Catalog

13 EYLÜL 2004 PAZAffTESl CUMHURİYET SAYFA JJAr>llil\LJljl\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Rum okulu bugün açılıyop • LEFKOŞA(AA)- KKTC'nın Dıpkarpaz bölgesindekı Rum ortaokulu bugün eğitime başlayacak. Okulda, 12 Rum öğrencı eğitim görecek. KKTC Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, okulun bugün saat 08.30'da eğitime başlayacağını belirtti. Denktaş, Rum yönetimınin gönderdiği 20 kişilik öğretmen listesinden 3 kişinin reddedildığini bildirdi. Patriğin cesedi bulundu • ATEVA(AA)- Ortodoks Hıristıyanlığın kutsal bölgesı Aynaroz yakınlannda öncekı günkü helikopter kazasının ardından yapılan arama-kurtarma çahşmalannda, aralannda Mısır tskenderiye Patriği Petros'un da dahil olduğu 9 kişinin cesedi bulundu. Başbakan Kostas Karamanlis ise helikopter kazasının ardından geç müdahale edildıği gerekçesiyle Hava Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Panayotis Papanikolau'nun istifasını ıstediğini açıkladı. Herafta protesto can alch • HERAT(AA)- Afganıstan'da görevden alınan Herat Valisi Ismail Han"ı desteklemek için gösteri yapanlann üzerine güvenlik güçlerinin ateş açması sonucu 7 kişi öldü. Yüzlerce gösterici, kentteki BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve BM Afganistan Yardım Misyonu binalanna da saldırdı. Herat'ta önceki günse tsmaıl Han destekçilerine ABD askerlennin ve Afgan güçlerinin ateş açması sonucu 2 kişı ölmüştü. korkuttu • KUDÜS(AA)-tsrail Başbakanı Ariel Şaron, Gazze Şeridi ve Batı Şeria'daki 4 yerleşim yerinden çekılme planına karşı artan tepkilerin ülkede bir ıç savaşa yol açabileceği uyansında bulundu. Kabinede konuşan Şaron, "Çekilme planıyla ilgili büyük tahrikler olduğunu ve tepkilerin iç savaşa dönüşebileceğini" bildirdi. Şaron'un, Gazze Şeridi ve Batı Şeria'daki 4 yerleşim yerinden gelecek yıl çekilmesini öngören planına büyük bir muhalefet var. Polonya'dan ABD'ye eleştiri • CENEVRE(AA)- Polonya Cumhurbaşkanı Aleksander Kwasniewski, ABD'nin dış politikasrnı eleştirerek Washington"ı Irak'a ve dünyaya egemen olmaya çalışmaması yönünde uyardığını söyledi. Kwasniewzki, başta terörle mücadelede olmak üzere ABD ile ıttifak içinde olduklarını, ancak bunun kendilerini eleştiriden alıkoymadığını ifade etti. Irak'a asker katkısında bulunan ve çokuluslu güçteki 6 bin 500 askere komuta eden Polonya'nın lideri, " Başkan George Bush'u Irak'ta ve dünyada Amerikan hâkımıyetı politıkasına karşı uyardrm" dedi. Kuzey Kore'deki şiddetli patlama, nükleer deneme yapmış olabileceği kaygılanna yol açtı GizemlipatlamaDış Haberter Servisi - Kuzey Kore'nin Çın sınınnda geçen perşembe günü çok şiddetli bir patlama olduğu bildirildi. Gızemlı patlama. Kuzey Kore'nin nük- leer deneme yapmış olabileceği kaygı- sı yarattı. New York Times gazetesi önceki gün Amerikan istihbaratının son zamanlar- da Kuzey Kore'de kuşkulu hareketler gözlemlediğini ve ülkenin nükJeer de- nemeye hazırlanıyor olabileceğinden kaygılandığıru yazdı. ABD Dışişleri Ba- kanı Colin Pöwell ıse Kuzey Kore'nin nükleer deneme yaptığı yönünde