Catalog

11UAZİRAN2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA JLllo H AJırjr|l i dishab@cumhuriyet.com.tr AB dLşişleri bakanlarının bugün Brüksel'de toplanarak anlaşmayı onaylaması bekleniyor Kıbns protokolü imzalanıyorVNKARV ıCumhuriyet Bürosu) — Türkiye'nın Kıbns Rum Yönetı- •m.' nı fiıkn( defacto) tanunası an- l a n ı n a gelen *ek protokol". bu haf- fca imzaya hazu hale geliyor. Dip- lonatik kaynaklar, hükümetin pro- to'tolü 16 Hazıran'da başlayacak jAvrupa Birhğı < XB) doruğu sırasın- dz imzaya hazır olduğunu ilettiği- nıb»dirtirken. Tıirkiye adına proto- ltdeBrükserdeki AB daımı temsıl- crısi Büyükelçi Oğuz Demiralpin imza koymısınııı öngörüldüğünü fccaydettiler. Ek protokol, Türkıye •le A3 dönenı başkanlığı arasında Lmzcalanacak. VB devlef\ehiikümetbaşkanla- n n 16-17 Haziran'da bir araya ge- tirecek zıne öncesınde, dışişlen Türkiye'nin Kıbns Rum Yönetimi'ni fülen (de facto) tanıması anlamına gelen ve görüşmelerin başlamasının önkoşulu olan protokol imza aşamasına geldi. AB dışişlen bakanlannın bugün protokolü onaylamalan durumunda. imzalann 16-17 Haziran'da Brüksel'de yapılacak A\-rupa Birliği doruğunda atılması bekleniyor. bakanlan bugün Lüksemburg'da bır araya geliyor. Diplomatik kay- naklar, Rum yönetıminin yeni bır gırişimde bulunmaması ve genişle- me tartışması yaşanmaması duru- munda ek protokolün bu toplantı- da onaylanacağını kaydediyorlar. Türkiye ile AB Komisyonu tara- fından müzakere edilerek mutaka- bata vanlan protokol. bir süre ön- ce AB ülkelerinin Brüksel'deki da- ımı temsilcilerince (COREPER) ele alınmış ve üzerinde anlaşma sağlanmıştı. Türkiye'nin 3 Ekim'de müzakerelere başlayabilmesi için, bu tarüıten önce protokolü imzala- ması gerekiyor. Tarüşma yaratü Ek protokol, Türkiye'nin AB ile ilişkilerinin temelini oluşturan 1963 tarihli Ankara Anlaşması'nın, ara- lannda Rum yönetiminin de bu- lunduğu yeni AB üyelenni içerecek şekilde güncellenmesini içeriyor. Protokolde Rum yönetiminin "Kıb- ns Cumhuriyeti" adıyla yer alma- sı ise, tanıma tartışmasını berabe- rinde getıriyor. Rumlar, Kıbns Cum- huriyeti adıyla, Kıbns'ın tümünde egemenlik iddia ederken. KKTCnin "Türkiye'nin işgaU al- ündaki" bölge olduğunu öne sürü- yor. Ankara ise ek protokolü imzala- masının Kıbns Cumhuriyeti'ni ta- nıma anlamma gelmediğini yapa- cağı deklarasyon ile duyurmayı planlıyor. Türkıye. Kıbnslı Rumla- nn Türk tarafım temsil etmediğini, Rum yönetimini ancak Kıbns'ta kalıcı bir çözüm sağlandıktan son- ra tanıyacağını vurguluyor. Rumlara avantaj Ancak yine de ek protokol, Tür- kiye'nin bugüne kadar izlediği politikanın zayıflamasını ve Rum- lann önemli avantaj lar elde etmesini sağhyor. Kıbns Cumhuriyeti ile Ankara Anlaşması'na taraf olacak olan Rum yönetimi. Gümrük Birliği çer- çevesınde Türkiye'yi hava ve deniz hmanlarını açmaya ve AB çer- çevesinde Türkiye'yi "KıbnsCum- huriyeti'ni" muhatap almaya zor- layabilecek. Ristin'de4idam • GAZZE(AA)- F"ılıstın'de, cınayetten yargılanan ve suçlu fa>*ılunarak ölürn cezasuıa çarptınlan 4 rnahkûmun cezası dün sabah infaz echldı. Içişleri Bakanlığı sözcüsü, Gazze'deki mahkemede suçlannı ittirafeden nnahkûmlardan üçünün