Catalog

Cumartesi 2 Aralık 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Metalde uyuşmazlık ekonomi 9 MESS ile işçi sendikaları arasında sürdürülen TİS görüşmeleri, MESS’in enflasyon oranında zam, 3 yıllık sözleşme ve esnek çalışma teklifi nedeniyle tıkandı Metal Sanayii İşverenleri Sendikası (MESS) ile işçi sendikaları arasında sürdürülen ğişen oranlarda zam anlamına geliyor. Bunun üzerine uyuşmazlık zaptı tutulurken, sözleşme arabu istediği hatırlatılan açıklamada, bu teklifin metal işçileriyle alay etmek anlamına geldiği belirtildi. 3 yıllık toplusözleşme görüşmeleri tıkan lucu aşamasına geldi. sözleşme dayatmasının kabul edile dı. Patronlar işçilerin iki yıllık sözleşme ve yüzde 40’a varan zam tale Eylem başlıyor mez olduğu belirtilen açıklamada, “2015 yılı yaz aylarında yaşanan ve bine, enflasyon kadar zam, 3 yıllık sözleşme ve esnek çalışma maddelerinin sözleşmeye girme dayatmasıyla karşılık verdi. Bunun üzerine Türk Metal, fazla mesaiye kalmama eylemine başladığını duyururken, Birleşik Metalİş ise 4 Aralık’tan itibaren üretimden gelen gücünü kullanacağını duyurdu. MESS, dün iki işçi sendikasıyla ayrı ayrı yaptığı görüşmelerde tüm 6’şar aylık dönemler için enflasyon oranında ücret zammı dayattı. İlk 6 aylık dönem için yüzde 3.2 zam anlamına gelen bu teklif, net ikramiye dahil 59 TL ile 101 TL arasında de Türk Metal’den yapılan açıklamada, “Sendikamız MESS’in ilan ettiği kırmızı çizgilere karşı Türk Metal üyelerinin de kırmızı çizgileri olduğunu ve bu çizgilerden taviz verilmeyeceğini bir kez daha açıklamaktadır” ifadesi yer aldı. İşyerlerinde fazla mesaiye kalınmayacağı duyurulan açıklamada, “Türk Metal Sendikası, bundan sonraki etkili ve yaygın eylemlerin önümüzdeki haftadan itibaren başlayacağını ve bu yasal ve meşru eylemlerin, sonuç alınıncaya kadar artarak devam edeceğini üyelerimize ve kamuoyuna ilan etmektedir” denildi. 4 Aralık Birleşik Metalİş’ten yapılan açıklamada da MESS’in teklifinin kabul edilemez olduğu vurgulandı. Sendikanın ilk altı ay için net 695 lira net zam ‘metal fırtına’ olarak adlandırılan, binlerce işçinin yurdun dört bir yanında ve onlarca fabrikadaki ayaklanmasından ders çıkarmadığı görülmektedir. Bu grevimize ve ayaklanmaya neden olan konulardan birisi de o dönemde yapılan toplusözleşmenin 3 yıl olmasıdır” denildi. Açıklamada, ikramiyelerin fiili çalışmaya bağlanmak istenmesi, denkleştirme ve telafi çalışmanın sözleşme maddesi haline getirilmek istenmesi ve deneme süresinin 4 aya çıkartılması önerilerinin de kabul edilemez olduğu kaydedildi. Sendika, gelinen noktayı değerlendirmek üzere 8 Aralık’ta yapacağı toplantıda yol haritasınıda belirleyecek. l Ekonomi Servisi Asgari ücrette fedakârlık istendi Asgari Ücret Komisyonu ilk toplantısını yaptı. Bakan Sarıeroğlu, açlık sınırı 1567 lirayken 1404 lira alan işçilerden ‘fedakârlık’ istedi. Açlık sınırının 1567, yoksulluk sınırının 5 bin 106 liraya çıktığı asgari ücretin de 1404 lira olduğu Türkiye’de, milyonlarca işçiyi ilgilendiren asgari ücreti belirleme toplantıları başladı. İlk toplantı öncesi basına açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, işçilerden fedakârlık istedi. 