Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 26 MAYIS 2004 ÇARŞAMB/
12 EKONOMİ
BORSA 25 MAYIS 2004
Oncdci En
Kapanş Oûşûk Kapanş Ortfy Hacni
SJOC
2525
45S0
3850
3575
556C
2030
vÇrmıtc
1030
1430
183 000
9-00
159C
1.250
52JOC
4JS0
•3"0
2360
5350
1030
950
940
2.120
2a
00C
5950
35 5M
2 410
1600
2625
•4-0
•450
•560
10TC
182(1
340C
1000
1 »
'8000C
53 OCC
3^25
•900
1990
= ox
1010
O
2300
6t
KarrtasGca
KknasaniOma
KoıvaCrvıto
KorBaSaOancıClrat
Koa DavetMter
MadrÇmeno
MarraTs ASnf
uX
MaranMat
E
\lerea Mereua
MeıMGoa
Mearıeks
v
KertBHcOııo
SrhoK
C t s 8
Pat 3eMnk Madencfi
PenojenGcu
3850
3800
Sonc^fanert
2<F0
3*50
•020
41C
1-40C
rzv
4Û5Û
2 "00
o-o
195C
205 3X
11400
4300
"000
1190
•260
•350
28250
4S0
î!50
7W
1700
11300
1860
3150
10JC
*
asaojo
-8SO0C
4İ25
•an
1350
3150
1620
1690
2.240 1 —
•240
•350
2-250
4J00
2İ20
1270
110
3275
'JOO
'680
5650
10 X
-053
*£2.752
4583
5935
3115
7052
254'
12,485
3.472
7 7-3
232"
94»
•sre
29010
•1510
6J25
556
2J63
2.713
1156
10JKS
2J20
31479
1E73
9529
2J-2
5095
8375
2 5 1
20J8C
221'
•684
•947
7«3
2İ38
24-0
205 4SS
42ü
1İ~
46J9E
1269
89
:25S
2 711
3065
= 130
3.E8
1265
-429
16*32
•833
•400
II'l
1266
27 750
4778
1303
732
:D3o
5385
3?
826
248.523
525 9 6
14549
xaw
1E1670
46 886
52-29
3S53-
'4-S994
£002
"33383
41"46
5JJ 613
49543
rcsçs
234 031
İ8T2İ]
'369249
18-9530
1 589 " 4
590386
133 526
"634 8
366 5SS
4033
1K8927'
993523
•86-54
534-15
45! 6£"
6434 063
"3246
16" 955
9 rc
'836 5S6
45 se
TS'23
56668
26i 402
•4383"9
51-51
220 "37
6" 56'
329245
1.2*3! "4
VSX
sesa"
995 684
19'346
4 ~ 904
9X388
613 44S
$r -14
SB553
544 988
550-55
5924C
!"906"
1U38"
8"S.932
33-ae
5363391
S648
'J-564Î
353.395
9«3J62
94336
222064
'"86
1454
244 996
83506"
162'954
15U244
216 89C
28S-1
355136
"62 942
4.236 8C•
T
7267•
33 T
'8 463IB"
13-14543
96.145
501640
•895 "45
500 İ22
12885"!
189 462
644 i j -
1134.328
60 383
B.-91959
3-2^6=
242 709
2-13"
8i $66
56 OC"
5439'58
21208
1*453864
1 142 '00
361620
471İ22
38408
l"5l3
2T826
5068359
26120
«254
294 954
2645.2r
3e J :
8 D'1 582
259J3i
23220"
13144
19 545oS1
•25 "3ı
729651
JO829
2 965 5*5
160 36*
2940 555
59-i-'
38424J
15"5 953
11435"
219265
588013
232 495
1062353
20 9
« 0 9 8
4*30343
450399
1'8 0"3
•236205
12390019
S82224
228520"
2702 480
•K295
ii-ISE
193 530
541-0
335 36"
343 428
•5584:12
30033-
•853-
T 565
T46 44'
33 638
5504
1-0-93
206 924
24 9'0348
132905
138234
'«539
•5-2"4
481510
128"9"30
42 346
'5 622
32
5C'O"
••6326
9C3-9
•15525
1580 643
aE'2
3150
4492:
658 >-.
