Catalog

CMYB C M Y B 31 OCAK 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER 5 POLİTİKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Saklı Kelimeler... Bir buzulun çatlağını düşünürüm bazen... Donmuş bir ırmağı, beyaza bürünmüş dağların yamaçlarını. Göğün sesini dinlerim bir şairin dizelerini okurken. Gizlediğimiz bir yerden başını uzatan mor bir me- nekşeyi, şarkı söylemeden tarlada ayçiçeği toplayan genç kızları. Yaşamla ölümü... İçimizdeki hüznü köpüklü dalgalarla avutmayı unuttuk. Unuttuk yaşamla umudun kendi ezgisini. Köprüleri yıktık, meltemlerin estiği günleri yok say- dık. Gecelerin bitiş düdüğü çaldığında yaşamı çok sev- diğimizi anımsamaz olduk. Hapislik günlerimiz, sevdalarımız, tutkularımız, esintisi olmayan sabahları doğurdu... Sustuk, susturulduk. İşten atıldık, beş parasız kal- dık. Bir yiğit arkadaşımı, dostumu yitirmişim, haberim bile olmadı. Melih Aşık’ın köşesinde okudum Nevzat’ın top- rağa verildiğini... Aynı gün Orhan Duru’nun öldüğünü öğrendim. İstanbul dışındaydım Uğur Mumcu etkinliklerine katıldığım için. İkisini de son yolculuğa uğurlayan dost- ları ve arkadaşlarının yanında yer alamadım. Nevzat’ı geçen yıl Bursa’da SHP’nin düzenlediği gecede görmüş, sarılıp öpüşmüş, bir süre sohbet et- miştik. Yüreğimde ince bir sızı... Ellerim boğazıma zin- cirlenmiş gibi... Marina Tsvetayeva’nın dizeleri: “Arduvaz tahtalara yazıyorum adını / Solgun yelpaze kanatlarına / Nehirlerin denizlerin kumuna / Buzlara ve yüzüğümle camlara çiziyorum adını” Nevzat Şenol ve Orhan Duru... 60’lı yılların sonlarında tanıdım Orhan’ı. Amcam Or- han Çetinkaya’nın arkadaşıydı... Karadeniz’e tütün röportajı için giderken Ankara’ya uğradım. Kızılay’daki Cumhuriyet Bürosu Kemal Ay- dar (Temsilci), Fikret Otyam, Bülent (Dikmener), Çe- tin (Özbayrak), Sait Terzioğlu, Sofu Tuğrul, Vural (Saygılı), Ali Abalı, Orhan Duru, Özgen (Acar), Ümit (Gürtuna), Yılmaz (Gümüşbaş) ve Turhan (Il- gaz)... İlk kez karşılaşıyordum. Çok içten davrandı. Başarılı bir öykücü ve gazeteciydi. Cumhuri- yet’in hem parlamento muhabiri hem de röportaj ya- zarıydı. Dostlukların ve arkadaşlıkların tadı hem Nevzat’ta hem de Orhan’da vardı. Turgay Fişekçi’nin değindiği gibi aydın kavramı- nın kaypaklığa, dönekliğe, çıkarcılığa bulandığı gü- nümüzde her ikisi de benim gözümde anıtlaşmışlardı. Nevzat’ın işsizlik günleri, hapislik yaşamı... Sınanmış bir hayat... Ödün vermeden, boyun kırmadan, kurulu düzene meydan okuma. 12 Eylül sonrası Nevzat da, ben de “gizli örgüt üyeliği”nden, yani “TKP”den, gözaltına alındık... O Ankara’da, ben İzmir’de. Nevzat TRT’de çalışıyordu, ben Cumhuriyet’te. 90’lı yıllarda iki yıl önce yitirdiğimiz Erol Özkök, Nevzat ve ben zaman zaman buluşur yılların anıla- rıyla oyalanırdık. Erol ve Nevzat rakılarını yudumlarken ben maden sodası içerdim. İkisi de benim meyhaneciliğimi bil- dikleri için “kafa” bulurlardı: “Sen kontenjanı çoktan doldurdun, şimdi soday- la sarhoş ol bakalım!” Yıllar çok çabuk geçiyor... Yağmurlu bir günde Orhan’ı ve Nevzat’ı anlatma- ya çalışırken düşsel bir yolculuğa çıkıyorum. Aydın kavramının iki yürekli adını, iki onur anıtını yi- tirmenin acısı içindeyim... Bazı arkadaşların, dostların arkasından yazı yaz- mak zordur benim için. Elim