Catalog

31 TEMMUZ 2005 PAZAR CUMHUR(YET SAYFA XxAjL>llil\LiIİjxl. dishab@cumhuriyet.com.tr 11 'Saddam Hüseyin mahkemede salojrıya uğradı' • Dış Haberier Servisi - Eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e mahkemede bir kişinin saldırdığı öne sürüldü. Devrik liderin avukatlannın Amman'daki bürosundan yapılan açıklaraada, saldınnuı geçen perşembe Saddam'ın Bağdat'ta mahkemeye çıktığı sırada olduğu belirtildi. Açıklamada, kimliği büinmeyen kişinin, ifade verdiği sırada saldırdığı Saddam Hüseyin ile yumruklaştığı kaydedildi. Saddam Hüseyin'in ifadesinin alındığı oturuma başkanlık eden yargıç Raid Cuhi ise böyle bir saldın girişimi olmadığını söyledi. btanköy'de 2 Türk'e gözato • \ltLAS (Cumhuriyet) - Yunan makamlan tstanköy Adası'nda iki Türk'ü gözaltına aldı. KKTC Doğu Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4. sınıf öğrencisi Hasan Alagün ile 15 gün önce adaya giden Berrin Özgen, pasaportıında KKTC damgası bulunduğu gerekçesiyle Istanköy'de bir süre gözaltına alındı. Milas ve Bodrum Ticaret Odası'nın girişimiyle tstanköy Ticaret Odası'nın çağnsı üzerine düzenlenen günübirlik geziye katılan Alagün ile Ozgen, Istanköy'e giriş yapacaklan sırada Yunan polisi tarafından gözaltına alındılar. tki Türk birkaç saat sonra serbest bırakıldı. üssünü kapatıyor • WASfflNGTON (AA) - Özbekıstan ABD'den Karşı Hanabad (K2) askeri üssünü boşaltmasını istedi. Washington Post gazetesi, Özbekıstan Dışişleri Bakanlığı'nın askeri üssün boşaltümasını isteyen bir notayı kurye ile ABD'nin Taşkent Büyükelçiliği'ne ilettiğini yazdı. Pentagon sözcüsü, "Dışişleri Bakanlığı ile birlikte bu notun ne anlama geldiğini değerlendiriyoruz. Bu üs çok önemli" dedi. Gazete, üssün kaybının ABD'nin Afganistan operasyonlan için sorun yaratacağını kaydetti. Şanghay tşbirliği Örgütü, ABD'nin bölgedeki üslerden çıkmak için bir tarih vermesini istemişti. Sedafın yeğeni • KAHtRE(AA)- Mısır'ın eski Curnhurbaşkanı Enver Sedat'ın yeğeni Talat Sedat, cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylık başvurusunda bulundu. Mısır'da 7 Eylül'de yapılacak, ilk kez birden fazla adayın katılabileceği curnhurbaşkanlığı seçimi için adaylık başvurusunda bulunan Ahrar Partisi lideri Talat Sedat, "Seçilirsem yapacağun ilk iş, cezaevlerindeki siyasi mahkûmları serbest bırakmaktır" dedi. Adaylık için başvuranlann sayısı, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek dahil 18'e çıktı. AKP'nin ek protokolü rezerv koymadan imzalaması, Türkiye'yi ve Kuzey Kıbns'ı zor duruma düşürecek KKTC'yleticaretedarbeFTRATKOZOK ANKARA - AKP hükümeti, gümrük birliğinin kapsamının Kıb- ns Rum Kesimi dahil Avrupa Bir- liği'nin (AB) yeni üyelerini kap- sayacak şekilde genişletihnesini öngören protokolü hiçbir rezerv eklemeden imzalayarak Türki- ye'ninyaklaşık 30 yıldır tanıma- dığı Rum Kesimi'ni Ankara An- laşması'na taraf hale getirdi. Protokolün imzalanmasının ar- dından, Türkiye ve özellikle KKTC, ticari açıdan zarar göre- bilecek, liman ve havaalanlarun açmak zorunda kalabilecek. Türkiye 'nin Kıbns Rum Kesi- mi'ni gümrük birliği kapsamına alan ek protokolü, yayımladığı "tek tarafh'' deklarasyonla bir- likte imzalamasının ardından göz- • Türkiye önümüzdeki dönemde, AB'nin gümrük birliği politikalannı belirleyen komisyonda yer alacak Kıbns Rum Yönetimi'nin baskılanyla