Catalog

DUNYA İRAN’A DİPLOMATİK ÇIKIŞ Fransa, İran’ın Paris Büyükelçiliği’nde görevli bir diplomatı sınır dışı etti. Diplomatın adı ve görevi belirtilmezken söz konusu kararın İranlı muhaliflerin Paris’te haziran ayı sonunda düzenlediği toplantıya yönelik bombalı saldırı planlarına cevaben alındığı belirtildi. Fransız bir diplomat, “Gizli servisimiz tarafından titizlikle yürütülen çalışmalar, hiçbir şüpheye izin vermeden, saldırı girişiminin ardında İran gizli servisi olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullanmıştı. 12 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE Pazar 28 Ekim 2018 ‘Yol haritası’ umudu İstanbul’daki 4’lü zirvede TürkiyeRusyaFransaAlmanya, Suriye’de anayasa komitesinin yıl sonuna kadar kurulması yönünde görüş birliğine vardı Bahreyn’deki toplantıya ABD Başkanı Trump’ın IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk ile ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Joseph Votel de katıldı. RUSYA’YA MEYDAN OKUDU ABD’den ‘çıkmayız’ mesajı ABD Savunma Bakanı James Mattis, Rusya’nın Ortadoğu’da ABD’nin yerini alamayacağını söyledi. Bahreyn’in başkenti Manama’da gerçekleşen konferansta konuşan Mattis’in hedefinde, Suriye’de sahaya da yansıyan etkinlikleriyle öne çıkan Rusya ve İran vardı. Gözler İstanbul’da dün TürkiyeRusya ile AB’nin iki lokomotifi AlmanyaFransa liderlerinin katılımıyla düzenlenen Suriye zirvesindeyken bu toplantıda masada bizzat yer almayan Washington bölgede varlığını sürdüreceği mesajını yineledi. İstanbul’daki 4’lü toplantı öncesinde, Manama Diyaloğu konferasındaki konuşmasında Mattis’in “Rusya’nın bölgedeki varlığı, ABD’nin Ortadoğu’ya yönelik şeffaf, eskiden bu yana süren, devam eden bağlılığının yerini alamaz” sözleri dikkat çekti. Mattis, Moskova’nın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’a yönelik desteğine tepki gösterdi. Rusya’nın Esad’ın kendi ülke halkına yönelik işlediği suçlara karşı fırsatçı ve isteksiz bir tutum sergilediği suçlamasında bulundu. Bunun temel ahlaki duruşa ilişkin samimiyetsizliğin göstergesi olduğunu belirtti. İran’ın da Suriye yönetimini desteklediğine işaret ederek “Tahran’ın Suriye’nin yanı sıra Irak, Yemen’e kendisine bağlı savaşçıları gönderdiğini” kaydetti. ‘Ortaklar’ vurgusu Mattis, BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın veto kartıyla birlikte Esad’ın iktidarda kaldığı görüşünü de aktardı. “Esad’ın kendi halkına yönelik şiddetinin etkileriyle başetmek için birçok ortağımızın yaptığı, yapmaya devam ettiği fedakârlıkların farkındayız” diye konuştu. Mattis ayrıca ABD liderliğindeki koalisyonun Suriye’de cihatçı grupların kökünü kazımaya devam ederek savaşın yerle bir ettiği ülkede diplomatlarımıza uzun dönemli barışı sağlamaya yönelik çabaları için alan açmaya devam edeceğiz” dedi. “Kaos yerine istikrardan yana olan ortaklarımızla birlikteyiz, ülkelerimizin ordularının ortak tehdit ve zorluklara karşı ortak çabaları birleştirmeyi destekliyoruz” dedi. SÜLEYMAN TOSUNOĞLU Yedi yılı aşkındır süren Suriye savaşında siyasi çözüm çabaları dün İstanbul’da Türkiye RusyaFransaAlmanya’nın lider dü zeyinde gerçekleşen dörtlü zirvesinde masaya yatırıldı. Cumhurbaşkanı Tay yip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Vah dettin Köşkü’nde gerçekleşen, dün yanın yakından takip ettiği zirvede Şam yönetimine verdiği destekle sava şın seyrini değiştiren Rusya’nın Dev let Başkanı Vladimir Putin ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel yer aldı. Toplantıya katılan bir diğer isim ise görevini yakında bırakacak Erdoğan, İstanbul’da Merkel, Putin ve Macron’u ağırladı. olan Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’ydı. kanı