Catalog

CMYB C M Y B 14 MART 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DİZİ 9 R aporda “En yüksek işsizlik oran- larõnõn kentlerde yaşanan ka- dõnlar arasõnda görüldüğü, yaş gruplarõna göre işsizlik oranlarõna ba- kõldõğõnda 15-24 yaş grubunun işsizlik oranõnõn diğer yaş gruplarõna göre hayli yüksek olduğu” dikkat çeken saptamalarõn başõnda geliyor. Raporda genç nüfus işsizliğinin öne- mi, “AB ve Türkiye’de genç işsizliğin, zaten yüksek olan işsizlik oranlarõndan iki-üç kat daha fazla olduğu görül- mektedir. Genç işsizlerin toplam işsiz- ler içindeki payõ Türkiye’de yüzde 38 ile oldukça yüksektir. Bu durum AB ülke- leri için de yüksek boyutlara ulaşan genç işsizliğin Türkiye için çok daha önem taşõdõğõnõ göstermektedir. Tür- kiye’de 15-24 yaş grubunun 2004 yõ- lõnda işgücüne katõlma oranõ yüzde 39.3’tür. Gençlerin işgücüne katõlma oranõ Türkiye ortalamasõ olan yüzde 48.7’nin altõndadõr. Düşük katõlõma rağmen bu yaş grubunda işsizliğinin yüksek olmasõ, genç işsizliğinin önemini bir kat daha arttõrmaktadõr” şeklin- deki ifadelerle vurgulanõyor. Buna karşõn, bu yaş grubun- daki işsizlik oranõnõn Kasõm 2009 itibarõyla yüzde 24.4’e yükseldiği dikkat çekiyor. “İşgücü Piyasası”na yönelik raporda, çözüme ilişkin en önem- li çõkõş noktalarõndan birisi, özel sektör yatõrõmlarõnõn yaratacağõ is- tihdamõn işsizlerden karşõlanma- sõ ve bu yatõrõmlar için gerekli devlet teşviklerinin kullandõrõl- masõ olarak ortaya konuyor. ÖİK raporunun “Sonuç ve Genel De- ğerlendirme” bölümünde bu çö- züm, “İstihdamın arttırılması Türkiye için öncelikli prob- lemlerden biridir. İstihdamın arttırılıp işsizliğin düşürülme- si için özellikle girişimcilik des- teklenmeli, yatırım kabiliyetini arttırıcı düzenlemelere gidil- melidir. Teşviklerin çoğunluk- la yerini bulmadığı ülkemizde bu konuda esaslı düzenlemele- re ihtiyaç bulunmaktadır. Teş- vik mekanizmaları her şeyden önce istihdam odaklı olmalı- dır” ifadeleriyle yer buluyor. Buna karşõn, AKP hükümeti döneminde uygulamaya sokulan son teşvik sisteminin, istihdam ya- ratmada ve işsizliği çözmede ça- re olmadõğõ ve “yerini bulmadı- ğı”nı rakamlar ortaya koyu- yor. Hükümetin, 5 milyon 196 bin kişiye iş bulabilmesi için, her 3 ki- şiye 1 milyon TL’lik yatõrõm üze- rinden, özel sektöre 1 trilyon 531 milyar TL’lik yatõrõm yapacak ka- dar teşvik vermesi gerekiyor. Rakamlar sadece son dönemdeki teşviklerin değil, AKP iktidarõ sü- resinde uygulanan politikalarõn da is- tihdam yaratmadõğõnõ çarpõcõ bir şekilde ortaya koyuyor. TÜİK ve- rilerine göre, AKP’nin iktidara gel- diği 2002 yõlõnõn sonunda Türki- ye’deki toplam istihdam 21 milyon 354 bin kişiydi. 