Catalog

SAYFA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr 2 AĞUSTOS 2014 CUMARTESİ 14 KÜLTÜR Javier Bardem ‘Yahudi düşmanlığı’ suçlamalarını yanıtladı: Müzik sınır tanımıyor... LONDRA Salı akşa mı Londra’nın Royal Albert Salonu’nda, 140. yılını kutlayan BBC Proms Festivali’nde, 70. yılını kutlayan Borusan Holding’in desteğiyle, 15. yılını kutlayan BİFO’nun konseriyle eşsiz bir coşku yaşadık. Bu festivale ilk kez davet alan Türk orkestrası BİFO, Avusturyalı şef Sacha Goetzel’in yönetiminde çaldı. Hem topluluk üyeleri hem de salonu dolduran 5 binden fazla izleyicinin yüksek enerjisiyle dorukta bir dinletiydi. Doğu baharatlarıyla lezzetlenmiş program ve arasına yerleştirilmiş çağdaş İngiliz besteci Gabriel Prokofiyef’in Keman Konçertosu çok ilginçti. Balakirev’in piyano fantezisinden Lypunov tarafından orkestraya uyarlanan “Islamey”, orkestranın ortama ısınma yapıtıydı. Ardından gelen İngiliz besteci Gustav Holst’un “Beni Mora” adlı oryantal süitini İngilizler bile pek tanımıyorlar. Cezayir’de geçirdiği bir dönemden esinlenmiş. BBC Proms’un 140’ıncı, Borusan Holding’in 70’inci, BİFO’nun 15. yılında dorukta bir dinleti ‘Biz sadece barış istiyoruz’ İsrail’in Filistin halkına karşı saldırılarını ‘soykırım’ olarak niteleyen İspanyol oyuncu, kendisine yöneltilen ‘Yahudi düşmanı’ suçlamalarına “Biz barıştan başka bir şey istemiyoruz” diye yanıt verdi. Kültür Servisi Oscar ödülü sahibi İspanyol sinema oyuncusu Javier Bardem, kısa bir süre önce İsrail’in Gazze’deki Filistinlilere yönelik saldırılarını “soykırım” olarak niteleyerek lanetlediği açık mektup yüzünden aldığı tepkiler karşısında ikinci bir açık mektup yayımladı. Bardem, “Yahudi düşmanı” suçlamasının kendisine ve eşi Penelope Cruz’a hiç uymadığını belirterek “Penelope ve ben Yahudi düşmanı değiliz, biz barıştan başka bir şey istemiyoruz” dedi. Bardem, “Barış Çağrısı” başlıklı ikinci açık mektubunda, söz konusu metinlere imza atmasının biricik amacının barış çağrısında bulunmak olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Yıkım; nefretten, daha fazla yıkım ve nefretten başka bir şeye yol açmaz. İsrail’in askeri saldırılarını eleştirmeme karşın, İsrail halkına büyük bir saygı, kayıpları için büyük bir üzüntü duyuyorum. Şimdi ben ve eşim Penelope Cruz kimilerince Yahudi BİFO’nun BBC Proms Festivali’ndeki konseri hem topluluk üyeleri, hem de salonu dolduran 5 binden fazla izleyicinin yüksek enerjisiyle dorukta bir dinletiydi. BİFO’nun yeni CD’si konserin ardından piyasaya sunuldu. Topluluk, 12 Şubat 2016’da da Viyana Konserevi’nde çalacak. En merakla beklediğim yapıt, ilk seslendirisi BİFO’ya ısmarlanan torun Prokofiyef’in Keman Konçertosuydu. Müthiş bir virtüöz olan solist Daniel Hope bu karmaşık yapıtı ezbere çaldı. 4 bölümlü konçertonun uzun süresi ve aynı atmosferdeki tekrarları gereksizdi. Besteciler de ilk çalınıştan sonra düzeltme yaparlar. Konçertonun başlığı “1914”. 