161*202
B4C
35Î"36
4-13-8
13* "93
2064 815
202986"
33'35
:* B661SS
'961 192
2938 63J
55 4J-
6"2 01:
1125 3-
36 358
İOİ-433
835
7- 0*4
15-85İ05
41609
-6"6"9
556 46"
•19i "36
99'95
13T24C
S65-7
1599J33"
W
2S32İ2İS
495 960
43-333
37" 879
463845
264 479
173 861
250555
190332
141653*
2536 ""3
5,96c 22"
203328
602582
441109
2-0 32S
S7 424
26.285
5641,559
122; 382
4950
122.(59
12947
901262
"021 659
31973
4" 102
134965
ertoir
1334-1
172,99"
35ÜSJ
Baskılar sonuç verdi, BDDK karan Bakanlar Kurulu'na bıraktı
Bankacılıktasöz iktidann(Cumhuriyet Bü-
rosu) - Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurumu
(BDDK), banka sahıplığı konu-
sunda gen adım attı. Kurum da-
ha önce, medya patronlan, va-
kıf, dernek. sendıka, munzam
sandık ve siyası partılenn ban-
ka sahıplığı konusunda üç seçe-
nekli bır duzenlemeyi Bakanlar
Kurulu'na sunmayı öngönir-
ken; gelen tepkiler uzenne bu
düzenJemeyı taslaktan çıkardı
Başbakan Yardımcısı AbdüOatif
Şener'e sunulan taslakta. banka
sahıplığı konusunda meslek sı-
nırlaması yer almıyor Banka sa-
• BDDK tarafından '"Kredi Veren Kuruluşlar Kanunu"
olarak düzenlenen ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif
Şener'e sunulan taslakta, banka sahipliği konusunda
meslek sınırlaması yer almıyor.
hipliğı konusunda karan, Ba-
kanlar Kurulu verecek
Şener'ın verdığı bılgıye göre.
"Kredi Veren Kuruluşlar Kanu-
nu" olarak düzenlenen taslakta
şu düzenlemeler yer alıyor:
Flnansal holdlngler
kapsamda: Bankalar, ozel fı-
nans kurumlan. kalkuıma ve ya-
tınm bankalanna ek olarak fı-
nansal holduıg şırketlen de ya-
sa kapsamına almıyor. Halen
Hazine'nın yetkısınde buiunan
fınansal kıralama şırketlen, fak-
tonng şırketlen ve finansman
şirketlen hakkında düzenleme
ve denetım yetkısı de BDDK'ye
geçıyor
Bankalara denetlm ku-
mlU: Banka ve özel finans ku-
rumlannın ıç kontrol ve ıç dene-
tımının gerçekleştınlmesı ıçın;
yönetım kurulu üyelerınden
oluşan bır denetım kurulu oluş-
Türkbank komisyonu
Taner'den
'yeırriııli'
savunma
TÜREYKÖSE
AıNKARA-Eskı Devlet Bakanı Gü-
neş Taner, Türkbank ıhalesıyle ılgıli
olarak eskı Başbakan Mesut Vümaz
ve kendısı hakkında kurulan soruştur-
ma komısyonuna ıfade v enrken "ço-
cuklannın üzerine" yemın ettı. Taner,
"dedesinin paşa olduğunu, devieti ko
ru>an bir aûe oJduklannı" söyledi.
Türkbank ıhalesıne fesat kanşhnldı-
ğı gerekçesıyle Yılmaz ve Taner hak-
kında kurulan soruşturma komisyonu
çalışmalannı tamamlama aşamasına
geldı Geçen hafta Yılmaz'1 dinleyen
komisyon dün de Taner'tn bılgısine
başvurdu. Taner'in 4.5 saat komısyo-
na bılgı vermesı dıkkati çekti. Edıni-
len bılgıye göre Taner, işadamı Kork-
maz YiğH ıle Alaattin Çatacı ılışkısını
ortaya koyan ve kaybolduğu öne sürü-
len emnıyet belgesı konusundakı soru-
lar uzenne. "tki çocuğumun başı üze-
rine yemin ederim ki bir şe\
r
bilmho-
rum" dedı Taner. "Bank Ekspres'in
fçinin boşalülması için bankacıhğı çok
Ki bilen profesyonel biri gerekir. Bu
adanı daha sonra gazete, tele\iz>on ab-
yor. Bunlan almak için kredi istetecek-
tir. Benim tahminim bu konularda ken-
disine yardnncı olan biri vunh" dedı.
Komisyon üyelennın. "Dönemin Mer-
kez Bankası başkanuu mı kastedhor-
sonuz" sözlen üzenne Taner, "Hayn""
karşıhğını verdı. CHP'lı üye Mehmet
Küçükaşık ın "Belgelere göre Y^it'in
kredi bağlantdarmm ortasındaki kişi
sizmişsini/ gibi görünüyor" sozlen
üzenne genlım yükseldı Taner'in
"Ben devleti içimde yaşannm. Asil bir
afleden geüyonun. Dedem paşaydT
dedığı öğrenıldı. Taner, Çakıcı"yı tanı-
madığını da sözlenne ekledi
Şener taranndan açıklanan yeni yasa>1a birükte, bankalan dere-
cenlendirecekkunıUannkunılmasıöngöriilû>or.(Fotoğraf AA)
Hazine. ihaleleri rahat atlattı
Borsaya
TÜPRAŞdamgası
turulması ongoruluyor
Krlzde, anında raporla-
ma: Taslak kapsamında buiu-
nan kuruluşlar. belırtılen sınırla-
ma ve standart oranların eşıkle-
nnı aştığında. ılgıli raporlama
dönemını beklemeksızin bıldı-
rimde bulunacak.
