Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 25 AĞUSTOS 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B Bilindiği gibi vergi cenneti ülkeler trilyonlarca doların saklandığı ve vergi yükünün hemen hemen olma- dığı ülkelerdir. İsviçre, Andorra, Ba- hamalar, Liechtenstein, Monaco, Cayman ve Virgin adaları, İsviçre, Şi- li, Kosta Rika, Malezya, Filipinler, Sin- gapur, Uruguay, Avusturya, Belçika, Lüksemburg gibi ülkeler vergi cen- neti olanağını sağlıyorlar. Yıllardan beri kendi ülkelerinde kazandıkları paraları bir şekilde bu ülkelerde tut- mayı başarmış olan kişiler ve şirket- ler bu paraları kendi ülkesine getir- miyor; belki bir bölümünü kredi ola- rak ülkesine getirerek kredi olarak kullanıyor, ama neticede kendi pa- rası. Kimi şirketler ise şirket faali- yetlerini bu vergi cennetlerinden ge- çirerek önemli kârları burada bırakı- yorlar. Ancak küresel kriz nedeniyle baş- ta ABD, İngiltere, Fransa ve Alman- ya olmak üzere birçok ülke kendi va- tandaşlarının bu vergi cennetlerindeki paralarının peşinden koşmaya baş- ladı. ABD ile İsviçre bir anlaşma yaptı. Bu anlaşmaya göre İsviç- re’deki hesapların bilgisini İsviçre bankaları vermek zorunda kalacak- lar. OECD’nin kara, gri ve beyaz lis- tesinde yer alan ülkeler var. Beyaz lis- tedeki ülkeler İsviçre’den, ABD gibi, hesap bilgilerini alabilecekler. Bu Türkiye’yi de yakından ilgilendiri- yor. Türkiye OECD’nin beyaz lis- tesindeki ülkelerden olduğundan Türk Maliye İdaresi de Türk va- tandaşlarının İsviçre’deki hesap- larını sorabilecek. Vergi cenneti sayılabilecek ülkelerde Türklerin 100 milyar doları aşkın parası olduğu tahmin ediliyor. ABD-İsviçre anlaş- masından sonra Türk vatandaşları- nın, hesaplarını başka ülkelere ak- tarması gerekecek; belki de Türki- ye’ye gelecek(!) Türkiye Maliyesi bu paraların hiç değilse bir bölümünün Varlık Barı- şı adıyla bilinen kanun çerçevesin- de gelmesi konusunda beklenti koymuş durumda. Türk vatandaş- ları bu konuda isteksiz. Çünkü pa- ralarının yerini sağlam, Türkiye’yi ise güvenilir bulmuyor.Oysa küresel kiriz nedeniyle dünya ekonomisinin patronu ABD bu konuya el atmış durumda. Bu nedenle gizli hesap- lar ve vergi cennetlerine aktarılan kârların peşine düşülecek. OECD de kararlı. Birçok ülke de OECD’nin be- yaz listesine girmek için gerekli adımları atıyor. Bu çalışmalar ve ABD’nin kararlılığı vergi cennetle- rinde saklı paraların hareket etme- sine, yeni limanlara yönelmesine yol açacak. Bu ABD; sömürücü emel- lerine, dünyadaki kaynakların pay- laştırılmasındaki bencilliğine kar- şın bazen gücü ile milyonlarca ki- şinin haksız kazançlarına da engel oluyor. ABD devreye girmese idi İs- viçre ve diğer vergi cennetlerini hi- zaya getirmek mümkün olamaya- caktı. Bundan sonra ne olacak? Önce- likle yurtdışında parası