karşılaşabilecek. Rum Yönetimi, Türkiye ile ticaret yapabilecek ve Kuzey Kıbns'la ticarette söz sahibi olabilecek. ler, Türkiye ile Kıbns Rum Ke- simi ve KKTC arasındaki ilişki- lerin önümüzdeki dönemde nasıl işleyeceğine çevrildi. Artık KKTC ve Türkiye'yi si- yasi ve ekonomik açıdan zor bir süreç bekliyor. Yeni dönemde, Rum Kesimi, gümrük birliği sis- teminden azami ölçüde yararla- nacak. Muhatap Rumlar Protokolle birükte AB'nin güm- rük birliği politikalannı belirleyen komisyona da girecek olan Rum Kesimi, "Türkiye'nin Kuzey Kıb- ns'la yapbğı ticaret, gümrük bir- liği usullerine aylandır. Güney Kıbns'la ticaret yapabinr, ancak diğeriyasadjşKhr" gibi savlan or- taya atabilecek. Türkiye'nin deklarasyona "Gümrük birliği, Kıbns için so- run çözüklükten sonra uygula- nacakrjr" şeklinde bir rezerv koy- ması gerektiğini belirten kaynak- lar, yeni dönemde, Kuzey Kıb- ns'ın ekonomik ve ticari açıdan Rum Yönetimi'ne giderek ba- ğımlı hale geleceğine işaret etti- ler. Kaynaklar, "Bu durum, Ku- zey Kıbns'ın siyasi bağunsızhğı- nı da zedeleyecek, Türkiye'nin muhatabı Güney Kıbns olacak" görüşünün altını çizdi. Türkiye'yi, limanlar ve hava- alanlannın Rum Yönetimi'ne kul- landuılması konusunda da zor bir süreç bekliyor. Hükümet kaynak- lannın protokol imzalanmadan önce "Limanlar ve havaalanlan- na deklarasyonda değmilecek" demelerine karşın bu yönde hiç- bir ifade yer almadı. Bu durum- da Türkiye'nin, Rum Kesımi'nden gelecek gemi ve uçaklan kabul et- mek zorunda kalabileceği belir- tiliyor. CHP Genel Başkan Yardımcı- sı OnurÖymen, Rumlann, uyum protokolünü bundan sonra bir "manivelagEbi" kullanmak için ça- ba göstereceğini ve bu yolla Tür- kiye'den avantaj elde edeceğini söyledi. Ümmetçi poütikalar Oymen, "Böviegözükarabirşe- kilde 'AB ne isterse yapanz' di- ye yola çıkanlann yaratüğı du- rum budur. Siyasi ve ekonomik açıdan bu çok salancah" dedi. Rum Yönetimi ile yapılan güm- rük birliğinin yönetimi tanımak anlamına geleceğini vurgulayan Öymen, "Bir devlet meşru say- madığı bir ülkeyle gümrük birli- ği yapabilir mi?" dedı AB'nin 25 Nisan tarihli ortak rutum belgesinde, Türkiye'nin Kıbns gemi ve uçaklannı kabul etmek zorunda olduğu ve bunun gümrük birliğinin gereği olduğu ifadesine yer verildiğini dile ge- tirenOymen, Türkiye'nin bunok- taya deklarasyonda değinemedi- ğini belirtti. Öymen, şunlan kaydetti: "Sü- rekK taviz veriyoruz. Siz Rum ge- mflerini veuçaklannı sonundaka- bul etmek zorunda kalacaksuuz, peki Rumlar da Kıbns Türk ge- mikrini limanlanna sokacaklar mı? Hayır. Adun adun Kıbns'ı fe- da etmeye doğru götürüyoriar." Oymen, ulaşılan noktanın hü- kümetin "direnememesinin, uhı- sal çıkaıiarrefleksindenmahnun ohna<anm, iimmrtçi pnKtikatarmın sonucu olduğunu " vurguladı. Gül: Deklarasyon, protokol ve kapak kâğıdı birlikte onaylanacak 4 Bir nevi rezerv koyduk'j^. MURATGULDERES Gümrük birliğinin Rum Kesimi'ni kapsa- masmı öngören ek protokolü değerlendiren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, toplumsal mutabakatın olmadığı hiçbir hedefe yönelme- diklenni belirterek "Biz bu ülkede kendiıüva- tansever ilan edenlerden daha vatanseveriz" dedi. Dışişleri Bakanı AbduflahGüL protokol ve deklarasyonun paket olarak TBMM'nin onayına sunulacağını belirterek "deklarasyon- la protokolerezervkonduğunu" savundu. Ankara Anlaşmasf nı genişleten