Catalog

SAYFA CUMHURİYET 16 AĞUSTOS 2012 PERŞEMBE ekonomi@cumhuriyet.com.tr 16 AĞUSTOS 2012 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ EKONOMİ 11 topraklarında yaşanan kanlı çatışmalar, hesaplaşmaların, bizim ülkelerimize de yansıyan öylesine boyutlu travması var ki; benim ülkemde, AB üyesi Yunanistan’da çok yakın bir gelecekte, biz Yunan vatandaşları olarak, YunanTürkArnavut kökenliler ya da MüslümanOrtodoksKatolik olarak birbirimizi kesip biçmeye başlayabiliriz...” Parçalanmış Tito Yugoslavyası’nın bugün ayrı ayrı devletçikler olan ülkeciklerine yönelik hemşeri derneklerinden bugünlerde arka arkaya duyurular, çağrılar geliyor. Aynı dernekler çatısında buluşmuş, Türkiye vatandaşlığını seçmiş göçmenler, akrabalarına, soydaşlarına yardım olmak üzere bayram turlarına, sadakadan öteye gidemeyen yardım paketleri oluşturmaya çağrılıyorlar. Fatih’te yaşayan bir İstanbullu olarak artık medyatik ve tanıdık olmuş Somali, Myanmar Müslümanlarının yanı sıra adlarını bile duymadığım birçok yoksul Müslüman halkına yardım kampanyalarında cemaatler yarışı, kocaman afişler olarak hep karşımızda; onları her gün otobüsten geçerken bir bir okumaya çalışırken de, IMF’nin Türkiye temsilcisinin ülkemiz siyasal iktidarına önerisi hiç aklımdan çıkmıyor, hep kulağımda: Üstat Türkiye ve Erdoğan’ın tabii Davutoğlu ile birlikte İslam dünyası içindeki manevi liderlik yükselişi için, İslam dünyasına yönelik dünya savaşları sonrası ABD’nin yaptığı Marshall yardımları benzeri projeler öneriyordu.. Önerinin ciddi ciddi yapılışına patlamış: “Başbakan Erdoğan, Cumhurbaşkanı, Dışişleri Bakan’ı eşliğinde Balkanlar’daki devletçiklerde sık sık yapılan, Kızılay paketi dağıtımı, Kuran kursları kampanyaları, cami onarımları gibi mi??deyivermiştim. Yanıtı hızla “Daha yaratıcı projeler üretebilirsiniz” olmuştu. Batı medyası ile ortak Antalya toplantımızdan ay geçmemişti ki, Somali seferi, herhalde daha yaratıcı, büyük bir proje olarak gündemimize girmişti. Eşlerinin gözyaşları ile taçlandırılan Myanmar seferi üzerine medyamızda yeterince polemik yaşandı. Müslümanlar din, cennete gitme adına birbirlerini insanlık dışı öfke, vahşetle boğazlarlarken, yaşamları kanlı mezhepler çatışmalarında karabasana dönüşmüşken açlık, sefalet, cehalet sonu gelmeyen bir dibe vuruşu gösterirken yeni dünya sömürü düzeni, emperyal çarklar adına stratejik ortaklıklar gündemde iken ne anlam taşıyordur? İçime oturan arabesk bir çelişki, ikilemle noktalayalım. Başbakanımız her Suriye çıkışında Esad’ın defterinin dürülmesinin gerekliliğini anımsatırken Bayan Erdoğan, Bayan Esad’ı ne kadar çok sevmiş olduğunu belirterek çocukları ile ülkemize sığınmasını önerdiğini, içten davetine yanıt bile alamadığını söylüyor. Depreme dayanıksız binaların çoğu ‘zorunlu deprem sigortası’ ile tanışamadı Allah’a emanet Google’da en çok Bodrum ve Kos arandı Ekonomi Servisi Ramazan tatili için Google’da en çok Türkiye’den Bodrum, yurt dışı için ise Kos Adası arandı. Google’da Ramazan boyunca yapılan aramalarda en çok aranan tatil destinasyonları belli oldu. Bu yıl en fazla arama yapılan yurtdışı destinasyonları Kos Adası, Dubrovnik ve Mykanos olurken, yurtiçinde ise Bodrum, Antalya ve Çeşme birinciliği elde etti. Google Arama Trendleri’ne göre toplam 4 gün sürecek Ramazan Bayramı için tatil planlarının temmuz sonlarından itibaren yapılmaya başlandığı görülüyor. Tatil ile ilgili aramalar Ramazan’ın birinci haftasından itibaren başlayarak