ayağım tutulur, içimde fırtınalar eser... Karanlığın en uzak köşelerinde terk edilmişliğe karşı garip bir avuntu içindeyim... Nevzat ve Orhan... Ve bir şiirle (Paul Eluard) “güle güle” demek isti- yorum ikisine de: “Bir insan öldü başka silah bilmeden / Hayata açıl- mış kollarından gayrı / Bir insan öldü başka yol bil- meden / Mavzerlerin kıpraştığı yollardan gayrı / Bir in- san öldü vazgeçmez hâlâ dövüşten / Ölüme karşı o karanlığa karşı” Bir buzulun çatlağını düşünüyorum yazımı son- landırırken... İnsanı yaşatan kelimeleri, yiğitliği, kardeşliği, arkadaşlığı... Eluard’ın dizelerinde çiçeklerin, ülke- lerin adlarını... “İnsanlarda tek sıcak kanun, / üzümden şarap yap- maları, / kömürden ateş yapmaları, / öpücüklerden insan yapmalarıdır. İnsanlarda tek zorlu kanun, / tekmil harplere, se- faletlere rağmen / kendilerini ayakta tutmaları, / ölü- me rağmen yaşamalarıdır.” hikmet.cetinkaya@cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212 343 72 69 ÇİZMEDEN YUKARI MUSA KART musakart yahoo.com ‘Ankara’yı ölüme mahkum ettiler’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP’nin Ankara Anakent Belediye başkan adayõ Murat Karayalçõn, arsenik ve kükürt oranõ yüksek, kalitesiz kömür dağõtan Ankara Anakent Belediyesi Başkanõ Melih Gökçek’in Ankaralõlarõ ölüme mahkûm ettiğini belirtti. Karayalçõn dün yaptõğõ yazõlõ açõklamada, ODTÜ Kimya Bölümü tarafõndan gerçekleştirilen incelemede, AKP’nin dağõttõğõ kömürlerin arsenik ve kükürt oranõnõn normal değerlerin çok üstünde çõktõğõnõ ifade etti. Karayalçõn, “Ankara’da ne içilecek su ne de soluyacak hava kaldõ” dedi. Mahmud Abbas Ankara’ya geliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanõ Peres arasõndaki tartõşmanõn ardõndan Filistin Ulusal Yönetimi lideri Mahmud Abbas’õn 7 Şubat’ta Türkiye’ye geleceği öğrenildi. Abbas’õn Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi bekleniyor. Başbakan Erdoğan’õn Davos’ta yaptõğõ açõklamalarõn ardõndan, Ortadoğu’da diplomasi trafiği hõzlandõ. Köşk kaynaklarõ ziyaretin Gül ile Abbas’õn 17 Ocak tarihinde Şarm El Şeyh’te düzenlenen Filistin zirvesinin ardõndan yaptõklarõ telefon görüşmesinde gündeme geldiğini savundular. Buna karşõn, ziyaretin gerçekleşeceği bilgisinin Başbakan Erdoğan’õn Davos’taki açõklamalarõnõn ardõndan kesinleşmesi dikkat çekti. Seçmen kütükleri için açılan dava ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Danõştay 10. Dairesi, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ile Nüfus ve Vatandaşlõk İşleri Genel Müdürlüğü arasõnda imzalanan, seçmen kütüklerinin oluşturulmasõnda adrese dayalõ nüfus sayõmõ sonuçlarõnõn kullanõlmasõna ilişkin protokolün yürütmesinin durdurulmasõ istemini reddetti. DSP’li Tayfun İçli, YSK’nin seçmen kütüklerinin, Nüfus ve Vatandaşlõk İşleri’nin belirlediği listeye göre oluşturulmasõnõ içeren genelgenin iptali ve yürütmesinin durdurulmasõ istemiyle Danõştay’da dava açmõştõ. İçli, yaptõğõ açõklamada, dairenin kararõna itiraz ettiklerini bildirdi. ‘Oy pusulalarında fotoğraf olsun’ ADANA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Belediyeler Birliği Başkanõ Aytaç Durak, yerel seçimlerde kullanõlacak oy pusulalarõnda başkan adaylarõnõn fotoğraflarõnõn olmasõnõ istedi. Türkiye Belediyeler