Catalog

14 KASIM 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Doğayı katlederek, savaşarak Tunceli kalkınmaz u TÜRKONFED Tunceli’nin ekonomik olarak kurtuluşu mümkün mü, diye yola çıktı. Çıkan sonuç şu: Barış süreci nihayete ermeden, doğaya saygılı yatırım yapılmadan ilin kalkınması mümkün değil. ŞEHRİBAN KIRAÇ Meral Eredenk Kurdaş İbrahim Turhan Güler Sabancı Haluk Dinçer Sabancı: Yarattığımız değeri paylaşıyoruz Ekonomi Servisi Sabancı Holding ve Aviva’nın iştiraki olan Avivasa Emeklilik’in borsada işlem görmeye başladı. Bununla birlikte Borsa İstanbul’daki (BIST) Sabancı Grubu şirketlerinin sayını 12’ye ulaşırken, bu şirketler BIST’in 585 milyar lira olan piyasa değerinin yüzde 12’sini oluşturdu. Avivasa için BIST’te düzenlenen gong töreninde bir konuşma yapan Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, büyüyen grup şirketlerini halka açmaya devam edeceklerini vurgulayarak sermayenin tabana yayılmasının öneminin altını çizdi. Sabancı, “Borsa İstanbul’un yüzde 12’si Sabancı Topluluğu şirketlerinden oluşuyor. Yarattığımız değeri paylaşıyoruz. Sektörünün öncüsü AvivaSA, 2014’ün en büyük halka arzı oldu” dedi. AvivaSA Emeklilik ve Hayat Üst Yöneticisi (CEO) Meral Eredenk Kurdaş, “AvivaSA, bu dönemde Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi başladıktan sonra halka arz olan ilk emeklilik ve hayat sigortası şirketi olmakla kalmadı, aynı zamanda 330.8 milyon TL halka arz büyüklüğü ile son bir yılın en büyük halka arzı oldu. Şirketimizin değeri 1.68 milyar TL olarak gerçekleşti. AvivaSA payları için gelen talebin toplam arzın 2.8 katı olmasından büyük mutluluk duyuyoruz” diye konuştu. Sermayesi 35.8 milyon lira olan Avivasa’nın yüzde 19.7’si halka açıldı ve halka arz 330.8 milyon lira büyüklük ile 2014’ün en büyük arzı oldu. ‘Yasa 10 kez değişti ölümler değişmedi’ İstanbul Haber Servisi Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından önceki gün açıklanan “İş Güvenliği” paketine emek ve meslek örgütleri tepki gösterdi. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, iş güvenliği paketinin ülkemizde yaşanmakta olan iş cinayetlerini engellemekle uzaktan yakından ilgisi olmadığını vurgulayarak “Bu paket denetim işini özelleştiren piyasacı bir pakettir. Bu paket sadece sorumluların sorumluluklarını örtme paketidir. AKP iktidarı tarafından uygulamaya konulan yönetmelikler en az 10 kez değiştirildi” dedi. DİSK, KESK, TMMOB ve TTB yöneticileri DİSK Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi. KESK Eş Genel Başkanı Şaziye Köse, Kani Beko ve İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Selçuk Erez’in de katıldığı toplantıda TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, örgütler adına ortak açıklama yaptı. Soğancı, işçi sağlığı ve güvenliği için “önce insan, önce sağlık, önce iş güvenliği” anlayışı taşımayan hiçbir düzenlemenin sorunlara çözüm getirmeyeceğini bundan öncekiler gibi sadece kağıt üzerinde kalacağını vurguladı. Soğancı, “AKP iktidarı ve geçmişten bugüne bu konularda rol üstlenenlerin hiç biri masum değildir. Erdoğan ve Davutoğlu sorumluluğu sadece işverenlere yıkamaz” diye konuştu. