Catalog

EKONOMİ DOLAR AVRO FAİZ BORSA 29.230 3.1930 10.88 76.828 1.8 kuruş 0.5 kuruş Sabit 40 puan 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ seçmİşeçsiinyilne söednledriikkaosıpntıuemoRepenekçarauiyslity’kdoıranmua ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 788.33 3.64 lira 117.79 55 kuruş Cuma 4 Mart 2016 12 Eylül yasaklı sendikal düzen zincirleriyle, iktidarın yandaş sendikacılığı, kuralsızlığa geçiş yasaları ile 36 yıldır sindirilmiş işçi sınıfının uyanışına örnek oluşabileceği korkusu yetti. İşveren, alt tarafı işçilerin “sosyal diyalog komitesini” seçmelerini kabul etmişti. İşçi çıkarmaları, idari izin, polisin şiddet operasyonları arasında seçim iptaldi. Dünkü giriş yazımda, size, Renault’da son günlerde yaşanan işçiyi kırma operasyonunun gerekçelendirmelerindeki hafiflik ile işçiye ödetilen bedeller arasındaki ağırlığın çelişkisinin, örnekleri üzerinden kimi dersler çıkarmaya, aktarımlarla anlatmaya yönelik verilmiş sözüm var. İşçinin her ağır bedeli ödediğinde yüreği ile duyumsadığı zincirlerin ağırlığını, nedenlerini anlayabilmek, anlatabilmek sanılandan çok daha zor ve karmaşık. Ülkemizde sendikal hak ve özgürlüklerin kullanılabilmesini dibe vurdurmuş çalışma düzeninde, toplu işçi katliamı niteliğindeki iş kazalarında ancak medyatik ağıtlar yakılıyor. İşçi sınıfının çoğunluğunun asgari ücretle çalışmaya mahkum kaldığı kuralsız düzenin var oluşu, insani gelişmişlikte dünyada en gerilerde oluşumuzun gerçek nedenleri gündeme taşınamıyor. Rejimi demokrasi sayılan ülkelerin en dibinde kalışımızda, 12 Eylül’ün ağır sendikal düzen yasaklarının üzerine iktidarların katkıları eşliğinde yaşatılanların görülmesi yasak. 12 Eylül darbesinin asıl hedefinin, bu ülkede gelişmiş sendikal, demokratik örgütlülüklerin kazanımları, gücü, düzeni geçerli iken, bir 24 Ocak kararlarının dikte edilemeyişi gerçeği karşısında, başta sendikalar, sol, tüm demokratik örgütlenmelerin silindir gibi ezilmesi olduğu çoktan unutturuldu. 12 Eylül’e giriş tarihlerinde ülkemizdeki sigortalı işçilerin yarısından fazlasının sendikalı, toplu pazarlık haklarından yararlananlar olduğunu anımsayan var mı? Bu hak ve özgürlüklerin günün en yandaş, en tadı, özlemi hâlâ silin sarı sendikaları içinde miş değil. 12 Eylül yı sendikalı, toplusözleş kımı ile Özal dönemi me haklarının var gi nin, sendikal hak ka bi görülüp buharlaştığı zanımlarına yönelik düzenden yararlanabi dört koldan güçlü sal lenler birkaç yüz binle, çalışanların yüzde onları oranında sayılabi ŞSüoknrearn dırılarında, emek örgütlülüğü, kazanımlarını kırmak çok kolay liyor. 12 Eylül yasak olmadı. Örgütlü yüz lı sendikal düzenin iğne oya binlerin hak arayabilme dina sı gibi örülmüş, kalın zincirleri mikleri, kâğıt üstünde, yasaklı oluşturan ağında, 36 yıl geçtik düzene karşın çok anlamlı ka ten sonra, hâlâ siyasi gücün, zanımları da üretti. Bahar ey işverenlerin istemediği bir tek lemleri, yaz direnişleri, büyük yeni sendikanın kurulmasını Zonguldak direnişi ile emek unutun, var olanlarının en sa ten yana anlamlı düzeltmele rısından, işçi aleyhine en kö ri getiren hak kazanımları ge tü koşullarda sözleşme imzala çerli oldu. Gerçek sadaka düze malarının ötesinde, olumlu ör nine, biat kültürüne geçiş ope neklerin pek de yaşanamadığı rasyonu 14. yılına giren AKP nı bilmek ister misiniz? iktidarı sürecinde yaşandı. Sö Doğrusu 196380 dönemi zün özü siyasi erk ve işveren güçlü sendikacılığın kazanım lerin istemediği bir tek sendi larını yaşamış işçilerden hâlâ ka adına, izin verilmeyen kaza yaşayanlar, çocuklarına, torun nımlarla sözleşme imzalanma larına bir şeyler anlatıp dur sının söz konusu olmadığı dü dukları, özellikle de sendikal zenin geçmişini bu tarihin bellek hemen silinmediği için içinde aramalıyız. sendikal Geçen yıl direnen işçiler ek zam sözü almışlardı Neden metal işkolu, neden otomobil sektörü? Önümde geçen yıl otomobil sanayii odaklı patlayan işçi direnişlerini, Renault’da yaşananları anlayabilmeye yönelik taraf işçiişveren sendikaları, siyasatçilerin yapılmış yazılısözlü açıklamaları yanında istediğim özet bilgilendirme, değerlendirme notları da var. Başlangıç ortak tarih en güçlü işveren sendikası ile imzalanmış son grup sözleşmeleri var. Türk Metal Sendikası ile 14 Aralık 2014’ten 31 Ağustos 2017’ye kadar geçerli kalacak sözleşme imzalıyor. DİSK’e bağlı Birleşik Metalİş bu metne imza atmayarak 29 Ocak tarihinde yetkili olduğu işyerlerinde greve çıkıyor. Bir Vedat ARIK gün sonra grev yasaklama içerikli mahkeme kararı geliyor. Bir grup işveren MESS’ten ayrılarak sendika ile daha ileri kimi haklarla sözleşme imzalamayı seçiyorlar. Tek sözleşme dayatması düzeninde ilk kez anlamlı bir kırılma yaşanıyor. Sözleşme tarihi ileriye sarkan Bosch sözleşmesi ile ikinci bir kırılma yaşanıyor. 5 ay sonra imzalanan Bosch sözleşmesinde kazanılmış haklarda kaçınılmaz anlamlı bir tırmanış, ister takvim isterse sendikal rekabetin ürünü olarak gerçekleşiyor. İşçi, tek sözleşme ile dayatılmış hakların kırılamayacağı moral bozukluğunu yıktığı için de, geçen yılın büyük otomobil işletmelerindeki seri işçi direnişleriyle ücret artırma arayışları, eylemler gündeme giriyor. Renault işçisi ilk grup sözleşmesinin dayatmasına tepkisini 5000 içinde 4000 işçinin Türkİş’e bağlı sendikadan istifası, DİSK’e bağlı sendikaya geçişi ile gösteriyor. Sonrasında imzalanmış eski sözleşmenin hukukunun dayatılması savaşları gündeme giriyor. Renault’nun uluslararası tüm işletmeleri için geçerli ilkeler çiğneniyor. Yazılı metinlerle açıklanan Saray toplantısı, işletmeye devlet denetimi müfettişlerinin gelmesi, Türkİş’in başkanlar kurulunun Bursa’da yapılması... Sonrası, yetkili çoğunluk sendika ile ilişki kurulabilmesinin yolları kapatılıyor. A35kmKiimlyo’dnednosluayr a Su krizi çıkacağını öngörün AkKim yaptığı yatırımla 300 milyon dolarlık ciro hedefliyor. Suyun gelecek 2025 yıl içerisinde dünyanın birçok yerinde bir krize dönüşeceğini öngören Akkök Holding şirketlerinden AkKim Kimya, su arıtma teknolojisi için 35 milyon dolar yatırım yaptı. 5 yıllık bir süreçte yüksek performanslı delikli elyaf bazlı membran modülünü geliştiren şirket, söz konusu yatırım ile birlikte 300 milyon dolarlık ciro hedefliyor. Konuyla alakalı düzenlenen toplantıda konuşan Akkök Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı Ahmet Dördüncü, yatırım kararları alırken dünyadaki trendlere baktıklarına dikkat çekerek son dönemde enerji, gıda ve su Ahmet Dördüncü, su krizi nedeni ile atık suyun geri dönüşümünün önem kazandığını belirterek, ülkenin su kıtlığı yaşama riski yüksek olduğunu, bu kapsamda 20072023 arasında toplam 42 milyar dolar yatırım yapılması gerektiğini söyledi. da sıkıntılar yaşanacağına dair belirtiler gördüklerine dikkat çekti. Ultrafiltrasyon Modülü şu anda AkKim’in Yalova Fabrikası’nda 2 bin 800 metrekarelik özel bir alanda üretiliyor. Ürünün uluslararası patent başvuruları yapılmış ve Türkiye’deki ve dünyadaki marka tescil işlemleri de devam ediyor. Bölgesinde tek Dünyada ultrafiltrasyon