2009 sonu itibarõyla ise Türkiye’deki toplam istihdam 21 milyon 277 bin kişiye düştü. Buna göre AKP, iktidarõndaki 7 yõlda is- tihdamõ arttõrmak bir yana, çalõşan sayõsõnõ 77 bin kişi azalttõ. YATIRIMLAR ARTMALI B u rakamlara ve teşvik uygulamalarõna göre, hükümetin, 5 mil- yon 196 bin kişiye iş bulabilmesi için, her 3 kişiye 1 milyon TL’lik yatõrõm üzerinden, özel sektöre 1 trilyon 531 milyar TL’lik yatõrõm yapacak kadar teşvik vermesi gerekiyor. Bu da Türkiye’nin son 12 ay iti- barõyla 934 milyar TL olan Gayri Safi Yurtiçi Hasõlasõ’nõn (GSYİH) 1.6 ka- tõna, geçen yõlõn ikinci yarõsõnda yapõlan teşviklerin ise 68 katõna denk geliyor. Hükümetin TÜİK’in işsiz olarak kabul ettiği 3 milyon 299 bin kişiye iş bulmasõ için 972 milyar TL’lik yatõrõm teşviki vermesi gerekiyor. Bu rakam, GSYİH’nin 1.04, geçen yõlki teşviklerin 43 katõna denk geliyor. İşsizliğin uzun vadede ka- bul edilebilecek bir seviye olan yüzde 8’e çekilebilmesi için ise hükümetin 1 mil- yon 273 bin kişiye iş bulunmasõ gerekiyor. Hükümetin teşvik rakamlarõna gö- re, bu kadar iş yaratabilmek için özel sektörün 375 milyar TL’lik sabit yatõ- rõm yapmasõ gerekiyor. Bu, geçen yõlõn ikinci yarõsõnda yapõlan yatõrõmlarõn 17 katõna denk geliyor. Rakamlar sadece son dönemdeki teşviklerin değil, AKP iktidarõ süresinde uygulanan politikalarõn da istihdam yaratmadõ- ğõnõ çarpõcõ bir şekilde ortaya koyuyor. TÜİK verilerine göre, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yõlõnõn sonunda Tür- kiye’deki toplam istihdam 21 milyon 354 bin kişiydi. 2009 sonu itibarõyla ise Türkiye’deki toplam istihdam 21 mil- yon 277 bin kişiye düştü. Buna göre AKP, iktidarõn- daki 7 yõlda istihdamõ arttõrmak bir yana, çalõşan sa- yõsõnõ 77 bin kişi azalttõ. SÜRECEK Atamasõ yapõlmayan felsefe öğretmeni Duygu Kõlõnç, işsizlik sarmalõnõ anlattõ Ö zel İhale Komisyonu Raporu’nun 2006 yõlõnda oluşturulduğu dikkate alõndõğõnda, “acil bir planlamanın yapılmasının zorunlu görülmesine” karşõn, o dönemki raporda yer alan şartlarõn bugünün Türkiye’si için de giderek daha önemli hale gelecek şekilde geçerli olduğu dikkati çekiyor. Örneğin o dönemde, 2004 yõlõ itibarõyla yüzde 14.7 olarak gerçekleşmiş olan tarõm dõşõ işsizlik oranõnõn, bugün 2009 sonu itibarõyla yüzde 17.4’e çõktõğõ görülüyor. MURAT KIŞLALI ANKARA - Hükümet tarafõn- dan “rekabet getirici ve verim- lilik arttırıcı” vurgularõyla uygu- lamaya sokulan tarõmõn küçültül- mesi gibi liberal politikalarõn işsizlik yaratacağõnõ, hükümet bürokrasisi ve liberal sivil toplum örgütleri de kabul ediyor. Zaten AKP iktidarõn- da Türkiye’deki toplam çalõşan sayõsõnõn artmak bir yana, 77 bin kişi azalarak 21 milyon 274 bin kişiye inmesi, bu durumu kanõtlõyor. Öte yandan teşvik sis- temine ilişkin rakamlarõn, “Türkiye’deki resmi iş- sizliğin uzun vadede yüzde 8 seviyesine inebilmesi için 375 milyar TL’lik sabit yatırım yapılması ge- rektiğini” göstermesi de, liberal politikanõn ana po- litika aracõ olan “özel yatırımların devlet eliyle teş- vik edilmesi” yönteminin, işsizliği çözmede işe yaramadõğõnõ gösteriyor. Devlet Planlama Teşkilatõ’nõn (DPT) devlet