25 Kasım 2024 Pazartesi Türkçe Subscribe Login

Catalog

Months
Days
Pages
2 KASIM 2004 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER YeşHler geliyor • ANKARA (AA)-Alman Bırlik 90YeşJJer Partisi \ömeticileri, 5 Kasım Cuma gününe kadar çeşitli temaslarda bulunmak üzere TiLrkıye'ye geliyor. Partinin eşbaşkanı Claudıa Roth'un başkanJık edeceğı Alman heyeti, hafta içinde Ankara, îstanbul ve Dıyarbakır'ı ziyaret edecek. Temaslanna bugün Ankara'da başlayacak olan heyet, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ıle Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafindan kabul edilecek. CHPdengeniş katılımlı topianü • ANKARA (Cumhuriyet) - CHP, SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığı'na devri ile Köy Hizraetleri Genel Müdürlüğü'nün il özel idarelenne devrine ilişkin yasa tasanlan konusunda harekete geçti CHP, 3 Kasım'da Köy Hizmetleri ile ilgili tasanyı Meclis Grubu'nda düzenleyeceği toplantıyla tartışmaya açacak. Toplannya, Türk-Iş, DÎSK, KESK, Kamu-Sen, Yol-lş. Yapı Yol-Sen, Türk Mimar Sen, Yerel Yöneömler Araştırma Demeğı, TMMOB, ZMO ve Türkıye Ziraatçılar Derneği'nın de aralannda bulunduğu kuruluşlann temsilcileri katılacak. AKP'li Geçen'üı rapor isyanı • ANKARA (Cumhuriyet) -AKPHatayMilletvekifi Fuat Geçen, 6 Ekim'de açıklanan Uerleme Raporu'nun Türkçe çevirisinin kendilerine dağıtılmasını ıstedi. TBMM Başkanlığı'na başvuran Geçen, AB Komisyonu'nu Türkiye ile ilgili önemli teklif. eleştiri ve istekJenn belirtildigî bir raporu yayımladığını ıfade ederek "Yaklaşık 1 ay geçmesüıe karşın biz milletvekıllerinin ne yazık ki Türkçe metniyle ilgili sağlıkJı bir bilgisı bulunmamaktadır" dedi. Tunceli'de PKK operasyonu • TUNCELt(AA)- Tuncelı İl Jandarma Komutanlığı'ndan alınan bilgiye göre, 23 Ekim tarîhinde Nazımiye ilçesinde 2 güvenlik görevlisının şehit edilmesi üzerine, bölgede, terör örgütü PKK/KONGRA GELe yönelik operasyon baslatıldı. Yapılan çalışmalar kapsamında. Nazımiye ilçesi kırsalında, 1 tiröristin ölü olarak, süıhlanyla birlikte ele ge;ırildıği ve bölgede operasyonlann aralıksız de-am ettiği bildirildi. DHKP-C üyesi 5kişiyakaiandı • ELAZIĞ(AA)- Elızığ'da DHKP/C m;nsubu 5 kişiyle bunlara yadım ettiği tespit edilen 3 kdı yakalandı. 28 Ekim'de Tmcelı'den geldikleri tespit eclen H.Ç, Z.K, Kİ, Ö.D, D J. Elazığ Adliye Sarayı öıünde eylem yapma ve bna yakrna girişiminde bîlundu. Bu kişilerin scgulannda kendilerine yrdım ettikleri belirlenen ».D.F.T. veM.T. isedaha sara yakalandı. Çok sayıda fediri, bomba süsü verilmiş pnkart. molotofkokteyli ve dküman da ele geçirildi. •zb-ut TahriP •erasyonu • İstanbul Haber Servisi - - Dbyoğlu'nda 29 Ekim .3)4'te terör örgütü Hizb-ut Ihrir'e ait Cumhuriyet i£yhtan bildirileri dağıtan .laşi gözaltına alındı. Polis, drişiyi daha yakaladı. - Izb-ut Tahrir'e üye «•duklan iddiasıyla îgulanan 7 kişi _ zvolığa sevk edildi. CMUK'ta yapılacak değişiklikle Cumhurbaşkanı tanık olarak mahkemeye çağnlabilecek Yargıda W kahnayacakEMİNEKAPLAN ANKARA - AKP hükümetı, AB'nin 17 Aralık'ta