Catalog

CMYB C M Y B GÜNDEM MUSTAFA BALBAY Baştarafı 1. Sayfada Kapitalizmi bir başka anlatımla, başlıktaki gibi özetleyebiliriz: Yöntemini bul, istediğin işi “kap”... İstemediğini, her türlü yöntemi kullanarak “it”... Çıkarına olan ne varsa “al”... Bunun sonuna bir de “izm” ekle, olsun sana ka- pitalizm! ABD’den gelen son haberler ise işin rengini de- ğiştirmiş görünüyor. Arkadaşlar artık, “kap” de- yince kapat, “it” deyince itiraf, “al” deyince önlem almak algılıyorlar... Konunun teknik ayrıntıları, sonuçları, alınması gereken önlemlerin ekonomi bilimine göre anla- tımı uzmanların işi... Bizim gazeteci olarak gör- düğümüz şu: Küreselleşme deyince anlaşılan tek şey vardı: Sermayenin küreselleşmesi... Demokrasi deyince anlaşılan tek şey vardı: Fi- nansal demokrasi! Bütün bunlar tepetaklak... Amerika’ya yön ve- renler ikilem içinde: Piyasaların kontrolü, yeni kuralların getirilmesi, denetim gibi kavramlar bugüne kadar sürdürdü- ğümüz iddiaların sonu mu olur, yoksa çıkış için bunlara mecbur muyuz? Moskova’ya 1990’ların başından sonuna kadar birkaç kez gittim. Hem sonuna doğru da olsa Sov- yet dönemini hem de değişim dönemini gördüm... Kremlin Sarayı’nın çevresindeki bir dizi müze, ülkenin nereden geldiğini, neleri hedeflediğini gös- teriyordu. Politeknik Müzesi beni etkileyenler arasındaydı. Ruslar, Sovyetik mantık içinde na- sıl bir toplum tasarlamışlar, neler yapmışlar, net bir şekilde ortaya çıkıyordu. Örneğin sağlık bölümünde şu bilgiler yer alı- yordu: Bir kişinin tüm sağlık bilgileri dikkatle tutuluyor, yaşam çizgisi izleniyor. 7 yaşında gözü kontrol edi- len kişinin, olağanüstü bir durum olmaması halinde 70 yaşında gözünün ne durumda olacağı, hangi hastalıkların riskini taşıdığı biliniyor. Ne güzel... Arkadaş, ileride karşılaşabileceği hastalıklardan dahi haberdar... Ancak müzenin günlük yaşamdaki gelişime iliş- kin bölümlerini dolaşınca ortaya şu çıkıyordu: Sağlığı düşünen anlayış, o kişinin aynı zaman- da başkalarınkinden farklı, güzel bir gözlük tak- mak isteyebileceğini düşünmemiş! O nedenle kimileri kara mizahvari de olsa, Sov- yet deneyiminin çöküşünü kot pantolonla kolaya bağlıyor... Her şeyin eşit planlandığı bir yapı doğanın den- gesine de ters. Bunda kuşku yok... Ancak, her şeyin kontrolsüz olarak özgür bıra- kıldığı bir yapı da doğanın dengesine ters. 15 gündür, ABD’nin ne kadar “sosyalizme” ka- yacağı konuşuluyor! 700 milyar dolarlık devlet- leştirmeyi anlatmanın yöntemlerinden biri de bu olsa gerek. 