Catalog

SAYFA CUMHURİYET 21 MART 2004 PAZAR 10 HABERLER Uydu yarışından Türkiye'nin de payını alması için siyasi irade ve kararlılık şart T S K vetiŞtirecek Uzay içinyahızcaparayetmez Syailk - 1 kozmonot .4 f* *• İ SU SIKINTISI ARTACAK H aber Merkezi - Diınya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Michel Jarraud, dünyada bir mıly ardan daha fazla uısanın içilebilir su bularnadığını belirterek bu durumun. kentleşme ve nüfiıs autışına bağlı olarak daha da kötüye gıdeceğinin tahmin edildiğini belirtti. WMO Genel Sekreteri Jarraud, Dünya Meteoroloji Günü dolayısıyla meteoroloji teşkilatlanna bır mesaj gönderdi. Bütün insan faaliyetlerinı hayatı ölçüde etkıleyen hava, ıklim ve su konulanna olan ılgının gün geçtıkçe arttığına ışaret eden Jarraud. istatıstiklerin, son on yılda meydana gelen doğal felaketlerin yüzde 8Q'den fazlasının, meteoroloji ve hidroloji kaynaklı olduğunu gösterdiğini kaydetti. Jarraud, hesaplamalaua göre, bir milyardan daha fazla ınsanın içilebilir su bulamadığını bıldirdı. Hava ve iklımin sosyo- ekonomik değerinin gün geçtikçe arttığına işaret eden Jarruad, buna örnek olarak hava ve hidroloji tahminlerini verdi. BARIŞDOSTER T ürk Hava Kurumu, havacılık alanında üniversite kurmak ve 2010 yılında roket fırlatmak için çahşmalannı yoğunlaştınr- ken Türkiye'nın uzay çalışmalanndaki en büyük eksiklığinin, sıyasal ırade ve kararlılık olduğu vTirgulandı. Uzmanlar bu konuda, üniversitelenn ve özerk ku- rumlann çabalannın gereklı olmakla bırlikte, yeterlı olmadığını belirterek "Tüm bu çabalann arkasmda ulusaL tutarh ve kabcı bir si\asi irade olması ge- rekir'' dediler. EKONOMİK CETİRİ YÜKSEK Gelişmışlik düzeyi Türkiye'den gen olan Pakıstan, Endonezya gibı ülkele- nn, havacılık ve uzay konusunda çok ile- ri adımlar attığı, bu konularda güçlü araştırma merkezlerine sahip olduğu ifade edildi. Bu konudaki çahşmalann, ilk bakışta ekonomik yükünün yüksek gibi görüldüğü, oysa gerçekte, ekono- mik getırilennın çok daha yüksek oldu- ğu vurgulandı. Uzaydan yapılan uydu çekımlen sa- yesınde, yeraltı kaynaklannın belirlen- diğıne ışaret edilerek sadece bu görün- tülerın ekonomik getırisının bıle çok yüksek olduğunun altı çızildi. SİYASİ İRADE Istanbul Üniversıtesı Fen Fakül- tesı Astronomı ve Uzay Bılımle- ri Bölümü Ögretim Üyesı Prof. Dr. SaJih Karaat bu çahşmalann bir yatınm meselesı olduğuna ışa- ret ederek "Uçak biümleri da- ha çok mühendisBği Ogilendi- riyor. Türkiye gerekli kaynağı ayınrveiradeyigösterirseuzay konusunda istenileni yapmak mümkün" dedı. Karaalı, Türkiye'nın birdö- nemler Sovyet tehdıdı nede- niyle Batı'ya oldukça bağımlı hale geldığını anımsatarak "Baü da samimi çıkmadj. Bu nedenle, bu tür iieri teknoloji alanlarmda, on- larm lütfettiği kadar geöşebüdik. Biz teknik olarak yeterihiz. Ge- rekH olan, siyasal irade" diye ko- nuştu. UYDU İÇİN ÇALIŞMA Adının açıklanmasını isteme- yen üst düzey- bir uzman da Türkiye'de gelişmiş bır uydu yapımı için çalışmaların yo- ğun olarak