100. yılında I. Dünya Savaşını teatral olarak anlatıyor. Önce iyimser bir coşkuyla savaşa atılan gençleri duyuyoruz. Sonra savaşın o korkunç gürültüsü ve acıları yansıyor. Akustik çalgılarda elektronik efektler yaratılmış. Besteci, dedesi Sergey Prokofiyef kadar Stravinsky’nin “Aske ruğa çıkartarak konseri noktaladı. BİFO’nun şimdiye dek yayımlanan CD’leri hep tematik bir bütünlük içeriyordu. Londra’daki konserin ardından aynı gece 3. CD’nin piyasaya sunulması, Londra müzik dünyasının önde gelen organizatörleri ve eleştirmenlerine tanıtılması çok güzel bir zamanlamaydı. Onix etiketiyle çıkan bu CD’de yer alan RimskyKorsakov’un “ Şehrazad ”ı, Balakirev’in “Islamey”i, IppolitovIvanov’un “Kafkas Taslakları” ve Erkin’in “Köçekçe”si zarif bir oryantal bütünlük içinde. Korsakov’da Pelin Halkacı Akın’ın harika soloları dikkat çekiyor. Her bir CD’nin solistsiz olması da orkestranın heybetini kanıtlaması açısından önemli. İşte böyle bir Londra çıkarmasıydı BİFO’nunki. Şimdi heyecanla 12 Şubat 2016 tarihini bekliyoruz. Bu kez BİFO Viyana Konserevi’nde çalacak. BİFO’nun 3. CD’si Müthiş bir virtüöz rin Öyküsü”ne, Şostakoviç’in 5. Senfonisi’ne de gönderme yapmış. Programın ikinci yarısında orkestra artık başarının doruğundaydı. “Saraydan Kız Kaçırma” uvertürünü yerçekiminden kopmuş kadar zarif çaldı. Mehterden esinlenme zilleri ve vurmalıları hiç abartmadan yorumladı. Sonra şefsiz olarak Haendel’in “Saba Melikesinin Gelişi”ni ayakta selamladı. Bu da topluluğun şefsiz de başarılı olduğunun kanıtıydı. Batılı kulağıyla... Konser, Respighi’nin “Saba Melikesi Belkıs” adlı orkestra süitiyle sona erdi. Yapıtın BBC Proms’daki ilk çalınışıydı. Orkestra bütün zenginliğini sergiledi. Bir gece önce Sacha Goetzel’le konuştum: “Ben Türk yapıtlarına Batılı bir müzisyen kulağıy la yaklaşıyorum. Türk şefler gibi mutlaka makamsal özelliklerin, aksak ritmlerin öne çıkmasını düşünmüyorum. Zaten yapıtın bütününde bunlar duyuluyor. Örneğin ‘Köçekçe’de köçeği temsil eden zillerin, solist gibi öne çıkmasına karşıyım. Zilleri senfonik karakter içinde bir renk olarak düşünüyorum.” Konser sonrasında coşkulu alkışlara karşılık Sacha heyecanlı bir konuşma yaptı: “Müziğin sınırları yoktur. Ama size Türkiye’den gelip de Anadolu’yu, Boğaziçi’ni anlatmamak olur mu? Şimdi çalacağımız en ünlü Türk yapıtında Anadolu’nun doğu ucundan başlayıp İstanbul’da son bulan bir yolculuğa çıkacağız” diyerek Erkin’in “Köçekçe”sini sundu. “Köçekçe” salondaki coşkuyu do BELGESELCİ VE VİDEO SANATÇISI Harun Farocki yaşamını yitirdi 197484 arasında Münih’te yayımlanan “Filmkritik” adlı sinema dergisinin editörlüğünü yapan Farocki, 1990’larda Kaliforniya’da Berkeley Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmıştı. Documenta 12’ye katılan sanat çı, New York’taki Modern Sanatlar Müzesi MoMa’da, Köln’deki Ludwig Müzesi’nde ve Londra’daki Tate Modern’de sergiler gerçekleştirmişti. Kültür Servisi Alman belgesel film yönetmeni ve video sanatçısı Harun Farocki 70 yaşında hayata veda etti. Alman Film ve Televizyon Akademisi’nde öğrenim gören sanatçı, çok sayıda avangard belgesel film çekmişti. Farocki’nin, 2010 yılında Alman Goethe Enstitüsü’nün işbirliğiyle İstanbul Modern’de retrospektif bir sergisi açılmıştı. Müzeye ait kitapta portrenin adı ‘Fahrelnisa Zeid’ olarak belirtiliyor kendisiyle çelişti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2012 yılında yayımladığı Ankara Resim ve Heykel Müzesi kataloğunda da ressam Cihat