1990’ların başında “tarihin sonu” deyip 2000’le- rin başında “affedersiniz” demek durumunda kalanlar, şimdi yaşananların “kendilerinin sonu” ol- duğunu kabul etmek istemiyorlar. Bunun yerine, “Aman kapitalizme bir şey olmasın. Bundan vaz- geçemeyiz ama, bazı değişiklikler de şart gibi gö- rünüyor” yorumunda birleşiyorlar. Aklın yolu, şu aşamada yukarıda aktardığımız iki ucun ortasını bulmak. Bulunabilir mi? Kısa sürede zor... Ama gidiş kaçınılmaz olarak bu yöne... ankcum@cumhuriyet.com.tr SAYFA 29 EYLÜL 2008 PAZARTESİCUMHURİYET 8 HABERLERİN DEVAMI İstanbul Y 17 Edirne PB 18 Kocaeli Y 17 Çanakkale PB 19 İzmir PB 22 Manisa PB 22 Aydın PB 23 Denizli PB 22 Zonguldak Y 19 Sinop Y 19 Samsun Y 20 Trabzon Y 21 Giresun Y 19 Ankara Y 17 Eskişehir Y 14 Konya PB 18 Sıvas Y 17 Antalya PB 25 Adana Y 24 Mersin Y 25 Diyarbakır Y 22 Şanlıurfa Y 21 Mardin Y 20 Siirt Y 21 Hakkâri Y 13 Van Y 9 Kars Y 10 Oslo PB 17 Helsinki B 13 Stockholm PB 17 Londra B 19 Amsterdam B 18 Brüksel B 18 Paris B 18 Bonn PB 19 Münih PB 19 Berlin B 20 Budapeşte Y 18 Madrid Y 21 Viyana Y 15 Belgrad Y 13 Soyfa Y 15 Roma Y 22 Atina Y 21 Zürih Y 17 Moskova Y 11 Aşkabat PB 26 Astana PB 16 Taşkent PB 28 Bakû Y 19 Bişkek PB 22 Tiflis Y 19 Kahire PB 30 Şam Y 26 Bölgelerimiz parçalı ve çok bulutlu; Marma- ra’nın doğusu, Kara- deniz, İç Ege, İç Ana- dolu’nun kuzey ve do- ğusu, Doğu Akdeniz ile Doğu ve Güney- doğu Anadolu bölge- leri sağanak ve gök gürültülü sağanak ya- ğışlı geçecek. Hava sıcaklığı tüm yurtta 2 ila 4 derece azalacak. LEYLA TAVŞANOĞLU SOFYA - AB’de yeni projeler, ye- ni kavramlar üretiliyor. Son olarak ge- liştirilen bir proje Avrupa Komşuluk İlişkileri. Bu bağlamda bir de Avrupa Komşu Gazetecileri Ağõ (European Neighbourhood Journalism Network) oluşturuluyor. Bu, 2005 yõlõnda Barcelona süreci başlatõlõrken Avrupa Komisyonu’nun projesi olarak ortaya atõlan EuroMed and the Media’nõn (Avrupa-Akdeniz Gazetecileri Grubu) daha genişletilmiş biçimi. EuroMed and the Media, AB ülkeleri ve güneydeki Akdeniz havzasõ gazetecilerini bir araya getirmeyi amaçlarken proje şimdi Doğu’ya doğ- ru uzanõyor. İçine yeni, kimi tam ki- mi aday ülkelerin yanõ sõra Ukrayna, Belarus, Rusya, Azerbaycan, Gür- cistan hatta Ermenistan’dan da gaze- tecileri alõyor. İki günlük Avrupa Komşu Gazeteciler Ağõ toplantõsõ için Bulgaristan’õn başkenti Sofya’dayõz. Toplantõ başlõyor. Ancak, Rusya’dan çağrõlõ gazetecinin son anda bir ba- haneyle gelmediğini öğreniyoruz. Anlaşõlan o ki Gürcü gazetecinin toplantõda hazõr bulunmasõ Rus’u kaygõlandõrmõş. Nedeni de malum. Güney Osetya ve Abhazya meselesi. Tam anlamõyla bir sivil toplum kuru- luşu toplantõsõ olmasõ gereken bu bu- luşmaya siyasetin ve devletler arasõ çe- kişmenin bu denli damgasõnõ vurma- sõ rahatsõzlõk uyandõrõyor. Ermenis- tan’dan ise henüz hiçbir gazeteci çağ- rõlõ değil. ‘Terorizm patlaması...’ Toplantõda ele alõnan konular ana başlõklarõyla şöyle sõralanabilir:  AB Komisyonu’nun önayak ol- masõyla Avrupa Komşu Gazetecileri Ağõ oluşturuluyor. Artõk Orta Avrupa ülkeleri de Afrika ve Akdeniz ülke- lerinin komşularõ oluyor.  