sürdüğünü, üni- versitelerin ve Ha\-a Kuvvet- leri'nin yanı sıra Havelsan, Roketsan gibi kurumlann da uzay ve havacılık konulann- da çalıştıklarını anlatarak Mars'ın jeolojik yapıstyla ilgili olarak, gezegene inen tüm uzay araçlan benzer bulgulara rastladılar. Gerek 1976 Viking, gerek 1997 Patfinder, gerekse 2004 Spirit'in yaptıklan araştırmalarda ciddi farkılılıklara rastlanmadı. UYDUDAN TARIMDAKİ KALİTE BİLE İZLENİYOR • Endonezya, uydu konusuna ilk ağırlık veren Islam ülkesi. ^ Suriye, Türkiye'nin dağlanna ya- ğan kardan, Sunye'ye ne kadar su aka- cağını uydu görüntülen sayesinde he- saplayabiliyor. • ABD'de domates üreticileri, uy- du resimleriyte yapılan renk anali- zinden ürün kalitesini anlıyor. • ABD, 1989 yılından önceSSCB'nin çözüleceğinı öngörmüştü. Amerikalılar, SSCB'deki ziraatın çökmekte olduğu- nu uzaydan saptamışlardı. • Uydular sayesinde madenler, maden yatağının hacmi ve kalitesi saptanabiliyor. Denizin içindeki ka- yanın üstündeki yosunun renginden, kayanın cinsi anlaşılabiliyor. •/ Bu ışler için kullanılan uydulann öm- rü kısa ve maliyetı düşük. 6 ayda basıt bır uydu yapılabilıyor. Yeryüzünden 100- 200 kilometre uzakta olan, en ağın 100 kilogram gelen, resım çeken bu uydu- lar 1 milyon dolara yapılabilıyor. ABD'de bunlara "ünrversrte uydusu" da deniyor. ABD'de öğrenci gruplannın yaptğı 30-40 kılogramlık uydular var. Tür- kıye henüz bu tür uydulara sahip değil. Bu hizmeti veren firmalardan, bedeli karşılığında hizmet alıyor. • Uzayda, uluslararası şirketlerin de uydulan var. ABD, uzayın ticarileş- mesini istiyor. %/ Uzay hukuku gıderek gelışen bir alan, gök cısimlerinin kimin malı oldu- ğu tartışılıyor. • ABD'de bir şirket, Ay'ı parsel- liyor. Birteşmiş MilletJer, Ay'ın insan- lığın ortak mirası olduğunu, Ay'a, uzaya silah konamayacağını sa- vunadursun, ABD'nin uzayı silah- landırmasını kimin engelleyeceği bi- linmiyor. "Uzay, havacıhk gibi çahşmalarda, üni- versitelerin katkısı, desteği çok önemlL Ama bu çahşmalann asıl milh' bir mer- kezden vürütülüp yönlendirümesi ge- reklLÇünküûnh«rsiteJereğitimvearaş- örnıa yeridir. üretim veri değildir. OD- TÜniîn, t l t 'nû^TUBtTAK'ın, Türk Hava Kunımu'nun ve diğerlerinin çahş- malannın, birbirinden habersiz ve ba- ğnnsız değü. eşgüdüm içinde yürütül- mesi lazun" diye konuştu. Aynı uzman, uzayda uydulann kon- duğu belli bir yörünge olduğunu, her ül- kenin de uzayda bu iş ıçın kendı hakkı- nın bulunduğunu belirterek "350 milyon dolarhk Tûrksat uydusu bizim tek uy- dumuz. Ama yapun sürecinde içinde ol- mayıp şifresini kendimizin koymadığı bir uydu ne kadar bizimdir, o da ayn tar- bşma konusu. Çünkü böyle bir uvduyu yapmak için ciddi kaynak ayırmak ge- rekli'' dedi. MARS'IN JEOLOJİK YAPISI AYNI D ış Haberler Servisi - Bılım adamlan Mars yüzeyının, tüm bölgelerinin aynı jeolojik ve fizıksel özeUıklere sahip olduğunu belırttıler. Mars yüzeyındekı bırtakım farklılıkların ise rüzgâr veya krater çarpması gibi dış etkenlerle minimal düzeyde kaldığı