Catalog

CMYB C M Y B K A M İ L M A S A R A C I K Ü L T Ü R Ç İ Z İ K SUNGU ÇAPAN S on yõllarda izlemeyi epeyce ihmal et- tiğim Woody Allen filmlerinin Barce- lona Barcelona adõyla gösterime giren sonuncusu Vicky Cristina Barcelona’yõ geç de olsa görmeden yapamadõm bu hafta. 1970- 80 ve 90’lõ yõllarda õşõğõna kapõldõğõmõz seçkin yazar-yönetmenlerimden olan, yazõp çektiği, kendi âlemlerindeki sorunlarla kõstõrõlmõş New York-Manhattan’lõ entelektüeller üstüne so- fistike komedileriyle belleğimize yerleşerek tüm dünyada gitgide markalaşan bir güldürü usta- sõ olduğu kadar her fõrsatta filmlerinden çok- ça etkilendiğini belirttiği ustasõ Ingmar Berg- man’õn izinden giden, aydõn işi, psikolojik dra- malar da üreten ama sonradan kendini tekrar- lamaya koyulmasõyla gözümüzden düşen, son 40 yõlõn hõnzõr sinemacõsõ Woody Allen son dö- nemde New York-ABD dõşõnda, Avrupa’da di- lediğince çalõşmayõ yeğliyor malum. İngilte- re’de çektiği son üç filmini (Maç Sayõsõ, Sco- op, Kassandra’nõn Rüyasõ) çeşitli nedenlerle peş peşe es geçtiğim ama artõk girdiği olgunluk dö- neminde, doğrusu kocamõş mõzmõz mua- melesini pek de hak etmeyen, hâlâ her yõl bir film attõrmaktan da geri durmayan, 70’li yaşlarõnõn yarõsõndaki Woody Al- len’in enerjisine ve çalõşma azmine şapka çõkarmamak ne mümkün. AŞK, KADIN-ERKEK İLİŞKİLERİ İlk filmlerinde aşk ve kadõn-erkek ilişkilerinin õcõğõnõ cõcõğõnõ çõkarmõş üs- tadõn bizi yeniden üçlü (hatta dörtlü), kar- maşõk ilişki girdaplarõna sokarak iyi bildiği sulara yelken açtõğõ bu son fil- mi, adõndan da anlaşõlacağõ gibi Barcelo- na’da geçiyor. Bir anlatõcõ sesi de, edebi ton- larda, esprili ifadelerle hikâyeye yer yer mü- dahale ediyor. Barcelona gibi filme adõnõ ve- ren Vicky ile Cristina ise zengin mimari ör- nekleriyle donatõlmõş, bu güzelim Katalan kentine yaz mevsimini geçirmeye gelen, çok ya- kõn arkadaş olan ama aşk konusunda birbirle- rinden akla kara kadar farklõ iki Amerikalõ fõs- tõk. Gaudi hayranõ, gitarõ ve İspanyol müziği- ni seven, zaten tutkunu olduğu Katalan kimli- ği üstüne tez yazan Vicky (ilk kez seyrettiği- miz ve gözümüzü alamadõğõmõz Rebecca Hall filmin hoş sürprizi), ciddi, gerçekçi ve borsa- cõ Doug’la (Chris Messina) nişanlõ, geleceğini programlamõş, dalyan gibi, güzel bir genç ka- dõn. Kankasõ Cristina’ysa (Maç Sayõsõ’ndan be- ri Allen’in gözdeleri arasõna katõlmõş Scarlett Johansson), çektiği 12 dakikalõk bir kõsa filmden hoşnut kalmamõş, bir sanat ya da zenaat aracõlõğõyla kendini ifade etmekte zor- lanõp sonuçta fotoğrafçõlõğa yönelen, kronik tat- minsizlikten muzdarip, bitirdiği bir ilişkinin hüz- nünü yeni cinsel serüven arayõşlarõyla geçişti- ren, özgür ve uçarõ bir sarõşõn. Şu kõsacõk ha- yatta en iyisi, yiyip içip, güzel şaraplarõn tadõ- na bakarak güzel güzel sevişmektir ilkesini be- nimsemiş İspanyol bohem ressam Juan Anto- nio Gonzalo (Javier Bardem) tanõşõr tanõşmaz hadi bu hafta sonu, Oviedo’daki evime gelin ve bir güzel üçlü (sandviç) yapalõm diye iki turist kõzõ doğrudan yoldan, yatağa davet edince tu- tucu Vicky’de şafak atõyor. Bu çok açõk ama densiz, erotik öneriye çok sõcak bakan, şehvetli dudaklara sahip Cristina’ysa Juan’la her çeşit maceraya zaten çoktan hazõr. Ama şarap Cris- tina’nõn ülserini azdõrõnca nişanlõsõnõ filan unutup la- tin erkeğinin çekimine ka- põlan Vicky’nin ruhsal du- rumu altüst oluyor Juan’la geçirdiği ateşli aşk gece- sinin ardõndan. İki kõza eş- lik eden