yapacağı zirveye kadar TBMM'den çıkar- mayı hedeflediği Ceza Muha- kemeleri Usulü Yasa (CMUK) Tasansı üzerinde kapsamlı de- gişiklik planlıyor. Adalet Alt Komisyonu, bu hafta CMUK Tasansı ile ilgili çalışmalanna başlayacak. Hü- kümet. tasarıda kapsamlı de- ğişiklikplanlarken; Adalet Ba- kanlığı Bilim Komisyonu'nca hazırlanan yeni metin alt komis- yon üyelerine gönderildi. Bu metne göre tasan üzerinde ya- pılacak degişiklikler şöyle: • Tanıkiar, telefon \ e faksın yanı sıra elektronik posta ara- T3t1lk koriini3 progr3mi Ceza Muhakemeleri Usulü Yasa Tasansı kapsamında Cumhurbaşkanı'nın mahkemeye tanık olarak çağnlması, yargılamada devlet sırnnın kaldmlması, örgüt suçlannda tanık koruma uygulamasına geçilmesi, bilirkişinin mahkemeye çağnlabilmesi, kovuşturma sırasmda şüphelinin malvarlığına el konulması gibi düzenlemeler getirilecek. cılıgıyla da mahkemeye davet edilebilecek. • Cumhurbaşkam'nın tanık olarak durusmaya çağnlama- yacağına ilişkin hüküm değiş- tirilecek. Cumhurbaşkanı da başbakan. bakanlar ve millet- vekilleri gibi tanık olarak din- lenebilecek. Cumhurbaşkam. isterse beyamnı yazılı olarak mahkemeye gönderebilecek. • Usulüne uygun olarak çağ- nlıp da mazeretıni bıldırmek- sizin gelmeyen tanıkiar zorla getirilecek ve gelmemelerinin neden olduğu giderler takdir edilerek kamu alacaklannın tah- sili usulüne göre ödettirilecek. • Avukatlar, hekimler, ecza- cılar, ebeler ve bunlann yar- dımcılan, mali işlerde görevlen- dirilmiş müşavirler, nzalan ol- malan durumunda tanıklık ya- pabilecek. • Bir suç olgusuna ilişkin bılgıler, devlet sırn olarak mah- kemeye karşı gizli tutulamaya- cak. Tanıklık konusu bilgilerin devlet sırn niteliğini taşıması durumunda tanık, sadece mah- keme tarafindan dinlenebile- cek. Bu hüküm, hapıs cezası- mn alt sırun 5 yıl veya daha fazla olan suçlarla ilgili olarak uygulanacak. • Örgüt suçlannda tanık ko- ruma uygulaması getinlecek. Buna göre, tanıklık göre\inin yapılmasından sonra kişinin kimliğinin saklı tutuhnası ve- ya güvenliğinin sağlanması ko- nusunda önlemler alınacak. • Büirkişi raporunda, bir su- çun unsurlannın oluşup oluşma- dığı veya yüklenen suç nedeniy- le failin kusurluluğu hakkında değerlendirmede bulunulama- yacak. Cumhuriyet savcısı, sa- nık veya şüpheli, büirkişi rapo- runun hazırlanmasında değer- lendirilmek üzere ya da bilirki- şi raporu hakkında uzmanın- dan büımsel mütalaa alabilecek Büirkişi. duruşmaya çağnlıp dinlenebilecek. • Cumhuriyet savcısının ka- ranyla sanık veya şüpheli üze- rinde cınsel organlar veya anüs bölgesinde iç muayene yapüa- bilecek. • Kaçak samğın duruşmaya gelmesini sağlamak için mal- lanna el konulabılecek. TCY'nin yürürlüğüne ilişkin tasarıya onay Fıılı aj ıçın yasaldayanak ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- TBMM Adalet Alt Ko- misyonu, TCY'nin yürürlüğe gireceği 1 Nisan 20O5'e kadar yasanın lehe hükümlerinin uy- gulanarak mahkûmlann tahli- yesine olanak sağ- layan düzenlemeyi kabul etti. Buna gö- re, TCY'nin ındinm öngören maddeleri- ne göre