ekprotoko- lün imzalanmasına yönelik muhalefet tepki- leri dün hükümet tarafından yaüştınlmaya ça- lışıldı.Başbakan Erdoğan, Devlet Bakanı Ali Babacan ve Dışişleri Bakanı GüL tktisadi Kal- kınma Vakfı'nın (İKV) Swissotel'de gerçek- leştirilen 43. Olağan Genel Kurulu'na katıla- rak ek protokolün imzasına ilişkin mesajlar verdi. Erdoğan, "Kimsenin bir şeyden endi- şe etmesine gerek yok. Mutabakat, aynı şeyle- ri düşünmek değfl, birlikte ortak bir doğnıyu aramak ve doğruya vannakür. Çeşittı gnıplar çıkacakür. çeşitti yakışürmalar yapacaklardır. Biz bu ülkede kendini vatansever üan edenler- den dahavatanseveriz" diye konuştu. Erdoğan, müzakere sürecinin "al-ver ya da pazarhk sü- reci olmayacağını'' savundu. Genel kurulda konuşan Gül de protokolde KKTC ile ilişkilerin süreceğini söyledikleri- ni. "kahcı ve kapsamb bir çözüm dunununda datanınıa \e hertürtüSşkininolabfleeeğinidek- larasyona ekkdiklerinT belirtti.Gül, NTV r te- levizyonuna yaptığı açıklamada, ek protokol ile gümrük birliğinin yeni AB üyeleriyle işle- tılmesı açısından "friBdunımunresmenkabul edHmiş olduğunu" söyledi. 17 Aralık'ta van- lan uzlaşma dogrultusunda protokole "bir ne- virezervkoymuşolduklannı'' savunanGül, dek- larasyon, protokol ve kapak kağıdının birbiri- ni tamamlayan metinler olduğunu kaydetti. Gül, "Bu, de facto olarak Kıbns Cumhu- riyeu'nintarunnıasıolmayacakmr sorusu- na "Niye olacak? Şöyle olsa; bir metni im- zalarsnuz, ondan sonra kendiniz söyler, ken- dinizin duyacağı şekilde bir yerde bir şey nsüdarsmız. Oyle yapmadık, işi çok süa tutmuşuz.Tüm bunûnn yöntemkrini hazuiadık, senaryolannı hazırladık" yanıtını verdi. Muhalefetin eleştirilerine karşı ta- vırlannın nasıl olacağına ilişkin soru üzerine Gül, "Muhalefetin ağzuu ka- patacak haUmiz yok. Biz bütün izahat- lan, bütün gerçelderihalkm önüneko\ - duktan sonra onlar da arzu ettüderi gi- bi konuşabüiner'' diye konuştu. Devlet Bakanı ve Baş Müzakereci Ba- bacan ise "çerçeve belgesinin 25 üye ülke tarafindan onaylanması" durumunda mü- zakerelerin önünde engel kalmayacağını söyledi. AKP hükümetinin ek protokolü imzalaması, fiili tanıma olarak nitelendi Muhalefet hükümeti topa tuttu Türkiye'nin ilan ettiği deklarasyona tepki geldi Rumlar üzüntüyle karşıladı • Rum hükümeti, AB adayı bir ülkenin, katılmak istediği birliğe üye ülkelerden birini tanımamasının üzücü olduğunu bildirdi. LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Güney Kıbns Rum Yönetimi ve Yunanistan, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyesi bir ülkeyi tanrmadığuıı açıklamasuıı "üzüntüyle" karşıladı. Güney Kıbns yönetiminin, gümrük birliği ek protokolünü imzalayan Türkiye'nin yayımladığı deklarasyon ile AB üyesi bir hükümeti tammadığını ilan etmesinden "derin üzüntü duyduğu" bildirildi. Rum hükümet sözcüsü Kipros Hrisostomidis, hükürnetin, Türkiye'nin Kıbns konusunda tek taraflı bir deklarasyon yayımlamış olmasmdan derin üzüntü duyduğunu kaydederek şöyle konuştu: "AB adayı bir ülkenin, katünıak istediği birliğe üye ülkelerden birini tanımadığını ilan etmesi üzücü. Bu kurumsal paradoks sürdürülemez. ÖzeDikle de 25 üyeH btaüğe kaühm müzakerelerinin başlayacağı göz önüne almdıgı zaman." Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yorgo Kumuçakos, "Türkiye'nin Gümrük BirUğiEk Protokolü'nü imzalamakla AB'ye ve tüm üye ülkelere karşı yükümmlüğünü yerine getirmek yönünde adun atbğnum belirtti. Kumuçakos, protokolün "Türkiye ile Kıbns üışkilerinin normale dönmesi yönünde bir aşama oluşturması gerektiğini'' kaydetti. "Türkiye'nin protokolü imzalamakla birtikte AB üyesi bir ülkeyi tanımayarak hukuki ve siyasi bir çıkmazda kalmaya devam ettiği'' görüşünü savunan Kumuçakos, "bu çeüşkinin bir an önce ortadan kalkması gerektiğini'' ifade erti. ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Muhalefet partileri, Türkiye'nin ek protokolü hiçbir rezerv eklemeden imzalamasına büyük tepki gösterdi. Mu- halefetin tepkileri şöyle: • DSP Genel Ba$- kanı zeki Sezer: AKP, ek protokolü imzalamak- la, Kıbns Rum Kesimi'ni 40 yıldır tanımadığımız Kıbns Cumhuriyeti olarak Ankara Anlaşması'na ta- rafhaline getirmiştir. Şim- di Rum Kesimi'ni Kıb- ns'ın tek temsilcisi sıfa- tıyla fiili olarak gerçekle- şecek olan tanımanın, gi- deTek hukuki olarak da sağlanması için Türkiye baskı altında kalacaknr. Ek protokol ve deklaras- yon, hükümetin acizlik belgesi olarak tarihteki yerini aknıştır. • DYP Cenel Baş- kan Yardımcısı Kan- demir: Türkiye, Kıbns Rum Cumhuriyeti'nin adanın tümünü temsil et- tiğini fiilen tanımıştır. Deklarasyonda hava ve deniz limanlannuı Rum Yönetimi'ne açümayaca- ğı konusunda bir hüküm de yer almamaktadrr. Hü- kümet büyük bir vebalin altına girmiştir. Önümüz- deki günlerde bunun ağır- lığı altında ezilebileceği olasılığı yüksektir. • Anavatan Parti- si Genel Başkanı Er- kan Mumcu: Hükümet, AB sürecinin Kıbns soru- nuna üişkin ayağını yöne- tememiş, inisiyanf almak- ta gecikmiş, bugünek pro- tokol uzerinden, manev- ra yeteneğini kaybettiği- miz kısrr bir alana süuş- mamıza yol açmışnr. Kıb- ns sorunu hrzla AB'nin bir iç sorunu haline dönüş- mekte ve BM süreci ve Annan Planı uzerinden yürütülecek bir çözüm arayışı konu dışı kalmak- tadır. Ek protokolün ün- zalanması, dıplomatık ta- nıma anlamına gelme- mekle birlikte fiili bir ni- telik taşımaktadır. Esas sorun, bu durumun yara- tacağı fiili sonuçlarla Tür- kiye'nin nasıl baş edece- ğidir? Türkiye, ne acıdır ki, hükümetin yanlış ve tutarsız politikalan yü- zünden "müzakerecitaraf pozjsyonunu" kaybermiş haldedir. Kıbns sonınun- da boşa geçen her dakika Türkiye'ye ve Kıbns Türk toplumuna ihanet demek- tir. • İP Genel Sekrete- riGÜItekİn:AKP,yanm yüzyıldır Kıbns Tür- kü'nün özgürlüğü ve ba- ğımsızlığı için verilen mü- cadelenin üzerine bir çiz- gi çekmiştir. Türkiye'nin savunması Kıbns'tanbaş- lar. Kıbns'ı teslim eden iktidar Türkiye'yi de tes- lim etmenin yolunu aç- mıştır. Ekprotokole atılan imza, KKTC 'ye karşı sür- dürülen ambargoya Tür- kiye'nin de katılması an- lamına gelmektedir. • MHP Genel Baş- kan Yardımcısı Ok- tay Vural: Ek protokol, Enosis'in gerçekleşmesi- ne verilen onaydu'. Sayın Başbakan'a soruyoruz, bu safhada Rumlann ıs- rarla yürüttükleri politi- ka sonucunda adun adun Enosis hedefine ulaşma- sı gerçeği ortada olduğu- na göre Kıbns milli dava- sını yük olarak kabul eden, AB'den müzakere tarihi içinKıbns'tan, hak- lanmızdan vazgeçen po- litikanızın bu sonucu do- ğurmasrndan dolayı vic- danınız da mı sızlamıyor? Bu protokolü imzalamak- la Türkiye'nin menfaatla- n haleldar edilmiş, gü- venliği tehlikeye atıhnış ve Kıbns'ta Türk varlıgı Rum'a teslim editmiştir. KKTC CUMHURBAŞKANI