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Tunceli Sanayici ve Girişimcileri Derneği (TUSGİD) ve Fırat Kalkınma Ajansı’nın birlikte hazırladığı “Bölgesel Kalkınmada Yerel Dinamikler: Tunceli Modeli ve 2013 Senaryoları” raporuna göre Tunceli’nin ekonomik gelişmişliği ile Türkiye arasında büyük uçurum var. Türkiye’de kişi başına 10 bin dolar düşerken Tunceli’deki rakam 7 bin dolara kadar düşüyor. Rapora göre Dersim Tertelesi olarak bilinen 1938 olayları, Tunceli’de yaşayanlarda etkileri silinmemiş izler bıraktı. 90’lı yıllarda yaşanan köy boşaltmaları nedeniyle de ildeki nüfus yarı yarı ya göç etmek durumunda Süleyman Onatça kaldı. Raporda, Tunceli ekonomisinin gelişimindeki en büyük engel yüzde 70 ile barış ve huzur ortamının sağlanmaması olarak gösterilirken, Tunceli’de bütçe harcamalarının yarısından fazlası savunma hizmetleri, kamu düzeni ve güvenliğe ayrılıyor. Doç. Dr. Ümit İzmen’in hazırladığı raporunda şu tespitlere yer verildi: l Tarihsel olarak bölgeye dönük izlenen islah etme politikaları, halk ile merkezi yönetimleri karşı karışıya getirmiştir. l İlin ekonomisi ve yatırımları savunma ve kamuya dayanıyor. l 2002 ile 2013’e kadarki 10 yıllık sürede Tunceli’de sadece 20 tane şirket kuruldu. Son 3 yılda kurulan şirket sayısı sürekli geriledi. l Tunceli’nin merkezi yönetim bütçe harcamalarından aldığı pay binde 3 civarındadır. Tunceli’de bütçe harcamalarının yarısından fazlası savunma hizmetleri, kamu düzeni ve güvenliğe ayrılıyor. l Bölgeler arasındaki Grafik: EYLEM ZOR ‘Dersim’ demek ‘çözüm’ demek TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça, “Biz Tunceli’mize ‘Dersim’ deme kararı aldık. Çünkü biliyoruz ki Dersim demek ‘Çözümden yanayım, barıştan yanayım’ demektir” açıklamasını yaptı. Onatça raporun tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, barış, huzur ve demokrasi olmadan yatırım, gelişme, kalkınma ve hatta yaşamdan bahsedilemeyeceğini vurguladı. Onatça, “Tunceli şimdiye kadar yapılan çalışmalarda esas olarak siyasi bağlam içerisinde ele alınmış, ekonomisi ikincil planda kalmış” diye konuştu. Tunceli’nin kalkınmasına yönelik önerilerin sıralandığı raporda, “HES projeleri için karar verilirken, bölgenin turizm eksenli gelişme potansiyeli, doğal yapı, milli parklar ve kültürel değerler üzerindeki etkileri ve bölgede yarattığı hassasiyet mutlaka göz önüne alınmalıdır” denildi. Raporda, ayrıca köylere geri dönüşlerin, etkin sonuç üretecek yöntemlerle teşvik edilmesi gerektiği belirtildi. Rapora göre, kurumsal kapasite yeşil ekonomi modelini destekleyebilecek biçimde güçlendirilmeli. Doğa turizmine dönük çalışmalar yapılmalı. gelişmişlik düzeyini ortadan kaldırmak için uygulanan teşvik sisteminden Tunceli neredeyse hiç pay alamıyor. Gelen yatırımlar ise istihdam yaratmıyor. l Son 5 yılda ildeki eko nomik koşulların daha kötü olduğunu dile getirenlerin oranı yüzde 34 olurken, yüzde 31’lik oran da istihdamın kötüye gittiğini ifade ediyor. l Tunceli modelinin ba şarısını sağlayacak olan koşulların başında yerel aktörlerin kendi içlerindeki uyumun sağlanması ve ardından yerelin tercihleri ile ulusal politikaların uyumlulaştırılması gelmektedir. 