Macron, “Suriye halkı, gelece İran’ı da bilgilendireceklerini söyler ‘Esad’ın geleceğine Suriye halkı karar verir’ ğine yönelik söz sahibi olmalı” dedi. Fransa lideri, Esad yönetimine ilişkin eleştirilerini sürdürdü. İdlib’de Su ken Putin de Suriye yönetimi için “rejimi” ifadesinin kullanılmasına tepki gösterdi. İran olmadan Suriye krizi Zirve öncesinde liderler ve bakanlar ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Ardından dörtlü buluşmada, İdlib’deki ateşkesin sağlamlaştırılması ve Suriye krizine siyasi çözüm, anayasa komitesinin oluşturulmasına yönelik ortak çabalar ele alındı. Toplantı sonunda çıkan ortak bildiride Suriye’de kalıcı barışın sağlanmasının önemiyle birlikte siyasi çözüm sürecine götürecek Anayasa Komitesi’nin BM liderliğindeki Cenevre süreciyle yıl sonuna riye ordusunun saldırılarının kabul edilemez olduğu söylemini yineledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Suriye Devlet Başkanı Esad’a yönelik “bizim için bir milyona yakın kişinin hayatına kast etmiş bir insan konumundadır ancak durumunu belirleyecek olan irade Suriye halkıdır” görüşünü dile getirdi. Erdoğan daha önceki açıklamalarında, Esad’ın yönetimde olmaması gerektiği ifadelerini kullanmıştı. nin çözülemeyeceği vurgusu yaptı. Astana’dan Cenevre’ye pas Şam yönetimine farklı duruşlarına karşın Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri uzlaşısının çıktığı Astana süreci ile İdlib’de ateşkes mutabakatının mimarları AnkaraMoskova hattının ilk kez BM liderliğindeki Cenevre sürecinde yer alan AB’nin iki lokomotifi ParisBerlin hattıyla masaya oturması açısından zirve bir ilki de beraberinde getirdi. Ancak Suriye’de sahada yer kadar kurulması ve toplanması çağrısında bulunuldu. Ancak önceki gün İran olmadan olmaz almalarına karşın Astana’nın bir diğer ortağı İran ile diğer yandan ABD’nin gündeme Şam’ın BM’nin anayasa lis Almanya Başbakanı Merkel ise “Sa masada olmaması da sonucun sembo telerine ilişkin rol almasına karşı çık dece askeri değil, siyasi çözüm de bu lik kalacağı yorumlarına yol açtı. tığı haberleri de basına yansımıştı. lunmalı” dedi. Farklı yaklaşımlara Zirve öncesi Macron’un ABD Baş Basın toplantısında Rusya Devlet karşın ortak bir tutumun ortaya çıktı kanı Trump ile görüştüğü, “Suriye’ye Bakanı Putin, Esad yönetimi tutumu ğını, bir bildirinin yayımlandığını da yönelik aynı güvenlik, siyasi hedef nu sürdürürken Fransa Cumhurbaş sözlerine ekledi. Öte yandan Erdoğan, leri paylaştıkları” vurgusu, masada toplantıya ilişkin Paris’in Washington’ı da temsil ede KALICI ATEŞKES VURGUSU B ceği görüşlerini beraberinde getir ildiride liderler Suriye’nin egemenliği bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü ile BM Şartı’nın amaç ve ilkelerine olan taahhütlerini teyit ettiklerini vurguladı. Teröre karşı mücadeleye devam etme gerekliliğinin altını çizerken tüm tarafların hükümlere riayet etmesi retiyle sağlanacak kalıcı bir ateşkesin önemini belirtti. su mişti. Ancak diğer yandan da Ankara, Moskova’nın yanı sıra AB’nin de son dönemde Trump ile gerilimli ilişkilerine işaretle masadaki dört cephenin gerek İran gerekse Kimyasal silah kullanılmasına karşı duruş yinelendi. Barış ve istikrar için ge ABD’ye bir anlamda uya rekli koşulların tesisi siyasi bir çözümün teşviki için birlikte çalışma taahhüt edildi. Ayrıca BM gö rı mesajı verdiği iddiala zetiminde, uluslararası şeffaflık standartlarına uygun olarak, serbest ve adil seçimlerin zeminini oluşturmak üzere Suriye’de anayasal reformu gerçekleştirecek Anayasa Komitesi’nin Cenevre’de kurulması ve bu yıl sonu itibarıyla toplanması çağrısında bulundu. Liderler; sığınmacıların ve ülke