Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 1 KASIM 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 15 CMYB C M Y B YAHYA ARIKAN malicozum@ismmmo.org.tr YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Tek evi olan işsiz, durumunu belgelerse emlak vergisi ödemeyecek Y asanõn ilgili düzenlemesi 1999 veya 2002 (ne zaman tam olarak da bilmiyorum) ta- rihinde bu 15 yõl ve 3600 günün doldu- rulmuş olmasõ gerektiği şeklinde bir yorum yap- tõlar. Onun için benim emeklilik hakkõ değil ama sadece kõdem tazminat hakkõmõn 25 yõl gibi bir sü- reye tekabül ettiğini söylemekteler. Ben 30.11.1991 SSK girişliyim, halen SSK’lõ- yõm ve 4919 gün ödemem var. 1.7.1992-31.11.1994 arasõnda Emekli Sandõ- ğõ’na bağlõ bir kurumda çalõştõm hizmetleri- mi, birleştirmek için dilekçe vereceğim. Toplamda 5600 güne ulaşõyorum. Buna istinaden daha önce yazdõğõm gibi 17 yõl sigortalõlõk ve 5600 gün ile bahsi geçen Yargõtay veya mahkeme kararõna dayanarak kendi isteğim ile ayrõldõğõm takdirde kõdem tazminat hakkõm var mõdõr? Yine bahsi geçen yasa ve geçici düzenle- meler okuyanlar için o kadar karõşõk ki özellik- le yasa emeklilik hakkõnõn altõnõ çizerken benim öğ- renmek istediğim kõdem tazminatõ hakkõm olup ol- madõğõ; bu konuda ben tam olarak durumumu net- leştiremedim. Cem Tastan Daha önceki sorunuza aşağõda da yer aldõğõ üze- re ayrõntõlõ cevap verilmiştir. Kõdem tazminatõ ala- bileceğinize ilişkin SSK müdürlüğünden yazõ ala- mõyorsanõz dava açabilirsiniz. 16.08.2008 tarihli yazõda okur sorusuna verilen cevapta istifa edenlere kõdem tazminatõ verilme- yeceği belirtilmiştir. Ancak, sizin sorunuzdaki durum farklõdõr. Kim- lerin kõdem tazminatõ alabileceği konusu 1475 sa- yõlõ İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiş- tir. Normal şartlarda istifa edene kõdem tazmina- tõ verilmemektedir. Ancak kademeli emeklilikle ilgili 4447 sayõlõ ka- nunla 1999 yõlõnda yapõlan yasa değişikliğiyle emeklilik için gereken sigortalõlõk süresi ile prim gün sayõsõnõ doldurup yaşõnõ doldurmayõ bekleyen sigortalõlara kõdem tazminatõ verilmesi gerek- mektedir. Buna ilişkin düzenlemede “506 sayõlõ kanunun 60’õncõ maddesinin birinci fõkrasõnõn (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dõşõnda kalan diğer şartlarõ veya aynõ kanunun geçici 81’inci maddesine göre yaşlõlõk aylõğõ bağlanma- sõ için öngörülen sigortalõlõk süresini ve prim öde- me gün sayõsõnõ tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrõlmalarõ nedeniyle feshedilmesi halinde iş- çilere kõdem tazminatõ ödenir” hükmü getirilmiş olup, bir örneğini de sizin yolladõğõnõz bazõ mah- keme kararlarõnda 15 yõl ve 3600 gün sayõsõnõ dol- durup yaşõnõ bekleyen işçilerin kõdem tazminatõ ala- bileceklerine hüküm verilmektedir. Ancak, sigorta mü- dürlükleri mahkeme ka- rarõ olmamasõ halinde 15 yõl ve 3600 gün sa- yõsõnõ doldurup yaşõnõ bekleyen sigortalõlara bu şekilde bir belge vermemektedir. Siz de mahkeme ilamõ alõrsa- nõz bu şekilde kõdem tazminatõ hakkõndan ya- rarlanabilirsiniz. Taşõnmazlar üzerinden alõnan vergiler ve mülk sahibinin yükümlülüklerini her kanun çerçevesinde ayrõ ayrõ ele alarak sizlere ak- tarmak istiyoruz. A) EMLAK VERGİSİ 1319 sayõlõ Emlak Vergisi Kanunu’na göre 1970 yõlõndan itibaren emlak vergile- ri, önce Maliye Bakanlõğõ’na bağlõ emlak ver- gi dairelerine, 1986 yõlõndan itibaren de belediye emlak vergi dairelerine veya bele- diye gelir müdürlüklerine ödeniyor. Emlak vergisi, tapu siciline kayõtlõ taşõn- mazlar üzerinden, cinslerine göre alõnõr. Arsa, arazi ve bina vergileri olarak alõnan vergiler bulunduğu yerin idari konumuna gö- re vergilendirilir. 