2.22 milyar dolar açık Ekonomi Servi si Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre cari işlemler açığı bir önceki yılın OcakEylül dönemine göre 18.3 milyar dolar azalarak 30.86 milyar dolara geriledi. TCMB açıklamasında, “Bu gerilemede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 15.45 milyar dolar azalarak 45.17 milyar dolara düşmesi, net hizmet gelirlerinin 2.21 milyar dolar artarak 20.13 milyar dolara yükselmesi ve birincil gelir açığının 802 milyon dolar azalarak 6.63 milyar dolara gerilemesi etkili olmuştur” denildi. Gözleri işçinin parasında u Kazanılmış hakları ödenmeyen kamudaki taşeron işçilerin devletten alacakları 1.5 milyar lirayı aşarken hükümetin söz konusu işçileri ancak haklarından vazgeçirerek kadroya almaya zorladığı ortaya çıktı. MUSTAFA ÇAKIR Ekonomi Servisi Yıldız Holding Mali İşler Başkanı Cem Karakaş, önceki gece itibarıyla United Biscuits’in resmi olarak Yıldız Holding’in bünyesine katıldığını söyledi. Holding’den yapılan açıklamaya göre, Holding’in, 3 Kasım 2014’te İngiliz bisküvi ve atıştırmalık şirketi United Biscuits’i satın almak için PAI ve Blackstone ile imzaladığı anlaşma, 9 günlük gibi bir sürede hisse bedelinin defaten ödenmesi ile sonuçlandı. Böylece Yıldız Holding dünyanın en büyük üçüncü şirketi olacak. Öte yandan piyasa kaynakları Yıldız Holding’in United Biscuits’i satın alma işleminde bedelin 3.3 milyar dolar olduğunu belirtti. United Biscuits Yıldız’a katıldı Yabancı yatırımcıya kıyak Bakanlığın çalışmasına göre, yabancıların istihdamı için de yasa tasarısı hazırlandı. Buna göre, çalışma izni muafiyet belgeleri ikamet izni yerine geçecek. Mevsimlik tarım işlerinde çalışma izin muafiyeti ile çalışma olanağı getirilecek. Süresiz çalışma izni sahipleri, seçmeseçilme, kamu görevine girme, askerlik yapma gibi yükümlülükler dışında Türk vatandaşı ile aynı haklara sahip olarak Türkiye’de kalabilecek. Önemli yatırım yapan yabancılara ilk başvuruda 5 yıla kadar, sonrasında süresiz çalışma izni verilebilecek. Meslek odası devre dışı: Ulusal projelerde çalışacak mühendis unvanlı yabancılar ile Türkiye’de geçici süreli çalışma izni ile çalışan mimar ve mühendislerin YÖK tarafından tanınan bir üniversiteden mezun olmaları yeterli sayılacak. Borçlu BağKur’luya durdurma: Bakanlığın çalışmasında sosyal güvenlik alanında kısa... kısa... 4 Oyak Otomotiv ve Çimento grubu başkanı Celal Çağlar, “Otomobilde 23 yıl içinde Nissan yatırımı için ciddi bir şans olabileceğini düşünüyorum” dedi. Çağlar, Oyak Grubu’nun Renault ile yürüttüğü ortaklığın yanı sıra, Japon Nissan ile de Türkiye’de üretim yapmak istediklerini, 23 yıl içinde özellikle Nissan yatırımı için ciddi bir şans olabileceğini söyledi. 4 IMF, küresel ekonomide özellikle Avro Bölgesi ve Japonya için durumun daha da kötüleştiğine işaret etti. IMF, ayrıca yaşanan jeopolitik gerginliklerin artabileceğini vurguladı. 4 Warren Buffett, dünyaca ünlü pil şirketi Duracell’i satın alıyor. Buffett’ın şirketi Berkshire Hathaway’in şirketi 1.8 milyar dolar nakit ve toplamda 4.7 milyar dolarlık hisse alımını kapsayan bir anlaşma karşılığında Procter & Gamble’dan satın alacak. 