Catalog

SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU ‘Din ve Siyaseti Ayırma Vakti!’ “Ülkeyi; aydınlarını hapse atan ve devre dışı bı- rakan bir oligarşi yönetiyor. İktidardaki ‘klan’, ‘biz’; ‘onlar’ diye ülkeyi bölüyor, eleştiri ve öneri kabul etmiyor… (Muhalifler) zaman oluyor; hak- larında yazılmış bir iddianame dahi olmaksızın hap- se atılabiliyorlar… ” Evlerden ırak… Neresi burası? Lafı dolandırmadan söyleyelim: komşumuz İran… Bu sözlerin sahibi de, İran’ ın tanınmış “muha- lif Ayetullahlarından” Hüseyin Ali Montazeri… “Görüşleri nedeniyle hükümete ters düşmekten başka suçları olmayan aydınlarını ve düşünürleri- ni hapse atan bir millet” diyor Montazeri: “Müs- lümanlıkla tanımlanamaz… İşbaşındaki rejim oy- sa ki tüm bu yapılanları, İslam adına yaptığını id- dia ediyor. Kamuoyunda bu hem kurumlara, hem dini inançlarımıza karşı güvensizlik ve kuşku ya- ratıyor. Şah da çok böyle hata yapmıştı. Ama o ha- taların hiçbirini İslam adına yapmadı. Artık din ve siyasi gücü birbirinden ayırmak vakti geldi…” (İtal- ya’nın jeopolitik dergisi “Limes” in son sayısından Montazeri ile söyleşi s. 79-80) “Stalin mahkemeleri gibi” “Muhalifleri” yargılayan “toplu duruşma fotoğ- raflarını”; gazetelerde görmüş olmalısınız… Aralarında eski bakanlar, sabık cumhurbaşka- nı yardımcıları, ünlü siyasetçi, gazeteci, işadamı, aydınlar, hukukçular ve başlarından sarıkları alın- mış “hocatülislam”ların bulunduğu yüzü aşkın tu- tukluya, İran hapishanelerinin tipik üniforması “bir örnek gri pijamalar” giydirilmiş… Bakışları boşluğa dalmış, başı öne eğilmiş bu fikir önderi insanların çoğu… işkenceden geçiril- miş. Olağanüstü şartlarda ifadeleri alınmış… Bu coğrafyanın en ağır suçu sayılan “rejimi de- virme teşebbüsünden” yargılanıyorlar! İran’ın gelmiş geçmiş tek reformcu Cumhur- başkanı Hatemi’nin bir zamanlar sağ kolu olan yar- dımcısı Muhammed Ali Ebtahi hapiste, örneğin bir ayda 14 kilo kaybetmiş. Ve sonuçta da pes ederek; reformcuların -özetle- “İran’da renkli devrim kotarmak üzere harekete geçen dış güç- lerin maşası olduğunu” itiraf etmiş; “seçimlerde hi- le yapıldı” iddiasıyla çıkan isyanın Ahmedinejad rakiplerince (Hatemi, Musavi, Rafsanjani) aylar ön- cesinden belirlenen bir senaryo çerçevesinde ör- gütlendiğini, sahneye konduğunu söylemiş… Yanlızca İran’ın resmi haber ajansları ve TV’le- ri yoluyla izlenilebilen dava hakkında dış dünya- ya yansıyan bilgilerde tabii en çok bu Ebtahi ve benzeri birkaç kişinin “itirafları” üzerinde durulu- yor… Tekrar tekrar bu haberler servis ediliyor… İran üzerinde oysa şu sırada mümkün olan en ayrıntılı bilgileri bulabileceğiniz ender sitelerden bi- ri olan “tehranbureu.com” (“stalinistera-show- trials”)’a girdiğinizde; bu “toplu duruşma” hakkında çok daha ilginç ve etraflı fikir sahibi olabiliyorsu- nuz… (İngilizce bilen okurlarıma şiddetle tavsiye ederim…) Hatemi: “Bu bir insanlık yazgısı!” Uygar dünyanın komünist rejim muhaliflerinin yargılandığı “Stalin dönemi mahkemelerine” ben- zettiği ve her halü kârda büyük bir “düzmece şov” olarak nitelendirdiği duruşma hakkındaki “8 say- falık” uzun yorumu okuduktan sonra; yüz küsür