Catalog

CMBY C M BY ZAFER DERSHANELER‹ 1. Olaylar› kimin yapt›¤›n› anlamak istedik. A?a¤›dakilerin hangisinde "anlamak" sözcü- ¤ü bu cümledeki anlam›yla kullan›lm›?t›r? A) Üç kez anlatmama ra¤men anlamad›. B) ‹nsanlar›n buraya neden gelip gitmedi¤ini anlamaya çal›?t›k. C) Bu ilaçtan hiçbir ?ey anlamad›m. D) Kabul etmeyece¤ini ben daha o gün anla- m›?t›m. E) Babam›n, bu kasabay› niçin sevdi¤ini bir türlü anlayamad›m. 2. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde “a?amal› bir durum", söz konusu de¤ildir? A) Ülkemizdeki yer alt› kaynaklar› y›ldan y›la azal›yor. B) ?ehir yava? yava? karanl›¤a gömülüyordu. C) Havalar her gün biraz daha so¤uyordu. D) Hastan›n durumu günden güne düzeliyor- du. E) Taksitlerin hepsini günü gününe ödüyor- mu?. 3. I. Bir kenarda oturmu? sert bak›?lar›yla yol- dan geçen insanlar› izliyordu. II. Dikti¤imiz elma a¤açlar› pek verimli ç›kt›, her y›l bol bol meyve veriyor. III. S›nav› kötü geçmi? olacak ki çantas›n› h›- ?›mla f›rlat›p yukar› ç›kt›. IV. Çocu¤un elindeki büyük ?i?e, suyla do- luydu. V. Buradan ‹stanbul Bo¤az›'n›n h›rç›n sular›n› izlemek bir ba?ka Yukar›daki cümlelerin hangisinde insana özgü kavramlar do¤aya aktar›lm›?t›r? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 4. “Bo¤az” sözcü¤ü birçok deyimde geçer: (I) Sürekli bir ?eyler yemek anlam›nda “bo¤az› i?lemek", (II) yedi¤i ?eyi yutamamak anlam›n- da “bo¤az›na durmak”, (III) birlikte bir ?eyler yemek anlam›nda “bo¤az bo¤aza gelmek” (IV) yemek yemeyi çok sevmek anlam›nda “bo¤az›na dü?kün” (V) çok konu?maktan, ba- ¤›rmaktan sesi ç›kmaz durumuna gelmek an- lam›nda “bo¤az› kurumak” deyimleri kullan›l›r. Bu parçada numaralanm›? deyimlerden han- gisi yanl›? aç›klanm›?t›r? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 5. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde nesnel bir de¤erlendirme söz konusudur? A) Yazar, son roman›nda farkl› betimlemeler- le anlat›m› etkili k›lm›?. B) Kitab›n dili, yazar›n bir önceki yap›t›na göre daha yal›n. C) Bu filmin izlenme rekorlar› k›rmas›nda yönetmeninin katk›s› büyüktür. D) ?airin duygular›n› en iyi anlatan zaman- lard›r, geceler. E) ?airlerine, yazarlar›na sahip ç›kan toplum- lar ça¤da? bir düzeye ula?m›? demektir. 6. Ya?ar Kemal romanlar›nda hep gelene¤e yas- lanm›?t›r. Onun sat›rlar›nda sosyal ya?am ?iir tad›yla yans›t›lm›?t›r. O, hiçbir zaman ça¤›n- dan kopmam›?, ça¤›n›n gölgesini sat›rlar›na sürüklemi?tir. Bu parçadaki alt› çizili sözle yazar›n vurgulan- mak istenen yönü a?a¤›dakilerden hangisi- dir? A) Döneminin özelliklerini eserlerine yans›tt›¤› B) Eserlerinde hayal unsurlar›na geni? yer verdi¤i C) Tarihi romanlar yazd›¤› D) Ça¤da?› olan yazarlardan etkilendi¤i E) Ya?ad›¤› dönemin d›?›na ç›kamad›¤› 7. (I) Uzun süredir bir yazl›k alabilmenin hayalini kuruyordu. (II) Emlakç›lar› bir bir dola?›p so- ru?turuyordu. (III) Yazl›klar› görmek üzere em- lakç›n›n arabas›yla Ürkmez’e gitti. (IV) Denize yak›n bir yazl›k be¤endi. (V) Ama pazarl›kta anla?amad›klar› için hevesi kursa¤›nda kald›. Bu parçada numaralanm›? cümlelerin hangi- sinde amaç-sonuç ili?kisi vard›r? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 8. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde ko?ul söz konusu de¤ildir? A) Ya¤mur hep böyle devam etse, hiç ama hiç dinmese. B) Bu baraj bitse köylünün yüzü gülecek. C) Ba?›mdaki bu a¤r› dinecek, i?lerden biraz uzak kalabilirsem. D) Borcunu zaman›nda ödersen banka yeni- den kredi açacak sana. E) Otobüse yeti?ebilirsiniz, biraz acele etse- niz. 9. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde ayn› varl›¤›n kar?›t durumlar› birlikte verilmi?tir? A) Çok erken yola ç›km›?; ancak ak?ama do¤ru köye ula?m›?t›k. B) Tezgâh›n üzerinde irili ufakl› pek çok ev gereci vard›r. C) Ac›mas›z ya?am ko?ullar› ihtiyar› art›k bez- dirmi?ti. D) ‹nsanlar›n gerçek yüzleri, ç›karlar›na ters dü?