Burak’a ait “Aliye Berger Portresi”nin adının “Fahrelnisa Zeid Portresi” olarak yer aldığı ortaya çıktı. Oysa Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü tabloya ilişkin yaptığı açıklamada, “tablonun künyesinde herhangi bir değişikliğin olmadığını” belirtmişti. Ankara Resim Heykel Müzesi’nin koleksiyonunda yer alan ressam Cihat Burak’a ait “Aliye Berger Portresi”nin adının “Fahrelnisa Zeid Portresi” olarak değiştirildiğine yönelik yayımlanan haberin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü yetkilileri, gazetemize açıklamada bulunmuş ve tablonun adının değiştirilmediğini, künyesinde hâlâ “Aliye Berger Portresi” olarak kayıtlı bulunduğunu bildirmişti. Genel müdürlük açıklamasında, “bir tablonun künyesinin değiştirilmesinin ancak kurul kararınca yapılabileceği, kimsenin bu konuda bir talimatının bulunamayacağı” ileri sürülmüştü. Ancak 2012 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’nce basılan ve Zeynep Yasa Yaman’ın editörlüğünü üstlendiği Ankara Resim Heykel Müzesi kataloğunda portrenin adı “Fahrelnisa Zeid Portresi” olarak yer alıyor. Sadece 3500 adet basıldığı belirtilen kataloğun önsözü de eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a ait. Katalogda söz konusu portre 398. sayfada yer alıyor ve resmin yanında “Cihat Burak, Fahrelnisa Zeid, 19.12.1970, yağlı boya, 90x129,5 cm” yazıyor. Katalogda yer alan bilgi ile bakanlıkça gazetemize yapılan açıklama birbiriyle çelişti. Bakanlık Ağustosu şenlendirecek Kültür Servisi Klarnet virtüözü Hüsnü Şenlendirici ağustos ayında art arda konser verecek. Hüsnü Şenlendirici, 5 Ağustos Salı akşamı Dikili Baby Beach’de, 6 Ağustos Çarşamba akşamı Kuşadası Hayal Kahvesi’nde, 7 Ağustos Perşembe akşamı da Bodrum’da Mandalin sahnesinde müzikseverlerle bir araya gelecek. Dört gün art arda sevenleriyle buluşacak olan Hüsnü Şenlendirici 8 Ağustos Cuma akşamı da Marmaris Budha sahnesinde konser verecek. Şenlendirici’ye kanunda Aytaç Doğan, gitarda İlter Kurcala, bas gitarda Emrah Günaydın, bağlamada Mustafa İpekçioğlu, klavyede Ozan Sarıboğa, perküsyonda Ömer Arslan ve davulda da Onur Söylenir eşlik edecek. düşmanlığıyla suçlanıyoruz. Oysa bu, bizim kimliklerimizin antitezi. Savaşın dehşet ve acı verici sonuçlarından ne denli nefret ediyorsak, Yahudi düşmanlığından da o ölçüde nefret ediyoruz.” Her türlü şiddet eylemine ve bunlar sonucunda insanlığın çektiği acılara din, etnik köken ve sınırlara bakmaksızın karşı çıkan birisi olarak yetiştirildiğini söyleyen Bardem, “Bu çatışmalarda çok sayıda masum Filistinli anne çocuğunu kaybetti. Aynı acıyı İsrailli anneler de paylaşıyor. Her iki tarafta da yaşanan böylesine büyük bir acıyı meşru kılacak bir siyasal gerekçe olamaz” dedi. Bu karmaşık çatışma içindeki liderlerin, BM Genel Sekreteri Ban Kimun’un “Şiddet insanlık adına durmalı” çağrısına kulak vermelerini umduğunu vurgulayan Bardem, “Bölgedeki Filistinliler ve İsrailliler, hem kendileri hem de masum çocuklarının yakın gelecekte barış içinde birlikte yaşayabilmeleri için güvenliklerinin sağlanmasını, haklarının tanınmasını hak ediyor. Gelecek kuşaklar ancak böyle umut taşıyabilir, birbirlerini bağışlayabilir ve birbirlerine merhamet duyabilir. Hepimiz için barışa giden en kısa yol bu” dedi. İspanyol oyuncu ilk olarak El Diario gazetesinin sitesinde yayımladığı açık mektubunda, İsrail’in saldırısını açıkça ‘soykırım’ diye niteleyip Batılı ülkelerin suskunluğundan utanç duyduğunu belirtmişti. Ardından, aralarında oyuncu eşi Penelope Cruz ve yönetmen Pedro Almodovar’ın da bulunduğu pek çok İspanyol sanatçıyla birlikte barış çağrısı yapan bir başka mektuba imza atmıştı. 