sa- nıklı duruşmanın bir numaralı sanığının gerçekte “mahkeme salonundaki sanıklar arasında bulun- mayan” tek ve ilk reformcu Cumhurbaşkanı (1997-2005) Hatemi olduğuna kanaat getiriyor- sunuz… Ahmedinejad rejiminin bozuk plak gibi tekrar- ladığı “dış güçlerin İran üzerindeki oyunları ve bun- ların maşaları” propagandası altında Hatemi’ ye yönelttiği gerçek suç; İran’daki Molla rejimini “re- formla” tanıştıran eski cumhurbaşkanının İran’a “la- ik rejim” getirmek istemesi… Savcının okuduğu iddianamede bu konuya bayağı uzun yer verilmiş... “Güdülen asıl amaç Humeyni düşüncesinin te- mellerini yıkmaktır” denmiş… Çatlağın “kültürel reformlarla” baş gösterdiği be- lirtilmiş… Geniş bir STK ağıyla Hatemi’nin, ülkeyi kültü- rel bir değişim sürecine soktuğu ve “seküler yö- netime” yönelttiği söylenmiş… Cumhurbaşkanlığı döneminde aralarında Dev- rim Konseyi organlarının bulunduğu çeşitli yerlerde Hatemi’nin bizzat “Sekülarizmden kaçış yok!”; “Ya- kın gelecekte kimse sekülerizme karşı koyama- yacak. Bu insanlık yazgısını biz de kabul etmeliyiz” dediği not edilmiş… Ve bu amaçla İran’a 2002 yı- lında ünlü Alman düşünürü Jurgen Habermas’ı getirttiği belirtilmiş. Hatemi dışarda…. Yardımcısı Ebtahi içerde yani vekaleten yatı- yor… Ebtahi’nin bir ayda neden “14 kilo kaybettiğini”, insan işte ancak bu detayları okuyunca anlıyor… Bu Asya despotizmi öyküsüne devam ederiz. nilgun@cumhuriyet.com.tr 4 AĞUSTOS 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Yaşamõnõ demokrasi mücadelesine adayan Eğitimci-Şair Ahmet ÖZAYDIN’ı kaybettik. Tüm dostlarõn başõ sağolsun ÖZAYDIN AİLESİ Türkiye’deki Çinlilere saldõrõ tehdidine karşõ dikkatli olmalarõ çağrõsõ yapõldõ Dış Haberler Servisi - Çin’in Sin- can Uygur Özerk Bölgesi’nde geçen ay başlayan olaylar nedeniyle 319 kişinin daha gözaltõna alõndõğõ bildirilirken Çin Dõşişleri Bakanlõğõ Türkiye’deki vatandaşlarõna, “dikkatli olmaları ve mümkün olduğunca dışarı çıkma- maları” uyarõsõnda bulundu. Dõşişleri bakanlõğõnõn internet site- sindeki duyurusunda, Türkiye’deki Çin vatandaşlarõna, kalabalõk alanlardan ve hassas yerlerden mümkün olduğunca uzak durmalarõ çağrõsõ yapõldõ. Yakõn za- manda bazõ kişi ve gruplardan Türki- ye’de yaşayan Çin vatandaşlarõnõn gü- venliğine yönelik tehditler alõndõğõ kay- dedilen duyuruda, bu çerçevede dõşiş- leri bakanlõğõnõn konsolos ilişkileri bö- lümünün Türkiye’deki vatandaşlarõna ve gruplarõna güvenlik önlemlerini arttõr- malarõ çağrõsõ yaptõğõ ifade edildi. China Daily gazetesinin konuyla il- gili haberinde, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşananlarla ilgili olarak “Çin ve Türkiye arasõnda gerilim sü- rerken”, El Kaide bağlantõlõ bir inter- net sitesinde kendini Türkistan İslam- cõ Partisi lideri olarak tanõtan Abdül- hak adlõ kişinin, “Doğu Türkistan’da gözaltına alınanlar serbest bırakıla- na kadar Çinlilere saldırma emri ver- diği” ileri sürüldü. Çin, geçen ay or- talarõnda Cezayir’deki vatandaşlarõna da, El Kaide’nin Uygur Özerk Bölge- si’nde yaşananlarõn intikamõnõ alacak- larõna yönelik tehdidinin ardõndan “dikkatli olun” uyarõsõ yapmõştõ. Bu arada AA’da yer alan