2018’de geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu başkanlığında yapıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Reşat Moralı Salonu’ndaki toplantıda, iş çi tarafını Türkİş, patron tarafınıysa Tür kiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müs teşarı Ahmet Erdem, Çalışma Genel Müdü rü Nurcan Önder’in de katıldığı toplantıda, Türkİş heyetine Genel Eğitim Sekreteri Naz mi Irgat, TİSK heyetine ise Genel Sekreter Akansel Koç başkanlık etti. Halen bekâr bir işçi için vergiler ve kesintiler düştüğünde net 1404 lira 6 kuruş olarak uygulanan as gari ücret yaklaşık 7 milyon işçiyi ilgilendi Türk Metalİş üyesi 117 bin işçi yarından itibaren fazla mesaiye kalmayarak işverenin teklifine tepkisini gösterecek. riyor. l Ekonomi Servisi Fon kesildi, kredi tehlikede Dünyanın yedinci büyük bankası olan Bank of China Levent’te şube açacak. Bank of China bankacılık lisansını aldı Bankacılık Düzenleme ve Denet leme Kurumu (BDDK), Çin’in en büyük bankalarından biri olan Bank of China’nın lisansını onayladı. BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, “BDDK olarak Bank of China Turkey AŞ’nin bankacılık lisansını onayladık. Bankaya daha önce kuruluş izni verilmişti. Şimdi ise lisans verildi. Bank of China Turkey AŞ, artık resmen yarından itibaren bankacılık işlemlerine başlayabilir” dedi. Akben, “Türk bankacılık sistemi üzerinde yapılan spekülasyonlar ve algı operasyonları dünyanın en büyük bankalarından birinin ülkemizde faaliyete geçmesiyle tekrar boşa çıktı.” ifadesini kullandı. l Ekonomi Servisi Bankaların kârı yüzde 28 arttı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Türk bankacılık sektörü net kârı, bu yılın 10 ayında 2016’nın aynı dönemine kıyasla yüzde 28.3 artarak 41.2 milyar liraya ulaştı. 2016’da toplam net kâr, 37.5 milyar lira olmuştu. Bankaların bu yılın 10 ayında elde ettiği toplam faiz geliri, 2016’nın aynı dönemine göre yüzde 25.3 arttarak 200.2 milyar liraya yükseldi. Bankalar, 10 ayda kredilerden 163.1 milyar lira faiz geliri elde etti. Söz konusu gelirin 38.7 milyar lirası tüketici kredilerinden, 7.5 milyar lirası kredi kartlarından, 24.4 milyar lirası taksitli ticari kredilerden ve 92.5 milyar lirası diğer kredilerden alınan faizlerden oluştu. Sektörün toplam faiz gideri, bu yılın 10 ayında 2016’nın aynı dönemine göre yüzde 27 artarak 108,2 milyar liraya yükseldi. l Ekonomi Servisi AB’nin 2018 bütçesinde Türkiye için 175 milyon Avro’luk kesintiye gidilmesi onaylandı. 3.5 milyar Avro’luk kredinin akıbeti gelecek hafta belli olacak Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği’nin (AB) 2018 bütçesiyle birlikte Türkiye’ye üyelik öncesi sağlanan fonda 105 milyon Avro’luk kesinti yapılmasını onayladı. 70 milyon Avro’luk fon da donduruldu ve “insan hakları alanında gelişme gösterilmesi” şartına bağlandı. AB diplomatları ve milletvekillerine dayandırdığı haberinde Reuters, Türkiye’ye verilmesi öngörülen 3.5 milyar Avro’luk kalkınma kredisinin de engellenebileceğini yazdı. 17 Kasım’da AB maliye bakanları toplantısında alınan ve Türkiye için “siyasi” gerekçeyle ilk kesinti anlamına gelen karar, önceki gün AP tarafından da onaylandı. Reuters, kesinti kararının Türkiye’de insan hakları alanında görülen geriye gidişe karşı sembolik önem taşıdığını ve devamının gelebileceğini yazdı. Bu rejime para yok AP bütçe raportörü Siegfried Mureşan, “Türkiye ifade özgürlüğüne, insan haklarına saygı duymadığı ve Avrupa demokratik standartlarından uzaklaşmaya devam ettiği sürece AB fonlarıyla bu tür bir rejimi finanse edemeyeceklerini” söyledi ve ekledi: “Ankara insan hakları sicilini iyileştirirse 70 milyon Avro’ya erişebilir”. Türkiye için öngörülen kesinti miktarının 2018 yılı için 80 milyon Avro olacağı söyleniyordu ancak toplamda 175 milyon Avro’luk kesintiye gidilmiş oldu. 2014 ila 2020 yılları arasında Türkiye’nin AB üyeliğine hazırlık sürecinde reformların finansmanı için Türkiye’ye 4.4 milyar Avro fon ayrılması