Catalog

Cumartesi 18 Kasım 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Merkez’i bombaladı ekonomi 9 Yanlış yönde olduğunu söylediği Merkez Bankası’nı sert bir dille eleştiren Erdoğan, müdahale edileceğini, faizin düşürüleceğini ve kurun da normale döneceğini söyledi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP İl Başkanları toplan bir operasyonla karşı karşıya olduğumuz aşikârdır. 4 Belli ki bir yerlerden iz. Bunu öğreneceksiniz. Bunu bütün gelişmeler teyit ediyor zaten. Hâlâ bunu an tısında ekonomik gelişmeleri Türkiye’nin dikkatinin dağı lamak istemeyenler, batıda değerlendirdi. tılması için düğmeye basıl ki kafalarla çözmeye çalışan Erdoğan’ın konuşmasın mış. Faizin sebep enflasyo lar tabii ki bizi anlamazlar. dan ekonomi ile ilgili öne çı nun netice olduğu kanaatin Batıdaki kafaların da bir kıs kan başlıklar şunlar deyim. Bu konuda beni an mı zaten uygulamaları ile bi oldu: lamayanlar er veya zi destekliyor. 4 Ekono geç anlayacaklar. 4 ABD’deki faiz mide açık 4 Enflasyon, yok oranları ortada. Ja Merkez, geçen hafta, biri döviz işle hıyarmış yok salataymış bunlardan kaynaklanan bir ponya ortada. Avrupa ortada. Enflasyonların da orada ne oldu mi yapan şir şey değil. Ana se ğunu zaten görüyo ketlerden bil bep faizdir, fa ruz. Bizdekilere bunu gi isteme, diğe hâlâ anlatamadık. Faiz ri bankaların döviz işlemlerine ilişkin iki önlem almıştı. lobisine çalışıyorsunuz başka bir şey yok. Bu ülkede en çok kazanan hangi kurumlar, kim Murat Çetinkaya Recep Tayyip Erdoğan ler? Banka sa hipleri, finans sektörü. Onlar götürüyor parayı. Hâlâ anlamadılar 4 Bu kadar yüksek ile kredi vermeye kalkarsan tabii ki yatırımlar bu ülkede yürümez. Hâlâ bunu anlatamıyoruz. Bu konuda maalesef devletin bankaları dahi ciddi bir muhafazakârlık içindedir. Bu iş böyle yürümez, bunu çözeceğiz. Başbakan ile de konuştuk. 15 senedir bunda inat edilmiştir. Faizi düşürdük, enflasyon tek haneliye geldi. Karışmadık böyle oldu 4 Merkez Bankası diyor ki; ‘Yıl sonu itibarıyla şu olacak.’ E ne oldu? Kaç kere revize ettiniz, söylediklerinizin hiçbiri tutmuyor, tutmaz. Yanlış yol dasınız. 4 Merkez bankalarının ba ğımsızlığı var müdahale etmeyiniz. E tamam. Müdahale etmediğimiz için bu hale geliyor. 4 2018 için mali disiplini elden bırakmayacak ancak ekonomiyi de çok fazla sıkmadan, nefes aldıracak bir orta yolu bulmak zorundayız. Bu konuda ilgili bakanlıklarımızın şimdiden sıkı bir çalışma yapması gerekmektedir. Türkiye’ye diz çöktürmek için sabırsızlıkla bekleyenlere ben bir kez daha sesleniyorum. Başaramayacaksınız. Milletimizi bölemeyeceksiniz. Bayrağımızı indiremeyeceksiniz. Vatanımızı parçalayamayacaksınız. 2023 hedeflerimize ulaşmamızı engelleyemeyeceksiniz. l Ekonomi Servisi Erdoğan konuştu, dolar ve faiz fırladı Dün güne 3.85 seviyelerinde başlayan dolar/TL kuru, Cuımhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası ve bankaları hedef alan açıklamalarının ardından 3.90’ın üzerine çıktı. Güne 4.54 seviyelerinde başlayan Avro/TL kuru da Erdoğan’ın açıklamaları sonrasında 4.60’ın üzerine çıktı. Erdoğan’ın konuşması sonrasında faizler de rekor kırdı. Türkiye’de 10 yıllık tahvillerin faizi, 11 baz puanlık yükselişle yüzde 12.50’ye ulaştı. Borsada dün kayıp yaşandı. Güne 107 bin sevi yelerinden başlayan BIST 100 endeksi, gün içinde 105 bin 600 seviyelerine kadar geriledi. TL’deki değer kaybına Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) de dikkat çekti. Enstitünün analizine göre TL’de devam eden zayıflık, dış finansman ve enflasyon görünümü ile ilgili yükselen risklerin altını çiziyor. Enstitü, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faizleri artırma konusundaki