üldü¤ünde ortaya ç›kar. E) Adam›n yüzündeki yumu?ak ifade seninle konu?urken birden sertle?ti. 10. I. Yan›m›zdakinin önünde olmam›z önemli de¤il; önemli olan, dünkü yerimizden ön- de olmam›z. II. Yaln›z kendi için çal›?an insan›n ba?ar›l› olmas› beklenemez. III. Ba?kalar›na kar?› ba?ar› elde edebilmek için her günü çal›?arak geçirmek gerekir. IV. Üstünlük, insan›n ba?kalar›n› de¤il, kendi- ni a?mas›d›r. Yukar›daki numaralanm›? cümlelerden hangi- leri anlamca birbirine en yak›nd›r? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV. 11. Felsefe, bireylerin kanun korkusuyla yapt›¤› ?eyi hiç zorlanmadan ve kendi istekleriyle yapmalar›n› sa¤lar. Bu cümlede anlat›lmak istenen a?a¤›dakiler- den hangisidir? A) Felsefeyle ilgilenmek, hayattaki tüm zor- luklara çözüm bulmak demektir. B) Felsefe de kanunlar gibi hayat› sert kural- larla s›n›rlar. C) Felsefe, insana do¤ru olan› hiçbir bask›ya gerek kalmadan yapt›r›r. D) Kanunlar, bilimlerin ö¤retemedi¤i do¤rula- r› insanlara ö¤retebilen kurallard›r. E) Toplumsal kurallar› kabullenmemek bizi kanunlarla kar?› kar?›ya getirir. 12. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde hem üslupla hem içerikle ilgili bir yarg› vard›r? A) Yazd›klar›n› herkesin anlayabilmesi için süsten ve mecazdan özellikle kaç›yor. B) Sanatç›n›n ilk ?iir kitab›n› be¤eni ve heye- canla okurken çocukluk günlerimi hat›rl›- yorum. C) Roman›n ba?›ndan sonuna kadar, kahra- man›n çevresiyle olan çat›?malar›n› mahal- le konu?mas›n› and›ran bir dille anlat›ld›¤›- n› görüyoruz. D) Necati Cumal› ?iirlerinde ya?ama sevinci- ni, do¤ay› ve sevgiyi i?lerken öykülerinde ve romanlar›nda Anadolu halk›n›n sorunla- r›na e¤ilmi?tir. E) Bu eserini okudu¤umuzda onun, önceki yazarlar›n etkisinde basmakal›p, tek bo- yutlu ki?iler yaratt›¤›n› görüyoruz. 13. A?a¤›dakilerden hangisi biçimce olumsuz, anlamca olumlu bir cümledir? A) Bir sanatç›, ticaretten ne anlar! B) Bana öyle bakma, ben yapmad›m. C) Sana eve gitmen gerekti¤ini söylememi? miydim! D) Davette ne yemek yedi ne de bir ?ey içti. E) Beni gördü¤ü hâlde yüzüme bile bakmad›. 14. Ömrümde görmedim böyle bir gün S›cac›k ekmek önümde, Dü?ünüyorum alevden ülkeleri. Bo¤az›nda kals›n yedikleri, Ve zehir z›kk›m olsun, Bu anda dü?ünmeyen varsa e¤er! Bu dizelerde a?a¤›daki ses olaylar›ndan han- gisi yoktur? A) Ünlü dü?mesi B) Ünsüz benze?mesi C) Ünsüz dü?mesi D) Ulama E) Ünsüz türemesi 15. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde bir yaz›m yanl›?› yoktur? A) Konu?malar›n› ata sözleri kullanarak bitir- meyi çok severdi. B) Tahminime göre i?ten 17.45’de ç›kar ve hemen buraya gelir. C) Son günlerde ald›¤›m kitaplardan biri de “ya?amak” ad›n› ta?›yor. D) Bizim kap›n›n önüne parkeden araba ki- min? E) Korku filmini izledikten sonra, yerinden kalk›p odas›na bile gidemedi. 16. Temelde maddecili¤e dayanan hiçbir görü- ?ün varamad›¤› ( ) istese de varamayaca¤› nokta ?udur ( ) ‹nsan› yarad›l›? amac›na do¤ru sonras›z bir a?k›nl›¤a götürmek ( ) Bu parçada ayraçlarla ( ) gösterilen yerlere s›- ras›yla hangi noktalama i?aretleri getirilmeli- dir? A) (,) (:) (.) B) (–) (:) (.) C) (,) (;) (…) D) (.) (…) (!) E) (,) (;) (…) 17. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde alt› çizili söz- cük, hem yap›m hem çekim eki alm›?t›r? A) Yemye?il, çiçeklerle dolu bir bahçede oturduk. B) Ya?am zorla?t›kça gülümseyen yüzlere hasret kald›k. C) Ölümcül bir hastal›k her yan› sarm›?t›. D) Çocuklu¤unda hastal›ktan çok korkard›. E) Baban çok ?akac› bir adamm›?. 18. Gümü? saks›larla solgun karanfil… Kelebekler çift uçuyor bahar dal›nda Buruk ya?ant›lara doymuyor sebil Eski tat kalmam›?, ?ark› ve masallarda Yukar›daki dörtlükte a?a¤›dakilerden hangisi yoktur? A) Durum zarf› B) Eksiltili cümle C) Birle?ik zamanl› eylem D) Devrik cümle E) Yal›n ad 19. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde, gereksiz sözcük kullan›m›ndan do¤an bir anlat›m bo- zuklu¤u vard›r? A) Ders çal›?›rken fark›nda olmadan dal›p git- mi?tim. B) Yapt›¤›m hatan›n fark›na vard›m, dedi. C) Zavall›, o haberden sonra tamamen y›k›ld›. D) Karar vermeden enine boyuna dü?