Juan’õ vaktiyle bõ- çaklayõp ayrõlmõş ve dile düşmüş, eski fõttõrõk karõsõ, ressam ve müzisyen Maria Ele- na (Gitgide Sophia Loren’in ince, uzun haline dönüşen, yönetmen Bigas Luna’nõn 1992’de Jamon Jamon filmiyle keş- fettiği Penelope Cruz oynuyor bu tutkulu, de- li kadõnõ.) da hikâyeye karõşõnca bu üçlü-dört- lü ilişki yumağõ karmakarõşõk bir hal alõyor... ALAYCI VE EĞLENCELİ... Ünlü mimar Gaudi’nin eserleriyle bezeli (bu arada dikilmiş bir de Joan Miro heykelini gör- dük kõsacõk bir çekimde) Barcelona’da gezmiş kadar olarak çõktõğõmõz filmde bildik aşk ve cin- sellik klişelerini tersine çeviren Allen her kah- ramanõnõn ipliğini pazara çõkarõyor, zayõf yan- larõnõ gözümüze sokarak. Öteden beri Avrupa kültürü takõntõlõ üstadõn gelgitli kadõn erkek iliş- kilerine alaycõ ve eğlenceli bakõşõnõn ürünü olan ve uzun planlardan oluşan Barcelona Barce- lona tüm klişe yüzeyselliğine karşõn zevkle sey- redilen, Woody Allen usulü, ha- fif ve uçarõ bir romantik komedi (parodi) denemesi. Görkemli me- kânlarõ, kültürü, müziği ve coş- kulu insanlarõyla tüm Barcelona kentinin de katkõsõ ve desteği sonucu oluşturulmuş son filmin- de denenmiş formülleri ve alõşõl- mõş durumlarõ tersine çeviren Allen, rahatça tüketilen, şenlikli- şamatalõ ve alaycõ bir ilişkiler gül- dürüsü (ya da seks komedisi) ortaya koymuş bu kez. İki insa- nõn birlikte mutlu olup olamaya- cağõna ilişkin temel sorunsalõ çevresinde, bütün filmografisi boyunca dolanõp durmuş olan Allen, orta sõnõf Amerikan ah- lakçõlõğõndan beylik Akdenizli bohem ressam figürüne, ahlaki sõnõrlamalardan sadakata iliş- kin suçluluk duygusuna kadar her şeyle dal- gasõnõ geçerek günümüz ilişkilerinin hüzünlü bir parodisini önümüze sürüyor Katalan kültürü dekorunda. ROMANTİK AŞK KOMEDİSİ Kimi zaman karikatürize edilmiş kahra- manlarõnõn afalladõklarõ durumlarda verdikle- ri tepkilerden kaynaklanan keskin bir mizah öğesi de barõndõran filmde özellikle Rebecca Hall’la Javier Bardem’in önlerine katõp sü- rüklediği oyuncu kadrosu da epeyce göz alõyor. Üstadõn eski başyapõtlarõndan, sözgelimi bir Ko- calar ve Karõlarõ’nõn İspanyada geçen hafif bir versiyonu gibi algõlanan bu sivri dörtgen iliş- ki çeşitlemesi, ( Maria Elena’yla kumasõ Cris- tina’nõn öpüştüğü) lezbiyenliğe, biseksüelliğe davetiye çõkaran sahneleriyle de oldukça ileri görüşlü sayõlabilir. Almodovar’õn usta kame- ramanõ Javier Aguirresarobe’un saptadõğõ, kõr- mõzõ filtreli, kimi sevişme sahneleri de 74’lük Allen’den umulmayacak ateşlilikte. İspanya beklentileri farklõ iki Amerikalõ kõzõn yaz ta- tili serüvenlerini konu edinen ve meraklõsõnca kaçõrõlmayacak nitelikteki bu Woody Al- len’vari romantik aşk komedisi, gişede de parlak bir başarõya aday görünüyor şimdiden. Buket Güreli’nin ‘Geçen Zamanlar Dondurulmuş Anlar’ adlõ sergisi Beyoğlu Adasanat’ta Kayıpkuşağınizleri... SELCEN AKSEL B eyoğlu’ndaki Adasanat 19 Ocak’a dek Bu- ket Güreli’nin “Geçen Zamanlar Dondurulmuş Anlar” baskõ resim sergi- sine yer veriyor. Adasanat, aslõnda bir sanat işliği; bu sergi de güzel sanatlarda önemli bir seçenek oluş- turan ‘işlik sergilerine’ güzel bir örnek. Değişik anlatõmlõ yapõtlarõn uygun yerleştirilişi dikkat çekiyor önce. Yapõtlarõn büyük bö- lümü, en koyu ve açõğõ temsil eden siyah ve beyaz linolium baskõ resimler; çõkõş noktalarõ da altõ eski fotoğraf... Güreli, sanat eğitimi aldõğõ 1980 - 85 yõl- larõnda, o dönemki adõyla Tatbiki Güzel Sanatlar’da çekilmiş bu fotoğrafõ baş- ka bir rengin ya da tonun girmediği yapõtlara dön- üştürmesinin nedenini ‘be- nim için siyah - beyaz bir dönemdi’ diyerek açõklõ- yor ve okula başladõğõ 1980’in darbe yõlõ olduğu- nu anõmsatõp ekliyor: ‘Sa- nat eğitimi aldığımız için çok mutluydum, ancak ülkenin içine girdiği du- rum, belirsizlikler... Bu nedenle kayıp bir ku- şaktık aslında. Zaten to- parlanmamız da çok za- man aldı.’ Bir sanatçõ ola- rak hesap sorduğunu, sö- zünü doğrudan söylemek istediği için böylesi yalõn bir anlatõmõ seçtiğini be- lirten Güreli’nin dediği gi- bi, ‘çabuk unutuyoruz’. Yapõtlardaki gazete yazõ- larõ, Murathan Mungan dizelerinin kullanõldõğõ bü- yük iş, yere yansõtõlan ve sanatçõnõn üretim sürecin- den görüntüler içeren video yerleştirme... Yere yansõ- yan görüntüler, hem üretim sürecini anlatõyor, hem de o dönemin gençlerinin üze- rinden nasõl silindir gibi ge- çildiğini. Mungan’õn de- diği gibi: ‘Nâzım kadar coşkulu, Aragon kadar âşık, Lorca kadar yara- lıydık / Unutmadık’... (www.adasanat.com.tr - 0 212 245 56 23) SAVAŞ KÜRKLÜ ADANA - Çukurova Kitap Fua- rõ’nda dün ‘Öykü Dünyası’ ko- nuşuldu. Kitapseverlerin çeşitli yayõnevlerinin standlarõna ilgi gös- terdiği fuarda usta kalemlerin kitap- larõ ve Atatürk konulu kitaplar yine en çok alõnan kitaplar oldu. Server Tanil- li’nin bulunduğu Cumhuriyet Kitap Ku- lübü ve çocuk kitaplarõnõn yoğun oldu- ğu Muzaffer İzgü ile mizah dergilerinin bulunduğu standlar en çok ziyaret edi- lenlerin başõnda geldi. TÜYAP Uluslararasõ Fuar ve Kongre Mer- kezi’nde düzenlenen fuarõn altõncõ gü- nüne, öykü ve öykücülük üzerine yapõ- lan panel ve söyleşi damgasõnõ vurdu. Se- vim Ak’õn ko- nuşmacõ oldu- ğu, ‘Öyküle- rin Dünya- sında Bir Ge- zinti’ adlõ söy- leşi ile Şeb- nem Sema Tuncel’in yö- nettiği ve Mehmet Güler, Pakize Özcan, Nazmi Bayrı, Aysel Yenidoğanay Gökçelik’in katõldõğõ, ‘Öykünün Dünyası, Öykünün Yazarı’ adlõ panel kitapseverler tara- fõndan ilgiyle izlendi. Miyase Sertba- rut’un, ‘Çocuklarla Söyleşi’ ve Eylem Günel, Mustafa Yalçıner, Tahir Şil- kan’õn, ‘68 Gençlik Hareketi ve Ede- biyata Yansıması’ başlõklõ söyleşileri ile ‘Adana-Paris’ adlõ Yılmaz Güney bel- geselinin gösterimi ise fuarõn diğer et- kinlikleriydi. Fuarda bugün saat 13.00’te Gani Müjde ve Mustafa Öncül’ün ka- tõlacağõ ‘Bir Öğretmen olarak Oğuz Aral’ söyleşisi, 16.00’da ise Cihan De- mirci’nin konuşmacõ olarak katõlacağõ ‘Mizah Dergiciliğimiz 140 Yaşında’ başlõklõ söyleşiler gerçekleşecek. SAYFA CUMHURİYET 16 OCAK 2009 CUMA 12 KÜLTÜR Woody Allen filmlerinden ‘Barcelona Barcelona’ bu hafta gösterimde Vicky Cristina Barcelona / Yönetmen, senaryo: Woody Allen / Kamera: Javier Aguirresarobe / Oyuncular: Rebecca Hall, Scarlett Johansson, Javier Bardem, Penelope Cruz, Patricia Clarkson, Kevin Dunn, Chris Messina, Julio Perillan / ABD 2008 (Bir Film-Tiglon) Barcelona,Barcelona WoodyusulüaşkdörtgeniWoodyusulüaşkdörtgeniWoodyusulüaşkdörtgeniWoodyusulüaşkdörtgeniWoodyusulüaşkdörtgeni kultur@cumhuriyet.com.tr CUMHURİYET KİTAPLARINA İLGİ KitapFuarõ’nda ‘ÖyküDünyasõ’ konuşuldu Murathan Mungan’õn dediği gibi: ‘Nâzõm kadar coşkulu, Aragon kadar âşõk, Lorca kadar yaralõydõk / Unutmadõk’... ...dondurulmuşanlar81 Sanatçı, Buket Güreli ‘çabuk unutuyoruz’ diyor ve yalın anlatımıyla sözünü doğrudan söylüyor. TÜRK KALP VAKFI 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli / İSTANBUL Tel: (212) 212 07 07 (pbx) http://www.tkv.org.tr