Catalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLÜL 2010 ÇARŞAMBA 16 KÜLTÜR DEFNE GÖLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Suphi Taşhan Adlı Bir Ozan İş Bankası Kültür Yayınları’nın kısa süre önce başlattığı “Kayıp Şairler” dizisinin belki de amacına en uygun yapıtı geçtiğimiz günlerde yayımlandı: Suphi Taşhan’ın Kilometre Taşları. Gerçekten de Suphi Taşhan’ın yaşarken hiç kitabı basılmamış. Şiirleri tek tük dergi sayfalarında kalmış. Anılarını yazan kuşakdaşları onun adından da söz etmişler. Ötesi? Ötesi yok. Çağdaş şiir antolojilerini sırayla elden geçirdim. Memet Fuat, Mehmet H. Doğan, Ataol Behramoğlu, Asım Bezirci-Kemal Özer ve Refik Durbaş-Abdullah Özkan antolojilerinde bu ozanımız yer almamış. Olayı toplumsal tarih içinde düşünürsek, 1940’lı yıllarda yaşayan ozanların iki tür talihsizliği olmuş. Birincisi egemen akım durumuna gelen Garip anlayışının neredeyse tek şiir anlayışı olarak benimsenip, ötekilerin onun gölgesinde kalması. Nâzım Hikmet’in hapiste ve şiirlerinin yasak olması da bunu kolaylaştırıcı bir başka unsur. Öte yandan bu kuşağın üzerinde öyle bir baskı oluşturulmuş ki, kendilerini ortaya koymalarını bırakın, soluk almalarına bile izin verilmemiş. Sürekli tutuklanma, sürgün, hapis, hastalık, yoksulluk... Rıfat Ilgaz’ın yıllar sonra şiirleriyle değil de mizah yazarı olarak yeniden ortaya çıkabilmesi, Ahmed Arif’in kitabının ilk kez 1968’de, Enver Gökçe’ninkinin 1973’te yayımlanabilmesi en sıradan örnekleridir bu kuşağın başına gelenlerin. Suphi Taşhan’ın ilk şiirleri 1940’ta “Ses”, “Yeni Ses” ve “Yeni Edebiyat” dergilerinde yayımlanıyor. Genellikle de Abidin Dino’nun desenleriyle birlikte. İkinci Dünya Savaşı’nın sürdüğü yıllarda özgür ve mutlu toplumlar isteği pek çok başka ozan gibi onun da ana teması. “Yegâne beşeri sistem: Büyük demokrasi Uçsuz bucaksız ve hürriyet kokan büyük demokrasi.” Birkaç şiiriniz mi yayımlandı, gelsin sürgünlük. 1942’de Sıkıyönetimce Niğde’ye sürgüne gönderilir. Geri dönmesi, Ankara Hukuk Fakültesi öğrenimini tamamlaması bir on yılını alacaktır. Belki bu yüzden pek çok arkadaşının tutuklanıp ağır işkenceler gördüğü 1951 tutuklamalarının dışında kalır. Ancak kuşağının kaderi onun peşini bırakmayacaktır: 5 Mayıs 1960 günü Ankara’da, Kızılay Meydanı’nda iktidardaki baskıcı Demokrat Parti yönetimine karşı yapılan gösteriyi başlatmakla suçlanarak üç gün gözaltında tutulur. Bu üç günlük gözaltı sırasında başına neler gelmiş olmalı ki (!) serbest bırakılıp evine döndüğünde ölür. Kuşakdaşlarının anı yazılarında ondan parlak, güçlü bir kişilik olarak söz ediliyor. Bu kuşağı en çok etkilemiş, kendisi de sonradan “kayıp şairler” arasına giren Arif Dino ile günleri ayrı geçmezmiş. Şiirin dünyayı değiştirebileceğine olan inanç, hayatla şiirin ortak neşesi buluşturmuş ikisini: “Mısralarım Güneşi düşürmek içindir topraklara Ve can vermek içindir canı alınanlara Hayat, aşk, ekmek çalışanlara” Denildiğine göre Nâzım Hikmet, Bursa Cezaevi’ndeki odasında Suphi Taşhan’ın iki dizesini asılı tutarmış: “Bahar beklediğimi getirmedi Bahar yine gelir.” turgay@fisekci.com kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Kültür Servisi - Edebiyatõmõzda ‘50 Kuşağı’nõn önde gelen yazarlarõndan Ferit Edgü’nün, 1959-2002 yõllarõ arasõndaki yayõmlanmõş 9 öykü kitabõ “Leş” adõ altõnda tek bir kitapta bir araya getirildi. Kitap, adõnõ, Edgü’nün başlõğõnõ Baudelaire’in bir şiirinden esinlenerek koyduğu, 1958 tarihli bir öyküsünden alõyor. Sel Yayõncõlõk tarafõndan yayõmlanan kitapta, Edgü’nün “Kaçkınlar”, “Bozgun”, “Devam”, “Av”, “Bir Gemide”, “Çığlık”, “Doğu Öyküleri”, “İşte Deniz, Maria” ve “Do Sesi” adlõ öykü kitaplarõ bulunuyor. Edgü’nün “Sunu”suyla açõlan kitapta yer alan öyküler son kitaptan ilk kitaba doğru sõralanõyor. Edgü, bu konuyla ilgili olarak “Bu elinizdeki ‘kitaplarõn kitabõ’, benim yazma serüvenimin ürünü. Okur, bu serüveni, başlangıcından bugüne değil, bugünden başlangıcına doğru izleyecek. Yok eğer kronolojiye düşkünse, kitaba sondan başlayabilir” diyor. Kapak tasarõmõ Erkal Yavi tarafõndan yapõlan, yayõna Burak Fidan tarafõndan hazõrlanan “Leş”te, daha önce bazõ kitaplarõn başõnda ve sonunda yer alan önsöz ve sonsözler de olduğu gibi korundu. Kitabõn sonunda, Turgut Çeviker’in gerçekleştirdiği bir Ferit Edgü Kaynakçasõ’na da yer verildi. Edgü, kitabõn başõndaki “Sunu”da, 1950’lerin başlarõnda çiçeği burnunda bir avuç gencin Türk öykücülüğünü, Türk şiirini yenileştirme sevdasõyla ortaya çõktõklarõnõ belirterek, “Sonraları ‘50 Kuşağõ’ adını alacak bu kuşağın yazarlarından birinin, yarım yüzyılı aşan bir sürede yazdığı öyküler yer alıyor bu kitapta” diyor. Y A Z A R I N T O P L U Ö Y K Ü L E R İ ‘ L E Ş ’ A D I A L T I N D A B İ R A R A Y A G E T İ R İ L D İ Ferit Edgü’nün 1959- 2002 arasõnda yayõmlanmõş 9 öykü kitabõ tek bir kitapta toplandõ. Kitap, Edgü’nün yarõm yüzyõlõ aşan yazma serüveninin ürünü. Kültür Servisi - Tüm dünyada ekimayõnda yapõlan “Down SendromuFarkındalık Aktiviteleri” için hareke-te geçen Down Türkiye, projenin ilkayağõna 3 Eylül’de Viaport AVM’deaçõlan “Algıları Değiştirmek” adlõ fo-toğraf sergisi ile başladõ. Farklõ tarihler-de, farklõ alõşveriş merkezlerinde görü-lebilecek sergileri Tomurcuk Eğitim Kültür ve Dayanõşma Vakfõ bünyesindefaaliyetini sürdüren Down Türkiye ger-çekleştiriyor. İngiltere’de son beş yõldõrher yõl farklõ temalarla yapõlan “Algıla-rı Değiştirmek” konulu serginin en be-ğenilen parçalarõndan oluşan sergi 31Aralõk’a kadar görülebilir.(http://www.downturkiye.com/fotog-rafsergisi.html) Amaç ‘Algıları Değiştirmek’ Amaç ‘Algıları Değiştirmek’ Kültür Servisi - 47. Antalya Altõn Portakal Film Festivali’nde bu yõl Türk ve dünya sinemasõ arşivleri- nin ilk dönemine ait dört film res- tore edilip festival izleyicisiyle bu- luşacak. 9 - 14 Ekim tarihleri ara- sõnda yapõlacak festivalde, İstan- bul’da çekilen ilk yabancõ, sessiz film “Doğunun Çiçeği” 93 yõl sonra Tür- kiye’de ilk defa izleyi- ciyle bulu- şacak. Ba- ba Zula da müzikleriy- le filme canlõ olarak eşlik ede- cek. Fla- manca ara- yazõlõ bili- nen, tek kopyasõ Hollanda Eye Film Enstitüsü arşivinde bulunan, yönetmen oyuncu ve yapõmcõ Muhsin Ertuğrul’un 1918 yõlõnda çektiği “Kara Lale Bayramı” isimli filmi de festivalde gösterile- cek filmler arasõnda. Sam Woods’un 1922 yapõmlõ filmi “Beyond The Rocks” ve “Kadın Charlie Chaplin” olarak isimlen- dirilen Mabel Normand’õn oyna- dõğõ ve kayõp olan 1918 yapõmõ Clarence G. Badger filmi “The Floor Below” tozlu raflardan çõkõp sinemaseverlerle buluşacak. TÜRK VE DÜNYA SİNEMASI Sinemada desteğe düzenleme Kültür Servisi - İstanbul Oyuncak Müzesi 10-12 Eylül tarihlerinde düzenle- diği çeşitli atölye çalõşmalarõyla çocukla- rõn bayram coşkusunu paylaşõ- yor. Üç gün boyunca düzenle- necek kil ile birlikte düşlerini şekillendirecekleri ve daha sonra gerçekleştirilecek küçük sergide eserlerini sevdikleriyle paylaşabilecekleri seramik, önceden hazõrlanmõş uçak kit- lerini bir araya getirip kendi maket uçaklarõnõ yaratacaklarõ model uçak, kendi oyuncaklarõnõ yapar- ken yaratõcõlõklarõnõ geliştirdikleri