TALAT 'Türk limanları kullanılamaz' Dış Haberkr Senisi - KKTC Cumhurbaşkanı Meh- met AB Talat, Türkiye'nin Gümrük Birliği Ek Protokolü'nü imzalamasının kaçınümaz olduğu- nu ve sonuçta imzaladığım belirterek "Türld- ye'nin, Kıbns sorunu çozülmeden 'Kıbns Cumhu- riyeti'ni mevcut şekliyi* tanımasının söz konusu olmadığını 1 * bildirdi. Talat, "Rum gemi ve uçakla- nnın Türk Umanlannı kuDanması söz konusu ol- maz" dedi. Türkiye'nin ek protokolü imzalaması- nı ve Güney Kıbns'ı tanımadığını ilan eden dek- larasyonu yayımlamasını ilk olarak AA muhabiri- ne değerlendiren Talat, protokolü imzalamanın "iyi mi oldu, kötü mü oldu" diye sorgulamanın abes olduğunu, bunun olası tehditlerinin nasıl karşılanacağına bakmak gerektiğini, bu nedenle kendisinin ileriye baktığını söyledi. "Türkiye'nin biüneni ilan etti^ini w kaydeden Talat, şunlan söy- ledi: "tçerikle ilgUi ayTinolı taroşmalar yapüabilir. Ama sonuç olarak Türkiye" nin Ankara Anlaşma- sı'nı genişletmesi, AB zirvesinde kabul ettiği bir husustu ve bunu gerçekleştirdl Ve yine beklendiği gibi Kıbns ı tarumadığnu ve KKTC ile iüşkikrini bugün olduğu gibi sürdürecegini ilan erti. Bu bir ola^dır,gerçektirv«yerüıegetirirrniştir." Talat, Rum tarafinın Kıbns Türk tarafina yönelik am- bargo baskısı devam ettiği sürece, Rum uçak ve gemilerinin Türk hava ve deniz limanlannı kul- lanmasrnın söz konusu olmadığını vurguladı. ŞERDAR DENKTAŞTAN MESAJ 'Once ambargo kaldırılsın' REŞATAKAR LEFKOŞA - KKTC Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş, Kıbns Türklerine yönelik tüm ambargolar kaldın- lana kadar, Türkiye'nin gümrük ve limanlannı Güney Kıbns Rum Yönetimi'ne açmamasını, Kıbns'taki tüm limanlann eşzamanlı olarak hsıt- lamalardan annduılarak AB ve dünya ile bütün- leşmesinin sağlanmasını istedi. Türkiye'nin, ken- disine yakışır ciddi bir devlet tavn ile Avrupa yo- lunda tarihi bir adun attığını, şimdi sıranın, AB'de olduğunu belirten Denktaş, "Bu tarihi admu, KKTC üzerindeki ambargolan kaldıracak pratik önlemleri alarak cevaplamak, AB'nin tarihsel so- rumluluğudur" dedi. Türkiye 'nin yayımlamış ol- duğu deklerasyonla BM'nin iki kesimli yeni bir ortaklık devleti kurulmasını hedefleyen çözüme ulaşma çabalannı desteklemeyi sürdüreceğini vur- guladığını kaydeden Serdar Denktaş şunlan söyle- di: " Türkiye, Kıbns Cumhuriyeti'nin 1960'ta ku- rulan devlet nlmadıgını, imzanın Kıbns Cumhuri- yeti'nin tanınması anlamına gehnediğüü, KKTC ile mevcut UişkUerini değiştinneyeceğini ve kap- samlı bir çözüm bulununcaya kadar Kıbnsa iüş- kin tutumunun değişmeyeceğini açıklayarak KKTC halkının beklentilerine ce\ ap vermiştir." ORGENERAL HURŞİT TOLON 'AB, söylediklerimizi umarım anlıyordur' Haber Meri^ezi- Ankara'da Şirinoğlu Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin açılışına katılan 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hurşit To- lon, Gümrük Birliği Ek Protokolü'nün imzalan- masrnı değerlendirerek "Umanm AB üyesi ülke- lerie tüm dünya ülkekri bizim anlaröklanmıa o şekliyk anhyor ve algıhyorianhr" dedi. Açıhşa katılan Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek ise Gümrük Birliği Ek Protoko- lü'nün imzalanmasını, "Vatan parsel parsel sanhyor" şeklinde değerlendirdi. Özbek, AB ül- kelerinin ülkeyi birkaç parçaya bölerek Se\T'i gerçekleştirmeyi amaçladıklannı ileri sürdü.