cezalannı tamamlayanlar ser- best kalacak. Adalet Alt Ko- misyonu, TCY'nin uygulama ve yürür- lüğüyle ilgili yasa tasansını değişiklik- • TCY'nin lehe olan hükümlerinden yararlanarak ceza sürelerini tamamlayan hükümlüler, yasanın yürürlüğe gireceği 1 Nisan 2OO5tarihini beklemeden serbest kalabilecek. mahkemelerdeki yığılmayı ön- lemek için de bir madde eklen- di. Maddeyle, "TCY'nin lehe olan hükümlerinin derhal uy- gtüanabfleceği haDerde, duruş- ma yapümaksızuı da karar ve- _ ^ _ ^ _ rilebilir. Bu hü- küm, 1 Nisan 2005'tenöneeveri- lip de Yargıtay ta- rafindan leheolan hiikümJerin uygu- lannıası hususun- da değerlendirme yapüması gerekti- ğindenbahislebo- zubrakmahkeme- sineiade edilen hü- kümler hakkında ÇİZMEDEN YUKARI MUSAKART ler yaparak kabul etti. Tasan- ya "infazın ertelenmesi veya durdundmaa" başlığıyla elde- nen maddeyle, "1 Nisan 2005'ten önce kesinleşmiş olan mahkûmh et kararian hakkın- da bu kanunun lehe olan hü- kümleri önceükk dikkate ab- narakinfazınertelenmesine ve- ya durdurulmasına karar veri- Br"hükmügetınldi. Tasanya. da uygulanır* hükmu getırildi. Tasannın para cezalannın oranımn belirlenmesine iliş- kin fikrası. u cezalann yasayla konulacagr hükmüne aylon olduğu gerekçesiyle metinden çıkanldı. Alt sının 450 mil- yon, üst sının 100 mılyar lira olan para cezasının nispi cezalarda uygulanamayacağı da hükme baglandı. Kerry benim hızıma ayak uyduramaz.L musakart(a ttnet.net.tr AB Anayasası'nı okumadan imzaladığı eleştirilerineyanıt veren hükümetyinegerçekleriçarpittı Erdoğan olmayanmetni okumuş ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, "Baş- bakan'm AB Anavasası ^dağmı okuma- dan imzaladığı"' eleştinlerine yanıt ver- meye çalışırken hükümetin açığuıı or- taya çücardı. Çiçek, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından gazetecüerin sorulan üzerine "Bizde 2003 yıhndan bu yana çe\irisi var" diyerek gazetecilere AB Anayasa- sı'nın yine AB tarafindan 2003'te çev- rilen metnini gösterdi. Çiçek, bu belge- nin bir senedir Adalet Bakanlığı'nın in- teraet sitesinde bulunduğunu da anlat- tı. Ancak Başbakan Tayyip Erdoğan Ro- ma'da yapılan törende, 2003 tarihli bu • Hükümet Sözcüsü Çiçek, "Bizde 2003 yıhndan bu yana çevirisi var" diyerek gazetecilere AB Anayasası'nın yine AB tarafindan 2003 yılında çe\Tİlen metnini gösterdi. Ancak Başbakan'ın Roma'da imzaladığı anayasa, 2003 yılındaki taslak değil, AB liderlerinin 2004 yılında değiştirdikleri nihai belge. taslak belgeyi değil, AB liderleri tara- findan 2004'te değiştirilen nihai belge- yi imzaladı. Bu belge henüz tümüyle Türkçeye çe\Tİlmedi. Nüıai metin, Ada- let Bakanlığı'nın internet sitesinde "İn- gffizce" olarak yer alıyor. Çiçek, buna kar- şın AB Anavasası'nın okunmadan im- zalandığı eleştirilerine tepki göstererek "Hükümete yöneiik kıskançlık içinde- ler"dedi. Çiçek, "Nejeiınzaattığınuzm farkında>ız. Biz anayasayı okuduk. Baş- bakan da binjor" diye konuştu. Çiçek, AB konulannda da değerlen- dümelerde bulundu. Adli kolluk ku\- \etlerinin kurulmasına