Catalog

CMYB C M Y B T ürkiye’de kadõn girişim- ciliğini nitelik ve nicelik olarak geliştirmek ama- cõyla 2007 yõlõnda TOBB bünye- sinde kurulan Kadõn Girişimciler Kurulu’na üye kadõnlar oda ve borsa yönetimlerinde yer almak için mücadele ediyorlar. Ancak er- kek egemen komitelerde söz sa- hibi olmak isteyen kadõnlarõn işi hayli zor. Kurulmasõnõn hemen ardõndan 73 ilde üyelerini belirleyen ve İl Kadõn Girişimciler Kurullarõ oluş- turan kurul ilk büyük kongresini 24-25 Ağustos 2008’de gerçek- leştirmiş orada kadõnlara oda ve borsa seçimlerine katõlmalarõ ve yönetime girmeleri çağrõsõ yapõl- mõştõ. TOBB Kadõn Girişimciler Kurulu Başkanõ Aynur Bektaş ocak ayõnda başlanan ve şubat ayõ boyunca devam edecek seçim- lerle ilgili şu açõklamada bulundu: “TOBB Başkanı Sayın Rifat Hi- sarcõklõoğlu’nun da büyük des- teği ile kadınlar cesaretlendi ve odalarda olmak için mücadele ediyorlar. Her seçim haberi ile birçok kadının meslek komite- lerine ve meclislere girdiğini görüyoruz. Ben kendimde örnek olması açısından şirketimin üye- si olduğu İstanbul Sanayi Oda- sı 16. Meslek Komitesi’nden se- çimlere giriyorum. Seçimler bi- tince tam fotoğrafı göreceğiz, ancak ilk sonuçlar gösteriyor ki kadınlar bu defa varlar. Daha önce hiç kadın üye olmamış meclislere ilk defa kadınlar gi- riyor.” Şu ana kadar seçimleri yapõlan illerden; Kütahya’da yedi kadõn komitelere seçildi, bunlardan 5’i meclise girdi. Sevim Güral Ol- gun, Aysel Yükselener, Ceyda Çetin Erenler, Naime Göker Ekim, Aylin Girgin Oğuz, Der- ya Çerkeş, Banu Akalınoğlu. Konya’da Ticaret Odasõ Mecli- si’ne 3 -Banu Bağrıaçık, Zerrin Özel, Aliye Günaydın-, Sanayi Odasõ Meclisi’ne 2 kadõn girişimci girdi. Kayseri’de Ticaret Odasõ Mec- lisi’ne 2 kadõn -Şafak Çivici, Şe- nel Güngör-, disiplin kuruluna 2 kadõn -Gül Soydan, Ayşe Uzun- lu- girdi, meclise giren Şafak Çi- vici aynõ zamanda TOBB delegesi seçildi, Kayseri Sanayi Odasõ Meclisi’ne 2 kadõn -Berna İlter, Sema Elmacıoğlu- ve komitele- re bir kadõn -Zuhal Gözüküçük- girdi. Ankara Sanayi Odasõ Mecli- si’ne ilk defa bir kadõn girdi -Nur- ten Çeçeli-. Of Ticaret ve Sanayi Odasõ Meclis başkanlõğõna bir kadõn se- çildi -Zuhal Akyüzlü-. Seçimi yapõlacak borsalardan İz- mir Ticaret Borsasõ başkanlõğõna ise Işınsu Kestelli aday. Pazarte- si günü yapõlacak İSO ve İTO se- çimlerinde de toplam 10 kadõn aday komitelerde ve mecliste yer alabilmek için yarõşõyor. İTO 66. Hazõrgiyim, Konfeksi- yon, Terziler ve Modaevleri Ko- mitesi’ne Nermin Palta; 23. Ma- li Müşavirler Komitesi’ne Ayfer Gülsoy; 19. Genel İşletmecilik Komitesi’ne Zehra Taşkesenli- oğlu; İSO 23. Sabun Deterjan ve Kozmetik Komitesi’ne Sevda Arıkan, İSO Basõn Yayõn Komi- tesi’ne Ülkü Büyükgönenç katõ- lõyor. Seçimler 23 Şubat Pazarte- si günü yapõlacak. SAYFA CUMHURİYET 21 ŞUBAT 2009 CUMARTESİ 14 HABERLER Bu sözleri bir yerlerden hatırlıyor olabilirsiniz. İş- sizlik, çok sınırlı bir kesim dışındaki insanların ha- yati endişelerinden biri olduğu için tahmin edi- yorum ki bildik gelmiştir. Gerçi oradaki 50 yaş en- dişesi AKP sayesinde çoktan 65’e çıktı. Nâzım Hikmet’in uzun bir şiirinden aldığım bu dize şöyle devam eder: “51 yaşında ihtiyarladım dedi/babamdan bir yıl fazla yaşadım/Şimdi 52 ya- şındadır./İşsizdir” Sanmıyorum ki, etten kemikten yapılmış insa- nın, toplumsal sıkıntısı bu dizelerden daha iyi an- latılsın. Yine de işsizliğin derinleşen boyutlarını or- taya koymak için istatistikle soğuk ve hissiz