Rusya düşmanlõğõ Orta Avrupa ve Kafkasya’da yaygõn olarak hisse- diliyor. Orta Avrupa ve Kafkasya ül- keleri AB ve NATO üyeliği istiyor. Batõ’nõn çağdaş değerlerine sahip ol- mak istediklerini vurguluyorlar. De- mokrasi, basõn ve fikir özgürlüğünü tam ve eksiksiz olarak kullanmayõ he- defliyorlar.  Kafkasya bölgesinden bir katõ- lõmcõ alaycõ bir ifadeyle, “Sovyetler Birliği kimin bahçesine gül dikti ki” diyor.  İlginç bir görüş de şu: AB, Rus- ya’nõn otoriter rejiminden kurtulma- sõ için yardõmcõ olabilir.  Otoriter rejimlerde insanlar çok daha az haber okumaya başladõ. Ga- zetelerin tirajlarõ düşüyor.  Medyanõn pompalamasõyla te- rorizmde ciddi patlamalar meydana gelebiliyor. AB’nin, üyesi ülkelerdeki farklõ etkilerini gözlemlemek için birliğe ka- tõlan son ülkelerdeki gelişmelere dik- kat etmek gerekiyor. Bu amaçla Bul- garistan’õn başkenti Sofya’da üyelik öncesi ve sonrasõnõ kõyaslama olana- ğõnõ buluyorum. Bir şey fark etmemiş görünüyor. Avrupalõlõk bilinci yer- leşmiş izlenimini henüz vermiyor. Leva’dan başka para birimine izin yok Bir örnek: Bulgar para birimi Leva dõşõnda hiçbir paranõn dolaşõmda ol- masõna izin yok. Hatta bankomatlar- dan kartõnõzla para çekmek isterseniz ancak günde 400 Leva çekebiliyor- sunuz. Bunun üzeri yasak. Bulgaris- tan’õn AB üyeliğiyle birlikte serbest pi- yasa ekonomisine geçtiğini düşünen- ler yanõlacaklardõr. Çünkü devlet hâ- lâ kontrolü elinden bõrakmõyor. AB üyeliğiyle birlikte Bulgar hal- kõnõn refah düzeyinin ciddi biçimde arttõğõnõ düşünenler de aldanacaklar- dõr. Hatta AB’yle birlikte gelir dağõ- lõmõndaki uçurumun daha da derin- leştiği yakõnmalarõ seslendirilmekte- dir. O kadar ki, kimileri “İyi ki henüz Avro’ya geçmedik” diyebilmektedir. Bir de Brüksel’in üzerinde duyarlõ- lõkla durduğu ve üstesinden gelinme- si için õsrar ettiği yolsuzluk olaylarõ var. Toplum içinde yaygõn olarak ko- nuşulan Bulgaristan’da yolsuzluğun hiçbir şekilde önlenemediği. Ancak, yine halk arasõnda AB üyeliğinin ar- tõlarõ konusunda, demokrasi ve öz- gürlüklerin geçmişle kõyaslanmayacak biçimde içe sindirildiği konuşuluyor. ‘Komşu gazeteciler’ buluşuyor AB ülkeleri ve Akdeniz’deki gazetecileri bir araya getirmeyi amaçlayan Avrupa-Akdeniz Gazetecileri Grubu, Doğu’ya doğru genişliyor. Ukrayna, Belarus, Rusya, Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan’dan gazeteciler gruba katõlõyor Tire’de ilköğretim öğrencileri, yõkõlmasõ gereken okulda eğitim almaya zorlandõ Çürük binada eğitim dayatmasõ Bölgesel Kürt Yönetimi ‘Irak’ın bütünlüğü ihlal ediliyor’ 2 güvenlik görevlisi yaralı 8 PKK’li teslim oldu Haber Merkezi - Şõrnak’ta 8 terörist gü- venlik güçlerine teslim oldu. Kahramanma- raş’ta PKK pususunda 2 güvenlik görevlisi