2008 yõlõnda uygulanacak vergi oranlarõ şöyledir: Emlak vergileri mükelleflerin bildirimi üzerinden alõnõr. Genel beyan dönemlerin- de veya ara dönemlerde gayrimenkul sa- hiplerinin ilgili belediyelere yaptõklarõ bil- dirimler üzerinden (asgari ölçülerin altõnda kalmamak şartõ ile) yukarõdaki oranlar uy- gulanmak suretiyle her yõl mayõs ve kasõm aylarõnda iki taksit olarak ödenir. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 5226 sa- yõlõ yasa ile 21.7.1983 tarihli ve 2863 sayõ- lõ Kültür ve Tabiat Varlõklarõnõ Koruma Ka- nunu’nda yapõlan değişiklik ile mükellef hak- kõnda tahakkuk eden emlak vergisinin %10’u nispetinde “Taşınmaz Kültür Varlıkları- nın Korunmasına Katkı Payı” tahakkuk et- tirilir ve ilgili belediyece emlak vergisi ile bir- likte tahsil edilir. Emlak vergileri her yõl otomatik olarak ta- hakkuk eder, 213 sayõlõ Vergi Usul Kanu- nu’nun mükerrer 298. maddesinde belirtilen yeniden değerleme oranõnõn yarõsõ oranõnca arttõrõlõr ve vergi hesap edilir. 2008 yõlõnda ödenecek emlak vergisini bir örnek ile açõk- layalõm. Tahakkuk eden emlak vergileri, mayõs ve kasõm aylarõnda olmak üze- re iki eşit taksitte ödenir. Mükellefler dilerse mayõs ayõnõn sonuna kadar tek tak- sitte ödeyebilirler. 2008 yõlõnda gelir- leri, yalnõzca kanun- la kurulan sosyal gü- venlik kurumlarõndan aldõklarõ aylõktan iba- ret bulunan; emeklilerin, gazilerin, şehitle- rin dul ve yetimlerinin, Türkiye sõnõrlarõ için- de brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek ko- nuta sahip olmalarõ durumunda bu konutla- ra ait bina vergisinin oranõ, Bakanlar Kuru- lu’nca 2008 yõlõ için sõfõra indirildi. Hiç geliri olmayan ve tek konutu bulunan işsiz kişiler de 2008’de emlak vergisi öde- meyecekler. Ancak bu durumlarõnõ belgele- meleri gerekiyor. Hisseli eve sahip olanlar, sõfõr oranlõ em- lak vergisinden hisseleri oranõnda yararlanõr. Sõfõr oranlõ vergiden yararlanmak için, evde bizzat oturma şartõ aranmaz. Belli zamanlarda gidilen yazlõk evler sõfõr oranlõ emlak ver- gisinden yararlanamaz. İndirimli orandan ya- rarlanan emeklilerin, eşlerinin çalõşmasõ, sõfõr oranlõ emlak vergisinden yararlanmaya engel değildir B) TAPU HARÇLARI Gayrimenkulün, tapu harcõna esas de- ğeri, normal alõm-satõm değeridir. 2008 yõlõnda satõlacak bir gayri- menkulün 2007 yõlõna ilişkin emlak vergisi değerinin, 2008 yõlõnda en az yüz- de 3.6, yani yeniden değerleme oranõnõn yarõsõ kadar artõ- rõlmasõ gereki- yor (Harçlar K. Md. 63, Emlak V.K. Md.29). Yükseltilen değer üzerinden de hem alõcõ hem de sa- tõcõ binde 15’er ora- nõnda “Tapu Harcı” öderler. Örneğin, 100 bin YTL değerindeki ev için alõ- cõ 1.500 YTL, satõcõ 1.500 YTL harç öder. Satõş konusu gayrimenkulün, satõldõğõ yõl ve geçmiş yõllara ait ödenmemiş emlak vergisinden, yeni alõ- cõ da