Derecelendlrme jlrket-
lerl kuruluyor: Şenerın ver-
dıği bılgıye göre, bankacılık sis-
temı için derecelendırme şırket-
len kurulacak. Derecelendırme
şirketlen yetkıyı BDDK'den
alacak. Bu şırketler, bankalara
not verecekler
Deöerleme kurulusları-
na BDDK Iznl: Bankalann kre-
di vereceğı kışı ve kuruluşlarla
ilgilı de değerleme yapacak ku-
ruluşlar olacak Bu kuruluşlar
ıçınde BDDK'den izin alınacak.
Aynca bankalann dışandan ala-
bileceği, güvenlik. bılgı işlem,
ıletişım faalıyetlerinı veren şir-
ketler de denetlenecek
Bankacılık Sirri: Bankacı-
lık sırnna ılışkın hükümler, AB
uygulamalanna paralel olacak.
Kredi sıstemi. kredi kuruluşlan
ve mensuplan ıçin etik ılkelenn
ihdas edilmesi öngörülüyor.
Bankacılık sistemine "özen bor-
cu" dahıl ediliyor.
Denetlme yenl düzen:
Denetim, yennden denetım ve
uzaktan denetım olarak uygula-
nacak. Konsolide denetım de
yaşama geçınlecek.
Zorda olan bankaya MB
desteğl: Taslak, lıkıt sıkıntısı
olan bankaya TMSF'nın likıt
yardımı yapmasını öngörüyor.
Üyelik zorunlu
Ekonomi Servisi - TÜP-
RAŞ özelleştırmesınde \oi-
rütmenın durdurulmasına
yönelık karar, Borsa'da sa-
tış getırdı. Istanbul Borsa-
sı'nda Ulusal İOO Endeksı
376puankayıpla, 16
bın 791 puana gen-
ledı İşlem hacmı
707 tnlyon lıra
olurken hısse senet-
leri ortalama yüzde
2 2 düştü. Özelleştırme
ışlemi ıdare mahkemesı ta-
rafindan durdurulan TL'P-
FL^Ş'ın hısseleri yuzde 5.4
değerkaybettı. Önceki gün
9 bın 300 liradan kapanan
şırketın hısseleri dün kapa-
MKKEZB)W(ASIKÜRÜW
CM
1 ABD Dolan
i Avustraiva Dûlan
Danımarka Kronıı
1 tngıhz Sterlmı
\s\ıçre Frangı
1 tsveçKıonu
Japcn ^ enj
1 Kanada Dolan
I Kıneyt Dınan
l Noneç K.ronu
l Sud \rb Rnalı
l Euro
l Venı Israıl Şekelı
9
1.5H.4I6
l.062.265
245.5 i:
2."29.
7
Û9
1.186,480
19S.959
13 408
1,105.662
5.091.230
221.569
404 "62
1 (
C6 9°5
dviz
1.520." 15
1.069 215
246.721
2. "43,9-8
1.194.122
201.030
13.49"'
1.110.660
5,158.288
225.064
405.492
1 835.807
»MfflB2004
EFEKNf
M
1.512 35"
j Q4j- \-JQ
245.340
2. "2V98
1.184.700
198.820
13.35S
1.101.571
5,014.862
221414
401 "26
I.825.-16
322 588
yrç
1 522 996
1 o^ö'y
24^.288
2."48.094
1.195,913
201 492
11548
1.114.881
5.235,662
223 5""
408.533
1,838.561
339.131
ÇAPRAZ KURIAR
7 ABD D&ar
'4223
Ö-63"
*2"35
"5646
" 2 6 "
6 3'"4
3'533
1En
ik»j s
•taılpDrtn
DMM-aliM
aflps nMJI
ıSKf KlDM
Jjpor rem
fcrrsd-sny
' 2072 UD Dsurı
13044 MDDaUn
IKmrHı-S^OMODolan
SERBEST PİYASA
*İİS SAT1Ş
iBODctsn 51951 3 ;ıax
6ro *3383I 84541
ht-fzSMi 2"3-30C r-JÜOO
lwr*Fr*j '"9COOC '2CCCC0
2 4 * W * '53X30: TOCOOC
CnmMn '2= XC OOC "2600CrjOC
ttCElll FIIILfl
" Sunt* %fc
Borsa Q«*»a
ÖFK Birliği
kuruluyor
ANK\R\ (Cumhuriyet Büro-
su) - Kredi Veren Kuruluşlar Ya-
sa Taslağı'run yasaJaşması duru-
munda birçok yeni bırlik de ku-
rulacak Buna göre Türkiye Ban-
kalar Bırlığf nın yanı sıra Özel
Finans Kurumlan Bırhğı de ku-
rulacak Bu bırhkJere üye olmak
zorunlu olacak. Taslakla Kredi
Kuruluşlan Enstıtüsü'nün kurul-
ması da öngörülüyor. Enstıtü,
meslek personelı ıçın eğıtım
programlan düzenleyecek ve
sertıfıka programlan organize
edecek. Enstitünün gorevlen ara-
sında, uluslararası uygulamala-
nn takıp edilmesi, bılımsel araş-
tırmalann yapılması da yer ala-
cak. Kuruluşlarla müştenlerara-
sındaki sorunlann gıdenlmesı
için, Kredi Kuruluşlan Müşten-
len Uzlaşı tdaresı kurulacak.