tedirginliğinin TL’nin kırılgan kalmasına yol açtığını vurguladı. l Ekonomi Servisi Zeybekci: Müdahale etmemek lazım Cumhurbaşkanı Erdoğan Merkez Bankası’nı “Müdahale etmediğimiz için bu hale geliyor” diyerek hedef alırken, Ekonomi Bakanı Zeybekci yükselen kura ilişkin “Müdahale et memek lazım” dedi. İstanbul’da dün Kadın Girişimciler Derneği’nin (KAGİDER) düzenledi Nihat Zeybekci ği “Kadın Girişimciler Uluslararası İkinci Konferansı”na katılan Zeybekci, son dönemde hareketli günler geçiren döviz kuru ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Kurdaki gelişmelerin tamamen spekülatif olduğunu söyleyen Zeybekci, “Müdahale etmemek lazım; ekonomi kendi kuralları içinde böyle spekülatif atakları mutlaka halledecektir” dedi. 2018’de enflasyonda da hissedilebilir bir iyileşme olacağını öne süren Bakan, “Yıl sonu itibarıyla yüzde 6’nın üzerine çıkacak bir büyüme yaşayacağız” dedi. l Ekonomi Servisi Erol Bilecik, iyi niyetli açıklamaların bile ters teptiğini söyledi. Erol Bilecik TÜSİAD Başkanı: Belirsizlik yaratmayın TÜSİAD Başkanı Bilecik’ten siyasilere “Söylemlerinizle belirsizlik yaratmayın” uyarısı geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası ve bankaları hedef alan dünkü açıklamaları ile aynı saatlerde konuşan Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, “Siyasi söylem ve görüşlerin yeni belirsizlikler yaratmamasını arzu ediyoruz” dedi. TÜSİAD ve Koç Üniversitesi ortaklığı ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu (EAF) tarafından düzenlenen “Bankacılık Sektörü: Riskler, Kırılganlıklar ve Çözüm Önerileri” başlıklı konferansta açılış konuşmasını yapan Bilecek, Türkiye’nin finansal kırılganlıklarının arttığına da dikkat çekti. Bilecik’in konuşmasından satır başları şöyle: 4 Yüksek büyüme, verimlilik artışı temelli olmadığında sonuç yüksek enflasyon olarak karşımıza çıkmakta ve finansal kırılganlıklarımız daha da artmaktadır. 4 Ekonomi politikalarının, özellikle para politikası iletişiminin ve etkinliğinin güçlenmesi hem finansal kesimin hem de reel kesimin önünü görebilmesine yardımcı olacaktır. Siyasi söylem ve görüşlerin bu iletişimin önüne geçmesi ve yeni belirsizlikler yaratmamasını arzu ediyoruz. Bugün iyi bir eğitim sisteminin, dijital dönüşümü başarmanın, güçlü bir demokrasi ve hukuk devleti olmanın ekonomiye getirisi, birkaç puanlık büyümeden çok daha kıymetlidir. l Ekonomi Servisi ‘Yasalar geriden geliyor’ Denizbank Genel Müdürü ve TÜSİAD Bankacılık Çalışma Grubu Başkanı Hakan Ateş, para politikasındaki öngörüle bilirliğin artırılmasının ve enf lasyonun hedeflenen sevi yeye yaklaşmasının sektörün etkinliğini artıracağını belirt ti. Sektöründe dijitalleşme nin desteklenmesinin finansal kapsayıcılığı artırmasını beklediklerini belir ten Ateş, “Yasaların, dijital alandaki tek nolojik gelişmelerin gerisinde kalması, buradan elde edile cek ekonomik faydanın kısıtlı kalmasına ne den oluyor” dedi. Hakan Ateş UYP açığı 440 milyar dolara çıktı Türkiye’nin yatırım pozisyonu açığı, 77 milyar dolar artışla eksi 440 milyar dolara yükseldi. 2017 Eylül sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurtdışı varlıkları, 2016 yıl sonuna göre yüzde 4.6 oranında artışla 225.5 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 15 oranında artışla 665.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’ndan (TCMB) yapılan açıklamaya göre, Türkiye’nin yurtdışı varlıkları ile yurtdışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2016 yıl sonunda eksi 363,1 milyar dolar iken 2017 Eylül sonunda eksi 440 milyar dolar seviyesine yükseldi. l Ekonomi Servisi İşsize ödenek kalmadı Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Çalışma Bakanlığı bütçesi görüşüldü. 