Catalog

DUNYA Nobel parası iç savaş kurbanlarına Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, Nobel Barış Ödülü ile verilecek yaklaşık 1 milyon dolar tutarındaki ödülü ülkesinde iç savaşın kurbanlarına bağışlayacağını açıkladı. Önceki gün de barış yanlıları meydandaydı. 12 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Salı 11 Ekim 2016 Paris Putin’e mesafeli Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’ın, Rus liderin gelecek hafta gerçekleştirmesi beklenen ziyaretinde kendisiyle görüşüp görüşmemeyi değerlendirdiği duyuruldu Suriye krizinin Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda (BMGK) tasarı savaşlarına dönmesiyle ParisMoskova arasındaki gerginlik artıyor. Paris gelecek hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ağırmaya hazırlanırken Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’dan görüşmeye sarı ışık geldi. Hollande önceki gün bir televizyon programında yaptığı açıklamada, Suriye’nin Halep kentinde çatışmaların durmasını içeren BMGK karar tasarısını Rusya’nın veto etmesine tepki gösterdi. Bu gelişmenin Putin’i 19 Ekim’de Paris’te ağırlamanın anlamını sorgulattığına atıfta bulundu. ‘Faydası olacak mı?’ Hollande, Putin ile görüşmesi için “Şimdi kendime soruyorum, bunun bir faydası olacak mı? Gerekli mi? Bu bir baskı aracı olabilir mi? Suriye rejimi ile yaptıklarını ve Halep’te sivil halkı bombalamalarını biz durdurabilir miyiz?” dedi. Tüm bunlara karşın Putin ile görüşeceğini de dile getirdi. Hollande’ın bu sözleri tartışma yaratırken dün Kremlin’den Putin’in Paris ziyaretinin ertelenmediği, gerek li planlamaların sürdüğü açıklaması geldi. Ardından ise dün Paris hükümetinden Hollande’ın Putin ile görüşüp görüşmemeyi değerlendirdiği demeci gündeme düştü. Fransa Dışişleri Bakanı JeanMarc Ayrault, bir radyoya yaptığı açıklamada, Hollande’ın Halep, Suriye’deki durum ışığında Putin ile görüşüp görüşmemeye karar vereceğini kaydetti. Diğer yandan da Rusya’nın hâlâ ortakları olduğu, olası görüşmede Ukrayna krizinin de ele alınabileceğini söyledi. Putin’in, Paris ziyareti çerçevesinde Eyfel Kulesi’nin yanındaki yeni Ortodoks Kilisesi’nin açılışına katılacağı duyurulmuştu. Bu arada ABD’nin ardından Fransa’dan da Halep’teki bombardımana ilişkin Suriye ve Rusya’ya işa retle bunun “savaş suçu” olduğuna yönelik iddialar sürüyor. ‘UCM’ye taşınsın’ Hollande önceki gün, suçu işleyenlerin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) cezalarını çekeceklerini söyledi. Fransa Dışişleri Bakanı Ayrault’dan da doğu Halep’te Suriye ve Rus güçlerinin işlediği suçlar için UCM’den soruşturma açmasını talep edecekleri çıkışı geldi. Geçen haftasonu Fransa’nın yanı sıra BMGK’ye getirilen bir diğer Halep tasarısı da Rusya’dandı. Rusya’nın, ateşkes çağrısı ile insani yardımların ulaştırılmasını içeren tasarısı da tıpkı Moskova’nın Fransa tasarısına yaptığı gibi diğer üyelerden veto yemişti. Yıldırım’dan Bağdat’a sert çıkış ‘Önce siz devlet olmayı bilin’ Irak’ta Musul operasyonu için geri sayım sürerken Türkiye’nin ülkedeki askeri varlığını çekmesine ilişkin İbadi yönetiminden sert söylemlerle birlikte AnkaraBağdat arasında tansiyon düşmüyor. Irak Başbakanı Haydar el İbadi Rudaw’ın haberine göre, Başika Kampı’ndaki Türk askerleri hakkında “Yerlerinden kıpırdamamalarını öneriyoruz. Türk askeri kendini Irak topraklarında piknikte sanmasın. Irak’ta piknik yok, IŞİD ile savaş var, biz Musul’u IŞİD’den geri aldığımızdan sonra onları misafir olarak davet edeceğiz” dedi. Başbakan Binali Yıldırım’dan Bağdat’a tepki geldi. İstanbul Teknik Üniversitesini (İTÜ) ziyaret ederek, “Altın Arı Ödülü Takdimi” törenine katılan Yıldırım burada yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin meseleye sahip çıkmasından rahatsız olduklarını görüyoruz. Önce siz devlet olmayı bilin, ondan sonra Türkiye’ye laf edin” diye konuştu. Son yıllarda Irak ve Suriye’de yaşanan istikrarsızlığın en fazla Türkiye’yi etkilediğini söyleyen Yıldırım, “Ne yazık ki bölgeyle fiziki ve gönül bağı olmayan birçok ülke orada birtakım çalışmalar yaparken bu bölgede yaşayan hükümetlerin sesi soluğu çıkmıyor” dedi. Hollande ÖSO militanlarının IŞİD’e yönelik operasyonları sürüyor. Bu arada Sputnik’in haberine göre, cihatçı grup Cundul Aksa, adını Fetih El Şam olarak değiştiren Nusra’ya katıldığını duyurdu. Lavrov: Sabrımız taşıyor Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin Rusya’nın çıkarları ve güvenliğini tehdit eden adımlar attığını savundu. Lavrov, Moskova’nın Washington’un attığı adımlara uzun süre stratejik sabır gösterdiğini, fakat iki ülkenin ilişkilerinde artık kökten değişiklikler yaşandığını itiraf etmenin zamanı geldiğini söyledi. Rusya Suriye’de kalıcı Lavrov “Pervıy Kanal”a yaptığı açıklamada, ABD’nin politikasının temelinde Rusya karşıtı eylemlerin yattığını kaydederek NATO’nun Rusya ve müttefiklerinin sınırına yakınlaşması ve yaptırımlar başta olmak üzere bu adımların milli çıkarları tehdit ettiğini belirtti. ABD’nin, Rusya ile iliş kilerinde çatışmaya gittiği uyarısı yaptı. Diğer yandan Lavrov dün enerji zirvesi için bulunduğu İstanbul’da ABD’ye “diyaloğa, işbirliğine açığız” mesajı da verdi. Bu arada, Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Pankov, Suriye’nin Tartus kentindeki donanma üssünü kalıcı hale getirmeyi planladıklarını açıkladı. Moskova’nın bu adımı, Rusya’nın Tartus’taki üssüne S300 füze savunma sistemleri konuşlandırılmasından bir hafta sonra geldi. Bu üs aynı zamanda Rusya’nın Akdeniz’deki tek destek üssü. Rus hava güçlerinin Lazkiye’deki Hmeymim Üssü’ne süresiz olarak yerleştirilmesini öngören anlaşmanın da Federasyon Konseyi’nde 12 Ekim’de ele alınması bekleniyor. GORBAÇOV UYARDI: Dünya tehlikeli bir noktada SSCB’nin dağılmadan önceki son lideri Mikhail Gorbaçov’dan Rusya ile ABD ara sındaki gerilime de işaretle “dünyanın teh likeli bir noktada” olduğu açıklaması gel di. Ria Novosti’ye konuşan Gorbaçov, “Bu nu derhal durdurmalıyız. Diyaloğu yeniden sağlamalıyız. Diyaloğu durdurmak en büyük yanlış olur” dedi. Bir an önce öncekli konu lara dönmek gerekir uyarısı yapan Gorba çov (85), bunları “nükleer silahsızlanma, te rörle mücadele, çevre felaketlerinin engel lenmesi” olarak sıraladı. 1986 yılında Gorbaçov ile eski ABD Başka nı Reagan arasında nükleer konuların görü şüldüğü SSCBABD Zirvesi’nin 30. yıldönümü dolayısıyla Sputnik’in sorularını da yanıtlayan Gorbaçov, Rusya ve ABD arasındaki ilişkile rin karşılıklı güvensizlik ortamı nedeniyle ger gin olduğunu vurguladı. “Fikrimi birçok kez di le getirdim. Sadece bölgesel meselelerin de ğil, tüm konuların ele alınacağı müzakerelere başlanmalı. Öncelikle de nükleer konular ma saya yatırılmalı” ifadesini kullandı. AFP’nin ha berinde de iki ülke arasında ilişki lerin, Ukrayna krizi, Suriye ve ABD’den Rusya’ya yöneltilen hackleme suçmalarına da işaretle, Soğuk Savaş dö neminden bu yana en dü şük seviyeye doğru gittiği kaydedildi. Son haftalarda Rusya’nın kimi nükleer an laşmayı askıya aldığı hatırla tıldı. Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier de haftasonu Su riye sorunu nedeniyle ABD ve Rusya arasında gerginleşen du rumun Soğuk Savaş dönemin den daha tehlikeli oldu ğunu söylemişti. Gorbaçov ‘Bedelini Türkiye ödüyor’ Yaşanan istikrarsızlığın en büyük bedelini Türkiye’nin ödediğini kaydeden Yıldırım şu ifadeleri kullandı: “Orada cirit atan terör örgütlerini, ülkenizin hiçbir sorununa çözüm üretmeyecek birtakım unsurları orada barındırmaya devam ederseniz Türkiye elbette ki hudutlarını korumak, terörle mücadele etmek ve vatandaşlarının can ve mal güvenliğini sağlamak için her türlü tedbiri alır ve almaya da hakkı var.” l İSTANBUL/Cumhuriyet ‘Şüpheliyi ihbar eden de sığınmacı’ Almanya’da haftasonu Chemnitz’de bir eve düzenlenen baskında çok sayıda patlayıcı malzeme bulunmasının ardından operasyon sırasında kaçan şüphelinin yakalandığı duyuruldu. Suriyeli mülteci Cebir el Bakr’ın yakalanması için başlatılan geniş çaplı operasyonlarda şüphelinin yerinin yine bir Suriyeli bir sığınmacı tarafından polise bildirildiği iddia edildi. Almanya İçişleri Bakanlığı, şüphelinin Paris ve Brüksel’i kana bulayan geçen yılki saldırılar benzeri bir eylem planladığının sanıldığını bildirdi. Şüphelinin davranışlarından, ifadesinden IŞİD yanlısı izlenim verdiği kaydedildi. Clinton Pentagon izinde: Kürtleri silahlandırırım ABD’de 8 Kasım’da düzenlenecek başkanlık seçimleri için son dönemece girilirken Demokrat Parti’nin adayı Hillary Clinton ve Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump 2. kez ekranlardan kozlarını paylaştı. Sert atışmalara sahne olan tartışma programı, CNN sunucularından Anderson Cooper, ABC televizyonundan Martha Raddatz moderatörlüğünde Minnesota’da Washington Üniversitesi’nde gerçekleşti. Tartışmada Suriye’deki krizin ele alındığı bölümde Clinton, Demokrat Partili ABD Başkanı Obama’nın politikasını devam ettireceğinin sinyalini vererek “Kürtleri silahlandırmayı değerlendirirdim. Kürtler Irak’ta olduğu gibi Suriye’de de en iyi ortaklarımız oldu” dedi, Suriye’ye karadan asker göndermeye karşı olduğunu belirtti. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon da daha önce benzer açıklamalarda bulunmuştu. Trump yardımcısıyla çelişti Trump’ın Suriye konusuna verdiği bir yanıtta ise ABD’nin Suriye’ye askeri müdahaleye hazırlıklı olması gerektiğini söyleyen kendi başkan yardımcısı adayı Mike Pence’le fikir ayrılığı ortaya çıktı. Halep’teki durumla ilgili görüşleri sorulduğunda Trump IŞİD’i vurdukları için Rusya’yı ve Esad rejimini savundu. Trump’ın Musul operasyonunun yaygara kopararak yapılmaya hazırlandığı iddiasına karşılık Clinton, operasyon öncesi önemli planlamalara işaret etti, bunun için Sünniler ve Kürt Peşmerge güçlerine de ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi. Trump, Cumhuriyetçi Parti’den bazı isimlerin kendisine verecekleri desteği çektiğini açıklamasına yol açan, kadınlar hak kında müstehcen ifadeler kullandığı video kaydı ile ilgili bundan gurur duymadığını belirtti. Trump sözü Clinton’un eşi eski ABD Başkanı Bill Clinton’a getirerek “Politika tarihinde kadınları bu kadar taciz eden bir başkası olmamıştı” ifadelerini kullandı. ‘Hapiste olurdun’ Konu Clinton’un eposta skandalına geldiğinde ise Trump, başkan olması durumunda adalet bakanını görevlendirerek bu konuda özel bir savcı atayacağını ve rakibini hapse attıracağını ima etti. Program sonunda CNN’in yaptırdığı oylamaya göre izleyiciler Trump’ın ilk programa göre daha iyi bir performans gösterdiğini düşünse de yüzde 57’si bu turu da Clinton’ın kazandığı görüşünde. İki adayın tartışmanın başında el sıkışmaması dikkat çekti ancak birbirleri hakkında olumlu bir şeyler söylemesi istendiğinde, Clinton Trump’ın çocuklarını, Trump ise rakibinin savaşçı ruhunu övdü. Tartışma öncesi BIll ClInton’a yüklendi Trump, tartışma programı öncesinde eski Başkan Bill Clinton’ı cinsel tacizle suçlayan kadınlarla beraber basın toplantısı düzenledi. Kadınlardan üçü, 1978 ve 1993 yılları arasında Bill Clinton’a yönelik cinsel taciz ya da tecavüz suçlamasında bulunmuştu. Bill Clinton, bu suçlamaların hiçbirinden yargılanmadı. Dördüncü kadın