ünmeni tavsiye ederim. E) Çocukluk günlerine duydu¤u özlem gittik- çe art›yordu. 20. O, çevresindekileri uzakla?t›rarak kendi ken- dini yaln›zl›¤a mahkûm etmi?ti. Bu cümle için a?a¤›dakilerden hangisi söyle- nemez? A) Anlamca olumludur. B) Kurall› bir eylem cümlesidir. C) Birden fazla yan cümleci¤i vard›r. D) Giri?ik birle?ik bir cümledir. E) Yüklemi birle?ik zamanl› birle?ik eylemdir. 21. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde eylemsi yok- tur? A) Tavuklara yem verip onlar› kümese kapa- d›m. B) Bana bakt›; ama beni tan›d›¤›n› sanm›yo- rum. C) Onun oturmas›, kalkmas› bile farkl› bizden. D) Onlara yard›m etmeyi gerçekten istiyorum. E) Arabaya bindik; ne yaz›k ki araba çal›?m›- yordu. 22. Sanatta hiçbir biçim, hiçbir yap› mutlak de¤il- dir. Bu nedenle sanatç› yaln›zca kendinin olan bir yap›y› kurmay› uygarl›k tarihinde kendisine de bir sayfan›n ayr›labilmesini hep amaçlaya- cakt›r. Kendisine kadar gelebilmi? büyük ya- p›tlardan etkilenerek; hatta kimi zaman da kendisini yads›yarak arayacakt›r. Sonunda da kendisini, kendi sesini bulacakt›r. Çünkü sa- nat birle?imdir, gelenekten ald›klar›n› kendi birikimleriyle bütünle?tirme çabas›d›r. Bu parçadan a?a¤›dakilerin hangisi ç›kar›la- maz? A) Sanatta hiçbir biçim kesin, de¤i?mez de¤ildir. B) Sanatç› kendine özgü bir yap› kurmak ister. C) Sanatç› uygarl›k tarihi içinde kal›c› olmay› ister. D) Aray›? içindeki sanatç› bir ?ekilde kendini bulacakt›r. E) Gelenek tutucudur, sanat ise yenili¤e aç›kt›r. 23. (I) Otuz ya?›ma kadar durmadan yazd›m; ama amatörlük dönemimin bu ürünleri yay›mlan- mad›. (II) Gerçek anlamda yazarl›¤a otuzum- da ba?lad›m. (III) ‹lk kitab›m da ancak k›rk ya- ?›mda piyasaya ç›kabildi. (IV) Önceleri, salt ele al›nan konunun önemli oldu¤unu dü?ünü- yordum; sonra konu kadar i?leni?in de önem- li oldu¤unu anlad›m. (V) Onun yay›mlan›?›n- dan sonra da sanat görü?ümde bir de¤i?iklik olmad›. (IV) Çünkü yazarl›¤a ba?lad›¤›mda dü?ünsel ki?ili¤im olu?mu?tu. Bu parçada numaralanm›? cümlelerden han- gisi dü?üncenin ak›?›n› bozmaktad›r? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 24. Güzellik, hayal gücümüz ile dü?ünme gücü- müz aras›ndaki uyu?umdur. Ç›kars›z bir haz- d›r. Çirkinlik ise duyular›m›z aras›ndaki biçim ba¤lant›lar›n›n sa¤lanmamas›d›r. Bu parçada a?a¤›daki dü?ünceyi geli?tirme yollar›n›n hangilerinden yararlan›lm›?t›r? A) Betimleme – kar?›la?t›rma B) Tan›mlama – örnekleme C) Aç›klama – tart›?ma D) Örnekleme – kar?›la?t›rma E) Tan›mlama – kar?›la?t›rma 25. Demokratik e¤itimin önemli özelliklerinden bi- ri tez-antitez dü?üncesini yerle?tirmesidir. Bu e¤itimin en önemli özelli¤i ise farkl› aç›larla dü?ünmeyi ö¤retmesidir. Teori ile uygulama- n›n tam bir uyum içinde olmas›d›r. Böylece e¤itim sürecinin sa¤l›kl› bir çizgi izlemesini sa¤lar. Bu parçaya göre demokratik e¤itimin en önemli özelli¤i a?a¤›dakilerden hangisidir? A) ‹nsanlara, olaylara de¤i?ik yönlerden bak- may› ö¤retmesi B) Kar?›t dü?üncelere ho?görüyle yakla?may› ö¤retmesi C) Uygulamay› do¤ru yapabilme imkân› ha- z›rlamas› D) Ça¤da? dü?ünce yöntemlerini ö¤retiyor olmas› E) Sa¤lam bir e¤itim çizgisine ihtiyaç duy- mas› 26. Â?›k Veysel, gösteri?siz, süslemesiz bir söyle- yi? biçimi geli?tirdi, “Kalabal›¤a fazla kulak asma” derdi. Halk ?iirindeki klasik ve gele- neksel konular› gerek kendinden, gerek za- man içinde yeni olu?an deyimlerle sürdürdü. Sözlerini ba¤lad›¤› eski ezgilerle bütün halk ozanlar›nda oldu¤u gibi yeni biçimler geli?tir- di. Bu parça, a?a¤›daki sorulardan hangisinin yan›t› olabilir? A) Â?›k Veysel'in divan ?iirinden etkilenmedi- ¤i do¤ru mudur? B) Â?›k Veysel’in belirgin bir felsefesi var m›- d›r? C) Â?›k Veysel halk ?iiri zincirinin son halkas› m›d›r? D) Â?›k Veysel’in halk ?iirine ve müzi¤imize olan katk›s› nedir? E) Â?›k Veysel’in ölümüyle bu i?in sonuna m› gelindi? 