Catalog

Perşembe 14 Ocak 2016 DUNYA Avrupa Birliği Polonya’ya ‘hukuk devleti’ soruşturması açtı Polonya’da sağcı Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) önce Anayasa Mahkemesi’nin yapısını, ardından kamusal medyayı hükümete bağlaması Brüksel’i hareBaşbakan Beate Szydlo TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN kete geçirdi. Avrupa Birliği Komisyonu, “hukuk devleti ilkesinin ihlâl edilmiş olabileceğini” söyleyerek soruşturma başlattı. Polonya Adalet Bakanı Zbigni ew Ziobro, komisyonu “egemen hükümete baskı uygulamakla” suçlarken Komisyon yetkilileri “Amacımız sorunları çözmek, kimseyi suçlamak değil” dedi. dishab@cumhuriyet.com.tr ABD Başkanı Obama, son “Birliğin Durumu” konuşmasında Müslüman vatandaşları savundu, IŞİD tehdidinin abartılmaması gerektiğini söyledi BD Başkanı Barack Obama, Kongre’ye hitaben “Birliğin Durumu” konuşmasının kendisi için sonuncusunda siyasi mirasının çerçevesini çizdi. Ocak 2017’de koltuğunu devretmeye hazırlanan Obama, ırkçı, cinsiyetçi ve İslamofobik açıklamalarıyla Cumhuriyetçi Parti’nin favori başkan aday adayı Donald Trump’a tepkisini dile getirdi. ‘IŞİD’den korkmayın’ nilgun@cumhuriyet.com.tr 12 nilgun@cumhuriyet.com.tr A Sultanahmet… izans uzmanı” Silvia Ronchey “Sultanahmet Meydanı’nın bir tarih saatinin olduğunu” söylüyor. Aşırı hırslı bir askeri emperyalizmden sorumlu tutulan İmparator Jüstinyen’e karşı tamı tamına “11 Ocak 532”de burada “Nika isyanı” denen bir isyan yaşanmış. Yunancada “zafer” demek olan “Nika!” nidalarıyla tarihe geçen isyanın hedefi Jüstinyen’i alaşağı etmekmiş. Bizans tarihçisi Ronchey, Sultanahmet’in gerçekte tüm büyük Osmanlı isyanlarının da merkez üssü olduğunu hatırlatıyor. 1826’da II. Mahmut’a karşı kazan kaldıran yeniçeri isyanıyla, 1909’da Abdülhamit’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan ayaklanmaların hep burada patlak verdiğine dikkat çekiyor. Türkiye’ye dıştan bakanlar; “saldırı” yeri olarak “neden Sultanahmet’in seçildiğini” çözmeye çalışıyorlar, İstanbul ve tüm Türkiye tarihin “çok katmanlı özeti” sayılabilecek “Sultanahmet”in simge değerini deşifre etmeye gayret ediyorlar. Sultanahmet’in seçilmesindeki aşikâr gaye haliyle, tıpkı Tunus ve Mısır’da önceki IŞİD saldırılarında görüldüğü gibi; turizmi ve ekonominin bu ana damarı yoluyla rejimin ekonomik istikrarını mayınlamak. “B ‘Kabileye döneriz’ Başkan seçilirse ABD’ye Müslüman sokmayacağını söyleyen Trump’ı adını anmadan eleştiren Obama “Siyasiler Müslümanlara hakaret ettiklerinde bu bizi daha güvenli hale getirmiyor. Bu bir yanlış. Bizi dünyanın gözlerinde küçültüyor’’ dedi. Başkan Obama “Bizim gibi görünmeyen, dua etmeyen ya da oy kullanmayan veya bizimle aynı geçmişten gelmeyen yurttaşlar günah keçisi olursa kabileye döneriz” mesajı verdi. ‘Hâlâ en güçlüyüz’ Cumhuriyetçilerin IŞİD’le ilgili iddialarına da itiraz eden Obama şöyle konuştu: “Biz IŞİD’i yok etmeye odaklanırken, bunun 3. Dünya Savaşı olduğuna dair abartılı iddialar, sadece örgütün elini güçlendirmeye yarıyor. IŞİD sivillere muazzam tehlike arz ediyor ve durdurulması şart. Ama bizim ulusal varoluşumuzu tehdit etmiyor. IŞİD’in İslamı temsil ettiği