giderek artış göstererek, 4’üncü hafta içinde en yüksek noktaya ulaştı. Bu süre içinde, yurt dışı tatil planı yapanlar, tatil süresinin kısa olması nedeniyle Türkiye’ye yakın noktaları seçti. Ekonomi Servisi Bulunduğu coğrafya itibarıyla deprem, sel, toprak kayması gibi doğal afetlerin sık yaşandığı Türkiye’de, 16 milyon hanede yaşayan yurttaşlar malesef doğal afetlere karşı hazırlıklı değil. Türkiye’de sigorta bilincinin geliştirilmesi gerektiğini belirten Anadolu Sigorta Genel Müdürü Musa Ülken, 10 milyon mülk sahibiyle 6 milyon 375 bin kiracının herhangi bir doğal afet ya da sosyal olay karşısında yılların birikimiyle elde ettikleri varlıklarını yitirmemesi için deprem sigortasının yanı sıra konut sigortası da yaptırması gerektiğini söyledi. Ülken, Türkiye’de bulunan 16.4 milyon konuttan yaklaşık 3.9 milyonunun zorunlu deprem sigortasıyla depreme karşı, yaklaşık 2.2 milyonunun da konut poliçesiyle yangın, infilak, sel, fırtına, hırsızlık gibi çeşitli risklere kar Tarım dışında işsizlik yüzde 11.2’de kaldı Yoksul, 917 lira ile mucizeler yaratıyor! Ekonomi Servisi Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2011 hanehalkı bütçe araştırması sonuçlarına göre, halkın en fakir yüzde 20’sinin en zengin hanehalkı ayda 917 lira harcamayla bir güzel geçiniyor. 551vekil.com’da yer alan hesaba göre, bu hane halkı aylık 285 lira 19 kuruş konut ve kira, 283 lira 35 kuruş gıda ve alkolsüz içecek, 6 lira 42 kuruş eğitim hizmeti, 49 lira 52 kuruş ev eşyası, 19 lira 26 kuruş sağlık, 77 lira 95 kuruş ulaştırma, 29 lira 34 kuruş haberleşme, 24 lira 76 kuruş çeşitli mal ve hizmet harcaması yapıyor. Yine de parası bitmiyor. 49 lira 52 kuruş alkollü içecek ve sigara parası harcıyor, 39 lira 43 kuruşa giyinip ayakkabı dahil kuşanıyor, 39 lira 43 kuruş otel, lokanta, pastane parası ödüyor, 11 lira 92 kuruş harcayarak da kültür ve eğlencesinden taviz vermiyor. İslama Uygunmuş(!) İnanmış Müslümanlar için gıda maddelerinin üzerine “İslama uygun kesim yapılmıştır” uyarısının bir anlamı var elbet. Ama Suriye’den, iktidarlarımızın desteklediği diktatör Esad’ı devirecek siyasi muhalefet, direnişçi mezhep grubunun görüntülü bir eylemine ilişkin açıklamalarına, tüylerim diken diken takılıp kaldım. Silahlı direnişçiler ele geçirdikleri bir binanın en üst katında silahlı tetikçi olduğunu ilan ettikleri Esad yanlısı kişileri sorgusuz sualsiz o an damdan aşağı atarak şeriat hukukuna göre infaz yaptıklarını söylüyordu. Yetmiyor cesetlerin başında biriken kendinden geçmiş, ayin yaparcasına öfkelerini kusan kalabalıkların görüntüsü eşliğinde, infaz edilenlerin İslami kurallara uyularak gömüldükleri duyuruluyordu. En son ahlak dininin, Kuran’ın kurallarının, din bilgimizin eksikliğine karşın mezhepler, aşiretler üzerinden bu cinnet haline kapılmış, gadarlıkta insanlıktan çıkmış hallerde sınır tanımadan cinayet işleyenlere cennette yer vaat etmediğini bilecek ortak aklımız var neyse ki. Sözde uygarlık çağında da bu vahşet tırmanışına İslam dininden icazet olamayacağına göre bu kitlesel, yaygınlaşan vahşetin, katilamların nedenlerini, bizi de bataklığa çekmekte olan boyutunu da gözeterek öncelikli, acil SOS boyutunda çok daha yaşamsal tehdit olarak sorgulamak, akılımızla çözüm üretmek zorundayız. Yunanistan’dan gelen doğal olarak şöyle bir verilip unutulan taze haberle de bağlantısını kurmamızda yarar olabilir. Malum oralarda da büyük bir ekonomik krizin yükünü çeken çaresiz halkın pusulasını