yaralandõ. Diyarbakõr’da ise bir vatandaş PKK tarafõndan kaçõrõldõ. Genelkurmay Başkanlõğõ’nõn internet site- sinde yer alan “Bölücü terör örgütüyle mücadele olayları” başlõklõ duyuruya göre, Şõrnak’õn Silopi ilçesinde terör örgütünden kaçan 8 terörist, dün saat 17.00’de güvenlik güçlerine teslim oldu. Kahramanmaraş’õn Ekinözü ilçesi dağlõk arazi kesiminde, terör örgütü mensuplarõ tarafõndan tuzaklanmõş patlayõcõ maddenin dün patlamasõ sonucu 2 güvenlik görevlisi yaralandõ. Diyarbakõr’õn Lice ilçesinde dün öğle saatlerinde bir yurt- taş terör örgütü mensuplarõnca kaçõrõldõ. Diyarbakõr’õn Kulp ilçesi kõrsalõnda yapõ- lan aramada terör örgütü mensuplarõna ait bir adet Kalaşnikof piyade tüfeği bulundu. Dış Haberler Servisi - Kuzey Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi Türk Silahlõ Kuv- vetleri’nin (TSK) PKK’li teröristlere yöne- lik olarak düzenlediği hava operasyonunu eleştirerek, Irak’õn toprak bütünlüğü ve ege- menliğinin ihlal edildiğini öne sürdü. Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanõ Mesud Barzani liderliğindeki Irak Kürdistan De- mokrat Partisi’ne bağlõ ‘Peyamner’ isimli internet sitesinin haberine göre, Bölgesel Kürt Yönetimi adõna İçişleri Bakanlõğõ tara- fõndan yapõlan açõklamada, 25 Eylül akşamõ Türk savaş uçaklarõnõn, Erbil’in Rewanduz ilçesine bağlõ Dola Haneka ve Sengeser böl- gelerinde yer alan çok sayõda hedefi bomba- ladõğõ belirtildi. Açõklamada bombardõman sonucunda birçok köyde hasar meydan gel- diği ileri sürüldü. Irak Dõşişleri Bakan Yar- dõmcõsõ Lebid Ebavi de, Türk savaş uçakla- rõnõn son hava operasyonunu kõnadõklarõnõ söyledi. Ebavi, bu tür askeri müdahalelerin Irak’õn egemenliğinin ihlali anlamõna geldi- ğini, komşu ülkelerden Irak’õn toprak ege- menliğine saygõ göstermelerini ve sõnõr ihla- linde bulunmamalarõnõ istediklerini söyledi. HİCRAN ÖZDAMAR İZMİR - İzmir’in Tire ilçesinde depreme karşõ dayanõksõz olduğu için yõkõlmasõ istenen kurumlar arasõnda bulunan Tire Merkez Men- deres İlköğretim Okulu’nun öğrencileri eği- timlerini “çürük binada” sürdürüyor. Ço- cuklarõn aktarõlmak istendiği ilçedeki Kurtu- luş İlköğretim Okulu’nun müdürünün, öğrenci sayõsõnõn artacağõ gerekçesiyle buna yanaş- madõğõ ve AKP milletvekili yakõnõ aracõlõğõyla uygulamayõ engellediği savlanõyor. İzmir’de 48 okulun çürük olduğu rapor- larla belgelenirken bunlarõn 6’sõnõn he- men yõkõlmasõ gerektiği belirtilmişti. Yõ- kõlmasõ gerekenler arasõnda yer alan Tire Merkez Menderes İlköğretim Okulu öğ- rencileri, yeni eğitim dönemi öncesi ilçedeki Kurtuluş İlköğretim Okulu’na aktarõlmak is- tendi. Ancak bu okulun müdürü Mehmet Ali Çerçi’nin, AKP Manisa Milletvekili Mehmet Çerçi’nin yakõnõ olmasõ nedeniy- le “ayrıcalığını” kullanarak öğrencileri kabul etmediği ve yeniden çürük