öngörülmüştü. Görüşme haftaya Öte yandan, AB yetkililerin Türkiye’ye 2020 yılına kadar verilmesi planlanan 3.5 milyar Avro’luk Avrupa Yatırım Bankası kresinin akıbetine karar vermek üzere bir araya gelecek. Reuters’a konuşan AB diplomatları, Türkiye’ye ayrılan kredi ve fonların Ukrayna başta olmak üzere eski Sovyet ülkelerine kaydırılabileceğini söyledi. l Ekonomi Servisi Üretim amaçlı gelen yüzde 8 artışın piyasaya yansıması bekleniyor Elektrik üretimi gazına zam Doğalgazdan elektrik üreten santrallara verilen doğalgazın fiyatlarında yüzde 8 artış yapıldı. BOTAŞ, doğalgaz çevrim santrallarına vereceği doğalgazda kısıntıya gitmesinin ardından, bu tesisle re uygulanan fiyat tarifesini de yükseltti. Dünya gazetesinin haberine göre, elektrik üretimi amaçlı doğalgaz fiyatları yüzde 8 zamlandı. Söz konusu doğalgazın Sm3 fiyatı 1 Aralık 2017 tarihinden itibaren 0.763615 TL’ye yükseltildi. Yeni uygulamanın, üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle elektrik piyasasındaki fiyatlara da yansıması bekleniyor. l Ekonomi Servisi İhracat artışı memnun etmedi Dışsatım kasımda yüzde 14.2 arttı. TİM Başkanı, kurdaki oynaklıktan yakındı TİM verilerine göre ihracat, son 12 ayda yüzde 10’un üzerinde arttı. TİM Başkanı, kurdaki artışın ihracatçıyı mutlu etmediğini söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) açıkladığı verilere göre Türkiye’de ihracat kasım ayında bir ön ceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14.2 artarak 13.6 milyar dolar oldu. 11 Aylık ihracat ise yüzde 10.7 yükselişle 142.7 milyar do lar seviyesini gördü. Son 12 aylık ihracat da yüzde 10.5 yükselerek 155 milyar 443 milyon dolara ulaştı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, yaptığı açıklamada kurdaki artışın ihracatçıyı mutlu etmediğini belirterek “Kur artışı ihracatçıları memnun etmiyor, aksine kurun daha öngörülebilir olması önemli. Rekabetçi kur düzeyi 3.503.60 seviyeleri. İhracatımızı, yüksek katma değere ağırlık vererek kalıcı bir şekilde artırmak istiyoruz. İhracatçı kur hareketlerinden değil, üretimden, ihracattan para kazanmalı. Tüm ihracatçıları, kur riskinden korunacak araçları etkin bir şekilde kullanmaya çağırıyorum” dedi. Büyükekşi, yıl başından bu yana paritenin ihracatta 1.1 milyar dolarlık negatif bir etki yarattığını söyledi. Oto ilk sırada Kasımda en fazla ihracatı yine 2 milyar 646 milyon dolarla otomotiv sektörü yaptı. Yılın ilk 11 aylık döneminde otomotiv, 26 milyar 45 milyon dolar ihracata imza attı. l Ekonomi Servisi AmerikaABTürkiye pencerelerinden baş döndüren oyunlar... Günün saat saat gelişen aynı kaynaklı, aynı olaya ilişkin, gerçeklik üzerinden, en yetkin resmi kurumlar, devletler, yargı, belgelere ilişkin, akla kara kadar çelişkili açıklamaların başımızı döndürmesi yetmezmiş gibi... Sınır tanımaz, medya çağında medya güdülemesiyle, gerçeklerin tersyüz edilmesi sanatının katkılarıyla, en çok da kör inanç ya da çaresizliğin çıkar ağları baskısında, cepheleştirilmiş, önyargılı taban çoğunlukta yaşanan daha ağır bedeller ödeme paniği ile denetlenemez öfke patlamalarının kıskacındayız. Ey akıl gel bize takıl desek de yetmiyor... Askeri, sivil darbeler hukukunda en deneyimli hukukçular bile dün CHP milletvekili, gazeteci arkadaşımız Enis Berberoğlu için en azından tutukluluğun kaldırılması kararı bekliyorlardı ki, kapalı duruşma, tutukluluğun devamı kararını yazı yazmaya çalışırken ekrandan okumak zorunda kalıyoruz. En iyisi en güncel gelişmelere ilişkin oyunlar tuzağında akıl tutulmasını olabildiğince gidermek adına kimi yaşanan