ra- kamlara ihtiyacımız var. Krize ilişkin en güncel gös- tergeyi oluşturan kasım ayı resmi hane halkı ve- rilerine göre, işsiz sayısı yaklaşık üç milyona çık- mıştır. Halbuki 2007 Kasımı’nda, işsiz sayısı iki mil- yon iki yüz elli bin kişi idi. Dolayısıyla resmi ra- kamlara göre altı yüz elli bin kişi işsizler ordusu- na eklenmiş. Bu kez yıllardır iktidarda olanların ke- yiflerini kaçırmaması için özen gösterilen resmi ve- rilerde bile krizin bu dolaysız, en yakıcı, en ciddi sorunu gizlenememiştir. Basın resmi verilerle yetinmedi; gerçeğin pe- şinde değildi ama, ürkütücü bile olsa kamuoyu- nun ilgisini çekecek işsizlik temalı haber ve veri- lerin peşindeydi. Yıllardır devletin resmi istatistik kurumunun metodolojisini eleştiren biri olarak bu durumdan çok memnun olduğumu söyleye- mem. Çünkü basının dehşet duygusu yaratmak üzere işsizliğin, üç ay önce devasa boyutlara ulaş- mış olduğuna dair her haberi, aynı zamanda ken- disinin toplumdan ne kadar uzakta bulunduğunu, topluma ait gerçekliği çok geriden takip etmek- te olduğunu da kanıtlıyordu. Birçok araştırmacı da bilimsel metot endişesi taşımadan, işsizlik he- sapları yapıyor, sosyal analizlere girişiyordu. Ör- neğin Mustafa Sönmez Bey aritmetik hesaplar- la, işsizlik oranını, yüzde yirmi altıya yakın olarak açıklıyordu. Bu oran, belki krizin yol açtığı infia- le uygundu ama metodolojik olarak hatalıydı. İş- siz sayısına eklemeler yapılırken, ek işsizlerin emek arzına dahil edilmemesi nedeniyle spekülatif, yani güvenilmezdi. Krizin yol açtığı tahribat o kadar büyük ki, iş- sizlik oranının yüzde yirmi altı olması bile bu du- rumu ifade etmekte yetersiz kalmaz mı, diye so- ranlar olabilir. Ama burada dert ettiğimiz şey, yal- nızca, mutlak gerçekliğe, hatasız doğru bilgiye ulaşmak değildir. Bilhassa kriz dönemlerinde, ger- çek bir sosyal çözüme yaklaşabilmek ve demo- kratik refleksleri yitirmemek için her zamankinden daha fazla gerçeğe, bilime, doğru metotlara ih- tiyacımızın olmasıdır. İstatistik Kurumu’nun yanlış metodunu ve spekülatif aritmetik hesapları bir kenara bıraktı- ğımızda, işsiz sayısının kasım ayında beş milyon üç yüz yetmiş bine çıkmış olduğunu ve işsizlik ora- nının yüzde yirmi olduğunu görüyoruz. Geçen yı- lın kasım ayından bu yana işsizler ordusuna ek- lenen kişi sayısı ise 930 bin kişi. Bunların üçte iki- si, yaklaşık altı yüz bini ise son üç ayda, yani tam da kriz döneminde işsiz kalmışlar. Ayrıca he- saplamalarımıza göre kâğıt üzerinde çalışıyor gö- zükmekle birlikte, ya fiilen işsiz kalmış ya da iş- yerinden alacaklarını tahsil etmek için bekleyen, yaklaşık yüz elli bin işçiyi de işsiz kitlesine dahil etmek gerekir. Her işsizlik dalgası, işçinin işçiyle rekabeti ola- rak tanımladığımız olgunun derinleşmesine de ne- den olur. Kadrolu, taşeron, geçici, kamu işçisi ve kayıt dışı işçilik biçiminde var olan, AKP iktidarında cemaat, dini tarikat boyutu eklenen rekabetin şid- detini, kat kat aşan işsizin, işi olanla rekabeti… İş- sizliğin en önemli tehlikelerinden birisi işte budur. ‘İşsiz Kalırsam Diye Düşündü 50 Yaşına Kadar…’ G Ö R Ü Ş ERHAN BİLGİN İktisatçõ Oda yönetiminde kadõn olmak zor YAHYA ARIKAN malicozum@ismmmo.org.tr YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Ödül ve İkramiyelerden Vergi İstisnasõ 2.481 Lira E konomik krizlerde daha yoğun ilgi gösterilen gerek TV kanallarında yayımla- nan yarışma programla- rında veya çekilişlerde el- de edilen kazançlar, gerek şans oyunlarından kaza- nılan para ve ödüllerin in- tikali vergiye tabi. Gerçek ve tüzelkişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişler sonucunda ödenen ikramiyeler, Ve- raset ve İntikal Vergisi Kanunu kapsamın- da değerlendirilerek, her yıl Maliye Bakan- lığı’nca belirlenen istisna tutarını aşan kıs- mı vergilendirilir. 