Otomotiv tam gaz
Ekonomi Servisi - Otomotiv sektöründe ya-
şanan canlanma, fırmalan kapasıte arttırma-
ya yöneltti Çalışma saatlennı arttırarak Bur-
sa'dakı Oyak-Renault Fabnkası'nda öngörü-
lennın uzennde araç üretimı yapacaklannı
behrten Renault Uluslararası Operasyoniar
Dırektorü Luc Aleıandre Menard, "Bu >ıl
üretimi 200 bine çıkarmak mümkün olacak.
İşeatamlar da düşünülnıekte" dedı. Ford Oto-
motiv Sanayiı de Kocaelı Fabnkasf nın kapa-
sıtesını 240 bın adede çıkaracağını açıkladı.
Borsaya göndenlen açıldamada, kapasıtenın
arttınlması ıçın 37 8 mılyon EuroTuk harca-
^ J , ma yapılacağı belırtıldı.
nışta 8 bın 800 lıraya kadar
genledi. Hazine, bugün ya-
pacağı yaklaşık 5 katrilyon
liralık ıç borç gen ödeme-
sının fınansmanı amacıyla
dün düzenlediği bono iha-
lesınde 2 katnlyon lı-
ra, tah\ ıl ıhalesınde
ise 1.9 katnlyon lı-
ralık net sahş ger-
çekleştırdi. Tüp-
raş'la ılgıli yürürlü-
ğu durdurma karannın
faız oranlannı arttıracağına
yönelık bekJentilerin aksi-
ne bono ıhalesınde ortala-
ma faız yüzde 28.76, tah-
vıl ıhalesınde ise faiz yüz-
de 29.7 oldu.
tfcseto
Tuprş
"ıı* t^ren Eark
"L/1
1
Ha»a 'obr
(jfc KonfBoıyJ1
LftslMahre
^ksr j*K
UnatTanrry'en
UnaTarr ürj-
JrnçÇımBfto
v arf Fr H r
»awGW'C
I*rfi5rt
• SrfYaLOrt.
•: *to) ~eksti
.anp
^artk^a! >
•este
Tap<reo
I
-r -^r
Tap<red Kara'j G
•'JpKralVtT OrT
' Ö J
ZûrtjEneriı
Önceki
Kaparts
j-CO
93CO
as 3500
-"50
1"5C
•6000
5C
5850
6200
500
510
'380
•69C
242C
5 K
2420
ÎJGû
1480
•"93
«"5
3025
fO 960
13"D
W 15SC
1300
3J00
342s
33"50
320
5950
En
Û Û J *
•X
8 7SC
355C
"55C
1"K
'5J00
•130
•sce
lOOO
180
190
1330
1550
"J50
4350
2200
2320
1440
i"50
4525
3025
360C
92C
•310
•250
3100
3400
33 OOC
U ™
aia
2. ULUSAL PAZAR
AftrrvjtJS Çeşne
Brtt UensıJca
Boyasan
Caım jM5l» mz.
G e * /aL Ort
2'BC
450
5S0
4 1 1
8S50
185C
"5C
n. ^Ü
Liarge Asön Ç t T * * 1640C
MegesBcya
D
ıft0ıWnt
T
LIW
Scnmte ^amuUj
Tfa«6/tt Holorrg
Ttmteks
i'atnr Pn Yat Or
Cözartı
^ocusar
Ep"GM»C
Rdta S#?ooık
RaksEvAlrtf,
54C
S80
3160
1620
410
1E8C
25a
Pazarı
4*0
1580
400
2-00
1200
3J50
-033
î l 0
350
4050
8500
•800
-20
"10
15800
520
1630
1 W0
9cac
46C
40C
•60C
2525
139C
1 ~2T
3SC
•190
3325
En
Yûksak
•=scc
930c
3-0)
•-00
•800
16600
S 8
5İOC
50C
52Î
1400
•İ90
2.490
•050
24a
23-0
1520
1 ^"2
4 675
3300
3350
950
1390
1300
3 75
3TC
34 500
310
5"X
-vT
ÎÎ5C
5«
1150
S500
•İ40
740
730
•5 500
1580
1-9C
10300
•530
420
'"50
2500
460
830
4*0
'340
4325
Kapm?