iddiasını yankılayarak da bu savaşta kilit Konuşmayı Başkan Yardımcısı Joe Biden (solda) ve Meclis Başkanı Paul Ryan böyle izledi. müttefiklerimizi kendimizden uzaklaştırmamalıyız.” “ABD hâlâ dünyanın en güçlü ulusu. Bu noktada bize yaklaşabilen dahi yok” vurgusu yapan, Amerikalıları olağanüstü değişimden korkmamaya çağıran Obama, kendi önceliklerini, “ABD’nin dünya polisliğinden uzak durması, yeni ekonomik düzende her bireye adil fırsat eşitliği, Washington’da iki partinin inatlaşmaktan vazgeçmesi” olarak sundu. leceğimiz ailemiz için, Amerika’yı kanseri tümden tedavi eden ülke haline getirelim” dedi. “Mücadelenin” lideri olarak Biden’ı gösteren Obama’nın araştırmalar için dev bir bütçe açıklaması bekleniyor. Konuşmayı izleyenler arasında savaştan kaçtıktan sonra önce Türkiye’ye, oradan da ABD’ye gelen Suriyeli bilim insanı Refaai Hamo da vardı. yutunun ötesinde; Sultanahmet’teki terör satrancının Türkiye’nin çok kırılgan olan içdış politikasını damardan hedef aldığı kanısı yaygın. Uluslararası televizyonlar ve yayın organlarında izlediğim yorumların hemen hepsi bu yönde. Bu terör darbesi özetle: 1. Dış politikada Türkiye’nin Suriye’deki vekâlet savaşında aldığı zaaflar yüzünden gerçekleşti. 2. “Değerli yalnızlığın” zirvesinde oldu. 3. Rus uçağının düşürülmesini izleyen bir döneme isabet etti. 4. Batı ve Ankara arasında “güven krizinin” tırmandığı bir ortamda cereyan etti. 5. İçerde Kürtlerle çatışmanın çok sertleştiği, 6. Kutuplaşmanın katlandığı, 7. Otoriterliğin alabildiğine derinleştiği, 8. RTE’nin “başkanlık sistemi” ısrarıyla rejimi değiştirmek için her yola başvurduğu bir savrulma anında yaşandı. Kansere savaş açtı Yardımcısı Joe Biden’ın oğlu Beau’yu kanserden kaybettiğini hatırlatıp kansere tedavi için Ay’a gitmedeki gibi çaba harcanacağını duyuran Obama “Kaybettiğimiz sevdiklerimiz, hâlâ kurtarabi ‘Sultan’ın düşmanları’ Bundan üç gün önce “Babanın 9 yaş üstü kızıyla ilişkisi meşru” sözleriyle “şok Diyanet fetvasını” manşete çeken İtalya’da Il Giornale gazetesi örneğin bu kez de “Giderek aşırılaşan bir ülke: Halife’den (El Bağdadi) Kürtlere dek herkes Sultan’ın düşmanı” başlığıyla verdiği yorumunda; “Sultanahmet Meydanı’nda olanlara kimse şaşırmamalıdır” diyor ve Türkiye’de çok şeyin çok değiştiğini not ederek vaktiyle “komşularla sıfır sorun”, Kürtlerle barış konularıyla gündeme gelen, Batı’nın gözdesi olan RTE’nin “otoriterleştiğini, basının susturulduğunu, yargının hükümetin güdümünde olduğunu” belirtiyor. Berlusconi ailesinin gazetesi ardından “RTE öyle ki” diyerek ekliyor: “Başkanlığa geçebilmek için Hitler’den bile olumlu bahsetmekten çekinmiyor!” Yeni yıla gireli 15 gün olmadı. Türkiye’nin adı bu kısacık sürede önce “Hitler”, sonra “ensest fetvası” ve şimdi de 10 Almanın canını alan “Sultanahmet saldırısı” ile baş sayfalara, manşetlere çıktı. 