2009 yılında istisna tutarı 2.481- TL olarak belirlenmiştir. Vergi kesintisi ve beyan Yarışma ve çekilişi düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, düzenledikleri yarışma ve çe- kilişler sonucu ödeyecekleri ikramiyelerin is- tisna tutarını aşması halinde, ikramiyelerin bu tutarı aşan kısmı üzerin- den yüzde 10 oranında ver- gi tevkif etmeye mecburdur. İkramiyenin ayni (mal ola- rak) olarak verilmesi halinde tevkifata o malın fatura değeri esas alınır. Ancak ikramiye- yi ödeyenlerce, mal veya hiz- metin bedelinden ayrı olarak bazı masraflar ile vergilerin (taşıt alım vergisi, veraset ve intikal vergisi, harç, gümrük vergisi vs.) üstlenilmesi halinde, bunlar fa- tura bedeline ilave edilerek bulunacak top- lam değer üzerinden vergi tevkif edilir. Tevkif edilen vergilerin, “Veraset ve İn- tikal Vergisi Beyannamesi (Vergi So- rumluları İçin)” ile yarışma ve çekilişin dü- zenlendiği tarihi izleyen ayın 20’nci günü ak- şamına kadar; gerçek kişilerce ikametgâh- larının, tüzelkişilerce ise kanuni veya iş merkezlerinin bulunduğu yer vergi dairesi- ne beyan edilecek ve aynı süre içinde ödenmesi gerekir. 5510 Sayılı yeni sosyal güvenlik yasası ile doğum nedeniyle çalışmayan kadınlara önem- li bir hak geldi. Buna göre kadınların doğum nedeniyle çalışamadıkları ve bu nedenle si- gorta primlerinin ödenmemesinden dolayı sigorta primlerinin yatmamasının telafisi ama- cıyla doğum borçlanması mümkün olacak. Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4-1/a’lı (SSK’li) sigortalı kadının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya baş- ladığı tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden itibaren geçen iki yıl- lık süreyi geçmemek kaydıyla;  Hizmet akdine istinaden işyerinde çalış- maması,  Çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bu- lunulan süreler borçlanma kapsamına alınmıştır.  İsteğe bağlı sigortalı iken doğum yapan kadın sigortalılar ise borçlanamayacaklar.  1/a (SSK) bendine tabi kadın sigortalı- lardan ücretsiz doğum izin süreleri ya da ana- lık izin süreleri ile doğumdan sonra geçen iki yıllık sürelerini borçlanmak isteyenlerin borç- landırılacak süreleri, sigortalının işten ayrıldı- ğı tarih, sigortalının doğum yaptığı tarih ve ka- dın sigortalı adına doğumdan sonra prim öde- nip ödenmediği dikkate alınarak Kurumca be- lirlenecek. Bu süreler için ayrıca belge isten- meyecek. Talep dilekçesiyle başvurmaları yeterli olacaktır. Sigortalıların borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin ta- lepte bulundukları tarihte prime esas kazan- cın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere ken- dilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacak. Borçlanılacak süre- nin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çek- tiği üzerinde durulmaksızın ay 30, yıl 360 gün olarak alınacaktır. Prime esas günlük kazanç alt sınırı asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise prime esas günlük kazanç alt sınırının altı buçuk katıdır. 