27. ?air duygusal olabilir. Olmal›d›r da… Fakat ele?tirmenin duygusal olmaya hakk› yoktur. Onun görevi, eseri i¤neden ipli¤e incelemek, bu s›rada k›l› k›rk yararcas›na özenli davran- mak ve eserin hakk›n› tam vermektir. Eserin sahibiyle kavgal› dövü?lü olmas›, eseri yerden yere vurmas›n›; canci¤er dost olmas›, göklere ç›karmas›n› gerektiriyorsa ortada gerçek bir ele?tiri ve ele?tirmen yok demektir. Bu parçada vurgulanmak istenen dü?ünce a?a¤›dakilerden hangisidir? A) Bir sanatç› olarak ele?tirmen de eserine duygular›n› katabilir. B) Ele?tirmenin istemeyerek duygusal dav- ranmas› ho? kar?›lanmal›d›r. C) Ele?tirmen, tarafs›z olmal›, ele?tirilerine duygular›n› kar›?t›rmamal›d›r. D) Ele?tirmenin,dostlar›n› ele?tirirken nesnel davranmas› beklenemez. E) Ele?tirmenin yap›t› en ince detaylar›na ka- dar irdelemelidir. 28. “Ancak do¤ru olan güzeldir.” sözüne, iyice anlamad›¤›m için olacak, eskiden omuz sil- ker: “Güzel ba?ka, do¤ru ba?ka” derdim. Ya- n›l›yormu?um. ?imdi ben de biliyorum ki do¤- runun, inanarak söylediklerimizin d›?›nda gü- zellik yoktur. En ustaca sanat›n da alt›nda, ya- lan kendini belli ediyor, söyleyenin sesine bir çirkinlik veriyor. Bu parçada sözü edilen ki?i için a?a¤›dakiler- den hangisi söylenemez? A) “Ancak do¤ru olan güzeldir.” sözünü, ön- ceden bugünküne göre farkl› anlad›¤› B) ?imdi, do¤runun d›?›nda güzelli¤in olma- d›¤›na inand›¤› C) Yalan›n kendini en usta sanatta bile belli edece¤ine inand›¤› D) Eskiden, do¤runun güzel oldu¤u dü?ün- cesini fazla önemsemedi¤i E) Bir ?eyin do¤ru olabilmesi için güzel olma- s› gerekti¤ine inand›¤› 29. Gelenekle ilgili tart›?malar›, daha çok divan ?i- irinin ya?ama ve direnme gücünün test edil- mesine yönelik tecrübelerin sembolik ifade- lendirili?i belirlemektedir. Bu tecrübelerin olumlu örneklerini veren ?airler vard›r. Dola- y›s›yla, günümüzde de gelenekle ça¤da? ?i- irin imkânlar›n› bulu?turan ?airlerin tart›?mala- ra esas olacak nitelikte ürünler yay›mlamas› ?iirimiz için önemli bir göstergedir. Bu bak›m- dan son y›llarda gelenek; “?iir” kelimesiyle bir arada telaffuz edilmesinde sak›nca görülme- yen ve hatta ?iire itibar kazand›ran bir kavram konumuna yükselmi?tir. Dolay›s›yla gelene¤e bilinçli bir yöneli? söz konusudur. Bu parçada a?a¤›dakilerden hangisine de¤i- nilmemi?tir? A) Gelenek kavram› ile ?iir kelimesinin bir arada kullan›lmas›nda bir sak›nca olmad›- ¤›na B) Gelene¤in ?iire güç kazand›ran bir kavram konumuna yükseldi¤ine C) Modern ?iirle gelene¤i bulu?turan ?airlerin iyi örnekler verdi¤ine D) Divan ?iirinin ya?amas› için gelenekle ilgili tart›?malara daha çok yer verilmesi gerek- ti¤ine E) Gelene¤e bilinçli bir yöneli?in oldu¤una 30. (I) Söyledi¤imiz her sözcük, kulland›¤›m›z her cümle, insan zihninin derinliklerinde anlaml›, zihinsel bir birikime, zihinsel bir tohuma dö- nü?üyor. (II) Kimi zaman da söylemlerle, de- yimlerle, bilinçalt›n›n derinliklerinden, ebe- veynden çocu¤a geçen bir mirasa dönü?ür. (III) Tohumlar kimi zaman ki?inin kendi ya?an- t›s›n›n bir parças›nda, bir döneminde ye?erir. (IV) Genellikle bu miras› ald›¤›m›z›n ve bu mi- ras› ya?att›¤›m›z›n bilinçli düzeyde çok da far- k›nda olmay›z. (V) ‹?te baz› tak›nt›lar da bu ?e- kilde aileden aileye geçer, birer miras sonucu devam ettirilir. Parçan›n anlaml› bir bütün olu?turmas› için numaralanm›? cümlelerin hangi ikisi yer de- ¤i?tirmelidir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 1. Mezopotamya Uygarl›¤›’na ait yasalar ince- lendi¤inde, kirac›l›k, faiz ve haciz gibi konula- ra ili?kin kurallar›n bulundu¤u gözlenmi?tir. Bu bilgilere bak›larak Mezopotamya Uygarl›¤› ile ilgili a?a¤›dakilerden hangisi söylenemez? A) Mülkiyet anlay›?›n›n olu?tu¤u B) Ekonomik yap›n›n geli?ti¤i C) Paran›n önemli bir de¤i?im arac› oldu¤u D) Üretim etkinliklerinin bulundu¤u E) Yaz›l› kültüre geçildi¤i 2. Ortaça¤ Avrupas›’nda; — Üretim ihtiyaç kadar yap›lm›?, — Kilise bir çok konuda belirleyici bir güç haline gelmi?, — Zenginli¤in ölçütü toprak olmu?tur. Bu özellikler dikkate al›nd›¤›nda; I. Ticari ili?kilerin geli?mi? bir duruma gel- mesi II. Toprak mülkiyetinin toplumsal statüyü belirlemesi III. Laik olmayan siyasi ve toplumsal yap›n›n olu?mas› durumlar›ndan hangilerinin Ortaça¤ Avrupa- s›’na özgü oldu¤u söylenebilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve III E) II ve III 3. Uygurlar›n; — Budizm ve Maniheizm’i benimsemesi — Kendilerine özgü alfabe kullanmalar› özelliklerine bak›larak; I. Yaz›l› kültüre geçmi?lerdir. II. Ulusal kimliklerini yitirmi?lerdir. III. Kültürel de¤i?ikli¤e u¤ram›?lard›r. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 4. A?a¤›dakilerden hangisinin Osmanl› Devle- ti’ndeki kurumsalla?ma çal›?malar›ndan biri oldu¤u söylenemez? A) Divan-› Hümayun’un olu?turulmas› B) Fethedilen topraklar›n dirliklere ayr›lmas› C) Gayri müslümlerden dev?irme yap›lmas› D) ‹znik ve Bilecik’in Bizans’tan al›nmas› E) Topkap› Saray›’nda Enderun Mektebi’nin aç›lmas› 5. Yeniça¤ Avrupas›’nda; — Amerika, Afrika ve Uzak Do¤u’da bir çok bölge ke?fedilmi?, — Kilise ve siyasi rejimler ele?tirilmeye ba?- lanm›?t›r. Bu geli?meler dikkate al›nd›¤›nda; I. Dü?ünce yap›s›nda de¤i?iklikler olmu?tur. II. Kültürel etkile?im artm›?t›r. III. S›n›fsal farkl›l›klar azalm›?t›r. durumlar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 6. 1402 y›l›nda Timur ‹mparatorlu¤u ile Osmanl› Devleti aras›nda yap›lan Ankara Sava?› sonu- cunda: — Osmanl› ?ehzadeleri aras›nda taht kavga- lar› dönemi ya?anm›?, — Osmanl› egemenli¤ine al›nm›? olan Ana- dolu beylikleri yeniden kurulmu?, — Rumeli’deki Osmanl› fetihleri duraklam›?- t›r. Bu bilgilere bak›larak Osmanl› Devleti’yle ilgi- li a?a¤›dakilerden hangisi söylenemez? A) Siyasi istikrars›zl›k ya?ad›¤› B) Etnik çe?itlili¤inin artt›¤› C) Devlet gelirlerinin azald›¤› D) Anadolu Türk birli¤inin bozuldu¤u E) Egemenlik alan›n›n darald›¤› 7. 1839 y›l›nda haz›rlanarak ilan edilen Tanzimat Ferman›’nda: — Din fark› gözetilmeksizin herkesin can ve mal güvenli¤ini devlet sa¤layacakt›r. — Herkes geliri oran›nda vergi ödeyecektir. — Kimse yarg›lanmadan cezaland›r›lmaya- cakt›r. maddelerine yer verilmi?tir. Bu bilgilere bak›larak Osmanl› Devleti ile ilgili a?a¤›dakilerden hangisi söylenemez? A) ‹nsan haklar› konusunda geli?meler ya?a- d›¤› B) Demokrasi yönetimini benimsedi¤i C) Vergi adaletini sa¤lama yolunda ad›m att›- ¤› D) Hukuk devleti olma yolunda ilerleme ya?a- d›¤› E) E?itlik fikrini uygulamaya koydu¤u 8. 1774 y›l›nda Rusya ile Osmanl› ‹mparatorlu¤u oran›nda yap›lan Küçük Kaynarca Antla?ma- s›’nda; — Osmanl› topraklar›nda ya?ayan Orto- dokslar›n haklar›n› Rusya koruyacakt›r. — Osmanl› Devleti Rusya’ya sava? tazmina- t› ödeyecektir. — K›r›m Osmanl›’dan ayr›larak ba¤›ms›z bir duruma gelecektir. maddelerine yer verilmi?tir. Bu bilgilere bak›larak; I. Rusya, Osmanl› içi?lerine kar›?ma hakk› elde etmi?tir. II. Osmanl› egemenlik alan› daralm›?t›r. III. Osmanl› ekonomik aç›dan zarar görmü?- tür. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 9. 1299-1922 y›llar› aras›nda hüküm süren Os- manl› Devleti’nde; — Osman Gazi soyundan gelen padi?ahlar iktidara gelmi?, — Yavuz Sultan Selim döneminden itibaren padi?ahlar halife ünvan› da kullanm›?, — Toplum birçok etnik unsurdan olu?mu?, — Divan te?kilat› bulunmas›na kar?›n son sözü söyleyen padi?ahlar olmu?tur. Bu bilgilere bak›larak Osmanl› Devleti’yle ilgi- li a?a¤›daki nitelendirmelerden hangisi yap›la- maz? A) Feodal B) Aristokrasi C) Teokrasi D) Monar?i E) ‹mparatorluk 10. Durum I: Wilson ‹lkelerinin bir maddesinde, “Herhangi bir bölgede ço¤unlukta olan top- lumlar kendi geleceklerine kendileri karar ve- receklerdir.” ifadesine yer verilmi?tir. Durum II: Do¤u Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kararlar› aras›nda “Do¤u Anado- lu’daki Türklerin di¤er bölgelere göçü önlene- cektir.” maddesi yer alm›?t›r. Bu iki madde birlikte de¤erlendirildi¤inde Do- ¤u Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin; I. Uluslararas› hukuk kurallar›na göre hare- ket etmek II. Do¤u Anadolu’nun Türklerin elinde kal- mas›n› sa¤lamak III. Yönetim ?eklini belirlemek amaçlar›ndan hangilerine ula?may› hedefledi- ¤i söylenebilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 11. Türk Kurtulu? Sava?