somut gerçeklerden yola çıkarak, aynı tarafların en azından tanıklık edebildiğimiz yakın tarihli tuzakları, çıkarlara dayalı eylemlerinden çıkarımlar yapabilmek... HHH Size ayrıntı gibi gelmesin yeniden seçilen Meclis Başkanı’nın Kanlı Pazar eylemlerinde MTTB Başkanı olması ile birlikte AKP kurucu kadrolarının sorumluluğunu yalanlama çabası dikkatinizi çekmeli. Dönemin güçlü üniversite gençliği örgütlü tabanının, Cumhuriyet değerleriyle, sol, sosyal devlete, işçiköylü en yoksulların hakları, örgütlülüğüne destekleri, milliyetçi mukaddesatçı gençlik yaratmayı gerektirmişti.   Sorun şu ki sağ siyasetlerin siyasal ittifaklarının Amerika, emperyal çıkarlarla, demokratik hakhukukadaletsosyal devlet, sendikal, Köy Enstitüleri zirvesi köylere indirgenebilmiş aydınlanmacı eğitim kriterlerine düşman kimlikleri 68 değerleriyle patlama yapacak gençlik liderliğine düşmanlıkla yetiştirilmişlerdi. 6. Filo tahrikleri ile yaşanan çatışmaları gerekçe yaparak kanlı saldırıyı bugünün dersleriyle savunmak öyle kolay olmuyor... HHH Haftanın gelişmeleri içinde Başbakan’ın İngiltere’yi ziyaretinden olumlu destek havasının çıkmasına ise hiç şaşırmadım. Tamam, çok doğru 2002 Cemaatle İktidarları ortaklığı, Ecevit’in işgale desteği reddi üzerinden, stratejik ortaklık, Irak işgali için tezkere üzerinden verilen sözle kotarılmıştı. İngiltere Irak işgali, BOP, Ortadoğu’da sınırların yeniden çizilmesinde Ortadoğu’nun uzman ülkesi olarak Amerikan işgalinin askeri ortağı yol göstericisiydi. Ama petrol şirketlerine tanınan ayrıcalıklar İngiltere’ye beklenen zenginleşmeyi getirmedi. İngiltere’deki bugünkü tablo bana tam da Kanlı Pazar’dan telefon kulübesine sığınabilmiş olmanın şansından sonra dil kursu için gittiğim Londra günlerimi anımsattı. Amerika’nın Vietnam sendromunu yaşadığı günlerdi. Dil kursu hocalarımızın rehberliğinde, yüz binlerin Vietnam katliamlarıyla bağlantılı olarak Amerikan Elçiliği önünde protesto eylemleri düzenledikleri, barış istedikleri günlerdi. Birazı çıkar çelişkili soslu yeni durumlar, biraz da her şeye rağmen demokratik düzenin yarattığı yeni dengelerin gereği. HHH Bugünlerin siyaseten bizi en çok etkileyen, etkileyecek iki çok çelişkili, polemikli, ağır suçlamalı dilden çıkarmamız gereken en anlamlı derse gelince. Rıza Sarraf davası, Erdoğan’ın akrabalarının, siyasi yakınlarının üzerinden etik olmayan, suçları da barındıran bir tür öfke patlaması çelişkilerde, elmalarla armutların karıştırılmaması daha da yaşamsal. Erdoğan Liderliği üzerinden, tek adam rejimi odaklı siyasetle, CHP’nin ana eksende halen yürürlükte laik Cumhuriyet, anayasal parlamenter rejim, hukuk devleti düzenini kurtarmak, Atatürk devrimleri, değerlerini savunma adına savaşımda yaşanan çatışmalardaki kirli dil kaçınılmaz bir sonuç. Şu son dakika haberinde Amerikan Başkanı ile İngiltere Başbakanı’nın birbirlerine karşı sözlerindeki hoyratlığa bakınca, bizdeki çelişkiler yumağında gelinen sonuç sürpriz değil. Başlıktaki eksenin gerçekliğinden sapmamaya çalışarak daha çok konuşacağız... Çiftçinin borcuna erteleme Doğal afetler nedeniyle zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçlarına Bakanlar Kurulu kararı ile bir yıl erteleme imkânı getirildi. Başbakanlık’tan yapılan açıklamada, “Bu yıl yaşanan doğal afetler nedeniyle zarar gören çiftçilerimizin, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarına Bakanlar Kurulu Kararı ile 1 yıllık erteleme imkânı getirildi” denildi. Açıklamada ayrıca 80 bin çiftçinin bu yapılanmadan yararlanmasının öngörüldüğü de belirtildi. l Ekonomi Servisi C MY B