Catalog

Pazar 17 Aralık 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Gelir makası üç yılda sert açıldı ekonomi 9 Thomas Piketty ve arkadaşlarının hazırladığı veri bankasına göre Türkiye’de özellikle son 3 yılda gelir adaletsizliği artıyor Dünya iktisat çevrelerinde “21. Yüzyılda Kapital” başlıklı kitabıyla ses getiren Fransız iktisatçı Thomas Piketty ve bir grup iktisatçının oluşturduğu veri setinin Türkiye rakamları gelir adaletsizliğinin arttığını gösteriyor. Türkiye’de en zengin yüzde 1 ile en yoksul yüzde 50 arasındaki gelir payı makası özellikle 2007 yılından sonra gitgide açılıyor. Piketty ve bir grup iktisatçının hazırladığı ‘Dünya Varlık ve Gelir Veri Bankası’ rakamlarına göre Türkiye’de görülen bu makas özellikle son 3 yılda daha da açılıyor. Son 3 yılda en zengin yüzde 1 çok zenginleşirken alttaki yüzde 50’nin durumunda gerileme görülüyor. Adil dağılmıyor Verilere göre 2007’de en zengin yüzde 1’in milli gelirden aldığı pay yüzde 17.4 iken, en alttaki yüzde 50’nin payı yüzde 16.3 civarındaydı. Bu dağılım hemen hemen 2013 yılına kadar yatay seyretti. Fakat sonrasında iki grup arasındaki makas açılmaya başladı. Verilere göre 2016 yılına gelindiğinde Türkiye’de en zengin yüzde 1’in payı yüzde 23.4 olurken, en yoksul yüzde 50’nin payı yüzde 14.6 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun eylül ayında açıkladığı veriler, gelir dağılımının 2016’da bozulduğunu göstermişti. Verilere göre, gelir dağılımı konusunda önemli bir referans olan Gini katsayısı 2016’da bir önceki yıla göre artış göstererek 0.404 seviyesine çıktı. Gini katsayısında görülen bu yükseliş gelir dağılımının kötüleştiğini ortaya koyuyor. Zira katsayının 1’e yakın olması gelirin adil dağıtılamadığının göstergesi. Katsayının 1 ol ması, o ülkenin tüm gelirinin bir kişinin elinde olduğunu gösteriyor. 0’a doğru yaklaştıkça ise gelir dağılımının ideal seviyede olduğu anlaşılıyor. Sosyal refahın önemsendiği Kuzey Avrupa ortalama Gini katsayısı 0.25 seviyelerinde. Son açıklanan veri Türkiye’de son 5 yılın en kötü Gini katsayısının kaydedildiğini gösterdi. 2014 yılında Gini katsayısı 0.391 seviyesine kadar gerilemişti. Fakat takip eden 2 yılda bozulma derinleşti. l Ekonomi Servisi Hk&aMpmaatığyoazra Kaynak: endeksa otopKaorknfuatklairriY4A4’LÜNNIZDYEÜVZADRE İstanbul’da trafiğe kayıtlı araç sayısı 4 milyonu aşarken var olan konutların yüzde 58’inin otoparkı bulunmuyor. Trafiğe kayıtlı araç sayısı her geçen gün artarken başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerin en büyük sorunlarından biri trafik ve otopark. İstanbul’da son bir yılda yapılan konutların sadece yüzde 44’ünde otopark bulunuyor. Otoparkı olan yeni konutların yüzde 54’ü kapalı, yüzde 46’sı ise açık otopark şeklinde. İstanbul’da trafiğe kayıtlı araç sayısı Ekim 2017 sonu itibarıyla 4 milyonu aştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Motorlu Kara Taşıtları ekim verilerine göre, Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayı sı ocakekim döneminde, 2016 yılı sonuna göre 948 bin 520 adet artarak 22 milyon 38 bin 944 oldu. Gayrimenkul veri analizi platformu Endeksa’nın “İstanbul’daki Konutların Otopark Mevcudiyeti” araştırmasına göre, İstanbul’da konutların yüzde 42’sinin otoparkı bulunuyor. İncelenen 900 bin konutun verilerine göre otoparklı konutların yüzde 45’i kapalı, yüzde 55’i ise açık otopark. Otoparklı konutların en çok bulunduğu ilçeler incelendiğinde Anadolu Yakası ön plana çıkıyor. Otoparklı konutların en çok bulunduğu ilçelerin başında yüzde 74 ile Kadıköy geliyor. Kadıköy’deki her 4 konuttan neredeyse 3’ünün açık veya kapalı otoparkı bulunuyor. İstanbul’daki konutlarda otoparkın en az bulunduğu ilçe Adalar oldu. Adalar’da konutların sadece yüzde 1’inde açık veya kapalı otopark bulunuyor. Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “İstanbul genelinde otopark olması konutun değerini ortalama yüzde 45 artırıyor” dedi. Hennes&Mauritz (H&M) yılın son çeyreğinde ciroda yüzde 4’lük bir kayıp nedeniyle bazı tasarruf önlemlerini hayata geçirme kararı aldı. Karara gerekçe olarak müşterilerin internetten alışverişe yönelmesi gösterildi. H&M’in Yönetim Kurulu Başkanı KarlJohan Persson, bazı mağazaların kapatılacağını ve daha az sayıda yeni mağaza açılacağını açıkladı. Persson, “hızla değişen müşteri alışkan lıklarına” uyum sağlamak için firmanın dönüştürülmesi gerektiğini belirtirken, internetten satışların “iyi bir gelişme kaydettiğini” söyledi. Şirketin cirosu son çeyrekte geçen yılın aynı dönemine kıyasla 5 milyar Avro düştü. H&M’in dünya genelinde 4 bin 553 mağazası var. H&M Türkiye pazarına 2010’da girmişti. Halen ülke çapında 16 şehirde 43 mağaza ile hizmet veriyor. l Ekonomi Servisi ‘Barınma yerine rant’ Uzmanlar, büyümenin suni olduğunu, ekonominin dışa bağımlı hale geldiğini ve konut yapımları ile rant gözetildiğini söyledi Zeybekci, başvuruların tıptan enerjiye her alanda olduğunu söyledi. 70 milyar liralık teşvik verilecek Proje bazlı teşvik sisteminde, 70 milyar liralık yatırım açıklamaya hazırlandıkları söyleyen Ekonomi Bakanı Zeybekci, “Tüm yatırımcılara 70 milyar liralık yatırım teşvik belgesini bir kerede vereceğiz” dedi. Zeybekci, yatırımlara ilişkin Bakanlar Kurulu kararı alınacağını vurguladı. Zeybekçi, şu ana kadar netleşmiş 1213 civarında yatırımın söz konusu olduğunu dile getirdi. Öte yandan geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, yeni bir dizi teşvik açıklamıştı. Teşvikler arasında şunlar yer almıştı: Ek istihdamda 4 bin 740 liraya olan ücretlerde 12 ay sürecek sigorta primini devlet ödeyecek. Önümüzdeki yıl 3 ve daha az çalışanı olan işletmelerin sağladığı her ek istihdam için ödedikleri maaş, prim ve vergilerin birini kendileri birini devlet ödeyecek. İşkur’un kendi işçini kendin yetiştir programı sürecek. Katılanlara günlük 54 lira verilecek. İşbaşı eğitim programları ve mesleki eğitim kurslarına katılan kadınlara, 25 yaş arası çocukları için aylık 400 lira bakım desteği verilecek. Yüzde 40 engelli raporuna sahip engellilere İşkur tarafından verilen 36 bin liraya kadar hibe desteği önümüzdeki yıl 50 bin liraya yükselecek. l Ekonomi Servisi şeyma paşayiğit Konut yapımının yatırım olamayacağını belirten uzmanlar, “Ekonomi dışa bağımlı hale geldi. Konut yatırımının abartılarak diğer sektörlerin üstünde ağırlık verildi, barınma sorunu yerine rant gözeltildi” tespiti yaptı. TMMOB adına Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarafından düzenlenen 11. Enerji Sempozyumu, “Enerjinin Geleceği” başlığı altında, Adana Seyhan Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde üçüncü gününde sona erdi. Profesör Doktor Mustafa Durmuş, ekonomik büyümeye ilişkin yaptığı konuşmada; son 40 yıldır finansallaşmanın ciddi sorunlar getirdiğini vurgulayarak “Emek ve doğa üzerinden bu büyüme yürütülürken, işin fıtratında var olduğu için hem emek hem doğa çok ciddi bir şekilde tahrip ediliyor” ifadelerini kullandı. Emlak, konut ve inşaatların yatırım değil tüketim ma lı olduğunu belirten Durmuş, “Etrafınıza baktığınızda her tarafta TOKİ, yüksek yapılar, AVM, plazalar, HES, rüzgâr gülleri, aklınıza gelebildiği kadar inşaat... Bu stratejinin emek ve doğayla uyumu yok” diye konuştu. Gazeteci yazar Mustafa Sönmez, “Türkiye’de Ekonomik Darboğaz” başlıklı konuşmasında; kâr ve sermaye ilişkilerinin