kanıt olmadığını bildirdi. Güney Kore'nin Yonhap haber ajan- sı, Yangkang bölgesinde meydana gelen patlamanın yarattığı mantar biçimli bu- lutun uydudan bile göründüğünü belirt- ti. Ajans, patlamanın, nisandal70 kişi- nin öldüğü tren kazasında meydana ge- • Güney Kore'nin Yonhap haber ajansı, Pekirfdeki kaynaklanna dayanarak yaptığı haberde, kuzeydeki Yangkang bölgesinde meydana gelen patlamanın yarattığı 4 km. çapındaki mantar biçimli bulutun uydudan bile göründüğünü, ancak nedeninin bilinmediğini belirtti. len patlamadan bile daha şiddetli oldu- za ya da nükleer denemeden kaynakla- ğunun sanıldığını, patlamanın ardından 4 kilometre çapında bir mantar bulutu oluştuğunu bildirirdi. Kuzey Kore'nin 46. kuruluş yıldönü- münde meydana gelen esrarengiz patla- ma, ABD'yi, Güney Kore'yi, Japon- ya'yı ve Rusya'yı alarma geçirdi. Çin'in başkenti Pekin'dekı bir diplomatik kay- nak, "ABD, olaya büyük ilgi göstenH" de- nabileceğinı söylediğini belirtti. ABD'li istihbarat yetkilileri ise patla- ma öncesinde saptanan kuşkulu hare- ketlenmelerin Kuzey Kore'nin nükleer deneme hazırlığı içinde olduğunu gös- terip göstermediğini tartışıyor. 'Kuşkulu bölgede ounadı' dı. Yonhap, Washington'daki bir kayna- ğın duman bulutunun orman yangını gi- bi bir doğal felaketten kaynaklanmış ola- bileceğini bildirdi. Seul'deki bir diplo- matik kaynak ise ajansa. olayın bir ka- Bir yetkili. mantar bulutunun uydu görüntülerinin incelenmekte olduğunu, patlamanın ABD istihbarat! tarafından izlenen bölgede meydana gelmediğinı söyledi. New York Tımes, dünya patla- mayı öğrenmeden önceki haberınde. ABD yönetimınin, Kuzey Kore'nın nük- leer denemeye hazır olduğu yönünde is- tihbarat raporlan aldığını yazdı. Haberde, Amerikan ıstıhbaratının Ku- zey Kore'nin bazı bölgelerinde kuşku- lu hareketlenmeler saptadığı, bazı araç- lann ne olduğu belirlenemeyen malze- meleri olası nükleer deneme alanlanna taşıdığının gözlemlendiği kaydedildı. Ancak, yeraltında yapılan bir nükleer denemenın göstergesi olan elektrik kab- lolannın tespit edılmedıği belırtildı. ABD Dışişlen Bakanı Powell, "Edin- diginıiz bilgilere göre Kuzey Kore nük- leer deneme yapmadT dedi. Güney Ko- re Devlet Başkanlığı Sözcüsü Kim Cong- min. "Hükümetimizin elde ettiği bilgiler, Kuzey Kore"nin nükleer deneme yap- madığı yönünde. Patlama orman yan- gırundan ya da bir kazadan kaynaklan- mış olabiur" dedi Amerikan askerlerinin Irak'ın başkentine düzenlediği operasyonda çok sayıda kişi öldü Bağdat savaş alanı• Bağdat'taki operasyonlarda 25 kişi yaşamını yitirdi. Filistinli gazeteci, canlı yayın yaparken bir helikopterden fuze atılması sonucu öldü. Dış Haberler Servisi - Irak'ın başkenti Bağdat'ta dün Ameri- kan askerlerinin düzenlediği operasyonlarda ilk belirleme- lere göre 25 kişi ölürken ülke- nin diğer kesimlerinde de pek çok kişi yaşamını yitirdi. ABD askerleri, dün sabah Bağdat'ta direnişçilerin kurta- nlmış bölgesi konumundaki La- tifiye ve Mahmudiye mahalle- rine büyük bir operasyon baş- lattı. Hayfa Caddesi'ndeki ça- tışmalarda, bir Filistinli