114 milyarlık fonun 17.8 milyarı işsize. SGK’nin gelecek yılki açığı 34 milyar lira. MUSTAFA ÇAKIR İşçilerin işsiz kaldıklarında bir süre maaş aldıkları işsizlik sigortası fonu 114 milyar liraya ulaşırken, 15 yılda bunun sadece 17.8 milyar lirası işçilere gitti. Bu sürede fondan yararlanmak için 8 milyon 962 bin kişi başvurdu. Ancak 5 milyon 706 bini ödenek alabildi. 3.2 milyon işsiz ise ödenek alamadı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesi görüşüldü. Bütçeden dikkat çeken veriler şöyle: 4 İŞKUR’a kayıtlı 48 bin 507 engelli işsiz var. Engelli açık kontenjanı 23 bin 623’ü özel sektörde, 464’ü kamuda olmak üzere toplam 24 bin 87. Engelli kontenjan fazlası çalışan sayısı 10 bin 559. 4 İşçilere işsiz kaldıklarında İşsizlik Sigortası Fonu’ndan maaş ödeniyor. Sürekli büyüyen 2008 Ekim 2017 Ağustos döneminde yaklaşık 2 milyon 297 bin 180 çalışan ile 183 bin 497 işyerinin kayıt dışı olduğu belirlendi. fonun varlığı 114 milyar TL’ye ulaştı. Yıl sonunda 116 milyar TL olacak. 5 milyon 706 bin kişi ödenek almaya hak kazandı. Toplam varlığı 114 milyar liraya ulaşan fondan 2002 yılından bu yana işsizlere sadece 17.8 milyar lira ödeme yapıldı. 4 Zora düşen işverenlerin çalışanlarını işten çıkarmamaları için kısa çalışma ödeneği veriliyor. 2005’ten 2017 Ekim sonuna kadar 228 bin 405 ki şiye yaklaşık 212 milyon TL. 4 Asgari ücret desteği kap samında 2017 için 6.7 milyar TL destek verildi. Bu tutarın şu ana kadar yaklaşık 4 milyar TL’lik kısmı tahsil edildi. 4 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi ALO 170 bilgi hattından 53 milyon 925 bin 456 çağrı karşılandı. Gelen çağrıların yüzde 77.07’sini SGK ile ilgili çağrılar oluşturdu. l ANKARA SGK’dE açık artıyor 4 Bu yıl gelirleri 290.3 milyar TL, giderleri 311.7 milyar TL olan SGK, yıl sonunda 21.4 milyar lira açık verecek. SGK’nin gelecek yıl açıkları artarak sürecek. Gelecek yıl gelirleri 312.2 milyar lira, giderleri 346.2 milyar liraya çıkacak olan SGK, 34 milyar lira açık verecek. 4 Şimdiye kadar talepte bulunan 10.3 milyon emekli ve hak sahibine, 3.9 milyar TL promosyon ödemesi yapıldı. 4 30 yılın üzerinde hizmeti olan emeklilere fazla sürelerine ilişkin emekli ikramiyesi ödemeleri kapsamında bugüne kadar toplam 232 bin 506 kişiye 1.1 milyar TL ödeme yapıldı. 4 Bu yıl 77 bin 592 yabancı çalışma izin başvurusu yapıldı. 65 bin 412 izin verildi. Erken öten horoz... Erken öten horozu keserlermiş.. Günümüzde iletişim teknolojisi, doğrudan ilişkili toplumların güdülenmesinde medya gücü katlandıkça, siyasetin merkez güçlerinden, en karizmatik liderlerden, durumdan vazife çıkarma sevdalısı, daha da doğrusuyla çarpık düzenden kirli çıkarları adına pay kapma sevdalılarına en alttakiler içinden öten ötene.. Haberlerde, tartışmalarda, en ciddi çatışmacı sorunlardan en bireysel magazin boyutunda olana dakikalar geçmeden karşıt görüşler, bilgilendirmelere yer verilince işin suyu çıkıyor.. Ciddi ciddi önce Bismil’de ilk müftünün kıydığı görüntülü nikâha yer verildi. Arkasından ilgili Bakanlık ve Diyanet adına henüz yasal prosedürün tamamlanmadığı, sonuç olarak müftülerin yetkilendirilmediği açıklamaları geldi. Dün bu yazıya başlarken gülümseyerek, söz konusu kıyılmış nikâhın hukuken geçerli olup olmadığının tartışmasına sıra gelmişti. Birkaç saat öncesinde, Norveç’te yapılan NATO tatbikatında, doğrudan Ak Parti Genel Başkanı kimliği öne çıkmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın günde birkaç kez dinlediğimiz açıklamalarının içinden Norveç’te kendisinin ve Atatürk’ün birlikte hedef tahtasına alınmaları nedeniyle, tatbikata katılmış Türk askerlerinin geri