01/01/2009-30/06/2009 tarihleri arasında pri- me esas kazancın alt sınırı günlük 22.20 TL, üst sınırı 144.30 TL olarak dikkate alınacak ve yapılacak hizmet borçlanması prime esas as- gari günlük prim tutarı 22.20 TL x % 32 = 7.10 TL, azami prim tutarı 144.30 x % 32 = 46.18 TL’dir. 30 günlük doğum borçlanma tutarı da en az 213 TL ve en fazla 1.385.40 TL olacaktır. Sigortalıların hesaplanacak primlerini bor- cun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde öde- meleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılacak. Sigortalı- lık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak ka- zanılması durumunda, ilgililere borcun öden- diği tarihi takip eden ay başından itibaren ay- lık bağlanacak. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı ara- nacak. Primi ödenmeyen borçlanma sürele- ri hizmetten sayılmayacak. Borçlanma süre- lerinin ne şekilde belgeleneceğini belirleme- ye Kurum yetkili olacak. Bu Kanuna göre tes- pit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden ön- ceki süreler için borçlandırılma halinde, si- gortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecek. 01.10.2008 tarihinden sonra ölen sigortalıla- rın hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasın- da aranan en az 5 yıldan beri sigortalı bulu- nup toplam 900 gün prim ödeme gün sayısı şartlarının tespitinde, Kanunun yürürlük tari- hinden önce yapılan her türlü borçlanma sü- releri de dikkate alınmayacak. İşten ayrılanlar için 300 gün şartı 4-1/a (SSK) sigortalılarının, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihin- den itibaren geçen iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde ça- lışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla ta- lepte bulunulan süreler borçlanılabilecek. Borçlanma yapılabilmesi için, sigortalı kadı- nın doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürenin tabi olduğu işyerince onaylanan hizmet borç- lanma başvuru belgesi ile yapılacak. Sigortalı kadının doğumdan önce çalışmaya başlaya- rak sigortalılık şartını yerine getirmesi,  Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan son- ra 300 gün içinde gerçekleşmesi,  Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi ve borçlanaca- ğı sürede çocuğunun yaşa- ması, gerekmektedir. Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr ad- resine mail ata- bilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek ce- vaplanacaktır. ÖRNEK: Televizyon programõna katõlan Ayşe Hanõm 75.000.- TL nakit para kazanmõş- tõr. TV kuruluşu Ayşe Hanõm’a yapacağõ öde- me için aşağõdaki hesaplamayõ yapacaktõr. Ödül Tutarõ : 75.000.- TL İstisna (-) 2.481.-TL İntikal Vergisi Matrahõ 72.519.- TL İntikal Vergisi Stopajõ % 10 7.252.- TL Ödenecek Net Tutar 65.267.- TL Öte yandan, elde edilen kazanç, stopaj yolu ile nihai vergileme şekli ile vergilendi- rildiğinde ikramiye sahibinin vergi ödeme- si söz konusu değil. At yarışlarına ait müşterek bahislerden ik- ramiye kazananlar, yarışma ve çekilişte ik- ramiye kazananlar ile futbol müsabakaları üzerine düzenlenen müşterek bahislerden ikramiye kazananlar, kazandıkları bu ikra- miyeler nedeniyle hiçbir şekilde vergi be- yannamesi vermezler. DOĞUM BORÇLANMASI NASIL YAPILACAK? Eski doğumları da borçlanabilirsiniz Kamuoyunda en çok tartõşõlan konu olan, 01.10.2008 önce- si doğumlarõn borçlandõrõlõp borçlandõrõlmayacağõna ilişkin olarak 2008/111 sayõlõ Genelge ile çözüm getirilmiştir. Buna göre, 01.10.2008 öncesi doğumlar için de diğer koşullarõn varlõğõ halinde borçlanma