gazete- ci canlı yayın yaparken yaşamı- nı yitirdi. ABD askerleri, ha- van toplan ve silahlarla saldı- nya geçen militanlann yoğun di- renişiyle karşılaşınca helikop- terler ateş açtı ve fiize yağdır- dı. Helikopterlerin saldınsı so- nucu 13 kişi öldü, 61 kişi de yaralandı. Çatışmalarda 4 ABD askeri yaralanırken direnişçiler bir tankı yaktı. Helikopter saldınsında yaşa- mmı yitiren El Arabiye ve Su- udi el Ekberiye televızyonu mu- habiri Mazen el Tomavzi'nin Irak'm başkenti Bağdattaki çaüşmalara Amerikan helikopterieri de kaührken mihtanlar şiddetli direniş gösterdi. (Fotoğraf: AFP) ölümü canlı yayında izlendi. Olay yerindeki gazetecilere göre, El Tomayzi, alevler için- deki zırhlı aracın çevresinde za- fer çığlıklan atan topluluğun yanında olayı izleyicilere anla- tıyordu. Bu sırada Amerikan helikopterieri El Tomayzi'nin hemen arkasına fuze fırlattı. El Tomayzi iki büklüm eğilerek "Ölüyorum, ölüyorum" diye bağırdı ve kameramn objektifi- ne kanlar sıçradı. Saldında, Re- uters'ın Iraklı kameramam ve Getty ajansının Iraklı fotomu- habiri de yaralandı. Bağdat'ın diğer kesimlerindeki çatışmalar- da da 12 kişi öldü. Bomba yük- lü aracıyla Bağdat'taki Ebu Ga- rib Cezaevı'nin kapısım kıra- rak içeri girmeye çalışan bir ın- tihar komandosu öldürüldü. Samarra kentinde, bomba yüklü bir aracın infilak etmesi sonucu Amerikan konvoyuna eşlik eden bir kamyonda bulu- nan 2 Iraklının öldüğü bildiril- di. Ramadi'de, ABD tanklannın ve helikopterlerinin askerlerle çatışmaya giren direnişçilere açtığı ateşte aralannda kadın, çocuk ve polislerin de bulundu- ğu 10 kişi öldü, 40 kişi de ya- ralandı. Amariye'de îçişleri Ba- kanlığı yetkılılerinden Albay AlaaBeşir öldürüldü. Hille'de , 2 bombanın patla- ması sonucu 3 Iraklı asker öl- dü. Başbakan İyad Allavi, "te- rörist saldınlarda" 3 bın Irak- lının öldüğünü, 12 bıninın de ya- ralandığmı belirtti. Allavi, ka- yıplann hangı tanhlerde ger- çekleştiğini belırtmedi. ARALARINDA TURKLER DE VAR 7rehine daha kurtarıldı Dış Haberler Servisi - Irak'ta, aralannda Türk- lerin de bulunduğu 7 re- hinenin serbest bırakıl- dığı bildirüirken salı gü- nü kaçınlan 2 Italyanın salıverilmesi için Ro- ma'ya verilen süre 24 saat uzatıldı. Iraklı Albay Muzer HalifeHamad, 7 rehine- nin, başkent Bağdat ın kuzeyindeki Beyci setn- tinde bir araç içinde tu- tulduklannı söyledi. Si- yasi nedenlerle kaçır- dıklan rehineler için fid- ye isteyen 3 kişinin ya- kalandığını belirten Ha- mad, "Rehineleri kur- tardık ve evlerine gön- derdik" dedi. Irak'ta, 24 Temmuz günü kaçınlan tercüman Ayetullah Gezmenden ise 50 gündür haber ala- mayan ailesinin kaygılı bekleyişi sürüyor. Ha- tay'ın Iskenderun ilçe- sinde yaşayan babası Abdulhamit Gezmen, tercümanlık yapan oğ- lundan herhangi bir ha- ber alamadıklannı be- lırterek "Elimizden hiç- bir şey gelmiyor, kahro- hıyornz'' dedi. Gezmen, yetkililerden daha fazla ilgi ve destek bekledik- lerinı de söyledi. Bu arada, köktendin- ci bir örgüt, Roma yöne- timinin Irak'taki asker- lerini 24 saat içinde çek- memesi durumunda re- hine olarak tutulan 