haberde, Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Murat Salim Esenli’nin, Çin Merkezi Tele- vizyonu’nun İngilizce yayõn yapan 9. kanalõnda “Diyalog” adlõ programõna katõldõğõ belirtildi. Esenli’nin 5 Tem- muz’da Sincan Uygur Özerk Bölge- si’nin merkezi Urumçi’de meydana gelen olaylarla ilgili bir soruya “Tür- kiye’nin bunu Çin’in iç işi olarak gördüğünü ve Çin makamlarının sorunu kendi anayasalarına ve taraf oldukları uluslararası sözleşmelere bağlı kalarak çözeceklerine inandı- ğı” yanõtõnõ verdiği kaydedildi. Sincan’da yeni gözaltılar Resmi haber ajansõ Şinhua, Sin- can’da polisin, kent ve daha başka yer- lerde halktan toplanan istihbarat ve so- ruşturmalardan elde edilen bilgilerle 319 kişiyi daha gözaltõna aldõğõnõ du- yurdu. Çinli yetkililer daha önce yap- tõklarõ açõklamada, 5 Temmuz’da baş- layan olaylarda 1600 kişinin gözaltõna alõndõğõnõ bildirmişti. Şinhua, Urumçi polisinin bu kişilerden kaç kişinin ser- best bõrakõldõğõ ya da neyle suçlandõk- larõ hakkõnda herhangi bir açõklama yapmadõ. Pekin hükümeti olaylarda 197 kişinin öldüğünü, 1700’den fazla kişi- nin de yaralandõğõnõ belirtirken Uygur kaynaklarõ 500’ü aşkõn kişinin öldü- ğünü, on bine yakõn kişinin ortadan kay- bolduğunu ifade ediyor. Bu arada Pekin yönetimi, iki çocu- ğu ile erkek kardeşinin, sürgündeki Uy- gur lideri Rabiya Kadir’i suçlayan mektuplar yazdõğõnõ öne sürdü. Dünya Uygur Kongresi ise bu iddiayõ yalan- ladõ. Şinhua ajansõnõn haberine göre, mektuplardan birinde, “Senin yüzün- den 5 Temmuz’da Urumçi’de tüm et- nik gruplardan çok sayıda masum insan yaşamını yitirdi. Evler, dük- kânlar, araçlar yakıldı ya da tahrip edildi” deniliyor. Mektuplarda, olay- larõn Kadir’in lideri olduğu Dünya Uygur Kongresi tarafõndan organize edildiği ve ayrõlõkçõ bir grup tarafõndan uygulandõğõ öne sürülüyor. El Kaide üyesi Türkler BERLİN (AA) - Almanya’da El Kaide terör örgütü üyesi olduklarõ suçlamasõyla tutuklanan Ömer Ö. (31) ve Sermet İ. (31) adlõ Türklerin yargõlanmasõna 14 Eylül’de Koblenz Yüksek Eyalet Mahkemesi’nde başlanacak. Mahkemeden yapõlan açõklamada, Stuttgart çevresinde yaşadõklarõ belirtilen Türklerin, terör örgütüne üye olmak ve Alman Dõş Ticaret Yasasõ’nõ ihlal etmek suçlarõndan yargõlanacaklarõ bildirildi. Söz konusu Türklerin, daha önce mahkeme tarafõndan 8 yõl hapis cezasõna çarptõrõlan El Kaide üyesi Aleem N’nin talimatlarõyla örgüt adõna çok sayõda eylem gerçekleştirdiği ifade edildi. Ruslar, sınırdan çekildi TİFLİS (AA) - Gürcistan’dan tek yanlõ bağõmsõzlõk ilan eden Güney Osetya’nõn sõnõrõ dõşõndaki bölgede faaliyette bulunduklarõ bildirilen Rus askerleri, bölgeye kurduklarõ işaret direklerini kaldõrdõ. Gürcistan medyasõndaki yerel yetkililere dayanan haberlere göre, Rus askerleri Gürcistan tarafõndaki Kveşi köyü yakõnlarõna diktikleri işaret direklerini dün sabah kaldõrdõ ve bölgeden ayrõldõ. Gürcistan Dõşişleri Bakanlõğõ, Güney Osetya’daki Rus güçlerinin sõnõrõ genişletmek amacõyla girişimlerde bulunduğunu bildirmişti. Bakanlõğõn açõklamasõnda, “Rus işgalci güçlerinin 2 Ağustos’ta sõnõrõn Gürcistan tarafõndaki Kveşi köyüne geldiği ve sõnõrõ genişletmeyi amaçladõğõ” belirtilmişti. Protestolar