yapõlacaktõr. ÖRNEK – 15/04/1996 tarihinden itibaren 4-1/a bendine ta- bi olarak çalõşmaya başlayan sigortalõ (B), hamileliği nede- niyle yasal izin süresini beklemeden 06/05/1997 tarihinde işinden ayrõlarak 300 günlük süre içinde 07/01/1998 tarihinde doğum yapmõş ve 12/03/2001 tarihinde de tekrar çalõşmaya başlamõştõr. Çalõşmadan boşta iken 300 günlük süre içinde doğum yapan bu sigortalõ 07/01/1998-07/01/2000 tarihleri arasõnda geçen iki yõllõk süreyi borçlanabilecektir. Türkiye Ekonomi Bankası’nın (TEB) kurduğu ‘TEB KOBİ Kulüp’e üye olan KOBİ’ler, ofis malzemelerinden araç kiralamaya, akaryakıttan gıdaya, uçak biletinden GSM’ye kadar satın almalarında yüzde 50’ye varan indirim imkânından yararlanıyor. TEB Genel Müdürü Varol Civil, “KOBİ’lerin birinci sorunu finansman ama başka sorunları da var. Pazar araştırmaları ile bu ihtiyaçları belirledik ve KOBİ bankacılığındaki rekabetimizi fiyat rekabeti üzerine oturtmadık” dedi. Civil, KOBİ’lerin tasarruflarını arttırma, daralan ekonomide mal ve hizmet satışını arttırma ihtiyaçlarını bir araya getirmek amacıyla ‘KOBİ Kulüp’ adını verdikleri platformu oluşturduklarını bildirdi. TEB Ticari ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Turgut Boz ise tek tek pazarlık gücü düşük olan KOBİ’lere toplu alım gücü sağlayan KOBİ Kulüp kartlarının 200 TL ile ücretlendirildiğini belirterek, “Şu anda 200 bin civarında KOBİ müşterimiz var. Tahmin ediyorum ki bir sene sonunda 500 bin müşteriye ulaşırız” dedi. Bu uygulama ile KOBİ’lerin satın almalarında yüzde 50’ye varan indirimler elde edebileceklerini vurgulayan Boz, “Hizmet sektöründeki firmalar yıllık en az 20 bin TL, imalat sektöründeki firmalar ise en az 26 bin TL tasarruf sağlayabilecek” diye konuştu. TEB KOBİ Kulüp kartı için başvurular bankanın internet sitesinden, TEB KOBİ TV’den, telefonla veya banka şubelerinden şahsen yapılabiliyor. Sayısı şimdilik 36’yı bulan tedarikçi firmalar arasında Acıbadem Sağlık Grubu, Avea, Google, Logo, Eczacıbaşı Girişim Pazarlama, Microsoft, Petrol Ofisi, Sunexpress, Zürih Sigorta gibi firmalar yer alıyor. İstanbul’da da İSO ve İTO seçimlerinde kadõnlar çetin bir mücadele içinde. TOBB İs- tanbul Kadõn Girişimciler Kuru- lu’nun Başkanlõğõnõ yürüten Mel- tem Kurtsan yer almak istediği 73. Medikal ve İlaç Meslek Ko- mitesi tarafõndan “geç kaldınız” gerekçesiyle reddedilince kendi listesini oluşturduğunu anlatõyor. “Erkek egemen komitelerde ka- dın aday olmanın cesaret isteyen bir iş olduğunu anladım. Al- ternatif liste oluşturdum” di- yen Kurtsan mücadelede kararlõ. Listesinde ise kendisi ile birlikte 5 kadõn 5 de erkek yönetici var. Eczacõbaşõ Zentiva’nõn Ülke Genel Müdürü Elif Çelik, No- vartis Türkiye Genel Müdürü Gül- dem Berkman, Atabay İlaç’tan Zeynep Atabay ve Johnson and Johnson Genel Müdürü Ayşe Çe- tinel, Kurtsan’õn listesindeki ka- dõnlar. Rakip listenin tamamõnõn erkek olduğunu belirten Kurtsan iş dünyasõnda kadõnlarõn yönetimde yer alabilmeleri için hayli çetin bir mücadele vermeleri gerektiğini kaydediyor. ERKEKLER LİSTESİNE ALMADI, O DA KENDİ LİSTESİNİ OLUŞTURDU Kadõn girişimciler oda ve borsa yönetiminde yer alabilmek için mücadele ediyor TEB KOBİ’lere kulüp kurdu Meltem Kurtsan Aynur Bektaş Meltem Kurtsan İTO seçimlerine 5 kadõn ve 5 erkekten oluşan listesi ile katõlõyor. Kurtsan diğer komitelerden farklõ olarak eşitlikçiliğin ve şeffaflõk vurgusunun öne çõktõğõ bir seçim bildirgesi de hazõrladõ.