ör- gütleri, sivil toplum kuruluşlarõ ve akademisyen- leri bir araya getirerek oluşturduğu 2006 yõlõ iti- barõyla tamamlanan “Doku- zuncu Kalkınma Planı 2007- 2013-İşgücü Piyasası Özel İhtisas Komisyonu Rapo- ru”nda, işsizliğin nedeni ola- rak “Ekonomik istikrarın sağlanması için uygulanan programlar, yatırımların düşük düzeyde seyretmesi, tarımdan ayrılan işgücünün kente göçü sonucu yeterli iş imkânlarının olmayışı, 2001 yılında yaşanan de- rin ekonomik kriz ve sonrasında artan verim- lilik ile kapasite kullanım oranları istihdam ar- tışını sınırlayan ve işsizliği arttıran faktörler ol- muştur” gösteriliyor. Devletten DPT, Maliye Bakanlõğõ, Devlet Perso- nel Başkanlõğõ, İş-Kur, TÜİK, AB Genel Sekreterli- ği, Merkez Bankasõ; özel sektörden TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, TESK; sendikalardan DİSK, KESK, Bü- ro-Memur Sen, Türk-İş, Kamu-Sen, Memur-Sen, Ka- mu-İş, Hak-İş, TİSK’in temsilcileri ile ODTÜ, An- kara, Anadolu, Koç, Marmara üniversitelerinden aka- demisyenlerin hazõrladõğõ raporda “tarım sektörü- nün daraltılmasının, 2023 vizyonu içinde Türki- ye’deki işgücü piyasasını şekillendirecek en önem- li unsurların başında geldiği” şu ifadelerle anlatõ- lõyor: “İşsizlik oranı kentsel yerlerde kırsal yer- lerdekilerin iki katından fazladır. Türkiye’nin uzun vadeli stratejisinde 2023 yılında tarım sek- törünün istihdam içerisindeki payının yüzde 10’a düşürülmesi hedefinin konduğu ve tarım sektö- ründe rekabet şartlarının tesis edilmeye çalışıldığı göz önüne alınırsa, tarımdan kopacak niteliksiz iş- gücünün kente göç sonucu sa- nayi ve hizmetler sektöründe istihdam edilememesi zaten yüksek olan işsizlik oranını çok önemli ölçüde arttıra- caktır. Bu durum gelecekte iş- gücü piyasasını şekillendire- cek en önemli unsurların ba- şında geldiğinden tarım sek- töründen çıkması beklenen işgücüne yönelik acil bir planlamanın yapılmasını zo- runlu kılmaktadır.” Tarımın küçültülmesi gibi liberal politikaların işsizlik yaratacağını DPT de söylüyor İşsizlik hükümet politikasõ Kadõn ve genç işsizliği de artõyor Teşvik çözüm olmuyor 2006 yılındaki raporda işsizlik için acil bir plan yapılması istenmesine karşın ciddi bir adım atılmadı. Rapor şimdi daha da önem kazandı ABİDİN YAĞMUR MERSİN - Türkiye’de iş bulma umutlarõnõ yitiren üniversite me- zunu işsizler başta Almanya olmak üzere yurtdõşõnda eğitim ya da iş olanaklarõnõ değerlendirmeye çalõ- şõyorlar ama işsizler için Avrupa ül- kelerine vize almak da kolay değil. Dicle Üniversitesi Felsefe Bölü- mü’nden mezun olduğu 2006 yõ- lõndan bugüne kadar işsiz olan Duygu Kılınç (28) işsizlik sarma- lõnõ şöyle anlatõyor: “Ben 2001 yılında Dicle Üni- versitesi Felsefe Bölümü’nü ka- zandığımda 4 yıllık okul bitiren birinin işsiz kalmayacağına ina- nılıyordu. Gerçekten de öyleydi, fakülte mezunları, bölümleri ne olursa iş bulabilirlerdi. Ama 2001’den sonra her şey