Birliği Olağan Yönetim Kurulu Toplantõsõ’nda konuyu gündeme getirdiğini belirten Durak, “Fotoğraf lõ oy pusulalarõnõn kullanõlmasõ daha demokratik bir seçim için önemlidir” dedi. Hamas’a kayõtsõz koşulsuz destek veren Erdoğan Türkiye’nin diplomasi geleneğini yok saydõ Tarihsel kõrõlma ABD Başkanõ’nõn Ortadoğu Temsilcisi ilginç bir zamanlamayla Türkiye’yi ziyaret kapsamõndan çõkarttõ Obama’nõn temsilcisi gelmiyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD Başkanõ Ba- rack Obama’nõn Ortadoğu temsilcisi George Mitchell, bölge turu kapsamõndan Tür- kiye’yi çõkardõ. Mitchell’in bu kararõ, Davos’ta önceki gece yaşanan krizin ardõndan ver- mesi dikkat çekerken, ABD’nin Ankara Büyükelçiliği Sözcüsü Kathryn Schalow, “Mitchell, teknik nedenler ve zamanla- ma sıkıntısından dolayı Tür- kiye ziyaretini erteledi” açõk- lamasõnõ yaptõ. Davos’ta, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanõ Şimon Peres arasõnda yaşanan gerginliğin yankõlarõ devam ederken, Oba- ma’nõn göreve gelmesinin he- men ardõndan atadõğõ Ortado- ğu Özel Temsilcisi Mitchell, Ortadoğu turu kapsamõndaki Türkiye ziyaretini erteledi. Er- teleme kararõnõn Davos kri- zinden arkasõndan gelmesi, “ABD yönetiminin AKP’ye karşı bir tavrı” olarak değer- lendirilirken, ABD’nin Anka- ra Büyükelçiliği sözcüsü Scha- low, Mitchell’in programõnõn çok sõkõşõk olduğunu ve Tür- kiye’yi bu programa dahil et- mek için çok çaba sarf ettikle- rini söyledi. Schalow, “Teknik nedenlerden dolayı bu müm- kün olmadı” dedi. Mitchell’in ertelenen Tür- kiye ziyaretinin yeni tarihi ise açõklanmadõ. Mitchell, Orta- doğu barõş süreci kapsamõnda yaptõğõ bölge turu çerçevesin- de Mõsõr, İsrail, Batõ Şeria, Ür- dün ve Suudi Arabistan’õ zi- yaret ediyor. Mitchell’in ilk aşamada açõk- lanan duraklarõ arasõnda Tür- kiye “şimdilik” kaydõ ile yer almamõştõ. Ancak geçen hafta, Dõşişleri Bakanõ Ali Babacan ABD’li mevkidaşõ Hillary Clinton ile yaptõğõ telefon gö- rüşmesi sonrasõnda, “Ben ABD’nin yeni Dışişleri Ba- kanı ile bir telefon görüşme- si yaptım. Ve o telefon gö- rüşmesinde bana Sayın Mitc- hell’i bölgemize gönderece- ğini ve mutlaka Türkiye’ye de uğramasını istediğini söy- ledi ve benimle de bir görüş- me yapmasını çok önemse- diğini söyledi” demişti. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’õn Dünya Ekonomik Forumu kapsamõn- daki “Gazze: Ortadoğu’da Barış Modeli” oturumunda, İs- rail Cumhurbaşkanõ Şimon Peres’le tartõşõp salonu terk etmesi, Türk dõş politikasõnda tarihsel bir kõrõlmayõ da bera- berinde getirdi. Krizin arka planda kalan ay- rõntõlarõ şöyle: - Davos’taki kriz, Türki- ye’nin yakõn dõş politika tari- hinde bazõ ilkleri de berabe- rinde getirdi. İlk kez bir Türk başbakanõ, bir başka ülkenin devlet başkanõna “sen” diyerek birinci tekil şahõs kullanarak hi- tap etti. Erdoğan, diplomatik nezaket kurallarõnõ da yok sa- yõp, İsrail Cumhurbaşkanõ’na, “Sesin çok yüksek çıkıyor. Benden yaşlısın, biliyorum ki sesinin benden çok yüksek çıkması bir suçluluk psiko- lojisinin gereğidir” dedi. - Yine ilk kez bir Türk baş- bakanõnõn eşi, bir başka ülke- nin devlet başkanõnõ “yalancı- lıkla” suçladõ. Emine Erdo- ğan, başbakan eşi olmak dõ- şõnda hiçbir resmi sõfatõ bu- lunmamasõna karşõn, gazeteci- lerin “Sayın Peres’in sözleri- ni nasıl değerlendiriyorsu- nuz?” sorusuna “Söyledikle- rinin hepsi yalan” yanõtõnõ verdi. - Erdoğan, salonu terk et- meden önce sinirlerine hâkim olamayõp “Benim için Davos bitmiştir” dedi. Ancak daha sonra sakinleşince tepkisinin, oturumu yöneten moderatöre olduğunu belirterek “Ne İsra- il halkını ne Cumhurbaşka- nı Peres’i ne de Musevi hal- kını hedef aldım” açõklamasõnõ yapmak zorunda kaldõ. - İlk kez bir Türk başbakanõ katõldõğõ bir paneldeki izleyi- cilerle tartõşmaya girdi. Erdo- ğan, Peres’i alkõşlayan izleyi- cilere, “Şu zulme alkış tu- tanları da ayrıca kınıyorum. Peki çocukları öldürenleri kalkıp da alkışlamak öyle zannediyorum ki insanlık su- çudur” diyerek tepki gösterdi. - Erdoğan, İsrail’in Gaz- ze’ye yönelik operasyonu sõ- rasõndaki söylemiyle ABD’de- ki Yahudi lobisinin tepkisine neden olmuştu. Davos’ta bu söylemini yineleyip Peres’le tartõştõktan sonra salonu terk et- mesi, Erdoğan’õn ABD’de özellikle sözde Ermeni soykõ- rõmõna ilişkin gelişmelerde Tü- kiye’ye destek vermekte olan Yahudi lobisini gözden çõkar- dõğõ yorumlarõnõ gündeme ge- tirdi. - Erdoğan, Türkiye’nin kişi- ler değil ilkeler üzerinden yü- rütmekte olduğu dõş politika ge- leneğini yok saydõ. Kendisi ve eşi doğrudan Şimon Peres’i hedef alan cümleler kurup, diplomatik bir sorunu kişisel- leştirdiler. Davos’ta yaşanan kriz son- rasõ Erdoğan’õn İstanbul’a dö- nüşünde bir konuşma yapma- sõnõn planlanmasõ ve bunun için gece yarõsõ sona eren met- ro seferlerinin ani bir kararla sa- at 03.00’e kadar uzatõlmasõ, iç politika yatõrõmõ olarak değer- lendirildi. Erdoğan, son dö- nemde Saadet Partisi’ne kay- maya başlamõş olan İslamcõ tabana mesaj vermek için İsrail ile Hamas arasõndaki krizi kul- landõ. Davos’ta gösterdiği tep- kiyi, iç politikaya yansõtmak is- tedi. Davos’ta ortaya çõkan diplomatik kriz, Türk dõş politikasõnda tarihsel bir kõrõlmayõ da beraberinde getirdi. Erdoğan, İsrail Cumhurbaşkanõ Peres’le girdiği tartõşmada diplomatik nezaketi unuturken, Türkiye’nin kişiler değil ilkeler üzerinden yürütmekte olduğu dõş politika geleneğini de yok saydõ. AKP lideri ve eşi doğrudan Peres’i hedef alan cümleler kurup, diplomatik bir sorunu kişiselleştirdiler. TARAFSIZLIK DARBE YEDİ Arabuluculuk rolüzoragirdi Erdoğan’õn Davos’ta yaptõğõ açõklamalar, Türkiye’nin İsrail ile Filistin ve Suriye arasõnda yürütmeye çalõştõğõ arabuluculuk çabalarõnõ da zora soktu. ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan’õn Da- vos zirvesinde İsrail Cumhurbaşkanõ Şi- mon Peres’e yönelik olarak yaptõğõ açõkla- malar, Türkiye’nin arabuluculuk girişim- lerini de doğrudan et- kileyecek. Türkiye İsrail ile Su- riye arasõndaki görüş- melere, tarafsõz ülke olarak ev sahipliği ya- põyordu. İki ülke şim- diye kadar Türkiye’nin çeşitli illerinde bir ara- ya gelmişti. Türki- ye’nin burada üstlen- diği rol ise doğrudan görüşme yapmayan iki ülke heyetlerine ta- raflarõn tekliflerini ilet- mekti. Bu görüşme- lerde İsrail tarafõ iki ül- ke arasõndaki sõkõntõnõn nedeni olan Golan Te- peleri’nden kõsmen çe- kilmeyi gündemine al- mõştõ. Ancak İsrail’in Gazze’de operasyon başlatmasõyla birlikte Suriye görüşmeleri tek taraflõ olarak askõya aldõğõnõ açõklamõştõ. Ankara İsrail’in is- temiyle