12. KADIKÖY BELEDİYESİ TİYATRO FESTİVALİ ‘Deli’ bir oyun Kültür Servisi 12. Kadıköy Belediyesi Tiyatro Festivali, 416 Ağustos tarihleri arasında Selamiçeşme Özgürlük Parkı’nda gerçekleştirilecek. 13 gün sürecek festivalde seyirciler oyunları açık havada ücretsiz olarak izleme olanağı bulacaklar. Festivalin açılışı 4 Ağustos’ta Enis Fosforoğlu’nun “Deli” adlı oyunuyla başlayacak. Festivalin kapanış oyunu ise 16 Ağustos Cumartesi İstanbul Halk Tiyatrosu’nun “İhtiyar Balıkçı ve Deniz” olacak. Tiyatro Festivali’nin programında ayrıca; 5 Ağustos’ta Duru Tiyatro “Şahane Düğün”, 6 Ağustos’ta Süheyl&Behzat Uygur Tiyatrosu “Dünya’nın Sonu.Net”, 7 Ağustos’ta Moda Sanat Tiyatrosu “Korkudan Korkmak”, 8 Ağustos’ta Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu “Babam 9 Doğurdu”, 9 Ağustos’ta Samsun Sanat Tiyatrosu “Şu Çılgın Türkler”, 11 Ağustos’ta Nâzım Oyuncuları “Hasretinden Prangalar Eskittim”, 12 Ağustos’ta Tiyatro İstanbul “Mutfak Cadıları”, 13 Ağustos’ta Dostlar Tiyatrosu “Yaşamaya Dair”, 14 Ağustos’ta Tiyatro Akla Kara “Arsız Davet”, 15 Ağustos’ta Sadri Alışık Tiyatrosu “Ayrılık” oyunları bulunuyor. Kodak’ta Selüloid operasyonu Kültür Servisi Quentin Tarantino, Jeffrey Abrams, Christopher Nolan ve Judd Apatow’un da aralarında bulunduğu dünyaca tanınan birçok yönetmen, selüloid film üreten son Kodak fabrikasını kurtarmaya çalışıyor. Filmlerin dijital çekilmeye başlanmasının ardından selüloid film satışı 2006’dan bugüne yüzde 96 azaldı. Selüloid filmi kurtarmak için harekete geçen yönetmenler, birlikte çalıştıkları Hollywood stüdyolarına uzun süreli anlaşmalarla selüloid siparişi verdirerek fabrikanın faaliyetini devam ettirmeyi planlıyorlar. Ninja Kaplumbağalar film afişinin 11 Eylül saldırılarını çağrıştırması tepki uyandırdı Ninjalar’da 11 Eylül krizi Kültür Servisi Paramount Pictures film şirketi, Avustralya’da 11 Eylül’de gösterime girecek olan yeni Ninja Kaplumbağalar filminin posterinin, El Kaide’nin 11 Eylül 2001’deki terörist saldırılarına çağrışım yapması nedeniyle özür diledi ve posteri kaldırdı. Posterde, filmin Avustralya’daki gösterim tarihi olan 11 Eylül yazıyor ve bu yazının üstünde de New York’ta infilak eden bir gökdelenden aşağıya atlayan Ninja Kaplumbağaları görülüyordu. İnternet üzerinden gelen sert eleştiriler karşısında, Paramount Pictures, posterin görüntülerini Twitter ve Facebook hesaplarından silmek zorunda kaldı. Film şirketinin Avustralya yetkilileri, posterdeki görüntü ile 11 Eylül tarihini bir araya getirmenin bir hata olduğunu kabul ettiklerini açıkladılar. Megan Fox’un da oynadığı ve Leonardo karakterini Johnny Knoxville’in seslendirdiği yeni film ABD sinemalarında 8 Ağustos’ta, Birleşik Krallık sinemalarında da 17 Ekim’den sonra gösterime girecek.