yönelik yasa hakkmda AB ülkelerinde "tek bir mo- ddobııadıöının'' altını çizen Çiçek, "Ba- zı iç talepler AB üzerinden difc getiriü- yor" eleştirisinde bulundu. Çiçek, bazı AB ülkelerinde polis teşkilatının, bazı- larmda savcının soruşturma yaptığına ışa- ret etti. Yeni düzenleme ile sorusturma- yı yürütecek birimlerin Adalet Bakan- lığı'na bağlanmasının öngörüldüğünü vurgulayan Çiçek, "Bu bir şart değiL 17 Arahkaçtsmdanherhangibirengelyok- tur, bize göre" dedi. Çiçek, Fener Rum Patnkhanesi'ne ilişkin taleplerle yargı- ya ilişkin bazı konulann, AB'nin değil "içerdekitalebin dışandan Türkiye üze- rine yansunası" olduğunu savundu. Ba- kanlar Kurulu toplantısında, 1992'de kurulan Türk Işbirliği ve Kalkınma 1da- resi Başkanlığı'nın faaliyetlerinı daha et- kin bir şekilde sürdürmesi için gerekli desteğin yapılması da kararlaştınldı. İTHALATTAKİARTIŞIN YANSIMAS1AĞIR OLDU KOMİSYONDA BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ BlTTl Hükümet otomoMde OTV oranLantn artbrdı Unakdan: AiıİHislamı fiyatlaıi ticari sır ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Otomobü ithalatındaki artışın yüzde 143'e ulaşması, otomotiv sektörûne vergi artışı olarak geri döndü. Ba- kanlar Kurulu'nda imzalan tamam- lanan kararnameyle, binek araçlann- daki ÖTV oranlan yüzde 7'yle 9 arasında arttınldı. Maliye Bakam KemalUnaktan, "Oto- motiv ithalatı 7.5 müyar dola- ra ulaştj. Şu an için böyle bir öntem gerekli oldu" dedi. Başbakan RecepTayyip Er- doğan başkanhğında toplanan Bakanlar Kurulu, otomotiv- den alınan ÖTV oranlannm arttınl- masını kararlaşttrdı. Otomobüe yö- nelik talebi kısmak, cari açüctaki ar- tışı durdurmak ve ekonomiyi soğut- mak için hazırlanan kararnameyle, halen yüzde 30 olarak uygulanan mo- tor süindir hacmi 1600 cc'ye kadar olan otomobülerdeki ÖTV oranı yüz- de 37'ye çıkanlıyor. Motor silindir hacmi 1600-2000 cc arasındaki oto- mobülerin ÖTV oranını yüzde 52 'den yüzde 60'a, motor süindir hacmi 2000 cc'nin üzerindeki lüks binek otomo- bülerinin ÖTV oranı da yüzde 75 'ten 84'e çıkanlıyor. Konuyla il- gili sorulan yanıtlayan Una- kıtan, düzenlemenin otomo- bil fiyatlannda ortalama yüz- de 5'lik artış öngördüğünü belirtti. Unakıtan "ÖTV'de aroş karan, yannki (bugün) ResmiGazete'de yaymılana- cak ve 2 gün sonra yürürlü- ğe girecek" dedi. Bakanlar Kurulu'nda sosyal gü- venlüc sistemini tamamen değiştiren reformun ük ayağmı oluşturan genel sağhk sigortasına ilişkin tasan da im- zaya açıldı. Bakanlar Kurulu'nda te- lif haklannm korunması için eylem planı hazırlanması da kararlaştınldı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı Kemal Unakıtan. tar- tışmalı Airbus aitm anlaşmalannda fi- yatlann "ticari sırra" girdiğini belir- terek rakam vermekten kaçındı. Una- kıtan, "Bu tür anlaşmalarda katalog fiyatlan söylenir. Gerçek is- kontolu rakamlar ise ticari sır niteligindedir" dedi. 2005 >ıh bütçe yasa tasa- nsının geneline ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonu görüş- meleri tamamlandı. Unakı- tan, şu mesajlan verdi: •2004'te, özel sektörün42 miryar dolarlüc yatınm yapacağını düşünüyoruz. 