olanlar tedir- gin olacak; yeni limanlar bulmaya ça- lışacaklar. Belki bir kısım paralarını kendi ülkelerine getirecekler. Bizim buradan Türk vatandaşlarına tavsi- yemiz, yaralanma başvuru süresi 30.09.2009’da sona erecek, belki de 3 ay daha uzayacak varlık barışından yararlanarak bir kısım paralarını Tür- kiye’ye getirmeleridir. Bir kısım pa- ralarını, bu ülkeden gitmek zorunda kalmaları(!) halinde dışarıda kendi- lerine lazım olacağından vergi cen- netlerinde tutabilirler. AKP’nin önümüzdeki seçimlerde başarılı olabilmesi, ABD’nin verdiği, ülkemize yararlı olacak ödevleri ba- şarıyla yapabilmesine bağlı. Bunun için de yurtdışından çok para gelmesi gerekir. Piyasada milyarlarca dola- rın gezinmesi lazım. Bu nedenle Türk vatandaşlarının yurtdışındaki hesaplarına dikkat etmeleri ve vergi cenneti konusunda yapılan ve yapı- lacak düzenlemeleri yakından izle- melerini tavsiye ediyoruz. Aslında tüm paranızı getirin artık diyeceğim ama.. kim vurduya gelip servet trans- feri yoluyla el değiştirebilir diye de fazla ısrar edemiyorum. Bu arada 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/7 maddesi gereğince vergi cennetlerine yapıla- cak ödemelerde uygulanacak yüzde 30 stopaj için Bakanlar Kurulu’nun henüz bir belirleme yapmadığını da hatırlatalım. Küresel Kriz Vergi Cennetlerini Bitirecek mi? M A L İ Y E Y A Ş A M I N D A N / M U S T A F A P A M U K O Ğ L U pamukm superonline.com İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Çözdükçe Dolaşıyor ABD, emperyal çıkarların sıkışıklığı nedeniyle bi- le olsa Kürt açılımının gündeme gelmiş olması, tar- tışmaların herkesin eteğindeki taşları dökmesine ya- raması, iyi niyetli umutları yeşertti. Akla karayı sa- vunanların seslerinin aynı anda çok gür olarak çı- kıyor olması, ister istemez tabuların yıkıldığı, de- mokratik tartışmaların yapıldığı bir ortamın doğdu- ğu gibi bir izlenim de veriyor. Tartışmaların düze- yini, içeriğinin aynı dilden bile giderek anlaşılmaz ol- masını görmezlikten gelirsek.. Uzlaşmadan yana olmayan muhalefetin tutumu- nu, CHP ve MHP’yi farklı yerlere koyarak olumla- sak da olumlamasak da, kendi içlerinde tutarlılık- larını kabul edip bir an için tartışmanın gündemi dı- şında tutmaya çalışalım. Sonuç olarak Kürt açılımının uzlaşmacı, barışa ulaşma yolunda kararlı oldukla- rını dünyaya, Türkiye’ye ilan etmiş iki cephesi var: Erdoğan hükümeti cephesi bunca eleştiri ve tartışmadan sonra, Kürt açılımı projesinin yol hari- tasını çizmemekte kararlı. Etkin, yetkin, çoğunluk ik- tidarı, iradesinden söz ediyoruz. MGK ortak karar- ları açıklamasıyla, devletin kurumları ile uzlaştığı, TSK, istihbarat dahil devlet kurumlarından destek aldığı ilan edilmiş. Gelin görün ki Kürt Açılımı’nın çerçe- vesini unutun, kimi yaklaşımlar, projeler, önceliklere ilişkin