sorumludur. (Emlak Vergisi Kanunu, Md. 30) C) GELİR VERGİSİ Gayrimenkul üzerinden gelir elde eden gerçek ki- şiler, elde ettikleri gayri menkulün cinsine göre vergilendiriliyor. a) Konut ki- ra gelirleri Gerçek kişilerin ko- nutlarõn- dan elde ettikleri gay- ri safi kira ge- lirleri tutarõndan 2008 gelirleri için 2.400 YTL istisna uygulanõr (193 sayõlõ GVK.Md.21). Kalan de- ğer üzerinden, mükellefin tercihi gereği %25 oranõn- da götürü gider indirimi ya- põlõr, indirim sonrasõ tutar için yõllõk gelir vergisi beyannamesi ile hesap- lanan vergi; mart ve tem- muz aylarõnda iki taksit ola- rak ödenir. Kişilerin ticari, zirai ve serbest meslek ka- zançlarõ var ise yukarõda be- lirtilen istisna uygulanamaz. Götürü gider usulünü seçmeyip gerçek gider yöntemini seçenler, kiraya verdikleri konut için aldõk- larõ kiradan, ken- di oturduklarõ konutun kirasõnõ düşebilirler. Örneğin sahip oldu- ğu konut için yõllõk 5.000 YTL kira geliri elde eden bir kişi, 6.000 YTL konut ki- rasõ ödemiş ise elde et- tiği kira gelirini beyan et- meyecek. b) İşyeri kira gelirleri Gerçek kişilerin işyerlerinden elde ettik- leri kira gelirinin yõllõk gayri safi (brüt) tu- tarõ 2008 yõlõ için 19.800 YTL’yi aşmasõ ha- linde gelirin tamamõndan %25 götürü gi- der düşüldükten sonra yõllõk gelir vergisi be- yannamesi ile beyan edilip hesaplanan ver- gilerden tevkif suretiyle kesilen vergiler mahsup edilir, kalan vergi yukarõda belir- tilen sürelerde ödenir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi- ne göre işyerlerini kiralayan kiracõlar, kira ödemeleri üzerinden % 20 oranõnda vergi kesintisi (gelir vergisi stopajõ) yapõp ödemek zorundadõrlar. Gayrimenkul sahipleri kira- cõlarõn vergi kesintisi yapmamalarõndan veya vergiyi ödememelerinden dolayõ so- rumluluklarõ söz konusu değildir. Sorumlu kiracõ. c) Hem konut kira geliri hem de işyeri geliri olanlar 2008 yõlõ konut kira geliri, 2.400 YTL’yi aştõğõnda, beyanõ gerekiyor. Konut kirasõ- nõn yanõ sõra işyeri kira geliri de elde eden- lerin; 1) Konut kira gelirinden istisna düşülecek, 2) İstisna sonrasõ tutar ile işyeri kira ge- liri toplanacak, 3) Bu tutar 19.800 YTL’yi aşõyorsa, ki- ra gelirinin tamamõ beyan edilecek. Aşmõ- yorsa, yalnõzca 2.400 YTL’yi aşan konut ki- ra geliri beyan edilecek. Gayrimenkullerden elde edilen gelir tutarõ 19.800 YTL’yi aştõğõ için beyanname veri- lecek, beyanname üzerinden % 25 götürü gi- der düşülüp hesaplanan vergiden, işyeri ki- rasõndan kesilen %20 vergi mahsup edile- cek, kalan tutar ödenecek veya vergi iadesi alõnacak. Sorularınız için m a l i c o - zum ismm- mo.org.tr adre- sine mail atabi- lirsiniz. Tüm so- rular e-posta ile tek tek çevap- lanacaktır. İ steğe bağlõ sigorta primi uygulamasõnda önemli değişiklikler yapõldõ. 