ifade edildi. NASA söz konusu tezını Teksas eyaletınin Houston kentınde toplanan Ay ve Gezegenler Bılim Konferansı'nda (2004 Lunar and Planetary Scıence Conference) açıkladı. NASA uzmanlan, Spint ve Opportunity'de bulunan ve toprak örneklerini incelemede kullanılan Alpha Particle X-Ray Spectrometer (Alfa parçacık X-ışını Spektrometresı) ile yapılan gözlemlerin, \iizeyin kımyasal yapısının tüm bölgelerde aynı olduğunu ortaya koyduğunu \-urguladi. Bilun adamlan söz konusu Tarksızhk' sorunsalını Gusev Kraten'nuıjeolojık tanhını anlamakta kullanacak. Uzmanlar, mılyarlarca yıl önce Mars'ın çeşitlı bölgelennde bulunan kayalann kratere yığıldığına ınanıyor. Krater büyük ihtimalle su ıle taşınan tortullann \ e kaya parçalannın toplandıgı bir havuz görevi gördü. Bilim adamlan. Gusev Kraten'nın su ıle kaplı ohmış olabıleceğinı ancak bu sürenin Mars'ın tüm jeolojik tanhınde kısa bır döneme denk düştüğünü ifade ediyorlar. GULTAŞLI Türk Süahlı Kuvvetleri (TSK), uzun süredir uzaya bir Türk astronot göndermek için çahşıyor. Proje- ye göre, 10-15 yıl içinde uzaya bir Türk astronot gönderilmesi amaçlanıyor. Hava Kuvvetleri Ko- mutanlığı'nın eşgüdümünde, Türk Uzay Ajansı'nın çalışmalannın tek bir merkezde toplanmasını da dikkate alan Genelkurmay Baş- kanlığı, orta vadede Amerikan uzay programlan çerçevesınde, bir Türk subayı astronot olarak yetiştirip uzaya göndermeyı plan- lıyor. Proje, Türk Uzay Kuru- mu'nun faaliyetlerınüı etkınliğı ve uzayla ilgili çahşmalann ulus- lararası hukukta bir zemine otur- tulabilmesi açısından da önemli. Astronotlann kurtanlması ve uza- ya fırlatılmış araçlann geri veril- melen hakkında, Türkiye ve Su- riye arasında anlaşmalann bulun- duğu yasa tasansı da TBMM Baş- kanhğı'na sunubnuş durumda. ÖZKÖK'ÜN İNCELEMESİ Genelkumıay Başkanı Orgeneral Hffl- mi Ozkök'ün, ABD ziyareti sıra- sında Kennedy Uzay Üssü'nde in- celemelerde bulunmasının, uza- ya Türk astronot gönderme poje- siyle de bağlantılı olduğuna dik- kat çekiliyor. Özkök, ABD ziya- retıne çıkmadan önce Türk Uzay Ajansı'nın çalışmalan hakkında özsunuş ahnış, Türk Uzay Ajan- sı'nın kuruluşuna ılişkın yasa tas- lağı da daha önce hazırlanmıştı. Birzok kez MGK'de görüşülen Uzay Çağı Projesi, asker ve sivil kökenlılerin ABDye göndenlerek uzay programı kapsamında eğıtim- den geçırihnesinı öngörüyor. Gürültülü ortamlar NASA sessiz konuşmayı çözecek Haber Merkezi - Amenkan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesı (NA- SA), karşılıklı konuşmalan deşıf- re edecek yenı bir yazüım gelıştır- diğinı açıkladı. Yazıhm, beynın so- zü kontrol etmek üzere gırtlağa gön- derdiği sınyallen çözümlüyor. Sıs- tem hakkında bilgi veren NASA Kaliforniya'dakı Ames Araştırma Merkezi yetkılısı Chuch Jorgen- sen, programın, astronotlara. gü- rültülü ortamda çalışanlara \e en- gellılere faydalı olabileceğını vur- guladı. Program çenenin altına ve ademelmasının ikı tarafına yerleş- ti'nlen küçük alıcılann, beyınden gönderilen sinyalleri çözümleye- rek