Catalog

Perşembe 4 Ekim 2018 EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ Kimya Nobeli ‘güdümlü evrim’e Tıptan biyoyakıtlara kadar geniş bir alanda kullanılan teknik üzerine çalışan 3 bilim insanı ödülü paylaştı Frances Arnold George Smith George Winter 2018 Nobel Kimya Ödülü, enzim araştırmalarında yaptıkları keşifler nedeniyle ABD’li bilim insanları Frances Arnold ve George Smith ile İngiliz araştırmacı Gregory Winter’a verildi. İsveç Kraliyet Bilim Akademisi’nin vereceği 1.01 milyon dolarlık para ödülünün yarısı Pasadena’daki Caltech’ten Frances Arnold’a verilecek diğer yarısı ise Missouri Üniversitesi’nden George Smith ile Cambridge’deki MRC Laboratuvarı’nda çalışan Gregory Winter arasında paylaştırılacak. Yeni enzimler Bu yılın kazananları yeni proteinler yaratmak için ‘güdümlü evrim’ adlı bir teknik kullanmıştı. Bu teknik yeni ilaçların ve biyoyakıtların üretimi gibi geniş bir alanda kullanıldı. Profesör Frances Arnold belirli görevler yapabilecek enzimlerin geliştirilmesi için doğal seçilimi taklit eden metodu ilk kullanan kişiydi. Enzimler canlı hücrelerde kimyasal tepkimeleri hızlandıran biyolojik katalizörler. Arnold’un geliştirdiği bu ‘güdümlü evrim’ şu anda yeni enzimlerin yaratılmasında sıkça kullanılan bir yöntem. G? eorge Smith ise yeni proteinler geliştirmek için ‘faj gösterimi’ adlı bir yöntem geliştirdi. Kanser tedavisi Sir Gregory Winter da bu yöntemi kullanarak virüsleri etkileyen bakterileri (bakteriyofaj) yeni antikorlar üretmek için kullandı. Büyük proteinler olan antikorlar bağışıklık sistemimiz tarafından zararlı bakteri ve virüsleri etkisiz hale getirmek için kullanılıyor. Bu yöntemi kullanarak üretilen ilk antikor olan ‘Adalimuamb’ 2002’de onaylanmış ve eklem iltihabı, sedef hastalığı ve inflamatuvar bağırsak hastalıklarının tedavisinde kullanılmaya başlanmıştı. l Cumhuriyet Dostluk zinciri Ankara’nın Sincan ilçesinde bir ailenin küçük yaşlardan beri yan yana büyüttüğü Golden Retriever cinsi köpek ile kaz, günlerini birlikte geçiriyor. Zincir, Dost’u eve gelen misafirlerden kıskanıyor. Kazlar agresifliğiyle bilinir ama o ev halkına karşı pamuk Yaşama yergibiyumuşak. lAA YARALI CEYLAN Hatay’ın Kırıkhan ilçesinin Suriye sınırı yakınlarında çobanlar tarafından yaralı halde bulunan nesli tükenme tehlikesi altındaki “gazella gazella” türü dağ ceylanı yavrusu koruma altına alındı. Hatay Dağ Ceylanları Üretim İstasyonu görevlisi Hüseyin Dinler, ceylanın durumu açınnun iyi olduğunu söyledi. l AA Hayvanları Koruma Günü’nde plastiğin yarattığı tehlikeye dikkat çekildi ÖLÜ SAYISI ARTIYOR ENDONEZYA’DA YANARDAĞ PATLADI Endonezya’nın Sulawesi Adası’nda 28 Eylül’de meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki deprem ve ardından oluşan tsunamide hayatını kaybedenlerin sayısı artıyor. Endonezya Ulusal Afet Yönetim Ajansı (BNPB), deprem ve tsunamide ölenlerin sayısının 1407’ye yükseldiğini açıkladı. Her yıl 4 Ekim tarihi, tehlike altındaki türlere ve hayvanların yaşamı üzerindeki tehdide dikkat çekmek için Hayvanları Koruma Günü olarak kutlanıyor. WWFTürkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), bu yıl 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü’nde “Plastik atıkların yaban hayatına etkisi”ne dikkat çekiyor. Sadece gözümüzün gördüğü hayvanları değil, yeryüzünde var olan tüm hayvanların yaşam hakkına sahip olduklarını hatırlamamızın önemini vurguluyor. Denizlerdeki yaban hayatına insan tarafından verilen zararın yüzde 90’ı plastik kaynaklı. Dünyada 700 deniz canlısı türü plastik tehdidiyle karşı karşıya. Deniz kuşlarının midesinde 1960 yılında yüzde 5 oranında plastik vardı. Bugün bu oran yüzde 90’ken, 2050 yılında yüzde 99’a çıkabileceği öngörülüyor. Akdeniz’deki 60 balık türü de plastik mağduru. Bu gidişle, 2050 yılında denizlerimizde balıktan çok plastik atık olabilir. Yalancı tokluk yaratıyor Külleri 4 bin metreye çıktı Endonezya’da 28 Eylül’de meydana gelen depremin ardından Sulawesi Adası’ndaki Soputan Yanardağı patladı. Kyodo ajansının Endonezya’nın Volkanoloji ve Jeolojik Afet Azaltma Merkezi’ne dayandırdığı haberine göre, yaklaşık 1800 metre yüksekliğindeki Soputan Yanardağı, yerel saatle 08.47’de patladı. Soputan Yanardağı’ndan püsküren kül ve dumanın 4 kilometrelik yüksekliğe kadar çıktığı be lirtildi. Patlamanın herhangi bir kayba yol açıp açmadığı henüz bilinmiyor. Deprem ve tsunami felaketinde 2 bin 549 kişinin yaralandığını ifade eden yetkililer100’ün üzerinde kişinin kayıp olduğu bilgisini paylaştı. Endonezya’da Lombok Adası’nda temmuz sonu ve ağustos ayında 6.3 ve 6.9 ile 7 büyüklüğünde depremler yaşanmış, 450 binden fazla kişiyi etkileyen depremlerde 563 kişi hayatını kaybetmişti. l Cumhuriyet Deniz kaplumbağası türleri de plastik atıklardan etkileniyor. İribaş deniz kaplumbağalarının (caretta caretta) yüzde 35’inin sindirim sisteminde plastik atıklar bulunuyor. Deniz kaplumbağaları plastik poşetleri denizanası zannederek yedikleri için ölebiliyor. Plastik atıklar diğer ortamlardaki yabani hayvanlar tarafından da yiyecek zannedilerek yenilebiliyor. Bu durum, hem sindirim sistemi problemlerine yol açıyor hem de yalancı tokluk hissi yaratarak canlıların besinsizlikten ölmesine sebep oluyor. Ayrıca, plastik atıkların içerdiği kimyasallar zehirlenmelere ve hastalıklara da yol açabiliyor. Plastik atıklar yakıldığı takdirde toksik maddelerin havaya karışmasına neden oluyor. l Cumhuriyet C MY B