01/10/2008 tarihinden önce 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayõlõ kanunlara göre sigortalõ/iştirakçi olarak tescilleri yapõlmõş olup zorunlu sigortalõklarõ sona ermiş kadõn sigortalõlardan 193 sayõlõ Gelir Vergisi Kanunu’nun maddesinin birinci fõkrasõnõn (6) numaralõ bendinde belirtilen işleri hizmet akdiyle herhangi bir işverene tabi olmaksõzõn sürekli ve kazanç getirici nitelikte yaptõklarõnõ ve 01/10/2008 tarihinden sonra da yapmaya devam ettiklerini belgeleyenler 5510 sayõlõ kanuna göre isteğe bağlõ sigortalõ olabilecekler. Bu şekilde isteğe bağlõ olan kadõn sigortalõlar 2008 yõlõ için 82’nci prime esas günlük kazanç alt sõnõrõnõn on beş katõ üzerinden başlanõlarak, takip eden her yõl için bir puan arttõrõlmak suretiyle otuz katõnõ geçmemek üzere malullük, yaşlõlõk ve ölüm sigortalarõ ile genel sağlõk sigortasõ primi ödeyecekler. Gelir vergisinden muaf olmalarõ nedeniyle isteğe bağlõ sigortaya devam eden kadõn sigortalõlarõn bu durumlarõnõn devam edip etmediği hususu kurum kontrol memurlarõnca araştõrõlabilecek. Tahakkuk eden emlak vergileri, mayõs ve kasõm aylarõnda olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Mükellefler dilerse mayõs ayõnõn sonuna kadar tek taksitte ödeyebilirler. 2008 yõlõnda gelirleri, yalnõzca kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarõndan aldõklarõ aylõktan ibaret bulunan emeklilerin, gazilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin, Türkiye sõnõrlarõ içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek konuta sahip olmalarõ durumunda bu konutlara ait bina vergisinin oranõ, Bakanlar Kurulu’nca 2008 yõlõ için sõfõra indirildi. Hiç geliri olmayan ve tek konutu bulunan işsiz kişiler de 2008’de emlak vergisi ödemeyecekler. Ancak bu durumlarõnõ belgelemeleri gerekiyor.  Gayrimenkul alõm-satõmõ (hem alõcõ- hem de satõcõ) binde 15,  Yapõ kooperatifinin ortağõna dağõtacağõ gayrimenkullerin, ortaklar adõna tescilinde binde 1.8,  Arsa ve arazi üzerine yeniden inşa olunacak bina vesaire tesislerin tescilinde emlak (bina) vergisi değeri üzerinden binde 15,  Deniz, göl ve nehir kõyõlarõnda izinli ve izinsiz doldurma suretiyle edinilen yerlerin değeri üzerinden binde 1260,  Gayrimenkulün mirasçõlara intikalinde binde 9. GELİR VERGİSİNDEN MUAF KADINLARIN İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ DAHA DÜŞÜK FORUM 03 Kasım 2008 Pazartesi «İşkence ve Zalimane Muamele» Yönetici : Prof. Dr. Durmuş TEZCAN (İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Öğretim Üyesi) Konuşmacı : Yrd. Doç. Dr. Murat ÖNOK (Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi) YER: İstanbul Barosu Orhan Apaydın Konferans Salonu, İstiklal Cad., Baro Han, Beyoğlu – İstanbul SAAT: 17.00 Akın Ok TÜYAP Kitap Fuarı’nda 1 Kasõm Cumartesi 2008 Saat: 13.00-17.00 arasõ YAŞASIN! İLHAN SELÇUK KALEMİ VE SENFONİSİ! Kitabını imzalıyor! Yer: Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği D Salonu KADIKÖY İFLAS DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN İFLASIN KAPATILDIĞINA DAİR İLAN DOSYA No: 2007-17 İFLAS Müflisin adõ, soyadõ ve adresi: TASFİYE HALİNDE GÜ- ZEL İNŞAAT VE TİC. LTD. ŞTİ. Halitağa Cad. Kõvanç Sok. No. 12/6 Kadõköy-İstanbul Kadõköy 3. Asliye Ticaret Mah- kemesi’nin 13.09.2007 tarih ve 2006-795 esas,2007-5254 ka- rar sayõlõ kararõ ile iflasõna karar verilen yukarõda unvanõ ve adresi yazõlõ Müflis Hakkõnda Kadõköy 3. Asliye Ticaret Mah- kemesi’nin 19.09.2008 tarih ve 2008-760 esas, 2008-531 ka- rar sayõlõ kararõyla İFLASIN KAPATILMASINA karar veril- miş bulunduğu İcra ve İflas Kanunu’nun 166 (254-182) mad- desi gereğince ilan olunur. 27.10.2008 (İİK. m. 166, 181, 254) Basõn: 58143