taraflarõ tekrar bir araya getirmek için büyük çaba gösteri- yordu. Uluslararasõ gözlemciler, Erdo- ğan’õn sert çõkõşõnõn ardõndan, İsrail’in sü- reci Türkiye ile değil, uzun zamandan bu ya- na devreye girmeye çalõşan Fransa ile yü- rütmesinin daha bü- yük ihtimal olduğunu belirtiyorlar. Fransa Cumhurbaş- kanõ Nicholas Sar- kozy, İsrail Başbakanõ Ehud Olmert ve Su- riye Devlet Başkanõ Beşşar Esad’õ “Ak- deniz İçin Birlik” top- lantõsõnda bir araya ge- tirmiş ve bundan son- raki süreçte arabulucu olabileceklerini açõk- lamõştõ. Ankara’daki diplo- matik kaynaklar da, Türkiye’nin Filistin ile İsrail barõş sürecinde 20 yõla yakõn bir süre- dir izlediği denge po- litikasõnõn Erdoğan’õn açõklamalarõyla bo- zulduğunu ve Başba- kan’õn açõkça taraf tut- maya başladõğõnõ be- lirtiyorlar. Peres, Erdoğan’dan özür dilemedi İsrail Cumhurbaşkanlõğõ sözcüsü, Türk medyasõnda çõkan haberleri yalanladõ, Erdoğan’õn görüşmede tavrõnõn oturumu yöneten kişiye yönelik olduğunu söylediğini aktardõ Dış Haberler Servisi - İsrail Cumhurbaş- kanõ Şimon Peres, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Davos zirvesindeki bir panelde patlak veren gerginliğin, iki ülke ilişkilerini etkilemeyeceğini umduğunu söyledi. İsrail Cumhurbaşkanlõğõ ise Peres’in, olaydan sonraki saatler içinde telefonla aradõğõ Erdoğan’dan özür dilediği ha- berlerini yalanladõ. Dünyanõn çeşitli bölgelerinden seçkin işa- damlarõnõn, politikacõlarõn ve diplomatlarõn her yõl Dünya Ekonomik Forumu çağrõsõyla bir araya geldiği Davos’ta açõklama yapan Peres, önceki akşamki olayõ yorumladõ. Filistinlilerle olduğu gibi, Türkiye ile bir anlaşmazlõk içi- ne girmek istemediklerini belirten Peres, “Bunu kişisel veya ulusal bir sorun olarak görmüyorum. İlişkiler olduğu gibi kalabilir. Ona olan saygım değişmedi” diye konuştu. Pazartesi günü 85 yaşõnõ dolduracak olan İsrailli lider, Türkiye’nin Ortadoğu’da ya- tõştõrõcõ bir güç olmayõ sürdürmesini um- duğunu ifade ederek “Türkiye, İran’a bir cevap olmalı... Ortadoğu’ya bir seçenek sunuyorlar. Umarım bunu sür- dürürler” diye konuştu. Peres, gergin geçen panelle ilgili özeleşti- ri yaparak, diğer konuşmacõlarõn İsrail’i “çir- kin” tasvir etmeleri nedeniyle sert ifadeler- le konuştuğunu dile getirdi. İsrail Cumhurbaşkanlõğõ sözcüsü Ayelet Friş, Peres’in Davos’u terk eden Erdoğan’õ telefonla aradõğõnõ doğruladõ, ancak özür di- lediği haberini yalanladõ. Ankara kaynaklõ “özür dilendiği” haberlerini “gerçek dışı” olarak nitelendiren sözcü, “Bu görüşmede Türk Başbakanı, hareketinin Peres’e kar- şı değil, oturum başkanına yönelik oldu- ğunu söyledi” dedi. Diplomatik kaynaklara göre, Peres telefon görüşmesinde özür dilemedi, sadece “olan- lar nedeniyle üzgün olduğunu” ifade etti. “Dostların zaman zaman tartışabileceğini” söyleyen Peres, Türkiye’ye ve Başbakan Erdoğan’a saygõsõnõn sürdüğünü vurguladõ. Obama’nõn Ortadoğu temsilcisi Mitchell’in Türkiye ziyaretini erteleme kararõnõn Davos krizinden arkasõndan gelmesi, “ABD yönetiminin AKP’ye karşõ bir tavrõ” olarak değerlendirildi. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği sözcüsü Schalow ise, Mitchell’in programõnõn sõkõşõk olduğunu ve Türkiye’yi bu programa dahil etmek için çok çaba sarf ettiklerini söyledi.