4 Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü, OcakEkim döneminde 203 ülkeye yaklaşık 16 milyar dolarlık ihracat yaptı. Sektörün ihracatı, söz konusu dönemde geçen yıla göre yüzde 11.2 arttı. ANKARA Hükümetin taşeron işçiler dahil çalışma yaşamında yapmak istediği geniş çaplı değişiklikler ortaya çıktı. Açtıkları davaları kazandıkları halde kadroya alınmayan, kazanılmış hakları da ödenmeyen kamudaki taşeron işçilerin devletten alacakları 1.5 milyar lirayı aştı. Taşeron işçilerin yanı sıra yabancı istihdamı, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim hesabı değişikliği, banka sandıkları konularında da değişikliğe hazırlanan hüküTaşeron met, taşeron işçileri ancak haklarından vazgeçmeişçileri davayı leri halinde kadroya almaya hazırlanıyor. kazandıkları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Çalışma halde tazminatları Hayatı ile İlgili Düzenlemeler” adıylageniş bir çaalamıyorlar. lışma yaptı. Hükümet kamudaki taşeron işçileri açtıkları muvazaa yani “hileli sözPrim leşme” davalarını kazandıkları halde yıllardır kadroya almıyor. Geçtutarı artacak mişe yönelik alacaklarını da ödeDevlet tarafından karşımiyor. İhtiyaç fazlası olan taşeyapılacak değişikliklere de yer verillanan Genel Sağlık Sigortası di. Buna göre esnaf ve Tarım Bağron işçiler tazminatları ödenerek prim düzeyinin değiştirilmesi de Kur sigortalılarından 12 ay ve daha işten çıkarılacak. Hesaba göhedefleniyor. Bakanlığın çalışma fazla süre prim borcu bulunanlare, mahkemelerden Karayolların sigortalılıklarının durdurulma sına göre, 2012 yılında ödeme gücü rı Genel Müdürlüğü’nde işçiolmayan kişiler için yaklaşık 5.8 milyar sı, borçlarının silinmesi ve daha lira sağlık harcaması yapıldı. Fakat kar lerin lehine 5 bin 796 muvasonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından istenilmesi halin şılığında SGK’ye yalnızca 3.5 milyar TL zaa kararı çıktı. Bunun mali boyutu 816 milyon 783 bin de durdurulan sigortalılık sürele prim aktarıldı. Ödeme gücü olmayanrinin yeniden faaliyete geçmesi ların primlerinin, bu kapsamda yer alan lira. Sağlık Bakanlığı’nda işkişi sayısının 3’e bölünmesi suretiyamaçlanıyor. çilerin açtıkları davalar sonuÇalışmaya göre toplam Bağ le bulunan kişi sayısına göre alındığına cunda 70 muvazaa kararı çıkKur sigortalı sayısı 2.9 milyon işaret edilen çalışmada, “Bunun yetı. Mali boyutu 1 milyon 200 ken, 12 ay ve üzerinde borcu bu rine aile katsayısının kullanılması bin lira. Türkiye Taşkömüile 2.5 milyon kişi yerine 3 milyon lunan BağKur’lu sayısı 1 milyon rü Kurumu’nda 2 bin 53 muva660 bin 199 kişi için prim alın346 bin 108 kişi. ması sağlanacak ve böylelikle zaa kararı karşılığında ortaya çıBakanlığın çalışmasında, 17 bankişi başına alınan prim tukan mali tablo 719 milyon lira. ka sandığının devrine ilişkin süretarı 45 TL’den 64 TL’ye Eti Maden’de 160 muvazaa kararı nin 2015 Mayıs ayında dolduğuna yükselmiş olacakdikkat çekiliyor. alındı. Mali boyutu 20 milyon lira. tır” denildi. Erkekler işsiz kaldı, kadınlar eve baktı Ekonomi Servisi Yıllık 2.5 milyon adete yakın gömlek üretimi yapan Bilsar, yeni mağaza konsepti Bil’shirt ile showroom mağazacılığa adım atıyor. Bilsar Yönetim Kurulu Başkanı