şaşırmış olarak oraya buraya boşa öfkesini kusması, patlaması eylemleri var. Tırmanan ilkel boyut kazanan Yunan milliyetçi siyasi akım hareketleri en son Yunanistan’a değişik tarihlerde sığınmış yabancılara öfkelerini kustular. Sokaklarda yabancı avı, saldırıları yaşandı. ??? Yunanistan ekonomik krizi öncesi İstanbul’da yapılan Balkan Felsefeciler Birliği kongresinde Yunan Felsefe Birliği başkanı kadın profesörün adını çoktan unuttum, söyledikleri belleğime kazılı... “Yeni dünya düzenin tek kutuplu çarklarının işleyişinde, insan hakları, demokrasi, evrensel hukuk düzenine yönelik öylesine kavram, algılama kargaşası yaratıldı ki aynı ülkede birlikte yaşayan insanlar özgürlük sınırlarının ayrımcılık sınırlarına kaydırılması yoluyla birbirlerinden öylesine koparılıp kutuplaştırıldı ki, Yugoslavya ? Türkiye’de yaklaşık 10 milyon mülk sahibiyle 6 milyon 375 bin kiracının oturduğu konutların sadece 3.9 milyon adedinde zorunlu deprem, 2.2 milyon adedinde de konut sigortası bulunuyor. DASK’lı konutların yüzde 56’sı 1999 depreminden sonra inşa edildi. şı önlem aldığını aktardı. Ülken, Türkiye’de yaşanan her doğal afet sonrasında binaların güvence altına alınması öne çıkarken, milyonlarca hanenin eşyalarını kaybetmeleri nedeniyle uğrayacakları maddi kaybın ikinci planda kaldığına işaret etti. Zorunlu deprem sigortasının ödemelerinin kentlere ve binanın yapısına göre değiştiğini dile getiren Ülken, “Örneğin, 100 metrekare büyüklüğünde çelik betonarme bir yapı 64 bin lira sigorta bedeliyle güvence altına alınıyor. Bu güvence için vatandaşların ödeyeceği tutar İstanbul Bakırköy, Kadıköy, Ümraniye gibi semtlerde yılda sadece yaklaşık 155 lirayla sınırlı. Diğer bir deyişle İstanbul’da ayda 13 lira ücretle konut, deprem ris kine karşı güvence altına alınabiliyor. Aynı özelliklere sahip Ankara Çankaya, Etimesgut veya Keçiören’deki konutlar ise yılda yaklaşık 45 lira, İzmir Karşıyaka, Bergama, Buca, Menderes’teki konutlarla, Kocaeli Gölcük, Van Erciş’teki konutlar için yılda yaklaşık 150 lira ödenmesi yetiyor. Tekirdağ Merkez’de ikameti bulunanların depremin mülküne vereceği zararı bertaraf etmesi için ödemesi gereken tutar da 109 lira” açıklamasını yaptı. ? İşsizlik, Türkiye genelinde mayısta yüzde 8.2 oldu. Buna karşılık mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre, tarım dışı işsizlik yüzde 11.2 olarak hesaplandı. İşsizlik oranı, kentsel alanlarda yüzde 10.1, kırsal yerlerde ise yüzde 4.5 olarak belirlendi. Ekonomi Servisi Türkiye genelinde işsizlik oranı, mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1.2 puan azalarak yüzde 8.2 olarak hesaplandı. Ancak mevsim etkilerinden arındırılmış veriler, tarım dışı işsizliğin Mayıs 2012 döneminde yüzde 11.2 seviyesine tutunduğunu ortaya koydu. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (Betam) hesaplamasına göre, hem toplam işsizlik hem tarım dışı işsizlik yatay seyrediyor. Sanayide istihdam kaybı, hizmetlerde ve inşaatta ise istihdam artışı gözlendi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Araştırması, “2012 Mayıs Dönemi Sonuçları”na göre; L Geçen yıl mayısta 2 milyon 550 bin kişi olan işsiz sayısı, 2012 mayısta 2 milyon 272 bin kişiye geriledi. İşsizlik oranı yüzde 8.2 oldu. Bu oran, 2001’den bu yana görülen en düşük rakam. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bu sonucun tesadüf olmadığını belirtirken daha düşük oranlara ulaşılacağını kaydetti. L İşsizlik Türkiye genelinde düşerken kentsel alanlarda yüzde 10.1, kırsal yerlerde ise yüzde 4.5 oldu. L Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre mayısta nisana göre tarım dışı işgücü 66 bin artarak 20 milyon 961 bine ulaştı. Tarım dışı istihdam ise 71 binlik bir artışla 18 milyon 618 bine çıktı. L Bu gelişmeler sonucunda tarım dışı işsiz sayısı 5 bin azaldı, tarım dışı işsizlik oranı yüzde 11.2 seviyesinde kaldı. Tarım dışı işsizlik oranı, Aralık 2011’den beri yatay seyrediyor. Betam, bu seyrin devam etmesini beklediğini vurguladı. 18 Ağustos’ta zorunlu olacak Zorunlu deprem sigort yaptırılması gereken bin ası alar 18 Ağustos itibarıyla Doğa l Afet Sigortaları Kurumu tarafından tes pit edilecek. Bu tespitin yapılmasında diğ er kaynakların yanında, ulusal adres ve ve kent bilgi sistemi ka ritabanı, emlak vergisi yıtları Zorunlu deprem sigort da dikkate alınacak. geçerliliği, bu sigortan asının varlığı ve ın binalar ve bağımsız bö kapsamına giren lümlerle ilgili olarak yaptırılan ve belirtilen tap su ve elektrik abonelik u işlemlerinde, işlemler konut kredisi işlemler inde ve inde kontrol edilecek. Sanayide istihdam Mart 2011’den beri düşüyor Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel verilere göre Mayıs 2012 döneminde istihdam sanayide 20 bin azaldı. Hizmetlerde 34 bin, inşaatta ise 73 bin arttı. Nisan 2012 döneminde de inşaat istihdamı 93 bin artmıştı. İnşaatın tarım dışı istihdamdaki payının küçük olmasına rağmen (yüzde 10) son iki dönemde toplam 150 binin üzerinde istihdam yarattığı hesaplandı. Betam’a göre inşaattaki gelişmeler son iki dönemdir işgücü piyasasını önemli ölçüde etkiliyor. Fırsatçılara dikkat: 35 liraya tatlı olmaz Ekonomi Servisi Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, tatlı, çikolata ve şekerleme gibi ürünleri korsan üretimle piyasaya sürecek fırsatçılara dikkati çekerek, “Ramazan fırsatçılarına dikkat, 35 liraya tatlı olmaz” dedi. Palandöken, yaptığı yazılı açıklamada, Ramazan Bayramının en önemli ikramlarından olan tatlı ve şeker alırken olması gereken fiyatın altında satılan ürünlere şüpheyle yaklaşılması gerektiğini belirtti. Tüketicilerin alacakları ürünlerde albenisi olan ambalajları değil, alışveriş yapacağı esnafı iyi tespit etmesi gerektiğini ifade eden Palandöken, korsan satıcılardan yapılacak her alışverişin kayıtdışı ekonomiyi büyüttüğünün altını çizdi. TZOB: Tarım istihdamın yarısını sırtladı Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar Türkiye genelinde istihdamın 652 bin artarak 25 milyon 282 bine ulaştığını, tarımın bunun yüzde 54’ünü karşıladığını belirtti. Bayraktar, mayısta nisana göre, tarımda 352 bin, hizmetlerde 135 bin, inşaatta 197 bin istihdam artışı yaşanırken, sanayide çalışan sayısının 32 bin azaldığını kaydetti. Bayraktar, ocakta 5 milyon 416 bine inen tarımdaki istihdamın şubatta 5 milyon 427 bin, martta 5 milyon 613 bin, nisanda 6 milyon 11 bin, mayısta ise 6 milyon 363 bine yükseldiğini kaydetti. Şemsi Bayraktar, “İşsizlik son 10 yılın en düşük düzeyi olan yüzde 8.2’ye inmişse, bu tarımdan kaynaklanmıştır. Mayısta tarım dışı işsizlik yüzde 10.4’tür” dedi. Çürük binalar sigortayla tanışmadı ? Türkiye’de zorunlu deprem sigortasına sahip konutların yüzde 56’sı 2000 ve sonrasındaki yıllarda inşa edilmiş binalardan oluşuyor. Zorunlu deprem sigortalılık oranı yüzde 50’ye yaklaşan iller ise daha önce depremden ciddi şekilde etkilenmiş olmalarıyla dikkat çekiyor. Türkiye’de şu an zorunlu deprem sigortasına (ZDS) sahip konut sayısı 3.94 milyon. Bu konutların yüzde 49’u 1’inci derece deprem bölgesinde bulunan konutlardan oluşurken, Ankara ve İstanbul’daki DASK’lı konutlar toplam poliçe sayısının yüzde 40’ını temsil ediyor. İstanbul ve Ankara’da her üç konuttan biri zorunlu deprem sigortasına sahipken, İzmir’de bu oran dörtte bire düşüyor. Enuygun.com’un analizine göre, 1999’da meydana gelen depremlerden en çok etkilenen illerin başında gelen Bolu’da neredeyse her iki evden biri sigortalı. Bolu, yüzde 47’lik ZDS sahiplik oranı ile tüm illeri geride bırakırken, yüzde 43 sahiplik oranı ile Yalova ikinci sırada yer alıyor. Düzce ise yüzde 41,4 sigortalılık oranı ile üçüncü sırada bulunuyor. Yaklaşık her üç evden birinin sigortalı olduğu Muğla, Sakarya, Tekirdağ, İstanbul, Erzincan ve Ankara dışındaki illerin ise ZDS sahiplik oranı yüzde 30’un altında kalıyor. Can ve mal kaybı yaşanan yakın tarihli Van depreminden sonra ildeki sigortalılık oranının yüzde 20’ye yükseldiğini dikkat çeken Enuygun.com baş analisti Betül Sungurlu, “DASK, Doğu Anadolu’da gerçekleşen 125 depremde zarar gören sigortalılar için toplam 111.2 milyon TL ödedi. Kuruluşundan bu yana ödediği hasarın 136 milyon TL olduğu düşünülürse, yaklaşık olarak yüzde 80 oranında özellikle bu bölge DASK’tan faydalanmış görünüyor. Buna rağmen Doğu Anadolu genelinde sigortalılık oranı hâlâ yüzde 17 seviyelerinde bulunuyor” dedi. DİSK: Düşük gösteriliyor ? Umudu olmadığı için son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik yüzde 13.8, işsiz sayısı da 4 milyon 43 bin olarak hesaplandı. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSKAR) verileri değerlendirirken işgücüne katılım oranının yüzde 50.5 olduğuna dikkat çekti ve işsiz sayılmayan, umudunu kesmiş kesimin hesaba katılmaması nedeniyle işsizliğin olduğundan düşük göründüğünü vurguladı. DİSKAR şunları vurguladı: ? Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor. İşsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda Türkiye’de işsizlik olduğundan düşük gösteriliyor. ? AB ülkeleri için 2012’nin birinci çeyreği için işgücüne katılım oranı yüzde 68. Türkiye’de bu dikkate alınsa işsiz sayısı 11 milyon 845 bin, işsizlik oranı yüzde 32 çıkacaktı. ? İşsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik yüzde 8.2 değil, yüzde 13.8, işsiz sayısı da 4 milyon 43 bin. ? Her iki gençten biri kayıt dışı çalışırken, umudu kesik işsizlerle birlikte her 4 gençten biri işsiz konumda. Resmi olarak yüzde 15.9 olan işsizlik, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayan gençler dahil edildiğinde yüzde 25’e ulaşıyor. ? Kadınlar için çalışma yaşamına katılmak son derece zor. İşgücüne katılım oranı kadınlar için yüzde 30.2 düzeyinde. Çalışma çağındaki her üç kadından sadece biri çalışıyor. Betül Sungurlu ?1&( 67$1'$57/$5, '(àòG7ò5'ò/(5 Gò0'ò 6,5$ 'žGž1&(/(5ò1ò='( Accent Blue 36950 * òODQGDNL L[ L $FFHQW %OXH L YH (ODQWUD PRGHOOHULQLQ RUWDODPD \DNóW W¾NHWLPL  OW NP YH &2 VDOóQóPó  JNP DUDVóQGD GHáLgPHNWHGLU $7 $7$ * <XNDUóGD EHOLUWLOHQ IL\DWODU RWRPRELOOHULQ EDgODQJó© IL\DWODUóGóU =RUXQOX WUDILN VLJRUWDVó EHOLUWLOHQ IL\DWODUD GDKLO GHáLOGLU ** %  IDL] VH©HQHNOHUL VDGHFH L[ L YH L[ L©LQ JH©HUOLGLU .UHGL DYDQWDMODUó LOH LOJLOL GHWD\Oó ELOJL YH NRgXOODU +\XQGDL <HWNLOL 6DWóFóODUóQGD K\XQGDLFRPWU IDFHERRNFRPK\XQGDLWXUNL\H WZLWWHUFRPK\XQGDLWXUNL\H C MY B C MY B 7HVW V¾U¾g¾ \DSóQ gLPGL DOóQ ?WH ¸GH\LQ žVWHOLN  D\D YDUDQ YDGH YH %  IDL] VH©HQHNOHUL\OH**