çekildiği bilgisini aldık. Bu boyutta vahim, bir provokasyonla ne yapılmak istendiğini kara kara düşünürken, NATO’nun en üst düzeyde açıklamasıyla, bu iki ayrı provokasyon eylemlerini gerçekleştiren subayların görevlerinden çektirildiğini öğrendik. Bizim kamuoyumuzda çok haklı boyutları ile son birkaç gündür, Amerikan askeri görevlilerinin sorumluluğunda gerçekleştirilmiş, ikisi birden Amerikan silahlarıyla donatılmış PKKIŞİD çatışan güçlerinin arasında yapılmış anlaşma ile sivillerle birlikte IŞİD’cilerin çekilmesinin sağlandığı anlaşmanın görüntülerinin anlamını tartışıp duruyorduk. Aynı haber yayın saatleri içinde yayımlanan şehit haberleri içinde de, son şehit olan askerlerimizin söz konusu bu silahlarla vurulduğu bilgilendirmeleri yer alıyordu. HHH Bitmedi dün Başbakan yakın tarihlerin en çatışmacı bölgelerinde, Şırnak ve Cizre’de PKK’nin yıktığı bir önemli caminin yeniden açılış töreni içinde gerçekten dudak uçuklatabilecek sayılarla cami ve ibadet yerinin ya tamamen yıkılması, ya da ağır tahribatının sayımını yapıyordu. Gerçi İktidarları CHP’den inanmış Müslümanları soğutmak kastıyla ahır olarak kullanılmış cami efsanesi ile, inanmış Müslümanlara diktatöryal baskılardan, kara propaganda yapmaktan fazlasıyla sabıkalılar. Doğrusu PKK’nin kanlı terör eylemleri içinde, acımasız şiddet eylemleriyle canlara kast boyutlarında, çatışma bölgelerini harabeye çeviren eylemlerinde, ibadetin kutsalı camilere özen göstermiş olacaklarını beklemek abesle iştigal olurdu. Ama elimde olsa Sayın Başbakan’ın dünkü iyi niyetli çabalar, barışçı konuşmaları içinde birçok kez eminim kasıtsız yaptıkları büyük bir gaf nedeniyle, çocuk olsalar ağızlarına biber konması gerektiğini içim sızlayarak düşünüp durdum. Çünkü Sayın Başbakan’ın dünkü söyleminde yer alan, altı çizilen değerlerle, daha önceleri dönemin başbakanı Erdoğan liderliğinde, Cemaatle derin ortaklıklarının sürdüğü süreçlerde, MİT katkılarında Öcalan’la anlaşma çerçevesinde girilen “Barış sürecinde”de aynı çok sakıncalı çerçeveler, değerler üzerinden yola çıkmışlardı. Barış süreci siyasal İslamın, din kardeşliği çerçevesinde okunmuş, yorumlanmıştı. Pratiğinde bir mezhep ağırlıklı, aşiretlere, ağalara da dayanan ortak değerlerden söz ediliyordu. Türkçesi son dönemde sayısız yorumlanması yapılan, Mustafa Kemal Atatürk’le, Gazi vurgulaması ağırlıklı da olsa barışılmasının ne kadarı ile içtenliği olduğu sorgulanırken, Cizre ve Şırnaklı slogan atan tabanın söylemi çok daha doğru ve gerçekçiydi. En azından birlikte yaşam iradesi, beklentisini simgeliyordu. Başbakan tıpkı Cemaat ortaklığı yıllarında öne çıkarılmış “ılımlı İslam, yeni Osmanlıcılık”ta, barış çerçevesinden daha ileri bir ortak değerde buluşmayı vurgulayamadılar. Mustafa Kemal Atatürk’ün laik Cumhuriyetini tanıma, ortak değerlerinde buluşmada içtenlik varsa, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı ortak değerleri öne çıkarılır. Çünkü sorun PKK’nin terör örgütü kimliğinde, işlenen suçlardadır. İçlerinde hangi inançtan, ne kadar inanmış Müslümanın bulunduğu kimseleri ilgilendirmez. Sınırımızdan toprağı öperek sığınmış Ezidilere saygımız yok mu? KISA... KISA... l ABD Temsilciler Meclisi, vergi reform tasarısını onayladı. Senato’da hazırlanan tasarı da gelecek hafta oylanacak. l Çin Merkez Bankası (PBOC) finans şirketleri tarafından pazarlanan ve ülke içindeki borçluluğu artıran ürünlerin denetlenebilmesi için geniş kapsamlı düzenlemeler yayımladı. l Avrupa Sermaye Piyasaları Otoritesi (ESMA), AB dışından verilen kredi notlarının Birlik içinde kullanımına kısıtlamalar getirdi. Karar, Moody’s, Standard & Poor’s ve Fitch’i geleceğini yakından ilgilendiriyor. C MY B