modülü üretebilen 1213 civarında şirket bulunduğunu dile getiren Dördüncü, söz konusu yatırım ile birlikte AkKim’in Türkiye’de ve çevre ülkelerdeki ilk ve tek üretici konumunda olduğunu, dünya sıralamasında ise ilk 5 sıraya girdiğini ifade etti. Toplantıda verilen bilgilere göre, bu alanda dünya pazarı 2022’de 4.5 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacak. Türkiye’de ise şu anda 2530 milyon dolarlık büyüklüğe sahip pazarın 7080 milyon dolara çıkması bekleniyor. AkKim Kimya Genel Müdürü Onur Kipri ise söz konusu yatırım ile birlikte şu anda 270 milyon dolar değeri olan AkKim Kimya’yı önümüzdeki 5 yılda 1 milyar dolarlık bir şirket haline getireceklerini söyledi. Şirketin önümüzdeki yıl ciro hedefi 250300 milyon dolarlık ciro. AkKim’in çalışan sayısı da 800. l Ekonomi Servisi İdari izinli 30 kişi oldu LEVENT GENCELLİ Bursa’daki Oyak Renault Otomobil Fabrikası’nda, asgari ücret artışının ücretlerine yansıtılması ve kendi temsilcilerini seçmek için yaptıkları uyarı eylemleri işveren ve polis baskısıyla kırılmaya çalışılan işçi Oyak Renault özelinde “sakin ama kararlı, fabrika dışında ses getirecek eylem süreci”ne girdi. DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası, ülke genelinde yetkili olduğu işyerlerinde “Renault işçisine destek ve AKP’nin kölelik düzeni yasal düzenlemelerine tepki” amacıyla eyleme başladı. Mudanya’da 16.00 vardiyası sonrası işyerleri önünde toplanan Birleşik Metal İş Sendikası üyesi işçilere Oyak Renault’dan gelen işçiler de katıldı. Mudanya ilçe merkezine kadar sloganlar atarak yürüyen işçilere yurttaşlar da alkışla destek verdi. Kendisi de polis tarafından gözaltına alınan ve önceki gece, “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na Muhalefet, Güvenlik Güçlerine Mukavemet” iddialarının yer aldığı polis fezlekesiyle “tutuklama istemi” ile sev kedildiği mahkemece 21 arkadaşıyla birlikte serbest bırakılan Birleşik Metal İş Sendikası Bursa Şubesi Başkanı Ayhan Ekinci, “İlk gün 10, daha sonra 12 arkadaşımızın iş akdi sonlandırılmıştı. Eylem sürecinde 30 üyemiz, MESS’in taktiğiyle, ‘disiplin soruşturması’ gerekçe gösterilerek’ zorunlu idari izne’ çıkarıldı. Bu arkadaşlarımıza, ‘tazminatlarınızı alın ve mücadele alanından çekilin’ denilmek isteniyor. Sayının artacağı da baskı unsuru olarak dillendiriliyor. Bunlardan korkmuyoruz” dedi. l BURSA Sütten ağzı yanan besici inekleri kesti SEVİNÇ ALTUNKAYA Kırmızı etteki yüksek fiyat, çiğ sütte düşük fiyat tartışması devam ederken zarar eden süt üreticileri çareyi kasaplıklarda buldu. Girdi fiyatları karşısında süt üreticileri, süt fiyatlarındaki düşüklük nedeniyle bir süredir hayvanlarını kesmeye başladı. 20 aydan beri değişmeyen ve 1.15 lira olan çiğ süt bazı bölgelerde 8090 kuruşa satıldı. Bakanlığın belirlediği 1.15 lirayı kabul eden sanayiciler bir hafta geçmeden süt fiyatlarını 1 liranın altında satmaya devam etti. Çiğ süt fiyatının düşmesini önlemeye ça lışan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 81 İl Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne talimat göndererek inek kesiminin yasaklanmasını istedi. Sorunun yasakla çözümlenemeyeceğini belirten Ulusal Kırmızı Et Konseyi Başkanı Ah met Yücesan, süt fiyatlarına 18 aydan beri fark verilmediğini, süt fiyatlarının arttırılması gerektiğini ve üreticilerin de elindeki hayvanları kesmemesi gerektiğini söyledi. Yücesan, “Süt üreticileri ellerindeki süt veren hayvanları kestiği zaman süt üretimi azalacak ve sanayiciler bakanlıklara süt tozu desteği için koşacak” diye konuştu. Üretici zorda Hayvanlarının kesilmesini istemeyen süt üreticileri “Sattığımız süt aldığımız yemi karşılamıyor, kimse bu zararı uzun süre kaldıramaz” diyor. 