asıldığını, birinin de iaıfız timinin lcurşunlanyla öldüğünü söyledi. Filistinlı yetkuliler, nisan ayında, ölüm cezalan onaylanan 1 5 kışinın infazmı AJTnintepkısı rnedeniyle askıya almıştı. Rusya'da trene bombalı saldırı • MOSKOVA(AA)- Çeçenistan'dan &4oskova'ya gıtmekte olan bir yolcu treninde dün sabah bir patlama nneydana geldi. Rusya A.cil Durumlar Bakanlığı, trenin raydan çıktığını, 40 kişinin yaralandığını açıkladı. tç Lstıhbarat servısi FSB, trenin raydan çıkmasına bombanın neden olduğunu açıkladı. FSB sözcüsü, makinıstin kendilerine verdiği bilgiye göre trenin önünde raylarda patlama olduğunu söyledi. Patlamanm Rus Ulusal GümYnde meydana gelmiş olması nedeniyle, Çeçen savaşçılann sorumlu olabileceği düşünülüyor. Lübnan'da seçimin 3. turu • ALEY(AA)- Lübnan'da, dört aşamalı genel seçimlerin 3. aşaması için dün Lübnanlılar sandık başına gitti. Beyrut cıvarındaki Lübnan Dağı'nda ve Suriye sınınndaki Bekaa Vadisfnde, 1.2milyon seçmen oy kullandı. Lübnan'da genel seçimlerin ilk aşaması 29 Mayıs'ta yapılmış, suikasta kurban gıden eski Başbakan Refik Hariri'nin oğlu Saad Hariri, Beyrut'a aynlan 19 sandalyeyi almıştı. Güneyde yapılan ikincı aşamada. Hizbullah ve Emel Ittifakı 23 sandalyenin tümünü almıştı. Genel seçimlerin son aşaması kuzey ve doğuda 19 Haziran'da yapılacak. Kuveyfte ilk kadınbakan • KUVEYT(AA)- Kuveyt'te ilk kez bir kadın, bakan olarak atandı. Resmi kaynaklar, kadın haklan savunucusu Masume el Mübarek'in Planlama Bakanı olduğunu söyledıler. Kuveyt Ünıversitesi'nde siyasal bilımler dalında profesör olan El Mübarek'in atanmasına ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı. Ahvaz'da art arda meydana gelen patlamalarda 8 kişi yaşammı yitirdi Iran'da seçim öncesi bombalı gün • Petrol zengini Ahvaz'da düzenlenen saldınlan üstlenen olmazken yetkililer, eylemlerin, seçim öncesi kanşıklık yaratmak isteyenlerin işi olduğunu söyledıler. Dış Haberler Servisi- Iran' ın Huzistan eyaletinin başkenti Ahvaz 'da dün meydana gelen patlamalarda 8 kişi öldü, 36 ki- şı yaralandı. Bombalı saldın- lann 17 Haziran'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminden kısa süre önce meydana gel- mesine dikkat çekildi. Devlet televizyonu, petrol zengini Ahvaz'da 4 patlama yaşandığını ve ölenkrden dör- dünün kadın olduğunu bildir- di. Televizyon, 3 patlamanın ardından polisin etkisiz hale getirmeye çalıştığı 4. bomba- nın da patladığını belirtti. Res- mi haber ajansı İRN A'ya açık- lama yapan Içişleri Bakanlı- ğı 'nın AJıvaz'daki bir yetkili- sı, bombalardan birinin eya- let valiliğinin karşısında park etmiş bir araçta, ikinci bom- banın eyalet imar ıskân müdür- lüğü binası önünde, üçüncü bombanınsa eyalet radyo te- levizyon müdürlüğü konutla- nnın önünde patladığını söy- ledi. İRNA, bombalann pat- ladığı yerin 100 metre kadar uzağındaki binalarda camla- Iran'ın Ahvaz kentinde meydana gelen art arda patlamalar sontıcu çok sayıda binayla araç da ağır hasar gördü. Saldınlann cumhurbaşkanhğı seçimkrinden kısa süre önce gerçekleşmesi dikkat çekti. (Fotoğraf: AP) nn kınldığını ve 15 aracın ha- sar gördüğünü kaydetti. Patlamalann sorumluluğu- nu üstlenen olmadı. Araplann nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturduğu Hu- zistan eyaletinin bağımsızlığı için mücadele eden Ahvaz De- mokratik Halk Cephesi (ADHC) olayla ılgileri bulun- madığını bildirdi. Merkezi Londra'da bulunan Cephe'nin sözcüsü Mahmud Ahmed. Reuters'a yaptığı açıklamada, "Bunlan kimin > r ap0ğı konusunda bir fıkri- miz yok. Ancak nisandan bu yana orada durum gergin" dıye konuştu. Seçime eleştiri Ahvaz'da nisan ayında iki gün süren gösteri ve çatışma- larda en az 20 kişi ölmüş, 250 kişi tutuklanmıştı. 8'i polis 36 kişinin yaralan- dığını söyleyen Ahvaz eyalet valisinin güvenlikten sorum- lu yardımcısı Gulamnza Şe- riati ise saldınnın arkasında, cuma günü yapılacak "cum- hurbaşkanhğı seçimleri önce- si kanşıklık çıkarmak isteyen- lerin olduğunu" ılen sürdü. Öte yandan, Insan Haklan tzleme Örgütü, tran'da cuma günü yapılacak seçimlerin "öncedenavarlanmtş" olduğu- nu ılen sürdü. Örgütün Ortadoğu'dan so- rumlu başkan yarduncısı Joe Stork. seçilmemiş bir dıni ku- rum olan Anayasayı Koruyu- cular Konseyı'nin iktidar eli- ti dışındaki adaylann seçime girmesini engellediğine dikkat çekerek "Konsey, az sayıda adayın seçinılcre girmesini ona> la>arak İranhlann bu çok sınırfa listeden seçim \ apması- ruzorunlu kıkh" ifadesini kul- landı. Stork, "Bu secimler ne özgür ne de adiklir. tranhlar, iktidar eliti dışındakikrin gö- rüşlerine alternarif olan ada\- lara oy veremiyor" dedı. Ülkede 17 Haziran'da ya- pılacak cumhurbaşkanlığı se- çimlerine sadece 8 adayın ka- tılmasına izin verilmişti. KDP liderinin yemin töreni, kum fırtınası yüzünden salı gününe ertelendi Barzani resmen Kürt bölgesi başkanı • Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesud Barzani, 4 yıl süreyle Kürt bölgesinin başkanlığı görevini sürdürecek. Dış Haberter Servisi -Kuzey Irak'taki "Böl- ge Pariamentosu". Kür- distan Demokratik Par- tisi (KDP) lideri Me- sud Barzani'yı resmen Irak Kürdistan bölgesi başkanlığına seçtı. Mesud Barzani, dün Erbü'de toplanan 111 sandah/eli meclisin yap- tığı oyİamada KDP'nin 42, Kürdistan Yurtse- ver Birliği'nın (K\"B) 42 ve diğer Kürt parti- lerin 27 oyunu alarak başkan seçildi. "Bölge Pariamentosu" Başkan Yardımcısı KemalKer- küklü. dün yapılması öngörülen yemin töre- ninın "kumfirtmasıne- deniyle birçok >etküi- nin Erbil'e gelememesi yüzünden san gününe ertelendiğiııi'" belirtti. Kerküklü. "Bugün tüm Kürtkrin kuüaması ge- reken tarihi bir gün" dedı. Parlamento, KDP lideri Barzani 'nin "böl- ge başkanı" olmasını öngören yasa tasansına, ilkesel olarak cuma gü- nü onay vermişti. Yasa tasansının resmi ona- yıyla Barzani, bu göre- vini 4 yıUığına sürdüre- cek. KDP ve KYB, Kürt- lerin Şiilerden sonra ikinci büyük güç ola- rak çıktığı 30 Ocak'ta- ki seçimlerden bu yana bölgesel başkanlık ko- nusunda anlaşmaya \ar- maya çahşıyordu. Irak'ın diğer bölgele- rinde ise ABD ve Irak- h güçlerin operasyonla- n ve dırenişçilerin sal- dınlan devam etti. Yol kenanna yerleş- tirilen bombalann pat- laması sonucu Bağ- dat'ta 1, Felluce'de de 2 ABD askerinin öldüğü açıklandı. Ülkenin baüsında Su- riye srnınnda Kaim böl- gesine gerçekleştirilen hava saldınsı sonucu ise 40 Iraklı direnişçi- nin