20 müyar dolarlıkkıs- mı ük 6 ayda gerçekleştüildi. 2005 'te bu rakamın artmasını bekliyoruz. • Gelecekte doğrudan gelir deste- ğinin önemli böîümü ürüne destek olarak verüecek. 36 üe verilen teşvik- ler sonucunda, ülerimizde 1.5 katril- yon liralüc yatınm hamlesi başladı. • Evsahibi yüzde 5'lik arnşı ka- bul edemiyor. Bunun üacı emretmek- tir. Unakıtan, "Kira arnşıyla ilgili ya- sal bir düzenleme nıi yapacaksuuz" sorusuna "Hayır şu an için gündemi- mizde yok" yanıtını verdi. Devletin içlndeki devlet • Haluk Kıranın yurtdı- şına çıkışta kullandığı pasa- portta, Kırcı'nın geürler kont- rolörü olduğu ve adının Rem- n Buhıt olduğu belirtüiyor. Bizim kayıtlanmızda Remzi Bulut adında büisi bulunmuyor. Biz- den bu konuya ilişkin bir yazı gön- derilmediği ortaya çüanıştır. • Maliye rnüfettişlerinin, "EVIF'yi devletin içindeki devlet" olarak ta- nımladüdan raporda; resmi bir görüş yansıtılmamaktadır. Bu görüşler on- larm kişisel görüşleridir. ÜĞÜPOLİTtKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA ÇelişkL. Kasım ayının ilk günü... îstanbul hâlâ sonbaharın ılık günlerini yaşıyor... Eminönü'nde kubbeli iftar çadırı gözüme çarpı- yor... Galata Köprüsü'nün Eminönü'ne bağlanan ayağının az ötesindeki alana kunjlan iftar çadın önün- de her akşam uzun kuyruklar oluşuyor... Türkiye'de 7 milyon insanın günde iki dolar- la yaşadığı aklıma geliyor çadırın önünden geçer- ken... Memurlar açlık sınırında yaşıyor... Belediye işçilerinden daha düşük ücret alan ga- zeteciler, "Memurlaraçlık sınmnda yaşıyor" habe- ri yapıyor... Türkiye gerçekten çelişkiler ülkesi... Doğu ve Güneydoğu'dan büyük kentlere göç sürüyor, Adana'nın, Antalya'nın varoşlannda umut- suz ve yoksul insan fotoğraflan çoğalıyor... Doğu, Güneydoğu Anadolu'da hayvancılık öl- müş, sınırdan kaçak hayvan giriyor. Sofya-lstan- bul hattında bavullar içinde et getınlip, Istanbul'un bazı semt pazarlarında satılıyor... önceki gece Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ı izliyorum... SSK hastaneleri Sağlık Bakanlığı'na devredile- cek... Yani sosyal devlet ilkesi ortadan kalkacak, pa- rası olan sağlık hizmetlerinden yararlanacak!.. Işsizlik, yoksulluk ve açlık!.. Kimse görmüyor gerçekleri!.. • • • Türkiye'de son yıllann moda tartışması şu: "Türk kimliği mi Türkiyeli kimligi mi?" Ege'de, Akdeniz'detanmın bittiğini göstermek istemiyorlar... Yüz binlerce üniversite mezunu işsiz!.. Ne olacak işsizlik sorunu? özgürtük ya da insanın kendinı özgürleştirme- si, yurttaşlık bilincinin gelişmesi nasıl olacak? Çağdaş bir eğitim sistemiyle!.. Oysa eğitim tarikatlara teslim edilmiş!.. Cezaevlerine bakalım bir de!.. Tek tip elbise giyecek tutuklu ve hükümlüler... Başka neler olacak? Cezaevlerindeki koğuşlarda gereksinimden faz- la kitap, dergi, kurum güvenliğini tehlikeye düşü- ren müstehcen haber, yazı, yorum, fotoğraf bulun- mayacak... EvetL Türkiye AB'yebukafayiagirmeyehazırlanıyor!.. Cezaevlerinin güvenliğinin kitap, dergi, yorum, yazı