fabrika kapattı Dış Haberler Servisi - Çin’in Hunan eyaletinde çevreyi kirleten bir fabrikanõn, halkõn protestolarõ üzerine kapatõldõğõ bildirildi. Altõ yõldõr çinko sülfat üretilen Şianghõ Kimyasal Fabrikasõ yakõnlarõndaki bir köyde, mayõs ve haziran aylarõnda ölen iki köylüye yapõlan otopsi sonucunda, köylülerin vücudunda kadmiyum oranlarõnõn çok yüksek olduğu anlaşõlmõştõ. Bunun üzerine bölgede yaşayan 3 bin kişi üzerinde yapõlan testlerde, 500 kişide de kadmiyum oranlarõ yüksek çõkmõştõ. Yaklaşõk bin kişi geçen hafta fabrikanõn kapatõlmasõ isteğiyle gösteri yapmõştõ. Çin’denTürkiyeuyarõsõSincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşanan kanlõ olaylara ilişkin Türkiye’de tepkiler sürerken Çin Dõşişleri Bakanlõğõ, yakõn zamanda bazõ kişi ve gruplardan Türkiye’de yaşayan Çin vatandaşlarõnõn güvenliğine yönelik tehditler alõndõğõnõ duyurdu. Dış Haberler Servisi - Binlerce İngiliz askerinin çok şişman olduklarõ için Afganistan’da dinci Taliban hareketi ve El Kaide terör örgütü militanlarõna karşõ savaşmaya gönderilmedikleri ortaya çõktõ. İngiliz basõnõna sõzan ordu içi bir yazõşmaya göre, 3 bin 860 askerin sağlõk nedenleriyle “görevlendirmeye uygun olmadığına”, 8 bin 190 askerin de “sınırlı görevlendirme” kapsamõna alõnmasõna karar verildi. Binbaşõ Brian Dupree imzalõ ve 10 Temmuz tarihli yazõda ayrõca, askerlerin haftalõk eğitimlerini aksatmalarõ yüzünden ordunun operasyonel etkisinin sõnõrlandõğõ ve Afganistan’da 2001’den beri ABD ve NATO birlikleriyle birlikte yürütülen zor mücadelede can kaybõnõn artmasõndan endişe edildiği belirtildi. Ordunun, soruna karşõ ekim ayõnda askerler için belli bir “vücut ölçüsü” sõnõrõ getireceği ve fiziksel eğitimi haftada en az 3 saate çõkaracağõ kaydedildi. Afganistan’da bir ayda 20 asker kaybeden İngiltere’nin, bu ülkedeki asker sayõsõnõ 2 bin artõrarak 11 binin üzerine çõkaracağõ açõklanmõştõ. Nijerya’da Türk gemisine saldırı Pakistan’da yas var Pakistan’da geçen cumartesi günü Kuranıkerim’e saygısızlık ettikleri gerekçesiyle, Müslümanların saldırısına uğrayan ve yakılarak öldürülen 8 Hıristiyanın yasını tutmak amacıyla üç günlüğüne ülkedeki bütün Hıristiyan okulları tatil edildi. Ülke çapındaki protestolar da sürüyor. (AP) ANKARA (AA) - Nijerya’da, Türk bayraklõ yük gemisine seyir halindeyken açõlan ateş sonucunda iki mürettebat hafif yaralandõ. Alõ- nan bilgiye göre, Türk bayraklõ “Düden” adlõ yük gemisine Nijer- ya’nõn Port Harcourt limanõ açõk- larõnda seyir halindeyken ateş açõl- dõ. Olayda geminin aşçõsõ ile bir ka- marot kolundan yaralandõ. Yetki- liler, yaralõ personelin durumunun iyi olduğunu ve geminin limana ya- naşmaya çalõştõğõnõ bildirdiler an- cak gemiye nereden ve kimler ta- rafõndan ateş açõldõğõnõn henüz be- lirlenemediğini kaydettiler. Özellikle Somali açõklarõnda sey- reden Türk gemileri daha önce de korsanlarõn saldõrõlarõnõn hedefi ol- muştu. Son olarak geçen ay Suudi Arabistan’dan Ürdün’e giden sül- Skandal silah taciri Almanya’ya iade edildi OSMAN ÇUTSAY FRANKFURT - Alman siya- setini, özellikle de Helmut Kohl hükümetleri dönemini sarsan ilişkilerin sahibi Karlheinz