öldüriildüğü bildi- rildi. ABD ordusundan yapılan açıklamada. ha- va saldınsının yollarda barikat kurarak araba- larda arama yapan dire- nişçilere karşı düzen- lendiği belirtilirken, bölgenin kontrolünün yeniden ele geçirildiği kaydedildi. Liberation muhabiri Aubenas ailesi ve Fransa Cumhurbaşkanı Chirac tarafindan karşüandı. (AP) Gazetecinin 5 aylık kâbusu bitti Dış Haberler Servisi - Irak'ta direnişçiler tarafindan 5 Ocak'tan bu yana rehin tutulan Fransız gazeteci Florence Aubenas ve Iraklı tercümanı Hüseyin Hanun serbest bırakıldı. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac dün yaptığı TV konuşmasında. Liberation gazetesi muhabiri Aubenas ve tercümanının serbest bırakıldıklannı ve durumlannın iyi olduğunu duyururken Dışişlen Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Aubenas'ın Fransa'ya dönmek üzere yola çıktığı bildirildi. Aubenas, önce Kıbns Rum Kesımı"ndeki Baf Askeri Üssü'ne getirildi. Daha sonra Fransa Dışişleri Bakanı Phillippe Douste-Blazy'nin eşliğinde Fransız devletine ait bir jetle akşam saatlerinde Villacuoblay Havaalanı'na indi. Aubenas ile birlikte kaçınlan Hanun da Bağdat'ta bulunan ailesiıün yanına döndü. 1986'dan beri Liberation'da çalışan 43 yaşındaki Aubenas, 5 Ocak'ta tercümanı Hüseyın Hanun ile ortadan kaybolmuştu. 16 Aralık'tan bu yana Irak'ta bulunan Aubenas, 30 Ocak'taki seçimlerde aday olan kadınlar hakkında araştırmalar yapıyordu. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Amerikan Karşıtlarını Engellemek miL Erdoğan'ın Bush'la görüşmesinde iki konuda esaslı bir ayrılık görüldü: - ABD, Türkiye-Suriye ilişkilerine karşı çıktı. - Türkiye'deki "köklü Amerikan karşıtlığı" büyük rahatsızlık yarattı. Daha birçok anlaşmazlık konusu içinde bu iki nok- ta, sorunlarm esas nedenlerinı ortaya koyması ba- kımından önem taşıyor. 1) Türkiye, Suriye ile ilişkilerini her alanda geliş- tirmek istiyor, ABD buna şiddetle karşı çıkıyor. Çünkü bölge ülkelerinin aralannda işbiriiği yap- masını istemiyor. ABD bölgedeki saldırgan ve sömürgeci politika- lannı ancak böyle gerçekleştirebilir. Emperyalizmin en temel kuralı; böl ve yönet... Böylece Ameri- ka'nın rahatsızlığı, emperyalizmin rahatsızlığı ola- rak ortaya çıkıyor. 2) Türkiye'deki "Amerikan karşıtlığı" VVashing- ton'u rahatsız eden konulann başında. Ancak bu durum bir sonuçtur. Bu sonucu yaratan sebepler ortadan kalkmadan Amerikan karşıtlığı son bulmaz. - ABD, özellikle 1990'dan başlayarak PKK'ye böl- gede askeri ve sıyasi destek veriyorsa Türk halkı Amerika'nın karşısında olacaktır. - ABD sözde Enmeni soykınm tasanlannı Türki- ye'ye karşı destekliyorsa Türk kamuoyu ABD'den hiç mi hiç hoşlanmayacaktır. - ABD Fener Patrikhanesi'ni Ortodoks dünyası- nı denetim için bir maşa olarak kullanmaya kalkı- yorsa bizler bunun karşısında olacağız. - ABD, Ege'de ve Kıbns'ta yıllardır Yunan ve Rum taleplerinin arkasında duruyorsa bizi karşı- sında bulacaktır. - ABD, Irak'ı işgale yelteniyor; Iran ve Suriye üzerinde saldın planlan yapıyorsa Türk halkı bun- dan hoşlanmayacaktır. Türkiye'de halkın yüzde 82'sinin Amerika'ya kar- şı olmasının arkasıncte yatan nedenter bunlardır. Halk Türkiye'de, bölgede ve