ipuçları bile vermiyor. Başbakan Erdoğan, açılımın ABD kaynaklı olduğu eleştirilerini gündeme getirenlere ağır hakaretler yağ- dırıyor, iftiracılıkla suçluyor. Dün Kürt açılımının so- nuçlarından kaygı duyan sitelerde ağırlıklı tartış- malarda Erdoğan’ın “ispatlasınlar” çağırısına yanıt niteliğinde açıklamalar öne çıkmıştı. Kimi sitelerde ABD düşünce kuruluşları, istihbarat örgütü rapor- larının İngilizce - Türkçe metinleri üzerinden ör- neklerin biri bin paraydı. Irak işgali sonrası yaşa- nanlar, Bush-Obama-ABD üst düzey yöneticileri- nin konuya ilişkin açıklamaları, Türkiye’den bek- lentileri, gündemimize gelen paketler, projeler.. arasındaki, kimileri noktası virgülü ile uyan geliş- melerin listeleri bir bir sayılıyordu. AKP iktidarı adına sivil toplum örgütlerinden gö- rüş toplayan Bakan hâlâ AKP’nin öncelikleri, yak- laşımlarına ilişkin en küçük bir ipucu vermemeye ça- lışıyor. Onların görüşlerini toplamaya çalışan, de- ğerlendirmeye alacak bir izlenim veriyor.. Siyahla be- yaz kadar birbirinden ayrışan görüşlerin bütünün- den, önceden açılım yapacağını ilan etmiş bir ikti- dara nasıl bir yol haritası çıkacak? Açılım kararını almış, uygulayacağını ilan etmiş ço- ğunluk ve güçlü iktidarın açılım yol haritası yoksa, sonradan, durum vaziyetlere, daha Türkçesi bas- kı güçlerinin ağırlığına bağlı olarak çizilecekse, ik- tidar üzerinde caydırıcı güç etkisi yapacak tarafla- ra bakmak gerekiyor değil mi? AKP yaradılışını bile borçlu olduğu, damdan dü- şer gibi kuruluşuna, iktidara gelişine katkıda bu- lunmuş, iktidarda kalmasının da anahtarı olan iki güç odağına sırtını dönebilir mi? Emperyal çıkarların baş jandarması ABD, AB’nin Kürt sorununa ilişkin yol ha- ritalarını, önceliklerini yok sayabilir mi? Ya da artık merkezinin ABD’de olduğu kabul edilen Gülen ce- maati başta cemaatlerin iktidarı üzerindeki etki, bas- kı güçlerine karşı durabilir mi? ABD, AB kaynaklı Kürt sorunu reçeteleri birden çok, geniş yelpazeli olsa da yıllardan beri gündemde, bilinmez değiller. İslamcı cemaatler, siyasetin de siyasal İslamcılıkta uzlaş- ma koşulu ile ayırımcı reçetlere karşı olmadıkları tüm belgelerinde var. Özetle ikili güç odağının yönlen- dirmeleri, baskılarından çıkan sonucun, Cumhuri- yet kazanımları, ülke bütünlüğü için çözüm paket- lerinden yana olması olasılığı çok zayıf. Kürt açılımının ikinci tarafı Kürtler adına konuşanlar, ülkemizde yaşayan çoğunluk Kürtleri, beklentileri- ni ne kadar temsil ettikleri çok tartışmalı, ancak ör- gütlenmiş yönlendirici oldukları da tartışılmaz ta- raflara gelince. Hükümet konumu gereği terörün ta- rafı PKK ve Apo’yu tanımama noktasında olsa da, hükümetin Kürt açılmı ne kadar belirsizse, PKK ve Apo’nun açılımları o ölçeklerde açık ve belirli. Ara- da bir küçücük sorun var elbet. Apo’dan