2 Ital- yan yardım görevlisinin öldürüleceğini açıkladı. tslami Cihad örgütü, in- ternet sitesinde yayımla- dığı açıklamasında, "tki turuklunun serbest bıra- kılması için Başbakan Berlusconi'ye verdiği- miz 12 saati 24 saat da- ha uzatük. ttalyan bir- likleri çekilmezse Al- lah"ın enırini uygulayıp onlanöldüreceğiz'' dedi. Geçen ay ise İtalyan gazeteci Enzo Baldoni aynı gerekçeyle öldürül- müştü. Baldoni'nin öl- dürülmesi konusunda hiçbir şey yapmamakla suçlanan Roma, 2 kadm yardım görevlisinin kur- tanlması girişimleri çer- çevesuıde Dışişleri Ba- kan Yardımcısı Marg- herita Boniver'i Ortado- ğu'ya göndermişti. SESAR ırak Masası Direktörü Mustafa ziya: El Sadr Türkmenleri sürmek için bahaneANKARA (Cumhuriyet Büro- su)- Siyasi Ekonomik Sosyal Araş- nrmalarve Strateji Gehştirme Mer- kezi (SESAR) Irak Masası Direk- törü Dr. Mustafa Zrya, ABD'nin Tel Afer operasyonunda "tero- rizmle mücadele" gerekçesini kul- landığını, gerçek amacının ise Türkrnenlerin çoğunlukta olduğu bölgenin kontrolünü Türkmenler- den ahnak olduğunu söyledi. Dr. Ziya, Tel Afer'in Türkiye ile Irak arasında Kürt grup- lann kontrolü dışındaki tek bölge olduğuna düdcat çeker- ken operasyon sonrasında bu bölgede de güvenliğin Kürt gruplara bırakılmasının amaçlandığını kaydetti. ^ ^ 150 bin Şii Türkmenın yaşadı- ğı Tel Afer, sınırda yer ahnası, ta- hıl amban ohnası ve Saddam dö- neminden ıtibaren 3. kolordu ka- rargâhının bulunması nedeniyle Irak için büyük önem taşıyor. Tür- kiye ile Irak arasında açılması bek- lenen 2. sınır kapısının da yöreden geçecek ohnası, bölgenin önemi- ni arttınyor. Ziya, Tel Afer'de bu- güne kadar yönetım ve güvenli- ğin Türkmenler tarafindan yürü- tüldüğüne işaret ederken ABD'nin terorizm bahanesiyle gerçekleş- tirdiği operasyonun ardından bu- nu değiştirmesinin beklendiğini kaydetti. Dr. Ziya, ABD'nin ope- rasyon için Mukteda el Sadr yan- lılannı gerekçe gösterdiğini, an- cak bunun gerçeğı yansıtmadığı- nı belirtirken "El Sadr güneyde güçliL Kuzeyde, hde Türkmen böl- gesinde ciddi bir \arüğı yok. ABD • ABD'nin Tel Afer'de terör bahanesini öne sürdüğü, gerçek amacının ise Türkiye ile Irak arasında açılması beklenen ikinci sınır kapısının geçeceği kenti Kürt kontrolüne bırakmak olduğu belirtildi. başında bir Kürt tuğgeneralin bu- lunduğunu, bu görevlendirmenin yapılması durumunda bölgenin Kürt hder Mesud Barzani''nin kont- rolüne geçeceğını kaydetti. Yartfam talimaü bunu bahane olarak kullanrvor" dedi. ABD operasyonuyla 50 bin Türkmenin kentten kaçtığuıı, hal- kın sindirihnek istendiğini behrten Ziya, bu ortamda yönetim ve gü- venliğin el değiştirmesine çalışıl- dığı uyansında bulundu. ,\BD'nin, güvenliği bölgedeki Irak Milli Mu- hafiz Ordusu 3. Kolordusu'na bı- rakmayı tasarladığını anlatan Dr. Ziya, peşmerge ağırlıklı bu gücün Dışişleri Bakam ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, çatış- malann endişe verici boyutlara ulaştığı Tel Afer'de halka insani yardım sağlanması için ge- rekli araştırmanın yapıl- ması ve harekete geçilme- si yönünde talimat verdi. Gül, hem Ankara hem de ilgili temsilciliklere gön- derdiği talimatta, ABD ma- kamlanyla temasa geçile- rek gerekli yardımın organizasyo- nu konusunda ön çahşma yapılma- sını istedi. Kaynaklar, Washing- ton'ın da Türkiye'nin bölgeye yar- dım gönderme arzusunu Irak'ta iş- birliği açısından önemli ve olum- lu bulduğunu belırttiğini kaydet- tıler. Irak Türkleri Kültür ve Da- yamşma Derneği Başkanı Dr. Ay- dın Beyadı, Tel Afer'e Konya'dan 6 doktordan oluşan bir sağlık ekı- bi göndereceklerini bildirdi. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Tüpkiye-Rusya İlişkileri ve Bölgenin Geleceği Türkiye-Rusya ilişkilerinin iktisadi ve siyasi ola- rak geltştirilmesi sadece iki ülkenin çıkarlan bakı- mından değil aynı zamanda, - Arap ülkelerı ve iran gibi bölge ülkelerinın çı- karlan ve, - Küresel dengeler bakımından da büyük önem taşımaktadır. Bu sonucun doğmasına yol açan nedenlerın ba- şında ise ABD ve Avrupa Birliği'nin soğuk savaş sonrasında Ortadoğu ve Asya'ya yönelik yeni po- litikalarının getirdiği küresel sakıncalar gelmekte- dir. Bu yeni politikalar başta Arap ülkeleri, İran, Tür- kiye ve Rusya olmak üzere bölge ülkelerine karşı, Batı kapitalizminin egemenliğini öngören politika- lardır. ABD ve Avrupa Birliği'nin soğuk savaş sonra- sında Yugoslavya, Balkanlar, Kafkasya, Filistin, Kuveyt Krizi, Afganistan ve Irak'ın işgali konulann- da izledikleri politikalar bölge ülkelerinın aleyhine başlatılan sürecin ilk safhasını oluşturdu. Bu süre- cin engellenmesinde Türkiye-Rusya işbirliğinin ge- liştirilmesi çok önemlıdir. 2002 yılının Ocak ayında Ecevit hükümeti tara- fından ilk adımı atılan bu işbirliğinin engellenmesi için Ecevit hükümeti düşürülmüştür. Batı'ya bağım- lılığı baştan kabul eden yönetimler desteklenmiş- tir. Son olarak da Putin'in gelişinin aralayabilece- ği bazı işbirliğı kanallarından korkularak Çeçen te- röristler kullanılmıştır. Batı emperyalizmi Araplara, Türkiye'ye ve Iran'a karşı Kürtleri, Rusya'ya karşı Çeçenleri, Çin'e kar- şı da Uygurları bir maşa gibi kullanarak iç ıstikrar- sızlık yaratarak kapitalizmin bölgedeki egemenli- ğini sağlamak istiyor. ABD ve AB'nin en korktuğu şey ise bölge ülke- leri arasında iktisadi ve siyasi işbirliğinin gelişme- sidir. Bu olasılığı engellemek için etnik ve dini ay- nmcılık ve terorizm ABD ve AB'nin büyük devlet- leri tarafından etkin bir biçimde kullanılıyor. Türkiye için anlamı Ancak 1990'dan sonra ABD ve AB'nin dünya üze- rinde mutlak iktisadi, siyasi, askeri ve kültürel ege- menlik kurma planları bölgesel işbirliğine karşı et- nik ve dini aynmcılığın terör düzeyıne çıkanlarak kullanımı yaygınlaşmıştır. Yugoslavya'nın parçalan- ması, Endonezya'nın bölünmesi, Irak'ın bölünme- si sonrasında Suriye, İran, Türkiye ve diğer bölge ülkelerine yönelik operasyonlann altyapısının ha- zırlanmaya başlaması, Türkiye-Rusya ilişkilennin geliştirilmesini daha da vazgeçilmez hale getirdi. Türkiye ve Rusya'nın aralannda işbırliği yapma- lannda esas önemli olan şey her iki ülkenin de "Batı'nın karşısına aldığı bölge