dünyada ABD'nin izlediği emperyalist politikaya karşı olduğu için ondan hoş- lanmryor. Yanlış değerlendirme... Şimdi Bush kalkmış Erdoğan'dan buna çare bul- masını istiyor. Buna karşılık Erdoğan'ın Bush'aya- nıtı daha da ilginç, mizah tarihine geçecek nitelik- te: "Bush sen hiç meraklanma, halk seni seviyor. ABD'ye karşı çıkanlar sağ ve sol marjinallerdir." Ama ne marjinaller... Böyle marjinale can kurban. Nüfusun yüzde 82'si Amerikan politikalarına kar- şı: Yüzde 18'e karşı yüzde 82.. dev bir fark. Ve bu büyük farka rağmen, "çoğunluk marjinal" oluyor. Daha önce istatistikler yayımlandı; Batı Avru- pa'da nüfusun yüzde 70 dolayında bir bölümü de Amerika'ya karşı. Anlaşılan Avrupa'daki marjinal- ler yüzde yetmişi bulmuş. Esas mesele başka... Esas mesele tabii ki ABD'nin (ve Batı'nın) em- peryalizmi. Insanlann büyük çoğunluğu emperya- iizme karşı. Ezilenlerartıkezilmek istemiyoriar. Bu- nun için ABD'nin politikalanna karşı duruyoriar. Eğer ABD Türkiye'de Amerika karşıtı politikala- n sona erdirmek istiyorsa emperyalist politikalar- dan vazgeçmesi gerekiyor. Hem saldıracaksın, sömüreceksin; sonra da hal- kın sana karşı direnmesine karşı çıkacaksın. Ancak karartmalarla, medyatekelleri ile halkı bir süre kandırabilirsiniz. Fazla uzun sürmez, insanlar gerçekleri görmeye ve direnmeye başlarlar. O zaman da "avucunuzun içine alıp sıkıştırdığı- nız hökümetlerden" destek aramaya kalkarsınız. Ama bu da bir çare olmaz. Sizinle işbiriiği yapan- lar sonunda kaybetmek zorunda kalıriar. Bu kural hep geçerii olmuştur. Halk sonunda egemen olur.. er ya da geç... öyle ya da böyle... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali 1 milyar sterlinlik sllah Ingtttere'nin Afiika 'rekoru* Dış Haberler Servisi - Ingiltere'nin, Afiika'ya yaptığı silah sahşından son 4 yılda elde ettiği gelirin l milyar sterlin smınnı aştığı öne sürüldü. Ingiliz Observer gazetesi, resmi rakamlann analizinın 1999-2004 döneminde Ingiltere'nin Afrika'ya yaptığı silah satışının 4 kat arttığuu ortaya koyduğunu yazdı. Gazetenin haberinde, birçok Avam Kamarası üyesiyle Afrika'daki yoksullukla mücadele edenlerin Ingıltere'nın tutumunu ikiyüzlülük olarak nitelendirdiklerine dikkat çekti. Gazete, "Bu kesüakr, Ingütere'nin bir yandan Afrika'daki açhk ve yoksuDukla mücadele sloganlan anp diğer yandan da bn kadar çok silah satmasını ayıp ve kabul edilemez olarak nitelendiriyor" diye yazdı. Afrika'ya yapılan silah satışlannın tngiltere Ticaret Bakanlığı'nın ihracat onayıyla yapıldığvna da dikkat çeken gazete, silah satışı yapılan ülkelerin büyük bölümünün insan haklan kanıesinin çok kötü durumda bulunduğunu hatu"lattı. 'ikiyüziü ticaret' Observer, Angola'ya 30 milyon sterlinlik askeri ekipman yedek parçası, dünyanın en yavaş kalkınan ülkesi Malavi'ye 3.6 milyon sterlinlik aynı türde malzeme, Güney Afrika'ya 114 milyon sterlinlik silah satışı gibi satışlan da, son dört yılda yapılan "ildyüzlü ticarete'' örnek gösterdi. Ticaret Bakanlığı'nın raporlannın, 2000"den bu yana silah satışından toplam 631 milyon sterlin elde edüdiğini gösterdiği belirtüen haberde, uzmanlann bu rakamm 1 milyon sterlini aştığını düşündükleri kaydedildi. _,