kelimelere çevınyor. Bır yazı okunduğunda, dudaklar ve yüz oynaması dahi birtakım biyolojik sinyaller üretüıyor. Bılim adamla- n, iç sea' duymak için kullanılacak bu sistemin, uzay elbiselerinde ve hava trafiğini düzenleyen kontrol kuleleri gibı gürültülü ortamlarda kullanılabileceğini, aynca konuş- mazorluğu çeken kişılerin konuşa- bilmek için kullandığı cihazlann geliştirilmesinde işe yarayabılece- ğini düşünüyorlar. T.C. İSTANBUL ÜNİVERSITESI REKTÖRLÜĞÜ AYDINLANMA SÖYLEŞİLERİ 2003-2004 DÖNEMİ NO.6 (Panel) Konu TÜRKİYE'NİN DÜŞMANLARI Yönetim E. Amiral TANJU ERDEM Konuşnnacılar E. Büyükelçi ONUR ÖYMEN Istanbul Mılletvekılı ve CHF* Genel Başkan Yardımcısı E. Tümgenerai OSMAN ÖZBEK Cumhuriyetçı Demokrası Partısı Kurucu Üyesı Gün • 24 Mart 2004 Çarşamba Saat : 14.30 Yer : I.Ü. Fen Fakültesi (Vezneciler) Ord. Prof. Dr. Cemıl Bıbel Konferans Saloru Aydınlık yannlar ozlemi ıçindek ı tüm yurttaşlanmız davetlıdır Gm'ş ucretsızdır. •letşır ,çtn 10 Basın Haltia İşKiler Fende Amm. T& C 212 440 00 00110252) TEŞEKKUR Akciğerimde oluşan bir hastahğım için ilk teşhis yolunu doğru açan tzmir Göğüs Hastanesi 7-A Servısi doktorlanndan mümtaz insan Doç. Dr. Ufuk Yılmaz, Dr. Çağlar Karakum, Dr. Yasemin Yddınm. Rad. Dr. Ömer Soy, Pat Dr. Sülü Ermete, hemşire Ayten Keskin. hastane müd. yard. Nadi Çelikel ve tüm çalışanlara, aynca Ege Üniversıtesı Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Cerrahi Bölümü'nde ameliyatımı gerçekleştiren kendisını insanlığa adamış güzel insan Doç. Dr. Ufiık Çağıncı, Dr. Kutsal Turhan, Dr. Banu Aktıl ve ameliyat sonrası tedavimi en iyi şekilde yapan Dr. Özgür Samancılar'a ve emeği geçen tüm hastane personelıne içten sevgi ve saygılanmı sunanm. SALİHKALIN BİRLEŞİK SAĞUK İŞ GENEL KURULU Birleşik Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolu Kamu Çalışanlan Sendıkası 2. Olağan Merkez Genel Ku- rulu, çoğunluklu olarak 17-18 Nisan 2004 tarihinde Hedef Sokak No: 5 Anıttepe-ANKARA adresinde, çoğunluksuz olarak 24-25 Nisan 2004 tarihinde Sağlık 2 Sokak 56'6 Kolej-ANKARA adresınde saat 10.00'datoplanacaktır. GÜNDE.M l.GÜN a) Yoklama, îstiklal Marşrnın okunması ve açılış b) Divanın oluşturuhnası, kurul ve komisyonlann oluşturulması c) MYK, MDenK ve MDisK raporlannın okunması ve aklama d) Tüzük değişikliği e) Genel Kurul kararlan ve sonuç bildırgesı 2. GÜN f) Merkez Organlannın Seçımı MERKEZ YÖNETLM KURULU YARGI SATIŞ TEMSİLCİLERİ Hukuk alanında ciddi bir yeri olan dergi ve kitaplarımızın organize bir şekilde pazarlanması için İstanbul, Anka- ra, İzmir ve Adana'da ikâmet eden deneyimli satış temsilcilerine ihtiyaç vardır. Tel.: 0212.511 06 52 • Tel.: 0216.418 39 16 Türkiye Gazeteciler Cemıyetı'nın yayınladığı günliık Bizim cazete Ülke sorunlanna ılışkin raporianyla, araştırmalanyla. köşe yazılanyla, tarafsız haberlenyte sıvıl toplumlann gazetesı Dûzenlı okumak ıçın abone olun. Tel: 0.212.51108 75 Nüftıs kâğıdımı ve vergi kimlik kartımı kaybettim. Hükümsüzdür MPASLAN DEMtRCl