önceden ilan edilmiş istekler listesi, PKK barış reçetelerinin bütünü Türkiye’nin, hükümetin asla kabul edeme- yecekleri, ülke bütünlüğünü konfederal yapıdan da daha keskin bölen istekler listesini kapsıyor. AB kriterlerinin birlikte yaşama, barış, çokkültür- lü toplum yaratmak için çok tartışmalı, kimi ayırımcı, bölücü, çatışmacı gettolar yaratmaya yönelik da- yatmalarının bile çok ucunda, aynı toprakları barış içinde ülke bütünlüğünde paylaşmayı unutun, en kanlı çatışmalarla bile çözülemeyecek sözde çözüm reçeteleri dayatıyor. Kürtlerin asla, ama Kürtçüle- rin Kürt açılımı formülleri öylesine kışkırtıcı, barış- tan uzaklaştırıcı içeriklerde ki.. İçtenlikli barış iste- yenlerin en yumuşak, uyarıcı çıkışlarına katlanmak söz konusu değil. Son günlerde kendi sitelerinde ömrünü Kürtçü- lük davasında hapishanelerde geçirmiş İsmail Be- şikçi gibi aydınları çoktan hainler listelerine aldılar. Yaşar Kemal’i barışçı çıkışlar yapılması çağrıları ne- deniyle tehdit etmekteler... soner@cumhuriyet.com.tr GÜNÜN İÇİNDEN 10 milyon TL’lik bütçe ile bu yõlõn sonunda 200 ülkede tanõtõma başlamayõ planlayan makineciler, iç pazara dönük çalõşmalarõyla yerli yatõrõmcõya ulaşmayõ başardõ. Ekonomi Servisi - Makine Tanõtõm Grubu, Türk makinelerinin tercih edilme- sine dönük başlattõğõ reklam atağõnõn mey- velerini topluyor. Bu yõlõn ilk yarõsõnda 2008’e göre satõşlarõ ciddi biçimde kan kay- beden ihracatçõlar, krizin yarattõğõ olum- suzluklarõ tanõtõm atağõyla Türkiye’nin le- hine çevirmeye çalõşõyor. Makine Tanõtõm Grubu üyelerinden (Kay- hanlar Makina San. İç ve Dõş Tic. AŞ.) Sev- da Kayhan Yılmaz, yõl sonunda yurtdõşõ- na yönelik çalõşmalarõn başlatõlacağõnõ anõm- satõrken Türkiye’de çok olumlu geri dönüşler aldõklarõnõ söyledi. Dünya ticaretinde pet- rolden sonra makinenin geldiğini belirten Yõlmaz, 1.8 trilyon dolarlõk sektörden Tür- kiye’nin yeterince pay alamadõğõnõ söyledi. “Önce kendimiz inanmalıyız, Türk yatı- rımcısı Türk makinesini tercih edecek ki yurtdışında başarı alanımızı genişletelim” diyen Yõlmaz, her yerli malõn “en iyi” ol- mayabileceğini kabul ettiklerini belirterek şunlarõ söyledi: “Bunun için Türk maki- neleri için bir kalite güven endeksi oluş- turacağız. Bu güven endeksiyle Türk makinelerinin performansı, kalitesi öl- çülebilecek. Türkiye’nin, milyonlarca dolarını yurtdışına atacak lüksü yok. Makine ithalatındaki trafiği tersine çe- virebiliriz.” Orta Anadolu Makine ve Aksamlarõ İh- racatçõlarõ Birliği’nin aylõk yayõn organõ Mo- ment’te yer alan verilere göre yurtdõşõna ma- kine satõşlarõnda gerileme devam etse de ba- zõ pazarlarda rekor artõşlar kaydedildi. Or- ta Anadolu Makine ve Aksamlarõ İhracat- çõlarõ Birliği’nin kapsamõna giren alanlarda, 2008 yõlõ Ocak-Haziran döneminde 3 mil- yar 643 milyon dolar olan makine