2016 belli ki 2015’i mumla aratacak. BD’nin iki askeri teknedeki 10 deniz piyadesinin önceki gün İran karasularına girip Devrim Muhafızları’nın eline esir düşmesi, geceyi Muhafızların misafiri olarak geçirip dün öğlen bırakılmalarıyla büyük bir krize dönüşmeden atlatıldı. Hemen ardından İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı, temmuzda dünya güçleriyle vardıkları nükleer anlaşmanın en geç pazar günü yürürlüğe girmesini beklediklerini duyurdu. Biri kadın 10 askerin esir alınmasının nükleer anlaşmaya gölge etmemesi için önceki gece ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Zarif telefon başındaydı. Zarif’in Kerry’den özür ta Amerikalı denizciler İran’a ‘misafir’ oldu! A lep ettiğini duyuran Devrim Muhafızları, daha sonra ABD askerlerinin navigasyon sistemi bozulduğundan İran karasularına girdiğini, düşmanca niyetlerinin olmadığını, özür dilemelerinin ardından bırakıldıklarını açıkldı. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden “ABD İran’dan özür dilemedi. Teknik arıza yüzünden özür dilenmez” dedi. İran Genelkurmay Başkanı Hasan Firuzabadi ise nükleer anlaşmaya karşı çıkan Cumhuriyetçilere “Bu ABD’nin bölgedeki son hatası olmayacak. ABD Kongresi’nde sürekli sorun çıkaranlara ders olsun” diye çattı. Suudi aktivist gözaltına alındı Suudi Arabistan’da 10 yıl hapis, 1000 kırbaç cezasına çarptırılmasının ardından dünyada düşünce özgürlüğü Samar Bedevi ödüllerine layık görülen blogcu Raif Bedevi’nin kız kardeşi de önceki gün gözaltına alındı. İki yaşındaki kızıyla birlikte 4 saat polis sorgusundan geçirilip hapishaneye nakledilen Samar Bedevi, Uluslararası Af, İnsan Hakları İzleme gibi örgütlerin tepkisinin ardından dün serbest bırakıldı. Samar’ın sosyal medya hesaplarını yönetmekle suçlandığı eski kocası da daha önce 15 yıl hapse çarptırılmıştı. İçdış konjonktür Avrupa basınında pek çok yayın organı, Türkiye’nin terör saldırılarına bağışıklık kazanmış olmasına karşın bu kez durumun farklı olduğunu ve bu saldırının “Türkiye’nin kalbine yapılan bir saldırı” olduğunu vurguluyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung’dan Reinhard Hermann’ın “İstanbul’da kar yağarsa, Türkiye’nin gerisinde kış olur” sözleri örneğin bu bağlamda kullanılıyor. Türkiye’nin yanı sıra Almanya’nın da tabii hedef seçildiği açık. Bu konuda yorumlar çeşitli. “Almanya’nın son Tornado misyonunun” hedef alınmasından tutun da Merkel’in Erdoğan’ı Avrupa’ya yakınlaştırmaya çalışan son dönem politikalarının hedef alındığını savlayan farklı görüşler var. Merkel’in elini zayıflatması beklenen bu Almanya bo ‘Özür dilemedik’ Fotoğraf yayımladılar İran Devrim Muhafızları el koydukları teknelerin ve başını örttükleri kadın dahil 10 denizcinin “misafir edildiği” anların fotoğrafını yayımladı. SULTANAHMET SALDIRISI DÜNYA BASINININ MANŞETLERİNDE ‘Obama’nın anlaması için daha ne olmalı?’ ultanahmet’te önceki günü yaşanan terör saldırısının ardından Amerikan basınında saldırıya en geniş yer ayıran gazete Washington Post oldu. Gazete “Saldırı ülkenin karşı karşıya olduğu tehdit hissini güçlendirdi” dedi. Ishaan Tharoor imzalı analizde IŞİD’in Türkiye’de daha önce Kürtleri ve sol grupları hedef aldığı, bu kez ise ülkenin en sembolik noktasına saldırdığı vurgulandı. Tharoor, “Sultanahmet saldırısı Türk hükümeti için yeni, tehlikeli bir an” dedi. S ‘IŞİD Türkiye’yi uyardı’ ultanahmet saldırıları dün Avrupa basınının manşetlerindeydi. Sol eğilimli Frankfurter Rundschau, Türkiye’nin IŞİD’i desteklediğini, savaşçıların