değişti. Benim alanım olan felsefe öğret- menliği için eğitim fakültesi me- zuniyeti şartı getirildi, sonra KPSS çıktı. KPSS’ye girdim ama benim bölümümle ilgili atama ya- pılmadı. Ben de normal devlet memuru olmak için KPSS’ye girdim ama o da olmadı.” KPSS’den umudunu kesince özel dershanelere başvurduğunu söyle- yen Kõlõnç, bu kez de ucuz işgücü olarak görülmekten yakõndõ. Kõlõnç, “Sadece felsefe dersine değil psi- koloji, sosyoloji derslerine gir- memi, ayrıca rehberlik yapmamı isteyen dershaneler bana 300 li- ra maaş önerdiler. Üstelik sade- ce bir özel dershane değil, bütün özel dershaneler aynı maaşı, ay- nı şartları önerdiler. Bu şartları kabul etmedim ama kabul etmek zorunda kalanları gördüm” diye konuşuyor. Ne kamu sektöründe ne de özel sektörde umduğunu bulabilen Duy- gu Kõlõnç, işsiz kaldõğõ 4 yõllõk sü- reyi Almanca, bilgisayar ve ahşap boyama kurslarõnõ tamamlayarak değerlendirmiş. Bir yandan da İş- Kur’a başvurup yanõt beklediğini belirten Kõlõnç o süreci de şöyle di- le getiriyor: “İş-Kur’a kaydımı yaptırdı- ğımda görevli memur ‘Daha ön- ce bir felsefe mezununu işe yer- leştirmiştik’ deyince ben de umut- landım. Ama 2 yıla yakın zaman geçti İş-Kur’dan beni arayan olmadı. Meslek kursları veri- yorlarmış, onlardan birine gi- deyim dedim. 20 kişi alacakları kurs için kapının önündeki sı- rada 4 saat bekledim. Oradan da sonuç çıkmadı. Şimdi İş- Kur’dan hiç ümidim yok. KPSS’de çok az şansım var.” Son 6 aydõr, Almanya’ya vize al- mak için vakit harcayan Kõlõnç, “Türkiye’de iş bulabileceğime dair umudum kalmadı. Onun için Almanya’ya gitmek iste- dim. Orada hem çalışıp hem felsefe üzerine eğitimime devam edebilirim diye umuyordum. Ama istedikleri her belgeyi ta- mamlamama rağmen Almanya vizesi alamadım. Şimdi tekrar denesem mi bilmiyorum” diyor. YURTDIŞINDA İŞ VE YAŞAM UMUDU İ ş ve yaşam umudunu yurtdõşõnda arayan üniversite mezunu işsizlerden biri de 28 yaşõndaki Rahmetullah Kabişen. 2003 yõlõnda Van Yüzüncü Yõl Üniversitesi’nde turizm ön lisans programõndan mezun olan Kabişen, bir yandan sektörde iş ararken bir yandan da Açõk Öğretim Fakültesi (AÖF) işletme programõnõ tamamlamõş. 2007 yõlõnda AÖF’yi tamamlayan Kabişen iş bulamayõnca Almanya’ya gitmeyi denemiş. Vize alamamõş ama tekrar başvuracağõnõ söylüyor. Eğer yine reddedilirse “Başka bir ülkeye gitmeye çalışacağım” diyor. İlle de yurtdõşõna çõkmak isteyen Kabişen bunun gerekçesini ise “Türkiye’de gerekli yaşam koşulları, iş ve sosyal olanaklar benim için mevcut değil. İlerde olacağına da inanmıyorum. Onun için mutlaka yurtdışına çıkacağım” diye açõklõyor. 300 TL’yi kabul etmedim ama.. D icle Üniversitesi Felsefe Bölümü’nden mezun olduğu 2006 yõlõndan bugüne kadar işsiz olan Duygu Kõlõnç, işsiz kaldõğõ 4 yõllõk süreyi Almanca, bilgisayar ve ahşap boyama kurslarõnõ tamamlayarak değerlendirmiş. Kõlõnç, son 6 aydõr Almanya’ya vize almak için uğraşõyor.