8İCC
3550
"300
1 750
16100
1 '30
56»
635C
490
»10
1370
660
2390
-850
2360
234C
14SC
"60
4İ75
3050
3.900
940
1360
1İ9C
3125
3525
33TO
•303
:400
: 9C
430
560
4050
8550
8CC
"X
"20
16 OOC
6T
1660
1 -SJ
9.850
18*0
400
1"00
25»
•«3
•750
1340
4325
%
SS
:36
39
•94
5 63
259
342
2 42
230
-* ™
' "S
1.24
396
218
•0 85
056
•56
°f?
2 08
-0"3
-0""
2J1
2 »
C-*
1-38
•22
•16
Î70
2 6"
214
3-3
1 1 "
8J4
•062
•2 44
113
132
-£"'
4 r
116"
949
Ağrtd
Oıtfiy.
156-2
8J86
3616
7583
1766
16301
1145
5786
6105
« 1
503
1J64
166S
211!
133C
"380
2335
1 432
1"58
4 614
3128
3838
938
•354
1.262
3136
3597
33984
1295
3 5H
i.222
1158
:61
4096
8.546
]E(20
132
721
15 3"0
525
1555
1-43
9696
1592
40"
* "TT
2568
1 " "
39'
•315
tsjem
Hacni
•niS22a
2564-065
120 573
4T699
1063-
72 86"
35-804
451654
12507T7
52 " ^
315 o"2
•232%
«438
25164
92 402
" M
ı:'29
93 JOC
" İ 9 3
I3J58538
2.796 00'
130 75-
292566
44 483
210.809
4563536"
503J65
4159030
10 325
6018476
332142
12312
238834
11095
2325
94255
23189C
42.501
S06"
"116"1
1396121
3214i
13^"1
80İSÎ
102 M
3652S
:"432
"1142
209968
B9C3
SÖYLEŞİLER
KORKUT BORATAV
2004,2000e
Ne Kadar Benziyor?
Geçen haftalarda fınansal pıyasalarda gerçek-
leşen çalkantılar, "birkrizin ön belirtılerı mı" soru-
sunu gündeme getırdı. 2000'ın kriz öncesındeki on
ayı ile 2004'ün ılk aylan arasında benzerlıkler var-
dır. Her ıki dönemde de ddvız fiyatlan enflasyonun
altında seyretmekte idi. Faızlerdekı düşme, iç ta-
lebı canlandırmakta; ancak ucuzlayan dövız saye-
sınde yüksek oranlı sıcak para getınlerıne de ım-
kân vermekte ıdı. Sermaye gırışlerınin kamçıladı-
ğı talep artışlan, dövızdekı ucuzlamanın katkısıyla
ithalata yönelmiş; dış tıcaret ve cari işlem açıklan
hızla büyümüştü 2000-2001 knzinın bu koşullar
sonrasında patlak verdıği dört yıl sonra hatıriandık-
ça, borsada ve döviz pıyasalannda gözlenen her
çalkantı, "Tanh tekerrürmü ediyor" sorusunu ak-
la getinyor.
• • •
Son yıllarda Türkiye benzeri ülkelenn kâbusu ha-
line gelmiş olan finansal krızlerın, kısa vadelı, sıcak
sermaye girışlennin "tersıne dönmesi" sonunda
patlak verdığinı artık IMF'ciler bile kabul ediyor.
Hatıriatalım: 2000'ın ilk on ayında Turkıye'ye net
olarak 12.5 milyar dolar sermaye gırışı gerçekleş-
miş; sonrakı on ıkı krız ayı içınde de yabancı ve yer-
li aktörler 14 milyar dolara yaklaşan sermaye çı-
karmışlardı. Bu nedenle 2000-2004 karşılaştırma-
sını knz sorunsalı açısından yapacaksak, ödeme-
ler dengesı verılen üzerinde odaklaşmakta yarar
vardır. Bunu da şımdılık, her ikı yılın ocak-mart dö-
nemleri için yapabiliyoruz.
Şu gözlemler ortaya çıkryor:
• 2000'ın ilk üç ayında ödemeler dengesınin ca-
ri işlem açığı 2.3 milyar dolara ulaşmıştı. Yıl sonun-
da bu açık 9.8 mılyara ulaşacaktı. 2004'ün ocak-
mart döneminde ise bu açık daha şimdiden 5 mil-
yar dolan aşmıştır. Bu eğılimın süregelmesı halin-
de, 2000'in çok üstünde bır açığın oluşması söz
konusudur. Ancak, bunun ıçin cari açığın finans-
manını sağlayan sermaye hareketlerının süregel-
mesi gerekıyor.