›’nda; — TBMM aç›lmas›na ra¤men rejimle ilgili herhangi bir karar al›nmam›?, — Mecliste siyasi partileri kurulmas›na izin verilmemi?tir. Bu uygulamalarla; I. Birlik ve beraberlik ortam›n›n bozulmas› II. Milli mücadeleye verilen deste¤in azal- mas› III. Demokratik ortam›n olu?mas› gibi durumlar›ndan hangilerinin engellenmek istendi¤i söylenebilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) I, II ve III 12. Atatürk Dönemi’nde gerçekle?tirilen birçok yenilik ve devrim, evrensel de¤erlere dayan- d›r›larak yap›lm›?t›r. A?a¤›dakilerden hangisinin bu yarg›y› do¤ru- lad›¤› söylenemez? A) Hafta tatilinin Cuma’dan Pazar’a al›nmas› B) Latin harflerinin kabul edilmesi C) Medeni Kanun’un kabulü D) Türk Tarih Kurumu’nun aç›lmas› E) Cumhuriyet yönetimine geçilmesi 13. “Demokrasi, egemenlik hakk›n›n halkta oldu- ¤u ve dü?ünce özgürlü¤ünün geçerli oldu¤u sistemdir.” Bu bilgi dikkate al›nd›¤›nda a?a¤›dakilerden hangisinin demokratik bir sistemin kapsam›n- da yer ald›¤› iddia edilemez? A) En çok oyu alan partinin istedi¤i bütün ya- salar› ç›karabilmesi B) Milletvekillerinin halk›n verece¤i oylarla seçilmesi C) ‹?çi ve memurlar›n haklar›n› savunmak için dernek ve sendikalar kurulabilmesi D) Çok partili sistemin geçerli olmas› E) Cumhurba?kan›n›n s›n›rl› veto yetkisine sahip olmas› 14. (I) Türkiye’de ocak ay›nda ortalama s›cakl›¤›n en dü?ük oldu¤u yer Erzurum-Kars platolar›- d›r. (II) Ortalama yükseltinin fazla ve deniz et- kisine kapal› olmas› s›cakl›¤›n dü?ük olmas›n- da en önemli etkenlerdir. (III) Bu durum tar›m› olumsuz yönde etkilemektedir. (IV) Yerle?me- ler bu yörede oldukça seyrektir. (V) Bu kadar olmasa da Türkiye’de denizden uzak iç k›s›m- larda benzer ko?ullar›n ya?and›¤› yerler var- d›r. Yukar›da verilen özelliklerden hangisi Co¤raf- ya’n›n da¤›l›? prensibiyle aç›klanabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 15. Yukar›daki tabloda seçilmi? baz› paralel da- irelerinin toplam uzunluklar›, üzerindeki iki meridyen aras› uzakl›klar› ve çizgisel h›zlar› verilmi?tir. Buna göre, a?a¤›da verilenlerden hangisinin nedeni yukar›daki tablodan ç›kar›lamaz? A) Alacakaranl›k süresinin kutuplara do¤ru uzamas› B) ‹ki meridyen aras› zaman fark›n›n her yer- de ayn› olmas› C) Kutuplara yak›n yerlerde Güne?’in daha yava? do¤mas› ve batmas› D) Gece-gündüz süre fark›n›n kutuplara do¤- ru gidildikçe uzamas› E) Tüm meridyenlerin kutuplarda birle?mesi 16. Yukar›daki ?ekilde bugünkü eksen e¤ikli¤ine ba¤l› olarak olu?an matematik iklim ku?aklar› ile eksen e¤ikli¤inin azalmas› sonucunda olu- ?abilecek matematik iklim ku?aklar› verilmi?- tir. Buna göre, eksen e¤ikli¤inin ?ekildeki gibi de- ¤i?mesi durumunda Türkiye’de; I. Gece gündüz süre fark›n›n azalmas› II. Yazlar›n bugünküne göre daha s›cak geç- mesi III. Türkiye’nin yerald›¤› matematik iklim ku- ?a¤›n›n de¤i?mesi gibi de¤i?imlerden hangileri ya?anmaz? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) I ve II D) Yaln›z III E) II ve III 17. Yukar›da ayl›k s›cakl›k ve ya¤›? ortalamalar› verilen merkezlerin; I. Y›ll›k s›cakl›k ortalamalar› II. Y›ll›k ya¤›? miktarlar› III. Ya¤›?›n en çok görüldü¤ü mevsim IV. Kar ya¤›?l› gün say›lar› özelliklerinden hangileri ortakt›r? A) Yaln›z I B) Yaln›z III C) I ve II D) II ve III E) III ve IV 18. Karbon döngüsü s›ras›nda karbonun bir k›sm› bitki ve hayvanlarda depolanarak fosil yak›tla- r› olu?tururlar. Buna göre, a?a¤›da verilen yeralt› kaynakla- r›ndan hangisinde fosil yak›tlar bir arada do¤- ru olarak verilmi?tir? A) Bor minerali – Uranyum – Fosfat B) Petrol – Do¤algaz – Kömür C) Kükürt – Boraks – Volfram D) Volfram – Demir – Bak›r E) Manganez – Silisyum – C›va 19. Yukar›daki grafikte 1985 -1995 y›llar› aras›nda dünya linyit üretimi verilmi?tir. Buna göre, a?a¤›dakilerden hangisi yaln›zca grafikten elde edilecek bilgiler aras›nda yer almaz? A) Dünya linyit üretimi baz› y›llarda birbirine yak›nd›r. B) Dünya linyit üretiminde y›llar aras› çok bü- yük farklar yoktur. C) 1985-1995 y›llar› aras›nda dünya linyit üre- timi sürekli 800 milyon tonun üzerindedir. D) Linyit üretiminde her y›l bir önceki y›la gö- re art›? olmu?tur. E) 1989 ve 1994 y›llar›nda linyit üretimi artm›?t›r. 20. Yukar›daki ?ekillerde haritalarda görülen ha- talar› en aza indirmek için yap›lan baz› projek- siyonlar gösterilmektedir. Haritalardaki bozulmalar; I. Dünya’n›n ?ekli II. Eksen hareketi III. Yörünge ?ekli özelliklerinden hangilerinin sonucudur? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) II ve III 21. Yukar›daki ?ekilde Dünya üzerindeki sürekli bas›nç merkezleri ve genel hava dola?›m› gösterilmektedir. Buna göre, a?a¤›da verilenlerden hangileri bu durumun temel nedenidir? A) Dünya’n›n ?ekli – Dünya’n›n günlük hare- keti B) Yer ?ekilleri – Kara ve denizlerin da¤›l›?› C) Okyanus ak›nt›lar› – Bitki örtüsü D) Güne? ›?›nlar›n›n geli? aç›s› – Eksen e¤ikli- ¤i E) Yükselti – Yer ?ekilleri 22. Yukar›daki ?ekillerde orojenez olay› sonucun- da k›r›larak ya da k›vr›mlanarak olu?an arazi- lerin kesitleri verilmi?tir. Buna göre, numaraland›r›lm›? alanlar a?a¤›- dakilerden hangisinde do¤ru olarak verilmi?- tir? I II III IV A) Regresyon Graben Senklinal Antiklinal B) Antiklinal Horst Jeosenklinal Graben C) Senklinal Graben Horst Antiklinal D) Antiklinal Senklinal Horst Graben E) Transgresyon Senklinal Graben Horst 23. Yukar›da gösterilen iki farkl› akarsuyun deni- ze döküldü¤ü yerlerde olu?turduklar› yer ?eki- lleri dü?ünüldü¤ünde; I. Ortalama yükseltileri II. Ya¤›? rejimleri III. Gel-git etkisi özelliklerinden hangilerinin kesinlikle farkl› oldu¤u söylenebilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) II ve III 24. Platon’un ideal devleti tanr›sal ayr›cal›¤a sa- hip, bilgili, dolay›s›yla erdemli ki?ilerin yöne- timde bulunmas› istenen devlet biçimidir. Bu devlette kanunlar›n yap›lmas› ve toplumsal hayat›n düzenlenmesi görevi filozoflara veril- mi?tir. Yönetici olan filozoflar›n buyruklar›n› prati¤e geçirmek, devleti içeride ve d›?ar›da güçlü k›lmak, düzeni sa¤lamak koruyucular›n görevidir. Bunlar›n d›?›nda kalan kölelere dü- ?en görev ise, yaln›zca çal›?mak ve itaat et- mektir. Bu parçadan yola ç›karak Platon'un devlet anlay›?› için a?a¤›dakilerden hangisi söylene- mez? A) Toplumun farkl› s›n›flardan olu?tu¤unu sa- vunmaktad›r. B) Her s›n›f›n farkl› görev ve sorumluluklar› ol- du¤unu öne sürmektedir. C) Devlet yönetimi için bilgi ve erdemin zo- runlu oldu¤unu savunmaktad›r. D) Tüm halk›n e?it ko?ullarda yönetime kat›l- mas› gerekti¤ini savunmaktad›r. E) ‹deal, mükemmel bir devletin mümkün ol- du¤unu iddia etmektedir. 25. Havaya f›rlat›lm›? olan bir ta? e¤er dü?ünebil- seydi, kendi özgür iradesiyle yere dü?mekte oldu¤unu san›rd›. ‹nsanlar›n kendini özgür hissetmesi sadece bir kuruntudur. Bu kurun- tuya eylemlerimizin gerçek nedenini bilmedi- ¤imiz için kap›l›r›z. Oysaki hiçbir olay yoktur ki, kendisinden önceki bir olay taraf›ndan be- lirlenmemi? olsun. Bu parçadan a?a¤›daki yarg›lardan hangisine ula?›labilir? A) ‹rade özgürlü¤ü do¤al olarak mümkün de- ¤ildir. B) Özgürlük ancak insan için geçerlidir. C) ‹nsan do¤as› özgürlü¤ü zorunlu k›lar. D) ‹nsan sadece toplum içinde özgür olabilir. E) ‹nsan özgür do¤ar; ancak toplumsal ya- ?am kurallar› eylemlerini s›n›rlar. 26. Biz bir ?eyden “bu ?ey kötüdür” diye tiksin- meyiz; tersine bu ?eyden tiksindi¤imiz için kötü deriz. Birtak›m ?eyleri de “bu ?eyler iyi- dir” diye elde etmek istemeyiz, bu ?eyleri el- de etmek istedi¤imiz için iyi deriz. Varl›¤›m›z› koruyup ilerlememizi sa¤layan ?eyden sevinç duyar, engel olan ?eylerden üzüntü duyar›z. ‹yi ya da kötüye de buna göre karar veririz. Bu parça a?a¤›daki yarg›lardan hangisini do¤rular niteliktedir? A) Toplumun beklentilerine uygun dü?en ey- lemler iyidir. B) Haz ve ac› duygular› herkes için ayn›d›r. C) ‹yi ve kötü ayr›m› her insanda do¤u?tan vard›r. D) ‹yi ya da kötü evrensel olan belirlenimler- dir. E) ‹yi ve kötü tamamen göreceli de¤erlerdir. 