tahta oyuncak boyama ve su üzerinde resim ve süslemeler yapacaklarõ ebru atölyelerinin dõşõnda arkeolojiye ilk adõmlarõnõ atacaklarõ ve fo- siller hakkõnda bilgi sahibi ola- caklarõ ‘keşif oyunu’ ile müzik- li meddah gösterisi de çocuklar- la buluşacak. Etkinlikler için re- zervasyon numarasõ: 0 216 359 45 50-51. (www.istanbuloyun- cakmuzesi.com) OyuncakMüzesi’ndeŞekerBayramõ ANKARA (AA) - Kültür ve Turizm Ba- kanlõğõ, sinema filmlerinin desteklen- mesine ilişkin şartlarõ yeniden düzen- ledi. “Sinema Filmlerinin Desteklen- mesi Hakkında Yönetmelikte Deği- şiklik Yapılmasına Dair Yönetme- lik”, Resmi Gazete’nin bugünkü sayõ- sõnda yayõmlanarak yürürlüğe girdi. Başvuru formu; talep edilen destek türü ve miktarõ ile gider ve gerekçeleri içe- ren bütçe; sinopsis; konu, amaç ve içe- riğe ilişkin belgeler ile daha önce des- tek alõnõp alõnmadõğõnõ gösterir belge- lerin de ilk müracaatta verilmesi zo- runlu kõlõndõ. Başvurularda eksiklikle- rin giderilmesi için tanõnan süre, 1 ay- dan 5 iş gününe düşürüldü. Yapõm desteği için, Destekleme kurulunca ka- rarlaştõrõlan destek miktarõnõn, o yapõ- mõn toplam giderlerinin yüzde 50’sini aşamayacağõ kararõ alõndõ. Yapõmcõ, bu desteği alabilmek için 6183 sayõlõ Amme Alacaklarõnõn Tahsil Usulü Hakkõnda Kanun’un 10. maddesinde sayõlan değerlerden herhangi birini te- minat olarak gösterebilecek. Teminat sağlayamayanlarsa uygun görülen iki veya daha fazla kişiyi müteselsil kefil ve müşterek borçlu gösterebilecek. Yapõm desteği alanlarõn ikinci kez destek başvurusunda bulunmasõ için de projelerini gerçekleştirmiş olmasõ, kanunla düzenlenmiş olan 3 yõllõk des- tekten faydalanamama süresini ta- mamlamasõ veya geri ödemeleri ta- mamlamasõ gerekiyor. Gösterime gir- memesi veya tarihinin tespit edileme- mesi halinde, yapõm, en geç desteğin yapõldõğõ yõlõ takip eden takvim yõlõ sonu itibarõyla gösterime girmiş sayõ- lacak ve geri ödemeler de bu varsayõ- lan tarih üstünden şekillenecek. Yıllanmış filmler Altın Portakal’da SEYFETTİN METE ÇORUM - Hititlerin başkenti Çorum’da Av- rupa Birliği, Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu Kültür Köprüleri projeleri kapsamõnda bir konser düzenlenecek. Konserde, Hititler dö- neminde kullanõlan ve günümüze uyarlanan çal- gõlar kullanõlacak. Proje uyarõnca konser Çorum’da yapõlacak. “Güneşin Bahçesinde Japonya” adlõ etkinlikler 17-19 Eylül tarihleri arasõnda gerçekleştirilecek. Başbakanlõk Tanõtma Fonu ile Kültür ve Turizm Bakanlõğõ’nõn maddi katkõlarõ, Çorum Valiliği, Çorum Belediyesi ve Çorum Vakfõ’nõn işbir- liği ile düzenlenen etkinlikler kapsamõnda Cumhurbaşkanlõğõ Senfoni Orkestrasõ da bir konser verecek. Hitit Surlarõ’ndaki konserde, Hititler döne- minde kullanõlan ve uzun uğraşlar sonucu gü- nümüze uyarlanan 11 çalgõ, 3700 yõl aradan son- ra Çorum Müzesi’nin bahçesinde farklõ su- numlarla görücüye çõkacak. Oğuz Elbaş’õn ya- zõp yönettiği, Ertuğrul Bayraktar’õn bestele- diği, Tamer Levent’in sanat yönetmenliğini yaptõğõ eserde Cihat Aşkın, Çağatay Akyol, Okan Murat Öztürk, Ferhat Erdem ve Nazlı Eray gibi solistler ile Aşkõn Ensemble topluluğu yer alacak. Çorum’da Hitit çalgõlarõyla konser GİDERİNYÜZDE50’SİNEDESTEK Sinepark’ta son günler Kültür Servisi - Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi’nin düzenlediği “4. Sinepark Kısa Film Festivali”ne 20 Eylül’e dek başvurulabilir. Sinepark’ta korku, aksiyon, fantastik, bilimkurgu, komedi, dram türünde filmler yer alacak, lise öğrencilerinin filmleri ise “Atlı Karınca” adlı ayrı bir bölümde yarışacak.