• Bu olasılığı tartışmak için her iki yılın sermaye
hareketlerinin net bılançosuna bakalım: ocak-mart
aylan ıçınde, 2000'de 3.5, 2004'te 4.6 milyar do-
larlık net girış gözlenıyor. 2000'de yabancılar net
sermaye girişı gerçekleştinrken yerli aktörler Tür-
kiye'den dışarı sermaye çıkarmakta idiler. 2004'te
ise, Türkiyelı aktörienn net sermaye "ihracı" son
bulmuş; öncelikle bankalanmızın katkısıyla tersine
dönmüştür. TC bankaları yurtdışındakı variıklarını
Turkıye'ye aktararak (yanı bır anlamda rezervleri-
ni kullanarak) cari işlem açığının beşte birınin fı-
nansmanını sağlamışlardır. 2003'te de önemlı rol
oynayan bu finansman bıçımınin yıl sonuna kadar
sürdürülmesı çok güçtür.
• Yabancı kökenli sermaye gırışlerınin 2000'de
yüzde 47'sını, 2004'te ise yüzde 58'inı portföy ya-
tırımlan oluşturmaktadır. Ne var ki, bu kaynağın iç
bıleşimı ıki yıl arasında önemli fark gösterıyor:
2000'de yabancı portföy yatınmlannın yüzde 87'si
yurtdışından ihraç edılen (genellıkle uzun vadeli)
tahvillerden oluşuyordu. 2004'te ise toplamın tü-
mü hisse senetlerine veya iç borçlanma senetleri-
neyönelen (yanı, çoğu kısa vadelı, "sıcak") yaban-
cı sermayeden oluşmaktadır. Bır dığer sıcak para
türü olan kısa vadelı banka kredılerının payı da ikı
yıl arasında yüzde 9'dan yüzde 18'e çıkmıştır. Yük-
sek faız koşullarında ucuz döviz fiyatlarının kam-
çıladığı bu sıcak para hareketlerinin, sonrakı aylar-
da döviz kuru öngörülennın yukarı çekilmesi ne-
deniyle yavaşlaması beklenmelidir.
• "Net hata/noksan" kalemı (yanı kayıt dışı ser-
maye hareketleri) son iki yılda büyük dalgalanma-
lar göstermektedır. 2003'te cari açığı büyük ölçü-
de "kapatan" (5.2 milyar dolariık) kayıt dışı serma-
ye gırişınin bu yıl sürdürülemeyeceği bekleniyor-
du. Mart ayında bırsürpriz gerçekleşti ve +2.2 mil-
yar dolariık net hata noksan, bu "esrarengiz" ka-
lemın ilk üç aylık bılançosunu artıya çektı. Oyle an-
laşılıyor kı, sermaye hareketlen karmaşıklaştıkça,
ıstatistıkçilerımızın elleri-ayaklan dolanmaktadır.
• • •
2000 Ocak-Mart'ında gözlenen ılımlı boyutlu ser-
maye girişlerı, sonraki aylarda sıcak paranın artan
katkısıyla hızlanmış ve cari işlem açığının rekor (ve
sürdürülemeyecek) düzeylere çıkmasını sağlamış-
tır. 2004'ün ilk aylannda yabancı kökenli sıcak pa-
ra ginşlen ileTC bankalannınTürkiye'ye kaynakak-
tanmı ön plandadır. Ancak, nisan sonrasının orta-
mı, bu tür sermaye hareketlerinin sonraki aylarda
yavaşlamasına katkı yapacak özellikler taşıyor.
Bu koşullarda büyüme hızının aşağı çekilmesi ve
can işlem açığındakı artışın frenlenmesı, bir krız se-
naryosuna göre daha olası görünüyor.
ABD kredisının devreye gırmesi ve "esrarengiz,
kayıt dışı" sermaye gırışlerinin yenıden büyük bo-
yutlara ulaşması ise, bu öngörüyü geçersiz kılabi-
lecektır.