ihracatõ, bu yõlõn aynõ döneminde yüzde 25 azalarak 2 milyar 700 milyon dolara düştü. En büyük artış Gürcistan’da 2009 yõlõ Ocak-Haziran döneminde en fazla ihracat yapõlan ilk üç ülke Almanya, ABD ve Irak. Söz konusu dönemde ilk 10 ülke arasõnda en büyük ihracat artõşõnõn yüz- de 80 ile Gürcistan’a olduğu görülüyor. Anõ- lan ülkeye ihracat, 103 milyon dolar oldu. Suudi Arabistan’a satõş da yüzde 43 artarak 78 milyon 736 bin dolara yükseldi. Irak’a yö- nelik makine ihracatõ da 2008 yõlõnõn ilk 6 aylõk döneminde 85 milyon 256 bin dolar iken 2009’da yüzde 53 arttõ ve 130.4 milyon dolara çõktõ. Hindistan’la büyük ortaklık Ekonomi Servisi - Ekonomi tarihi ve Osmanlõ finans sistemiyle ilgili eserle- ri ile tanõnan Prof. Dr. Haydar Kazgan vefat etti. Galata Bankerleri, Osman- lõ’dan Cumhuriyet’e Türk Bankacõlõk Tarihi, Osmanlõ’da Avrupa Finans Ka- pitali, Osmanlõ’dan Cumhuriyet’e Şir- ketleşme, Tarih Boyunca İstanbul Bor- sasõ gibi eserlerinin yanõnda eşi Prof. Dr. Gülten Kazgan ile birlikte İtalyanca ve Fransõzca olarak hazõrladõklarõ yirmiden fazla etüdü bulunan Prof. Kazgan, İk- tisat Fakültesi Dergisi, Maliye Enstitü- sü Dergisi gibi bilimsel yayõnlarda ve çeşitli gazetelerde yayõmlanmõş iki yüz- den fazla araştõrmaya da sahipti. 1921’de İstanbul’da doğan Prof. Dr. Haydar Kazgan ana ve ilk okulu Ka- dõköy Mühürdar’da tamamladõ. 1941’de İtalyan Lisesi’ni, 1943’te Ankara Ga- zi Eğitim Enstitüsü Fransõzca Bölü- mü’nü, 1950’de İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitirdi. 1946’da İk- tisat Fakültesi’ne girmeden önce savaş küoşullarõ nedeniyle üç yõl askerlik yap- tõ. 1952’de İTÜ İktisat Kürsüsü’ne asistan oldu. 1955’te doktorasõnõ ta- mamlayarak Chicago Üniversitesi’ne doçentlik eğitimine gitti.1961’de do- çent, 1966’da profesör oldu. Emekli ol- duğu 1988’e kadar İTÜ İşletme Fa- kültesi’nde öğretim üyeliği yaptõ. Da- ha sonra aynõ fakülte ile İ.Ü. İktisat Fakülte- si’nde master ve dok- tora dersleri verdi. Kazgan’õn cenaze- si yarõn saat 10.00’da İTÜ Maçka Yerleşke- si’ndeki Yabancõ Diller Okulu Binasõ’nda yapõla- cak törenin ardõndan Seyid Ahmet Deresi Camii’nde kõlõnacak öğle nama- zõndan sonra Seyid Ah- met Deresi Camii İran- lõlar Kabristanõ’nda toprağa verilecek. Ekonomi Servisi - DEİK, Türk-Hint İş Konseyi Başkan Yardõmcõsõ Erdal Alkış, Tür- kiye ile Hindistan arasõnda, inşaatta 3 ayda, 1 milyar do- larlõk bir sözleşme ve yõl so- nunda 7 milyar dolarlõk başka bir sözleşme ile büyük çapta ortaklõğõn başlayacağõnõ açõk- ladõ. DEİK Türk-Hint İş Kon- seyi tarafõndan, Hindistan Ku- zey Doğu Bölgesi Sanayi ve Ticaret Federasyonu üyelerin- den oluşan işadamõ heyetinin ziyareti dolayõsõyla düzenlenen toplantõda konuşan Alkõş, ih- mal edilen Hindistan ile son 5 yõlda ilişkilerde ciddi mesafe alõndõğõnõ belirtti. Ambalaj makinelerinde İtalya gözde Türkiye’nin ambalaj makineleri ihracatı 2008 yılının ilk 6 dönemine göre 2009’da yüzde 16.7 geriledi. 