içinde yerlerinden edilmiş kişilerin Suriye’de ikamet ettikleri asıl yerlere güvenli ve gönüllü geri dönüşleri için gerekli şartların oluşturulması ihtiyacına işaret etti. İnsani yardım ve altyapı gereksiniminin altını çizdi. rı da gündeme yansıdı. Zirve sonrasında Erdoğan ile Putin, Köşk’te baş başa görüştü. Gazze’ye ağır bombardıman ‘Arap NATO’su için geri sayım Bahreyn Dışişleri Bakanı Ha lid bin Ahmed el Halife, Körfez İşbirliği Konseyi’nin güvenlik ittifakına yönelik oluşum planının ilerlediğini, gelecek yıl yaşama geçebileceğini duyurdu. Manama’daki güvenlik zirvesinde konuşan El Halife, geçen aylarda gündeme yansıyan ABD’nin desteklediği “Arap NATO’su” olarak adlandırılan “Ortadoğu Stratejik İttifakı (MESA)” inşa sürecine değindi. Oluşuma ABD, Körfez müttefikleri, Mısır ve Ürdün’ün katılacağını kaydetti. Ayrıca oluşumun temel ilkelerine uyan herkese kapısının açık olacağını da savundu. Toplantıda Körfez’in Sünni kanadının lideri konumundaki Riyad ile birlikte Manama da İran’a yönelik sert çıkışlarını sürdürdü. İsrail önceki akşam roket atıldığı gerekçesiyle abluka altındaki Gazze Şeridi’ne hava saldırısı düzenledi. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, savaş uçakları ile helikopterlerin Gazze’de Hamas’a ait 80 hedefi vurduğu belirtildi. Açıklamada, saldırıların, Gazze’den atıldığı belirtilen roketlere misilleme olarak yapıldığı ifade edildi. İslami Cihad Hareketi ise dün İsrail ile Mısır’ın gözetiminde ateşkese varıldığını duyurdu. İsrailli yetkililer Gazze’den 30 roket atıldığı ve bunlardan 10’unun orduya ait Demir Kubbe isimli hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirildiği, diğer roketlerinin birçoğunun da boş arazilere düştüğü bilgisini paylaştı. İsrail Savunma Kuvvetleri’nin sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımlarda, roketler nedeniyle siren seslerinin duyulmasına atıfta bulunularak “İsrail’de siren sesleri ne kadar çok duyulursa Gazze’deki hedefler o kadar vurulacak” ifadeleri kullanıldı. Suriyeİran’ı suçladı Gazze’deki Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Eşref elKudra, İsrail’in Gazze’nin kuzeyindeki Endonezya Hastanesi yakınında askeri bir nok taya düzenlediği hava saldırısı sonucu hastanede hasar meydana geldiğini aktardı. Bu arada İsrail’den dün Gazze’nin vurulmasının ardından Suriye ve İran’a suçlama yükseldi. Tel Aviv’in roket saldırısıdan sorumlu tuttuğu İslami Cihad örgütü ile Suriye ve İran arasında “açık bir bağlantı” olduğunu savunan ordu sözcüsü İsrail’in yanıtının “coğrafi olarak sınırlı olmayacağını” söyledi. Gazze sınırında önceki gün düzenlenen gösterilerde, 4 Filistinli İsrail askerleri tarafından açılan ateş sonucu yaşamını yitirmiş, çoğunluğu gerçek mermiyle vurulan 170 Filistinli yaralanmıştı. Zeman Zeman’ın sözleri tepki topladı Gazetecilere yaptığı “şakalarla” sık sık gündeme gelen Çekya Devlet Başkanı Milos Zeman bu kez Cemal Kaşıkçı cinayetine atıf yaparak “Gazetecileri çok severim, bu nedenle onları bu akşam Suudi konsolosluğunda ağırlayacağım” dedi. Euronews’un haberine göre Zeman’ın sözlerine ilk tepki verenlerden biri Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) oldu. RSF, Zeman’dan özür dileme sini istedi. Çek lider daha önce de, Ekim 2017’de bir basın toplantısında muhabirleri sahte bir kalaşnikofla karşılamış, Mayıs 2017’de ise “Gazeteciler yok edilmeli çünkü onlardan çok var” demişti. Bölgeye çok sayıda güvenlik gücü sevk edildi. Sinagoga kanlı saldırı Kongre ara seçimlerine günler kala bombalı paket furyası ile sarsılan ABD’den bu kez bir sinagoga saldırı haberi geldi. Pensilvanya eyaletinin Pittsburgh kentinde sinagoga yönelik silahlı saldırıda