YAT1RIM FONLARI 25 MAYIS 2004
FonAdı Duclkû Fiyai Gun. Far* FonAdı DOnküFiyat Otin.Far* fonM DûjnWfiya< Gûn.Far» FonAdı DGnküRyat CtnFark FonAdı DûnkûFıya Gün. Fark
n 1 ırı 1 vr^^rtı
%- &TTO By* A Degşna
Kjfykcartt ı Al Deû- ^on
ŞYatnnAi^ron
jarartı 3st\ ıA De§ ~x
*ac Tast K-V 3efi =ıy
^Vaxwcank ı^l DeC --or
KÛÇ -T Aı Defi Fcfi
Z)ra3 •'aî. Aı Dei Fcn
Nuo Men. ı^ Cö. Fcr
v
at]rr-fııaısıAjDeĞ Fofi
H* Mer Aı DeÇ Fon"
r
r*'scanln'vDeŞ Fon
"SKB^JDSĞ Fon
tafj^ff* ^TrjeĞ Fcr
DBrjank $ Deû. rcn
Eczacbssı 1AJÜ6Û Rn
j3wrBSart(Wfor
^TiİDeSİon
0 1
*ga*(4ûrt Fon
ja»<redıv
-flıA)De^Fan
E^e«mWDeğFon
CKra)ı«K*nmaBaiı»ı
Xoçbark A Ûsç) c
or
ŞekîrbankADeSFon
ûarart Men ı* T K %•
SarroVkr A DKS "im
ş 3ank A DBÇ För
*aıat "kDso ;
or
HS&C 3ai* /C Dsğ Foı
Gfcca l*r Aj Drsg ^on
DEncbanK A Det ^oo
(^ V fsr Ku ^Jue*^ Fon
**3f lAl Cöt Fffl
Bsyrfltf Mefi A De^. Fan
-«srr*|t •«=(«•
Afe Vtefi A D M cn
TeKSU Men lAj Ceâ Fon
irihfoç» Â •> 3)S Fa
s*-re Sotrta A Dej Faı
30U2
51411
For 12.41"
238İ74
1Î9Kİ233
33525
W603
388 (B-
11833115
•4*130
9168
25 5S
38 Ş7
I8fi,'3£
61L2S
•m *"/ ÎCC
Jı İJtC
22255
45B678
21523057
1541934
1314155
39425
25922
52 T
J M 77c
131812
~ p DetJ For10254
9399613
•63328
32!7
6
ÎO"S
•9'5011
»057
12364 633
13SK761
52SJT1
10632
5,5^
1*9044
Fan -a!»
'"'499
2131
Q
n '2346
•2044
299-*
261^
2 4 ^
245%
244%
236%
234*
225*
223\
İ2M
215-c
211*
2.C6*
I3GK
13»
130V
173*
159%
15i%
-Ü%
•45%
;39%
139%
134%
127%
1 9fîftt
i-tftlT*
118*
114*
103;*
102*
09996
D5-*
334^
0»*
03!»
079%
073%
0 "8%
0"6*5
066%
C6"»
06C--
05c-
04Ş%
EntetsFofltan
^SankAıMeM* irc -oc
6 Bar* ı*j T««ro End Rn
İF
Aİ3MHi|A|U30EfKl.Fan
O k b k ^) J3C End Fon
6 Ba» A) U3C Erc ^oo
Sara-t 6ar M >JX Ere -tıcı
17864 'JE+
5J80 3J»
14JB7 3UV
9464 3 1 " *
11254 315*
84 43" 3 '2%
12.» 3!"b
tm 3X6*
170-8 3X8»
1513i 30!'*ı
20456 29?*
532.515 296%
Î395' 295%
9652
"665
1210 2X*
s Ba* * Kanıa Kuı
c
w
" M l a r M a n A l u n - ^
"ranç rat ,A h^r^a Fr
A c m A, Karıj =on
Eoaraşı A <a-a ftn
F A tfc
2" 253
326330
29931
2" "6
34299
5 6 3 2 »
S
»atoar» Al tefra F-jı
B k t e A K R
291%
SetoFonian
G»art Ban 4ı imsK Se* Ftnu
" 1 Fonı
r SecFca
a
G e * Yat lAj -sse ^OTL
a n s * ( , s e o
hterYatAHBseFca
BcanMerıDeg A-«eFon
TSKBiAjHsseFr
KodaHtUHrsselm
^Bar*lA,*S£-"ox
KahnrraVallAlHBse^orıu
AbMenıAıHsEeRn.
ledsüHilıAHisseFcnu
IkasaYîJıA-tssf'onu
KvTnı Fonbr
itr A,Trc Eark S
22910 225->
-5686 2İ3*
120087 204*
12044 2D4%
13*29 23-ıt
355J04 154*
•87406 193*
13İ33 174»,
2D9İ65 173»
11574 746 170*
17122 16"%
17796 162%
13455 153%
"97 323
1:533
2SJ2B
858700 105»
47 449 0 93*
14038 08%
A3
AkîankıA,T«roSefc.Fong
Kx 'at
1:303 9 "
36031
2883?
25425
22İ-3
•7J22
•4 861
13IN
liftt
126*
1*9»
:m
:m
:m
3 "2*
066*
255*-
226^
1 43*.
BTPtFONUfl
'43%
12-*
E a t a O Ş Fon
BtmlBBDei.Foo
YKBBlDeçlFijı
Dartebar*PDeJ F«i
ç
" * Yat S
"SobalMmıA'anaFıjr
3 ma :
cr
rta \
EvıjnMenıA
G^anbEian ıA,
V-tofcanklAjKarmror
: F
22115 226*
22240 223-
*S"563 i89~*
33S456 1l<t
1SS535 175-6
•1383299 170%
S2595 168*
•59 T 1J5*
140*
1M*
13'*
G«*tjtfi3e}F(n)
ZıaatEar * D^ For
AaYîaOeSTjn
Akbank 1B1 ûS Fcn
!şYjlrm»ftr)Fon
4a- Arrc 3
3ışöar*ıaDBğ f^n
HateankjB'Ctt-v
92905 203%
"754638 '90%
20 Vî 4 H
699~ 149%
21309 1İ2%
12S1642 121%
•'453 1 9»
40933232 1 " »
23«;*499 * .09"*
8"70"06 : m
TJ71 J J " *
178541 081*
244234 061*
'5458IS2 079*
636814 Ot*-
29 9"Sİ32 3"2>
1S5İ33 3 " ^
"C- 60C G S *
132083 068*
<-tr 2:i"905t
055%
=on 336~613 053%
/ 3 3eğqkerFaruSOZ583 045*
1 ssarîa 041H
r 439 04CH
15573 035"*
21564 033%
421450 0.31%
481060 nm
2S458 :2&
ZratYatBüki'or
HSfJCBarkfijkıt-tır
AraooU!ar«ıBibk*
f
x
Val-rvMaıiBıJcıtFcr
Tekafcank & L M Fon
Gt**Ma'fîL*ıtFon
çg
EsMtrtUıBllJttFoı
Garartlteı BJotFon
SanfcVe->3 Jo!=or
BannEunpa B)ulutCor
Bs>TidrMerE)jtt
Meksa® TdF
TaNJveBonoFcrtan
1938815
4 "Ö2.JS
2J104
-91İ43
13456
725OC
11736
2'=32
5CJ2
:_y*
: 0 4 *
004%
004%
003%
0Ü3*.
001%
a / a g f i O
Ba-«£ur(*alBT-rMlFoa ' 2 0 i " 091%
^ E B A B)TaMBono<OT*0320 HW>
F 8 1 9 ' 8«2%
20" 641
64C01
3»ar*Br ıB|L«Fon 371551S
20808606
81668İ"4
!25J5£
Arr(ımr:BankS.v PütoFonu 26.509
AankElLtoİTin 1152ı"2
ZrasSr EıMv 56534S!"
Teb B ütot =ar 1553966
KoçiatlB jkıtFtr '6159
TSSîjat-v aa"5ûc
Yaç» Kredi
v
at Bı UU Fan 5*0"9i
" " *929C"
92363"!
9' "15 " 2
-OSJi
6322185Ö
390229
6"299S
12011
4C257
14982
25 "42
'5162
1"B15
14267 OJC
33 346 —
[
4*0» B jlot =or
rX3g L*rt-on
StatefMr
feSBLı
Şekerjrlr 13 Jktc
on
*iertarl:B _*jtf
y
K Î k :
)
Park%»janıBıUotF-n
Eukıt=o-
B
Irttr Tar. E _ıtat f<r
H*YatBJııt:
cn
nWbank3lJtıFon
= S Jot=cr
30716
007%
007%
03"%
037%
3CT4.
306%
006%
006%
OÛ6%
006%
006%
:06%
006%
006%
036%
035%
:s<t
005*
005%
005%
005%
034%
004%
» 3 S o
jarantı Maı ft Tahni Rnj
YKBfiTaMFon.
«iamBTsMFooj
ZhatYaMBTaHviFmı
KoçiankfBTaMftın,
Atoank-BlTaMFonj
=ra«ar*(B TaMFon
YaamFinarBpTaMFonu
ŞeWankBTaWve Bono Fon
t
y
« tSThlfit>ç t S a h H
•*Yatî)'*Mİ=oru
Vafcfcank|BlTaNF3nu
ÛB ratnnı 161 "am-t'Eorc Fcru
•«ECYat EıTalviBono-ir
T
T«RTahvJv«B<ıncFtrı
AaıA(TroBank8raW=onj
ZraatEörS TahvılForu
HSKSankglaMFofM
' t k 6 > r
f E
3 0S2.C8
24644602
26069
54532936
'240245
4 25826S
"3874J8C
32573357
âûjry
10013
2"95C
53633
-072"8784
11304
107663
3W669
18ci*2
3.333.683
-5143
27
931251
46289
5 82"-1
İ7^
0"3%
068%
05'%
064*
253*
: e
" ' *
im
35"%
057%
054%
053%
0«%
346%
044%
044%
044%
040%
035%
033%
02
TM'SiTanvıiFonu 2«a393 027%
-tocart € Tarıi F31, '5 313352 025%
an-ifrtf&TaHrtFbn (953U 005%
Eractaa Gı *a- BoroEuDtKnoi Fon 9 589 -0"!%
VmKFt
V*Hark 3 >
«a
v
atB
v
3*Fonu
Crtoan» B -31* Fcnj
A-» EJLEŞK EHMKS1
AJıA,TlPlB*OEKSl
JLAIBTIFIBCEKSI
"419539
23421
23C230 1JT*
183« Oil
2GG261 154
694956 t »