ülkeleri" olmala- ndır. Türkiye için konunun önceliği daha da büyük- tür. Çünkü Rusya halen Çin, Hindistan, İran gibi As- ya ülkeleri ile stratejik işbirliği yaparak Batı ile iliş- kilerini normalleştirmiş ve dengelemiştir. Aynca nükleer güce sahip büyük ölçekli bir ül- kedir. Bütün bunlara, "Almanya ile taktik sebep- lere dayanmış olsa bile" Amerika'ya karşı yürüt- tüğü işbirliği de eklenmelidir. Bu dengede eksik olan halka, Türkiye'dir. öte yandan Türkiye soğuk savaş sonrasında ABD ve AB'nin önde gelen hedefi haline sokuldu. Kuzey Irak'ta oluşturulan Amerikan-lngiliz güdü- mündeki yönetim, Güneydoğu Anadolu ile bütün- leştirilmek istenmektedir. Türkiye'nin iç dengele- rinde Batı'nın yarattığı kaygan zemin, Türkiye-Ba- tı ilişkilerini tek yanlı ve dengesiz bir yapıya doğru hızla sürükledi. Bu dengesizlik ancak Türkiye-Rusya iktisadi, si- yasi ve askeri ilişkilerinin geliştirilmesi ile giderile- bilir. Türkiye'yi hedef alan Batı çevrelerinin Türki- ye'deki uzantılan, "7Mart2002'deMGKGenelSek- reteri Tuncer Kılınç'/n savunduğu denge politi- kalarına, bu nedenle karşı çıkmışlardır". Türkiye ve Rusya genelkurmay başkanlarının 14 Ocak 2002'de imzaladıkları çerçeve anlaşması, "Türki- ye için denge politikalannın kapısını aralayan bir projeydi". Bunun ardından 7 Mart 2002'de gelen "denge arayışına yönelik destekler", emperyal güçleri harekete geçirdi ve Ecevit hükümeti düşü- rüldü. Aynı sabotaj Eylül 2004 içinde de yapıldı ve Pu- tin'in gelişi engellendi. Onun yerine Verheugen Tür- kiye'ye gelerek "Batı'nın Güneydoğu Anadolu projesinin" yürüdüğünü gösterdi. Verheugen, Ley- la Zana'yı ve Fener Patriği'ni öperken Istanbul Borsası tavana vurdu! Türkiye-Rusya ilişkilerinin geliştirilmesi, Türki- ye'nin Batı ile ilişkilerini normalleştirmesinin tek yoludur. Sadece Türkiye'nin değil, Arap ülkeleri ve Iran'ın da geleceği bakımından büyük önem taşı- maktadır. Aksi halde bütün bölge ülkelerinin kaderi Yu- goslavya'nın ve Endonezya'nın sürüklendiği son- dan farklı olmayacaktır. www.istanbul.edu.to-/iktisat/emanisali Gazeteci Seymour Hersh: 'Ebu GaribIn sorumlusu Bush' Dış Haberler Servisi - Irak'ınEbu Garib Ceza- evi'ndeki işkence skan- dalını ortaya çıkaran ABDTi gazeteci Seymo- ur Hersh'ün bugün piya- saya çıkacak olan yeni kitabında, olaydan dola- yı Başkan George W. Bush ve politıkalan suç- landı. "Komuta Zinciri: 11 Eylül'den Ebu Ga- rib'e" adlı kıtapta Hersh, işkence den bir grup as- kerin değil, Washington yönetiminin belirlediği yöntemlerin sorumlu ol- duğunu yazdı. The New Yorker dergısinin yaza- rı Hersh, "Skandaün kökleri, bir grup askerin sadistçe eğilimlerine da- yanmıyvr. Bunun sorum- lusu. Başkan George Bush ve Savunma Baka- nı Donald Rumsfeld'in teröre karşı benimsediği göze göz, dişe diş politi- kanın icerdiği gizli ope- rasyonlar ve baskı yön- temkri" dedi. Hersh, ba- zı subaylann ve istihba- ratçılann, işkenceyi üst- lerine aktardığını, ancak skandal medyadapatlak verene dek önlem alın- madığını yazdı. Savun- ma Bakanlığı savlan da- ha kitap piyasaya venl- meden yalanladı. j