ABD basınına yansıyan haberlere göre en az 11 kişi yaşamını yitirdi, altı kişi yaralandı. Yetkililer polise teslim olan saldırganın gözaltına alındığını, olayın bir nefret suçu olarak değerlendirildiğini açıkladı. ABD basını ise saldırganın kimliğini Robert Bowers (46) olarak duyurdu. Cumartesi ayini nedeniyle saldırı sırasında sinagogda çok sayıda kişinin bulunduğu belirtilirken saldırganın “Tüm Yahudilerin ölmesi gerekiyor” diye bağırdığı ileri sürüldü. ABD Başkanı Donald Trump ise Twitter hesabından “Pittsburgh’daki meydana gelen olayı izliyorum. Polisler olay yerinde.Tanrı hepinizi korusun!’’ açıklamasını yaptı. Tehdide boyun eğmediler Afganistan’da güneydeki Kandahar vilayetinde güvenlik gerekçesiyle ertelenen genel seçimler için dün sandık başına gidildi. IŞİD ve Taliban şiddetindeki ülkede geçen hafta yapılan genel seçimlerin hemen öncesinde Kandahar’da üst düzey bir güvenlik zirvesi kanlı eylemin hedefi olmuştu. Aralarında bölge emniyet müdürünün de olduğu en az üç kişinin yaşamını yitirdiği, toplantıya katılan bir ABD’li generalin de yaralandığı duyurulan saldırıyı, seçimleri boykot çağrısı yapan Taliban üstlenmişti. Ölüm, saldırı tehditlerine karşın bir haftalık ertelemenin ardından Kandahar sakinleri genel seçimler için bölgede kurulan merkezlere giderek yoğun güvenlik önlemleri altında kimi alanda uzun kuyruklar oluşturdu. Polis otobüsü hedef oldu Yetkililer, Taliban’ın etkin olduğu Kandahar’ın 16 ilçesinden ikisi, Niş ve Maruf’da sandık kurulmadığını duyurdu. Öte yandan Vardak bölgesinden dün de saldırı haberi geldi. Taliban’ın üstlendiği, bombalı araçla düzenlenen saldırıda polisleri taşıyan bir otobüsün hedef alındığı belirtildi. Olayda en az 6 kişinin öldüğü, 31 kişinin yaralandığı yerel basına yansıdı. Geçen haftaki genel seçimler sırasında başkent Kabil’de düzenlenen intihar saldırısında 15 kişi hayatını kaybetmişti. Aynı gün ülke genelinde seçimleri hedef alan 193 saldırı düzenlenmiş, çoğu sivil en az 40 kişinin öldüğü belirtilmişti. Kimi yerel kaynak can kaybını yüzü aşkın olarak duyurmuştu. Rusya: Oylar satın alındı Makedonya meclisi, Yunanistan ile isim krizinin sona erdirilmesi için iki ülke arasında imzalanan anlaşma kapsamında ülkenin adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesine yönelik anayasa değişikliği sürecinin başlatılmasına yeşil ışık yakmışken Rusya’dan oylamanın “adil olmadığı” çıkışı yükseldi. 120 sandalyeli mecliste geçen cuma düzenlenen oylamaya katılan vekillerden 80’i sürecin başlatılması lehinde oy kullanmış, böylece parlamentoda üçte ikilik çoğunluğa ulaşılmıştı. İsim değişikliği anlaşmasına karşı çıkan muhalif VMRODPMNE partisinden kimi vekil anlaşma lehinde oy kullanmıştı. Russia Today’in haberine göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Meclisteki oylamanın hileli olduğu, sekiz oyun muhalefet vekillerine şantaj, tehdit ve rüşvet yoluyla alındığı” savunuldu. Haberde, “hakkında terör suçlamaları olan kimi muhalif milletvekillerine oy karşılığı dokunulmazlık önerildiği, Başbakan Zaev’in destek satın aldığı” öne sürüldü. Romalılar isyan bayrağı açtı İtalya’nın başkenti Roma’da dün belediye binasının bulunduğu Campidoglio Meydanı’nda toplanan eylemciler, ulaşım hizmetlerindeki yetersizlik, altyapı problemleri ve güvenlik sorunlarını protesto etti. Hükümetin koalisyon ortaklarından, popülist 5 Yıldız Hareketi’ne (M5S) mensup Roma Belediye Başkanı Virginia Raggi’ye yönelik “İstifa” sloganları atan grup, “Roma artık yeter diyor” ve “Raggi, bir gün çukurlardan biri seni de yutacak” yazılı pankartlar taşıdı. Kimi eylemcilerin elinde ise Edvard Munch’un “Çığlık” tablosunun kopyaları vardı. C MY B