Türkiye sınırlarından rahatça girip çıkabildiğini, hatta militanların Türkiye’deki hastanelerde tedavi edildiğini yazarak “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanlış Suriye politikası, bir bumerang gibi tüm gücüyle dönüp geri geliyor” yorumunu yaptı. Frankfurter Allgemeine Zeitung, Alman Tornado keşif uçaklarının göreve başlamasından 4 gün sonra İstanbul’da Almanların hedef alınmasının “tesadüf olamayacağını” söyledi. Britanya’da yayımlanan Independent gazetesinin ünlü Ortadoğu analistli Patrick Cockburn de dün yayımladığı makalesinde Eric Edelman ‘Türkiye saldırı altında’ S Senatörden çağrı Gazetedeki bir başka makalede ise Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton’un “Teröristler dünyanın kavşağını hedef aldı. Saldırı radikal İslamcı teröre karşı mücadelenini sadece Türkiye’nin, Suriye’nin değil, dünyanın savaşı olduğunu net şekilde gösterdi. Başkan Obama’nın bunu anlaması için daha ne olması lazım? ABD Türkiye gibi müttefiklerinin yanında durarak IŞİD’i yok etmek için ciddi bir harekât yürütmeli” sözlerine yer verildi. ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi Eric Edelman Washington Post’a “Saldırı demokratik, laik Türkiye’nin İslamcı radikaller tarafından daha fazla saldırı altında olduğunu gösterdi” yorumunu yaptı. Edelman, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın saldırıyı Kürtlerle ilişkilendirmesini eleştirdi. “IŞİD artık Türkiye’ye karşı dikkatli davranmasına ihtiyaç olmadığına inanıyor” yorumunu yaptı. Cockburn, saldırının “Türk devletinin kendisine karşı alacağı herhangi bir önleme misillemede bulunacağı yönünde bir uyarı” olarak yorumlanabileceğini belirterek bunun tek bir saldırı mı yoksa yeni bir saldırı dalgasının başlangıcı mı olduğunu sorguladı. Financial Times gazetesi saldırının Türkiye’nin geniş istihbarat ağının saldırıları önleme konusundaki kabiliyeti konusunda da soru işaretleri yarattığını yazdı. Guardian gazetesinden Simon Tisdall ise saldırıyı “ölümcül, maliyeti büyük ve hepsinden daha önemlisi sembolik bir dar terör tohumu ekti” başlığını kullandı. Gazete “Erdoğan, ilüzyonun sonu” başlıklı başyazısında da Türkiye başta olmak üzere hiçbir ülkenin “cihatçı kangrenden” korunaklı olmadığı bir dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı gerektiği şekilde dikkatli davranmamakla suçladı. Liberation gazetesi saldırıyı kapağına “Türkiye Avrupa’nın barut fıçısı” başlığıyla taşırken Türkiye’deki gelişmelere dört tam sayfa yer ayırdı. Gazetenin kıdemli dış politika muhabiri Marc Semo, Türkiye’nin Suriye’deki çatışmaya yakınlığını vurgulayarak “Ülke hem cihatçılar hem de Kürt isyancılarla mücadele ediyor. İslamcı cumhurbaşkanının artan otoriterliğinin kurbanı olan Ankara, Batı’yı endişelendiriyor” dedi. ‘Batı endişeli’ İstihbarat sorunlu kapağında. tion ve Bild’in Saldırı Libera ‘Artık ihtiyatlı değil’ be” olarak yorumladı. Tisdall “İstanbul’daki katliam tamamen Erdoğan’a yüklenecek zarar verici ve maliyetli bir güvenlik fiyaskosu” yorumunu yaptı. Fransa’nın önde gelen muhafazakar gazetesi Le Figaro birinci sayfadan gördüğü haberine “IŞİD, Türkiye’de istikrarı bozmak için C M Y B