27. Felsefe tarihi incelendi¤inde soru sormay› bi- len insanlar›n bir arada bulundu¤u, sosyal ve kültürel donan›m›n uygun oldu¤u toplumlarda felsefe yap›labildi¤i görülür. Temel ya?amsal ihtiyaçlar›n› kar?›lamakta zorlanan, entelektü- el faaliyetlere zaman ay›ramayan, haz›r ve basmakal›p bilgilerle yetinen insanlar›n ya?a- d›¤› hiçbir yerde felsefi dü?ünce önemli bir varl›k gösterememi?tir. Bu parçada felsefi etkinli¤in varl›¤›, a?a¤›da- kilerden hangisine ba¤lanm›?t›r? A) Kültürler aras› etkile?ime B) Nüfusun kalabal›kl›¤›na C) Bilimsel ara?t›rmalara D) Toplumsal ko?ullara E) Co¤rafi etkenlere 28. Platon’a göre güzellik; bir idead›r, mutlakt›r ve hiçbir de¤i?ikli¤e u¤ramaz. Dolay›s›yla içinde ya?ad›¤›m›z do¤ada gördü¤ümüz ve “bu gü- zeldir” diye nitelendirdi¤imiz nesneler, ide- adan pay ald›klar› ölçüde bize güzel görünür- ler. Çünkü bunlar gerçek güzelli¤in yani "gü- zel ideas›"n›n kopyalar› durumundad›r. Platon’un bu parçadaki görü?üne göre, bir nesneye ili?kin estetik yarg›m›z› belirleyen ni- telik a?a¤›dakilerden hangisidir? A) Bireye, gerçekte var olmayan bir dünya sunmas› B) Mükemmel olan as›llar›na benzeme düze- yi C) ‹?e yarama düzeyi ve günlük ya?amda kul- lan›labilir olmas› D) Ki?ide uyand›rd›¤› haz ve mutluluk duygu- su E) Bireyden bireye de¤i?en bir öneme sahip olmas› 29. Ortaça¤’da H›ristiyanl›k dininin egemenli¤i al- t›na girmi? olan felsefe, H›ristiyan dogmalar›n› aç›klamaya çal›?maktan daha fazla bir ?ey yapmam›?t›r. Her alanda yeni bilgiler üretmek ve ara?t›rma yapmak yerine, dinsel sorunlarla ilgilenmenin yayg›n oldu¤u bu dönemde yap›- lan dogmatik tart›?malar oldukça verimsiz geçmi?tir. Bu parçaya göre Ortaça¤ felsefesi ile ilgili a?a¤›daki yarg›lardan hangisine ula?›lamaz? A) Ça¤› etkileyen konularda ele?tirel ve ?üp- heci bir tav›rla incelemeler yap›lm›?t›r. B) Felsefi çal›?malar, dinsel inanç temelinde gerçekle?tirilmi?tir. C) Var olan bilgiler oldu¤u gibi kabul edilip sorgulanmam›?t›r. D) Felsefe ad›na yeni bilgi üretilmeyen, k›s›r bir dönemdir. E) S›n›rl› bir konuda yarat›c›l›ktan ve üretici- likten uzak irdelemeler yap›lm›?t›r. 30. Somut nitelikte olmayan, deney ve gözlemle kan›tlanmas› mümkün olmayan hiçbir soru ve sorunun felsefe aç›s›ndan bir anlam› yoktur. Dolay›s›yla kendisine filozof diyen insanlar, somut gerçekli¤in ard›nda yatt›¤› varsay›lan soyut nedenlerin pe?inde ko?mak yerine, sa- dece neden-sonuç ili?kisini anlamaya çal›?- mal›d›rlar. Bu parçada savunulan görü?e göre, bir filozof felsefi sistemini olu?tururken a?a¤›dakilerden hangisini temel almal›d›r? A) Kendinden önce ya?ayan filozoflar›n gö- rü?lerini B) Varl›¤›n özünü olu?turan, de¤i?meyen öz- leri C) Olgular aras›ndaki neden-sonuç ili?kisini D) Do¤u?tan getirilen içgüdüsel sezgileri E) Yaln›zca ak›lla kavranabilen dü?ünce dün- yas›n› 1. a, b, c asal say›lard›r. a2 – b2 – c = 0 oldu¤una göre, c a b+ oran›n›n e?iti a?a¤›dakilerden hangisidir? A) –1 B) 1 C) 0 D) 2 7 E) 3 11 MATEMAT‹K – 1 TEST‹ Akarsu I Akarsu II + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + ++ + + + + + + + + ++ IV III + + + + + + + + + + + + + + + I II 90° TYB TYB 90° Kutup Bat› Alize Bat› Alize Kutup Üst alize Üst alize 30° DYB 60° DAB 0° TAB30° DYB 60° DAB 90° 90° 0° 90° 90° 0° Silindirik projeksiyon Konik projeksiyon 90° 90° 0° Düzlem projeksiyon 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1200 1000 800 600 400 200 Milyon ton Y›llar Linyit üretimi II Ya¤›? (mm)S›cakl›k (°C) 10 20 30 O ? M N M H T A E E K A 100 200 300 I Ya¤›? (mm)S›cakl›k (°C) –10 0 10 20 30 O ? M N M H T A E E K A 30 60 90 Kutup Kutup Orta Tropikal Tropikal Orta Kutup Kutup Orta Orta Tropikal Tropikal 80° 10° 10° 0° 80° 90° 90° 66°33' 23°27' 66°33' 23°27' 0° Paralel Dairesi Uzunluk (km) ‹ki meridyen aras› uzakl›k (km) Çizgisel h›z (km/s) 0° 30° 60° 90° 40,076 34,700 20,000 0 111 96 55 0 1670 1446 833 0 SOSYAL B‹L‹MLER – 1 TEST‹ TÜRKÇE TEST‹ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