ise 12 yaşındayken tecavüze uğrayan Kathy Shelton’dı. Shelton’a tecavüz eden saldırganı savunan avukat ekibinde Hillary Clinton da bulunuyordu. Esad’dan ‘Türkiye ile görüşme’ iması Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, bir İran dergisine verdiği röportaj da ‘Türkiye ile görüşülebilir’ imasında bu lundu. Şam hükümetinin yakın mütte fiki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Pu tin, Dünya Enerji Kongresi kapsamında İstanbul’da Cumhurbaşkanı Tayyip Er doğan ile bir araya gelirken Esad, bir di ğer müttefiki İran’ın Tahran Dış Politi ka Çalışmaları dergisine verdiği söyle şide, Suriye’de yaşananların arkasında Batı’nın, özellikle de ABD’nin bulunduğu nu belirtti, Suudi Arabistan ve Türkiye gi bi ülkelere de Suriye politikaları nedeniy le sert eleştirilerini sürdürdü. Esad, Erdoğan, ABD Başkanı Obama ve Suudi yetkililere atıfla, “Eğer bu in sanlar konumlarını değiştirirse, onlarla, Suriye’nin geleceği için bir müzakere sü recine girme olasılığını düşünür müsünüz” soru Muhalifler uçaksavar peşinde suna verdiği ceva Suudi Arabistan’ın bın başında “Bizim için öncelikli hedef Suriye’de kanın akmasını önlemektir” de başkenti Riyad’da bir araya gelen Suudi destekli muhaliflerin oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi, uçaksavar silah talebinde bulundu. İki gün di. Sözlerini “Te süren görüşmeler sonun röristleri muha da açıklama yapan mu tap olmak iyi bir şey değildir ancak teröristle muhatap olmak akan haliflerin sözcüsü bu konuda dost ülkelere güvendiklerini belirtti. kanı durdura cak ve en büyük ilkeye ulaşılacaksa, bu nu takip etmelisiniz” şeklinde sürdüren Esad, bu amaç için herkesle görüşülece ğini vurguladı. ‘Türkiye etkili bir ülkedir’ Esad, babası Hafız Esad’ın siyasi mirasına dair bir soruyu yanıtlarken de şu ifadeleri kullandı: “İran’ı bir tarafa koyalım, beni Türkiye’yle ilgili ilişkide harekete geçiren Devlet Başkanı Hafız Esad günlerinde olmayan bir ilişkiydi aynı mantıktır. Türkiye negatif ve pozitif olarak etkili bir ülkedir. Onunla iyi bir ilişki kurarsanız fayda sağlarsınız ve 20042011 arasındaki dönemde böyle oldu. Erdoğan bu ilişkiyi negatif bir yöne doğru çevirmeye karar verince büyük bir bedel ödedik.” Sanaa’da saldırıda yaşamını yitirenler için dün çenaze töreni düzenlendi. Husiler, ABD’yi sorumlu tuttu Yemen’in başkenti Sanaa’da geçen cumartesi günü Riyad destekli koalisyonun, Husilerin cenaze törenini hedef alan hava saldırısında en az 140 kişinin yaşamını yitirmesinin ardından Husi cephesinden Washington’a yönelik suçlama geldi. Şii Husi Ensarullah hareketinin lideri Abdul Malik el Husi saldırının arkasında ABD’nin olduğunu, Suudi Arabistan’ın Washington’ın desteğini almadan Yemen’e yönelik operasyona başlayamayacağını belirtti. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun en büyük silah tedarikçisinin ABD olduğuna işaret ederek “ABD bu katliamın başlıca sorumlusudur” ifadesini kullandı. Bu arada ABD askeri yetkilileri Kızıldeniz’de devriye gezen savaş gemisine iki füze saldırısının düzenlendiğini duyurdu. Gemiye füzelerin isabet etmediğini belirten yetkililer saldırıya ilişkin Husi güçlerini işaret etti. S? uudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Mart 2015’te Yemen’e başlattığı operasyonlarda sivil can kayıplarının her geçen gün artması, başta insan hakları örgütleri olmak üzere uluslararası çevrelerin sert tepkisini topluyor. Haiti’de kolera salgını tehlikesi Matthew Kasırgası’nın vurduğu Haiti’de can kaybı 900’ü aştı. BM, 750 bin kişinin yardıma muhtaç olduğu ülkeye önümüzdeki üç ay içinde 119 milyon dolar yardım gönderme planları yapıyor. Ülkede gıda ve su sıkıntısının yanı sıra kolera salgınından endişe ediliyor. C MY B