Schreiber, Kanada tarafõndan dün Federal Almanya’ya iade edildi. Münih Havaala- nõ’nda gözaltõna alõnan “silah lobicisi” Schreiber yargõlanmak üzere Augs- burg’a nakledilerek ce- zaevine konuldu. Skandal tacirin, bugün yargõç önüne çõkarõlmasõ bekleniyor. Bağõş adõ altõnda özel- likle CDU (Hõristiyan Demokrat Birlik) ve CSU (Hõristiyan Sosyal Birlik) gibi 16 yõl hükümet etmiş partilere rüşvet verdiğini ileri sü- ren ünlü aracõ Schrei- ber’in ilişkileri, eski Baş- bakan Kohl’ü çok olum- suz etkilemişti. Kohl, 1999’da rüşvet suçla- malarõ karşõsõnda birçok soruyu yanõtsõz bõrak- mõş, partisinin onursal başkanlõğõndan ayrõl- mõştõ. Schreiber, şim- diki Federal İçişleri Bakanõ Wolf- gang Schäuble’ye de rüşvet ver- diğini iddia etmişti. ŞİŞMANLIKTAN SAVAŞAMIYORLAR ÇOCUĞA DAYAK REFERANDUMU Dış Haberler Servisi - Yeni Zelanda’da çocuklara dayağõn serbest bõrakõlõp bõrakõlmayacağõna karar vermek amacõyla referandum yapõlõyor. Seçmenler, 21 Ağustos’a kadar sürecek referandumda postayla oy kullanacak. Referandum sonucunda, çocuklara yönelik şiddetin önlenmesi amacõyla 2007 yõlõnda ezici bir çoğunlukla parlamentodan geçen yasanõn iptal edilip edilmeyeceği ortaya çõkacak. 2007’de kabul edilen yasayla, anne ve babalarõ dahil olmak üzere kimsenin çocuklarõ dövemeyeceği karara bağlanmõş, bu yasayla Yeni Zelanda dünyada çocuklarõn dövülmesinin suç sayõldõğõ 24’üncü ülke olmuştu. Ancak seçmenlerin yüzde 10’unun yasanõn referanduma götürülmesini istemesiyle iki yõl sonra yasa yeniden gündeme geldi. für yüklü “Horizon-1” adlõ Türk yük gemisi Aden Körfezi’nde korsanlar tarafõndan kaçõrõlmõştõ. Silahlõ 5 korsanõn içinde 23 Türk personelin bulunduğu kuru yük gemisine baskõn düzenleyerek gemiyi kaçõrdõğõ açõklanmõştõ. Gemi halen korsanlarõn elinde bu- lunuyor. Öte yandan Somali’de korsanlarca rehin tutulan biri Al- man diğeri Malezya badõralõ iki gemi için istenilen fidyelerin ödendiği iddia edildi. “Hansa Stavanger” adlõ Alman gemisi- ni kaçõran Somalili korsanlar, gemiyi serbest bõrakmak için 2.7 milyon dolar fidye aldõklarõnõ öne sürdü. Korsanlarõn etkin ol- duğu Haradhere bölgesinden Reu- ters haber ajansõna konuşan bir korsan, “Şimdi parayı bölüşü- yoruz, sonra gemiyi terk ede- ceğiz” dedi. Gemi, 4 Nisan 2009’da 5 Alman, 3 Rus, 2 Uk- raynalõ ve 14 Filipinliden oluşan mürettebatõyla Somali açõklarõn- da kaçõrõlmõştõ. Schreiber. OBAMA’NIN YENİ PLANI Guantanamotutsaklarõna özel cezaevi yapõlacak Dış Haberler Servisi - ABD yönetiminin, Guan- tanamo tutsaklarõnõ özel bir cezaevine koymayõ plan- ladõğõ bildirildi. ABD’de yayõmlanan Washington Post gazetesi, kim- liğini saklõ tuttuğu yetkililere dayanarak verdiği ha- berde, özel cezaevinin savunma, adalet ve iç güven- lik bakanlõklarõ tarafõndan ortaklaşa yönetileceğini ve her bakanlõğõn farklõ mahkûmlardan sorumlu olaca- ğõnõ yazdõ. Haberde, özel cezaevinin içinde federal suç- lular için mahkeme salonlarõ ve terör şüphelilerini yar- gõlayacak askeri komisyonlar için salonlar bulunaca- ğõ, yüksek güvenlikli tecrit odalarõ ve serbest bõra- kõldõklarõ halde sõğõnacak ülke bulamayanlar için ya- şama alanlarõ oluşturulacağõ belirtildi.