getirdiği krizleri değerlendirdi. Bu sistemin her an patlak verebileceğini belirten Sönmez, 2001 krizi sonrasının bir sonucu olarak Türkiye’nin dünya ekonomisinin bir parçası olduğunu aktardı. İşçiler söz söylemeli IndustriALL Küresel Sendikası Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan, enerji alanında emek ilişkilerine ilişkin bilgi verdi. Özkan, “İşçileri kapı önüne koyarak sermaye birikimi yapmak bizim kabul edeceğimiz bir şey değildir. Burada işçilerin sözünün olması lazım” dedi. l ADANA Çiftçinin başvuru süresi uzadı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, Resmi Gazete’de yayımlanan ilgili yönetmeliğine göre, 2017 üretim yılı ÇKS kaydını 30 Haziran’a kadar yaptıramayan çiftçiler için süre 31 Aralık’a kadar uzatıldı. ÇKS, çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanı. Bu sistem, tarımsal destekleme araçlarının etkin ve rasyonel bir şekilde planlanması ve uygulanmasında kullanılıyor. l Ekonomi Servisi Bilent Dündar 216 Yapı’dan 50 milyon liralık yatırımP3rboljoek,t13ankaotlulı,şuyor 216 Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Bilent Dündar, 50 milyon lira yatırım değeriyle Çekmeköy Taşdelen’de hayata geçirdikleri 216 Koru Plus’ı satışa sunduklarını söyledi. Dündar “Bu projemizde sadece ilk 20 daireye özel maliyetine yakın satış yapacağız. Örneğin peşin satış fiyatı 383 bin 500 TL olan 2+1 daireyi yüzde 23 indirim ile 295 bin TL’ye almak mümkün olabilecek” dedi. Yaklaşık 6 bin 230 metrekare arazi üzerinde 13’er katlı 3 bloktan meydana gelen projede 250 daire bulunuyor. Çoğunluğu 2+1 olmak üzere, 3+1 ve ça tı dublekslerden oluşan projede metrekare fiyatları 3 bin 300 TL’den başlıyor. 216 Koru Plus’ta ilk blokun 24 ayda, 2’nci ve 3’üncü blokun ise 36 ayda teslim edilmesi planlanıyor. Dündar, 2018’de bölgede 150 dairelik bir projeye daha başlayacakları bilgisini verdi. Nef’te ticari satış Nef, İstanbul’daki 141 adet ticari gayrimenkulü, açık artırma ile satışa çıkarıyor. Ataköy, Bahçelievler, Levent, Topkapı, Basın Ekspres, Sancaktepe, Kâğıthane, Merter, Kemerburgaz’da yer alan projelerdeki mağaza ve ofislerin dahil olacağı açık artırma, 21 Aralık Perşembe günü saat 13.00’te Haliç Kongre Merkezi’nde yapılacak. Ev hesabı cepte Garanti Mortgage, “Garanti Evimmatik” uygulamasıyla konut hesaplamalarını cebe taşıyor. Verilen bilgiye göre, kullanıcılar cep telefonuna indirdikleri Garanti Evimmatik uygulamasıyla, konut kredisi hesaplama, kirakredi karşılaştırması, değer artışı vergisi, kira geliri vergisi, tapu harcı gibi hesaplamaları saniyeler içinde yapabiliyor. Zaman daralıyor İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, kentsel dönüşüm için zamanın hızla daraldığını belirterek “Deprem 70 yıl daha beklemez. Artık vaktimiz kalmadı, telaş etmeden ancak daha hızlı olalım” uyarısında bulun du. Kentsel Dönüşüm Çözümleri Konferansı’nda konuşan Durbakayım, kentsel dönüşüm çalışmalarıy Nazmi Durbakayım la bugüne kadar 5 yılda sadece 550 bin konutun yani yılda 110 bin konutun dönüştürebildiğini hatırlatarak, “Hali hazırda yaklaşık 7.5 milyon daha riskli konutun yenilenmesi söz konusu olduğunu varsayarsak, bu hızla bütün riskli yapıların dönüşümü için 6070 yıla ihtiyaç var. Peki, beklenen deprem bizi bekleyecek mi?” diye konuştu. Çok yol var İTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Gül ise kentsel dönüşümün Türkiye’nin en önemli gündem maddelerinden biri olduğunu söyledi. Gül, “Mal sahiplerinin kazanç kapısı, müteahhitlerin uçsuz bucaksız bir iş alanı, yerel yönetimlerin ise her derde çare olacak sihirli bir formül olarak gördüğü kentsel dönüşümde katedilecek daha çok yolumuz var” dedi. C MY B