okullarõ- na geri gönderdiği belirtiliyor. Eğitim öğ- retim döneminin başladõğõ gün Kurtuluş İlk- öğretim Okulu’na alõnmayan öğrenciler ve velileri, olayõ aynõ gün ilçe milli eğitim müdürlüğü önünde protesto ettiler. ‘Kimse sorumluluk almıyor’ Eğitim-Sen Tire Temsilcisi Eyüp Aksoy, “Bugün deprem olsa, okul yıkılsa bunun so- rumluluğunu kim taşıyacak? Öğrenci ve ve- liler, okulun açıldığı gün, başka okula alınmamalarını protesto etti. Ertesi gün de çocuklar kendi çürük okullarında eğitime devam etti” dedi. Okullarõn durumunun bi- lindiğini, il milli eğitim müdürlüğünün yaz ay- larõnda soruna çözüm bulmasõ gerektiğini kay- deden Aksoy, “Öğrenciler taşınmış bile ol- sa birçok sorun yaşayacak. Okul düzenle- ri bozulmuş olacak. Kimse sorumluluğu ka- bul etmiyor. Öğrencilerin başka okullara aktarımının yaz aylarında yapılması ge- rekirdi” diye konuştu. 6 okulun yıkılması gerekiyor Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fa- kültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapõ Anabilim Dalõ Başkanõ Prof. Dr. Hikmet Hü- seyin Çatal, hazõrladõğõ raporda, 6 okulun güç- lendirmek yerine yõkõlmasõ gerektiğini be- lirtmişti. Raporda, Tire Merkez Menderes İlk- öğretim Okulu, Tire 80. Yõl Cumhuriyet İlk- öğretim Okulu, Çiğli İzzet Gökçimen İlköğ- retim Okulu, Kõnõk Şehit Sezai Seçkin İlk- öğretim Okulu, Kõnõk Yayakent İlköğretim Okulu, Karşõyaka Anadolu Meslek ve Kõz Li- sesi’nin adõna yer verilmişti. Türkiye insan kaçakçıları için Avrupa’ya geçiş noktası olarak kullanılan ülkelerin başında ge- liyor. Yurtiçinde ve sınırlarda gerçekleştirilen operasyonlarda çok sayıda kaçak yakalanıyor. ANKARA (AA) - BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Türkiye Temsilcisi Michel Gaude, Türk halkõnõn sõğõnmacõlara gös- terdiği misafirperverlikten memnuniyet duy- duklarõnõ, ancak bunun yeterli olmadõğõnõ, sõ- ğõnmacõlara çalõşma izni verilmesi hususunda daha esnek düzenlemeler gerektiğini söyledi. Gaude, Türkiye’ye giriş yapõp BMMYK ve ilgili makamlara başvuran sõğõnmacõlarõn, 30 ka- dar ilde geçici ikamete tabi tutulduklarõna ve her 6 ayda bir birey başõna 275 YTL ikamet ücre- ti ödemek zorunda olduklarõna dikkati çekerek, bu rakamõn “yoksulların da en yoksulu” ola- rak nitelediği bu insanlar için çok yüksek bir ra- kam olduğunu söyledi. Türkiye’de hiçbir sõ- ğõnmacõnõn “açlıktan ya da soğuktan ölme- diğini”, Türk halkõnõn sõğõnmacõlara gösterdi- ği misafirperverlikten çok memnun olduklarõ- nõ ifade eden Gaude, “Ancak bu yeterli değil. Çalışma izni almanın zorluğu yüzünden birçok sığınmacı yasadışı çalışmak zorunda kalıyor ve işyerlerinde sömürülüyor” dedi. . ‘Bir an önce gitmek istiyorlar’ “Tüm sığınmacılar Türkiye’de geçici ola- rak yaşıyorlar. Bu nedenle Türkiye’ye en- tegre olma gayretini