1992’de grizu patlaması meydana gelmiş, 263 madenci yaşamını yitirmişti. Madenci, Kozlu kurbanlarını andı Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessese Müdürlüğü maden ocağında 3 Mart 1992’de meydana gelen grizu patlamasında yaşamını yitiren 263 maden işçisi, facianın 24. yılında anıldı. Dünya madencilik tarihinin en büyük kazaları arasında yer alan patlamada ölen madenciler için “kuyubaşı” denilen ocak girişinde saat 07.30’da anma töreni düzenlendi. Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Ahmet Demirci anma töreninde yaptığı konuşmada, “Zonguldak’ta işsizlerimiz TTK’ye işçi alımı için beklenti içinde. Türkiye ihtiyacının büyük bir çoğunluğunu dışarıdan alıyor. Bölgemizdeki demir çelik fabrikalarına bile kömür üretemiyoruz. Çünkü işçi açıklarımız var” dedi. Ayda en az 100 işçi ölüyor Kozlu’da yaşanan bu patlamanın ardından Türk Mühendis ve Mimarlar Odalar Birliği 3 Mart’ı “İş Cinayetlerine Karşı Mücadele Günü” olarak ilan etti. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun verilerine göre 2007 yılı ile 2010 yılı arasında dört yılda ölenlerin sayısı 4 bin 523 olmuştu. Bu ayda ortalama 94 işçinin hayatını kaybetmesi demek. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin yayımladığı istatistiklere göre 2015 yılında en az 1730 işçi hayatını kaybetti. Bu ayda ortalama 133 işçinin hayatını kaybetmesi anlamına geliyor. l Ekonomi Servisi Hayallerdeki banyo bu gözlükte Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu markası olan VitrA, yeni müşteri deneyimi VitreAlity sanal gerçeklik gözlüğünü tanıttı. Gözlükle müşterilere, hayallerinde nasıl bir banyo olduğu soruluyor ve alıcının hayalindeki banyonun sanal gerçeklik gözlüğünde görülmesi sağlanıyor. Toplantıda konuşan Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Pazarlama Başkan Yardımcısı Deniz Aktürk Erdem, sanal gözlükle, tasarımın giderek demokratikleştiğini ileri sürdü. ‘VitrA ile Hayallerini Tasarla’ sloganıyla yola çıktıklarını belirten Erdem; “Artık, ‘hayal ettiğim gibi olmadı’ sözünü tarihe gömüyoruz. Proje grubumuz; bir evde ihtiyaç duyulan her şeyi A’dan Z’ye düşünüyor, tasarlıyor. Müşterimize yalnızca tek bir işi bırakıyoruz, o da hayal kurmak” şeklinde konuştu. l Ekonomi Servisi Vodafone’dan 46 milyon TL’lik tasarruf Vodafone Türkiye, sürdürülebilirlik stratejisi doğrultusunda 20142015 mali yılında hayata geçirdiği uygulamalara ve elde ettiği performansa yer verdiği Beşinci Sürdürülebilirlik Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, Vodafone verimlilik uygulamalarıyla 20142015 mali yılında 8,3 milyon TL’ye yakın tasarruf elde etti ve 18 binden fazla ağacın kesilmesinin önüne geçti. Raporda, tüm bu verilerle birlikte Vodafone’nun son 5 yılda sürdürülebilirlik projeleri ile elde ettiği tasarruf değerinin 46 milyon TL’yi geçmiş olduğu ifade ediliyor. l Ekonomi Servisi Baymak hızlı büyüdü Isıtma ve soğutma sektöründe hizmet veren Baymak, 2015’te cirosunu 360 milyon TL’ye çıkararak yüzde 6’lık büyüme kaydettiğini açıkladı ve faaliyet kârını yüzde 10 artırarak Hollandalı BDR Thermea’nın en başarılı grup şirketleri arasına Ender Çolak girdi. Baymak Genel Müdürü Ender Çolak, büyümenin özellikle Yeni Zelanda, Fransa, Almanya, ABD, İran, Uruguay ve Çin’den geldiğini ifade etti. l Ekonomi Servisi C MY B