31 milyon 924 bin dolara düşen ambalaj makineleri ihracatında gözde pazar İtalya. İtalya’ya 5 milyon 32 bin dolarlık satış yapılırken bu ülkeyi Irak ve Güney Afrika takip ediyor. Güney Afrika Cumhuriyeti’ne yönelik olan ambalaj makineleri ihracatı, 2009 yılının ilk 6 döneminde 2 milyon 247 bin doları buldu. Tanıtımda hedef 200 ülke Türk makinesini iç ve dõş pa- zarlarda tanõtmak, sektörün pazar ve ihracat potansiyelini yükselt- mek için Orta Anadolu Makine ve Aksamlarõ İhracatçõlarõ Birliği bünyesinde kurulan Makine Ta- nõtõm Grubu, Türk makinesinin iç ve dõş pazarlardaki algõlamasõnõ güçlendirmeyi amaçlõyor. Makine Tanõtõm Grubu Eşbaşkanõ Ad- nan Dalgakıran’õn verdiği bilgi- lere göre, MTG’nin iletişim pro- jelerini kapsayan, çok sayõda ka- naldan yüksek frekanslõ reklam ve tanõtõm çalõşmalarõnõ içeren kam- panyasõ iki aşamadan oluşuyor:  2009 sonuna kadar sürecek ilk aşamasõnda yerli yatõrõmcõlarõn Türk makinelerini tercih etmele- rini sağlamak için etkili bir ileti- şim kampanyasõ. Yõlbaşõndan sonra başlayacak ikinci aşamada ise yurtdõşõnda Türk makineleri ile ilgili algõla- mayõ güçlendirmeye yönelik ça- lõşmalar devreye girecek. MTG’nin önümüzdeki dönemde gerçekleştireceği projeler arasõnda standardizasyonda yaşanan sõ- kõntõlarõn önüne ge- çilebilmesi için bir makine reyting-gü- ven endeksi oluşturulmasõ, eğitim ve danõşmanlõk veren MTG Teşvik Kurulu adõnda bir alt birim kurulmasõ, yerli üreticilerin en bü- yük dezavantajõ olan teknoloji takibinde- ki sõkõntõlarõ aşmak adõna bir Ar-Ge üssü ku- rulmasõ gibi planlar yer alõyor. Makine ihracatõ, ilk 6 ayda, toplamda 2008’e göre düşse de Tanõtõm Grubu’nun atağõyla umutlar artõyor Tõkõrtõkõrsatacağõz SIRADA AR-GE ÜSSÜ VAR OSMANLI’DAN CUMHURİYETE FİNANS TARİHİ YAZARIYDI Yüzde 49.80’i halka açõk, yüzde 60’õ ise yabancõ yatõrõmcõlarõn elinde bulunan BİM Birleşmiş Ma- ğazalar AŞ, 2009 yõlõ ilk 6 ayõnda bir önceki yõ- la göre yüzde 57’lik bir artõşla 106.4 milyon li- ra kâr elde etti. BİM’den 106.4 milyon lira kâr Çelebi Hava Servisi AŞ, Hindistan’daki Delhi In- dra Gandhi Havalimanõ işletmecisi Delhi Interna- tional Airport Private Limited ile kargo termina- linin finansmanõ ve 25 yõl süreyle işletilmesi için so- nuçlanan ihalede imtiyaz sözleşmesi imzaladõ. Çelebi’den Hindistan için imza Turkcell’in ortaklarõndan İsveçli Teliasonera ortağõ olduğu Estonyalõ Eesti Telekom’a yüzde 40 hissesi karşõlõğõnda 468.4 milyon dolar, Litvanya- lõ Teo LT’ye yüzde 40 hissesi karşõlõğõnda 1.56 mil- yar İsviçre Kronu teklif etti. Teliasonera’dan ortaklara teklif Prof. Dr. Haydar Kazgan’õ kaybettik Prof. Dr. Gülten Kazgan Prof. Dr. Haydar Kazgan