göstermiyorlar. Bir an önce başka bir ülkeye gitmek istiyorlar” di- yen Gaude, Türkiye’nin coğrafi çekincesini kal- dõracağõ umudunu taşõdõklarõnõ söyledi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin Türkiye yorumu ‘Yapõlanlar yetersiz’ Çin’in uzay kapsülü dünyaya indi Dış Haberler Servisi - Çin’in tamamen ken- di imkânõyla uzaya yolladõğõ üçüncü yörünge kapsülü “Şõncou-7”nin (Shenzhou) başarõlõ bir şekilde dünyaya indiği belirtildi. Devlet televizyonu CCTV, Çin’in ilk uzay yürüyüşü görevini tamamlayan Şõncou’nun dünyaya döndüğünü ve 3 astronotun durumunun iyi olduğunu duyurdu. Astronotlar inişin ardõn- dan kahraman gibi karşõlandõ ve iniş anõ bir- çok Çin televizyonunda canlõ yayõmlandõ. İki işçi yaşamını yitirdi ELAZIĞ / KONYA (Cumhuriyet) - Ela- zõğ’da krom ocağõnda meydana gelen göçük nedeniyle Ferit Kaya adlõ işçi öldü. Kon- ya’nõn Karatay ilçesindeki bir fabrikada ma- kine sökümü yapan Rüştü Şengül (54) adlõ iş- çinin üzerine demir dolap kapağõ düştü. Diğer işçiler tarafõndan dolabõn altõndan çõkarõlan Şengül, tüm çabalara karşõn kurtarõlamadõ. Diğer minare de yıkıldı İstanbul Haber Servisi- Şişli Belediyesi, 26 Eylül Cuma günü etkili olan fõrtõnada bir mi- naresi devrilerek 1 kişinin ölümüne neden olan caminin tehlikeli görülen diğer minaresini yõk- mak için büyükşehir belediyesinden destek is- tedi. Caminin bulunduğu caddeye gelen bü- yükşehir belediyesine bağlõ ekipler, 2 vinç yar- dõmõyla yõkõma başladõ. Yõkõm nedeniyle ca- minin bulunduğu cadde trafiğe kapatõldõ. Görevinin başında Protez bacaklı itfaiyeci İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Eğitim sõrasõnda mey- dana gelen patlamada iki baca- ğõnõ da kaybeden itfaiye eri, ye- niden görevinin başõnda. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yar- dõmlarõyla elektronik protez ta- kõlan Mümtaz Zarplı, itfaiye- nin santralõnda görev yapõyor. 5 Nisan 2007’de Toros Eği- tim Merkezi’nde yangõn sön- dürme tüplerinin dolumu konu- sunda verilen eğitim sõrasõnda meydana gelen patlamada ağõr yaralanan 10 yõllõk itfaiye eri Zarplõ, iki bacağõnõ kaybetti. Zarplõ, İzmir’deki tedavisinden sonra Gülhane Askeri Tõp Aka- demisi’nde rehabilitasyona alõndõ. Yurtdõşõndaki bir kuru- luş tarafõndan Zarplõ için özel olarak elektronik protez üretil- di. Kaza sonrasõnda elektrik sandalyeye bağlõ kalmasõ bek- lenen Zarplõ, protezler sayesin- de tek başõna sokağa çõkõp ya- şamõnõ sürdürür hale geldi. Te- davi ve hastane masraflarõ ile 80 bin YTL değerindeki elek- tronik protezlerin bedeli de İz- mir Büyükşehir Belediyesi ta- rafõndan karşõlandõ. İzmir Bü- yükşehir Belediye Başkanõ Aziz Kocaoğlu’nun, Zarplõ için engelli kullanõmõna uygun bir ev inşa edilmesini istediği, evin yapõmõnõn tamamlanmak üzere olduğu kaydedildi.