Selman Bilal, Çorum’daki fabrikalarında geçen yıl 2 milyon 300 binin üzerinde gömlek ürettiklerini belirterek, bu yıl bu sayıyı yüzde 13’lük artışla 2 milyon 387 bin adede çıkaracaklarını ifade etti. Fabrikalarında 950 kişinin çalıştığını bunların yüzde 90’ının kadın olduğunu anlatan Bilal, “Kriz dönemlerinde birçok erkek işsiz kaldı. Biz kriz dönemlerinde dahi işçi çıkarmadık. Erkekler işsiz kalınca bizde çalışan kadınlar evin geçimini de üstlendi” dedi. Geçen yıl Hindistan’da Hintli bir ortakla üretim fabrikası kurduklarını burada üretilen gömleklerin şu anda sadece Hindistan pazarında satıldığını yakın zamanda ihracata da başlayacaklarını da söyledi. Üretimlerinin yüzde 70 erkek, yüzde 30 kadın olduğuna işaret eden Bilal, geçen yıl 34 milyon doların üzerinde olan ihracatlarını bu yıl 36 milyon dolara çıkaracaklarını yurtiçi satış ciroları da 164 milyon TL’den 183 milyon TL’ye yükselteceklerini aktardı. Şu anda Türkiye’de 20 mağazalarının bulunduğunu belirten Bilal, “Bilstore’dan sonra Bilsar’ın yeni konsept markası Bil’shirt olacak. Bilsar’ın, yönettiği 5 ayrı konsept markası bu mağazalarda olacak” dedi. Memura ilk görev yerinde 3 yıl şartı MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Hükümet memurlarla ilgili kapsamlı mevzuat değişikliğine hazırlanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışmaya göre, memurlara ilk görev yerlerinde en az 3 yıllık zorunlu çalışma süresi getirilecek. Uzmanlık, müfettişlik ve kaymakamlık gibi kariyer mesleklere atanan personelin KPSS puanını kullanarak başka kariyer mesleklere atanmasına sınırlama getiriliyor. Buna göre kariyer mesleğe atananlar ancak bir kez başka bir kariyer mesleğe geçebilecek. Mevzuata göre memur yeniden KPSS’ye girerek kurum veya il değişikliği yapabiliyor. Bu düzenleme ile çalışan bir devlet memuru KPSS ile aynı unvanlı kadroyu değil ancak bir üst ünvanlı kadroyu kazanmak kaydı ile diğer kurumlara atanabilecek. Kamu kurumlarında üniversite mezunu olup memurlarla benzeri işler yapan yaklaşık 23 bin işçi statüsündeki personelin de kurumlarında memur kadrolarına geçirilmesi hedefleniyor. Bazı personelin ücretlerinde düşüşler olabilecek. Ayrıca emekli ikramiyeleri kıdem tazminatı tutarına göre daha düşük olacak. Disiplin affı ve cezaların etkinleştirilmesi üzerinde de çalışılıyor. Çalışmaya göre, uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, memurluktan çıkarma disiplin cezaları “aylıktan kesme”, “geçici süreli uzaklaştırma”, “görevden çıkarma cezası” olarak yeniden düzenlenecek. Mondelez’den 24 milyon dolar yatırım Ekonomi Servisi Dünyanın önde gelen çikolata, bisküvi, sakız ve şekerleme şirketi Mondelez International bugün Gebze Fabrikasına kapasite artırımı için 24 milyon dolar yatırım yapacağını açıkladı. Söz konusu yatırım, şirketin küresel şekerleme işinin büyümesine katkı sağlayacak. First, Falım, Şıpsevdi, Kent, Olips, Missbon, Jelibon, Tofita ve Topitop markalarının üreticisi Mondelez’in yeni yatırım ile fabrikaya üretimden paketlemeye kadar uzanan yeni bir hat eklenecek ve böylelikle fabrikanın üretim kapasitesi yüzde 20 artacak. Yeni üretim hattı 2015’in sonunda üretime geçecek.