanmadan duvarlara asmıştı. Kürt seçmenin taktik tutumunun, muhalefetin sandıkları denetleme konusundaki kararlılığının ve gelecek açısından en önemlisi, AKP liderliğinin son dönemde sözünü ettiği “metal yorgunluğunun” etkisiyle olacak, evdeki hesap çarşıya uymadı. Uymayınca da AKP’nin İstanbul adayı Yıldırım seçimleri “murdar” ilan etti. Belli ki AKP ve siyasal İslam seçimlerle gelme ve gitme ilkesini kabullenemiyor, “seçim ama, biz kazanana kadar tekrarlarız” diye düşünüyor. Eski AKP milletvekili bir profesör de “şayet İstanbul 2 bin nüfuslu bir yer olsaydı aradaki fark 3 oy olacaktı. Bu basit denklem bile İBB seçimlerinde neyi tartıştığımızın boyutunu göstermeye yeter” diyerek, dayanılmaz bir ikiyüzlülük ve mantık burkulmasını sergiliyordu: İmamoğlu için 13 bin oy farkı kazanmaya yeterli değilse, AKP’nin adayının kazanması için yeniden sayım sonunda en az 810 bin oyun İmamoğlu’ndan alınıp Yıldırım’a yazılması mı gerekiyor? Aklın istikrarsızlığı, paranoyak şizofreni derinleşiyor. Medya, polis, yargı, YSK, AKP iktidarının elinde ama, bu iktidarın sözcüleri, dış güçlerin, uluslararası komploların, oyları sandıkta çaldığına inanmamızı istiyor. Nihayet paranoyak şizofreni, “bunu FETÖPKKDHKPC”, kokteyl terör örgütü yaptı demeye kadar getiriyor. Ülkede ve dünyada... AKP’nin “toplumsal mühendislik”, kutuplaştırarak yönetme politikaları, ülkede bir yarısı öbürünü, düşmanı olarak gören bir toplum yarattı. AKP iktidarının son belediye seçimlerinde İstanbul’da yarattığı skandal bu bölünmüşlüğü daha da artırdı; Doğu ve Güneydoğu bölgesinde yaşanan hak ihlalleri, Kürt vatandaşların “yabancılaşma” duygularını daha da derinleştirdi. AKP iktidarı ülkeyi bir kaosa doğru sürüklüyor! AKP politikaları, ülkenin dünyadaki, “bağımlı ülke” konumunun yarattığı sorunları kavrayamadığından, jeopolitik riskleri iyice karmaşıklaştıracak, ağırlaştıracak gelişmelere yol açıyor. AKP’nin Suriye politikasının soktuğu çıkmaz sokakta, S400F35NATO derken, Türkiye iki büyük güç arasında, çok riskli bir “üzerinde rekabet edilen ülke” konumuna düşüyor. Salı günü The Moscow Times, “NATO’daki adamımız” başlıklı yorumunda “Moskova, yakında, NATO’nun birliğini, tek bir kurşun atmadan, tank... göndermeden, anahtar bir ülkeyi çıkararak yıkabilir... Moskova Erdoğan’ı, Washington’a olan güvensizliğini yem olarak kullanarak, oltasına taktı. Şimdi geriye avını kıyıya çekmesi kaldı... NATO’yu içinden parçalamak, bu arada 2.5 milyar doları kasaya atmak paha biçilmez bir avcılıktır” diyordu. Gerçekten de bir beka sorunu var. Bu sorunu siyasal İslamın fantezileri, AKP rejiminin fiyaskoları yarattı. Muhalefet “yeter” demeye İstanbul’dan başladı. Burada kazandığı mevziyi mutlaka koruması gerekiyor! Mazbata geldi, dolar düştü Önceki gün 5.8290 seviyesini gören dolar/ TL kuru, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun mazbatayı almasıyla 5.71’e kadar geriledi. Önceki gün 6.59’u gören Avro/TL kuru da dün 6.47’ye düştü. Hükümet temsilcilerinin ABD ile yaşanan S400 krizinin çözülebileceğine dair açıklamaları ve Çin ekonomisine ilişkin olumlu verilerin gelişmekte olan ülke para birimlerini desteklemesi de kurdaki düşüşte etkili oldu. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksinde yükseliş yüzde 1.4 olurken, bankacılık endeksinde artış yüzde 2’yi aştı. l Ekonomi Servisi