ve müstehcenliğe bağlı olduğunu düşünen ka- fa nasıl çağdaş olabilir? Bir sorunlar yumağı var ortada!.. Işkence ve taciz iddialan!.. Başbakan Erdoğan ne diyordu: "Işkenceye sıfır tolerans..." Bugün Türkiye'de işkence yapıldığını kim söy- leyebilir!.. Türkiye'de yıllardır cezaevlerindeki tek tıp elbi- se ve tecrit olayları tartışılmadı mı? Ceza Infaz Yasa Tasansı Türkıye'yi 1980'li yılla- ra yeniden götürüyor... Eminönü'nde iftar çadınnın önünden geçerken Türkiye fotoğraflannı görüyorum... Bir çocuk kâğrt mendil satıyor, bir kadın elin- de reçeteyle gelip geçenlerden yardım istiyor... • • • Darmadağın olmuş düşlerden annıp yaşamın niteliğini, nitelikli insanı, nitelikli toplumu Erdal Atabek'in dünkü yazısını okuyunca daha iyi anlı- yorum... Toplum olarak düşünebiliyor muyuz, duygu öz- gürlüğünü sınırsız yaşayıp üreterek mutlu olma- yı becerebiliyor muyuz? Eyüp'te ramazan nedeniyle açılan o satış yer- lerinde dolaştığınızda, Türkiye'nin giderek Iran'laş- tığına tanık olacaksınız... Derme çatma barakalar kaçak elektrikle aydın- latılıyor!.. Bu arada Hürriyet'teki bir haber, gelişmelerin nereye geldiğini gösteriyor... Fatih'te bir mağaza... Kadın iç çamaşın satılıyor... Birileri mağaza sahibini tehdit ediyor: "Bu iç çamaşırlannı kaldır. Bir daha görûrsem kafana geçiririm. Kaldır, yoksa çok kötü olur..." Ne diyorsunuz? hikmetcetinkaya(u cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 Ersümer ve Cakan YüceDivan yaıgüamalanbugün ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanlan Cumhur Ersümer üe Zeki Çakan'ın Yüce Divan'da yargılanmasına bu- gün başlanacak. Anayasa Mahkemesi Heyeti'nin Yüce Divan olarak görev yapacağı ilk otunımda, Ersümer ve Çakan'ın savunmalan alınacak. Iddia makamında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok'un yer alacağı davada, Ersümer'in 17 yıla ka- dar, Çakan'ın ise 13 yıla kadar hapsi isteniyor. Eski Bayındırlık ve Iskân bakanlan Safa GMraj 7 ile Cengiz Altınkaya'nın 1993'te beraatla sonuçlanan yargılamasımn ardmdan 11 yıl sonra Yüce Divan, Ersümer ve Çakan'ın yargılamasını yapacak. Otu- nımda, sanıklarla a%aıkatlannın usule ilişkin iti- razlan olursa karara bağlanacak. Daha sonra, Er- sümer ile Çakan'ın savunmalan alınacak. Eski bakanlardan itlraz ba?vuruları Bu arada Ersümer ile Çakan itiraz baş\r urusunda bulundular. Eski bakanlar, enerjideki yolsuzluğa ilişkin görülen Beyaz Enerji davası sanıklannm beraat ettiğini belirterek bu sanıklar beraat etmiş- ken kendüerinin suçlu ilan edüip yargüanamaya- caklannı öne sürdüler. Dcinci itirazı ise haklann- daki soruşturma komisyonunun çalışmasıyla ilgili oldu. Sanıklar. Meclis Soruşturma Komisyo- nu'nun çalışmasının verilen soruşturma önergesi ile sınırlı olduğunu, ancak haklanndaki araştırma sırasında önerge dışmda çok farklı iddialara yer verildiğini savundular. Eski bakanlar, bu neden- lerle iddianame yerine geçen TBMM Raporu'nun Meclis'e iade edilmesi gerektiğini £»ae sürdüler. ç
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear