Catalog

26 EYLUL 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA J İ j J V U l ı \_ALVJJ. ekonomi@cumhurryet.com.tr 13 Bietix, Avnupa'da Uetsatacak • tST\NBUL(AA)- Biletix, dünyanın en büyük e-tıcaret şirketlerinden InterActive Corp.'a ait Ticketmaster ile yaptığı işbirliği kapsamında Avrupa'daki biletlen Türkıye'de. Türkiye'deki biletlen Avnıpa'da satacak. BiJetıx'ın dahil olduğu Koç Bılgi Grubu Başkanı Alı Koç, 10 ülkede hızmet veren ve yaklaşık 8 bin müşterisi bulunan Ticketmaster'ın yılda 4 milyar dolar değerinde yaklaşık 95 milyon adet bilet satışı gerçekleştirdiğini belirterek, ilk etapta tngiltere'deki kültür sanat ve spor etkınliklerinin biletlerine Biletıx Çağn Merkezi üzerınden ulaşılacağını ıfade ettı. THY'den indirimli uçuşlar başladı • ANKARA(ANKA)- Türk Hava Yollan (THY), New York, Şikago ve Beyrut'a uçuşlarda indırim uygulayacak. THY'nin açıklamasına göre 1 -31 Ekim tanhlen arasında Nevv York ve Şikago'ya tstanbul, Ankara, fzmir ve Adana'dan yapılacak uçuşlarda gidiş-dönüş 489 dolar, Türkıye'nın dığer noktalanndan yapılacak uçuşlarda da 589 dolar ücret uygulanacak. îstanbul'dan Beyrut'a uçuş ücretı 250 dolar olacak. TIME 2003 Fuarı açıldı • Ekonomi Servisi - 2. Uluslararası Üretim Teknolojileri Fuan (TIME 2003) Makine fmalatçılan Birliği (MÎB) desteğinde dün açıldı. MlB Başkanı Sedat Silahtaroğlu, Türkiye'nin makine üretiminin 12 yılda 12 kat arttığını belirterek makine imalat sektörünün 2002 yılında 20 milyar dolarlık bir iş hacmi oluşturduğunu kaydetti. 194firmanın katıldığı TIME 2003,28 Eylül'e kadar sürecek. Tekstilcinin damping savaşı • Ekonomi Servisi - Ağustosta Tüm Tekstil ve Hammadde lthalatçılan Derneğı (TÜTHÎD) çatısı altmda bir araya gelen tekstil ithalatçılan. dampinge karşı savaş açtı. Dernek Başkanı Mete Armağan "Birarada yürütülen referans fıyat ve anti-damping uygulaması çifte vergılendirme anlamına geliyor. Referans fıyat varsa anti-dampıng kaldınlmalıdır" dedi. Ülkep'den açıklama • Ekonomi Senisi - Ülker, gazetemizde dün yayımlanan " Ülker 'ın Gözü Telekom'da" başlıklı haber üzerine bir açıİdama yaptı. ÖtB tarafindan tutulan danışman Ernst and Young'un ısrarlı daveti üzerine şırket yetkilılerinin haberde sözü geçen toplantıya katıldığı belirtilerek "Temelde bu tarz çok büyük ıhale ve özelleştırme projelenne Ülker Grubu da Türk ekonomısine katkı yapabileceği niyetiyle katılmak ıstese de bizim anakonumuz bellidir" denildı. Açıklamada, "Tek başunıza projeyi ele almak yerine, katkıda bulunabileceğımız, }etkinhk alanlanmızda cluşturulacak lonsorsıyumlara katılma fikrine sıcak takmaktayız'" ifadesi iullanıldı. GalerilerhundaavmdaEllerinde bol miktarda eski araç bulunduran mağazalar yeni araç satın almak isteyenleri ÖTV indiriminden yararlandırmanın yolunu buluyorlar SERKANSUSLU Çe\Te kirliliğinin azaltılması ve ekonominin canlandınlması amacıyla 20 yaş ve üstündeki araçlara getirilen 3.5 milyar lira- lık ÖTV indiriminden eski ara- cı olmayanlar da yararlanıyor. Hurda otomobillerin parçalan- nın aynlması ve entilmesı yeni bir kazanç oluştururken, müşte- n çekmeye çalışan galenler Tür- kıye genelinde "hurda avma" çıktılar. Ellerinde bol miktarda "yaşh araç" bulunduran galen- ler. yeni araç alan müştenlerine. 20 yaş ve üstü otomobili olma- sa da ÖTV indiriminden yarar- lanmanın yolunu açıyor. Eski aracını hurdaya ayıran- lara sağlanan ÖTV ındınmın- den, bugünlerde yeni araç alan hemen hemen herkes yararlaru- yor. Galeriler, Anadolu'un bir- çok kentinden hurda araçlan toplayarak sıfir araç almak iste- yenlere indinm uyguluyor. Ga- lerilerin "hurda toplama yanşı- na gjrmesi'' sonucunda, eskı otomobıllenn fiyatı da 500-600 milyondan 750 milyon lira civa- nna çıktı. Sıfir oto satan galeri- ciler, 20 yaş üstü araçlara sahip H: olanlann 15-20 milyar verip ye- m araç alacak durumda olmadı- ğını söyleyerek, ÖTV indirimin- den faydalanamayan hurda araç sahiplenne değennin üstünde fı- yat vererek, aracını aldıklannı söylüyorlar. Galericiler, bu uy- gulamayla sıfir araç almak iste- yerüenn vergi indiriminden ya- rarlandıklannı belirterek bun- dan 1 -2 milyar lira civannda ka- zandıklanru söylüyorlar. Iklncl elde satış yok Bu uygulamayla birlikte ge- lecek yıl yeni oto piyasasının gittikçe canlanacağûıı da belir- ten bayiler araç almak isteyenle- re cazip fıyat ve kampanyalar sunduklannı da vurguladılar. Düzenlemenin yürürlüğe gırdi- ği 29 Temmuz'dan bu yana "sı- fir otomobiT satan galeriler se- vinirken ikinci el satan galeriler siftahsız kepenk kapatıyor. Bur- sa Oto-Koop Başkanı Rasim Hazar. ek vergi, dolar kurunda- kı düşüş ve 10 miryar lirayı ge- çen ödemelenn banka aracılı- ğıyla yapılmasının da ikinci el satışlannı durma noktasına ge- tirdığinı söyledi. Hazar sözlen- [urda otomobillerin parçalanmn aynlması ve ermlnıesi yeni bir kazanç oluştururken, müşteri çekmeye çaüşan gakrikr Türkiye genelinde 'hurda avına' çıktılar. Galeriler, yeni araç alan müşterilerine, 20 yaş ve ustü otomobUi ofanasa daÖTV indiriminden yararlanmanm yolunu açıyor. ni şöyle sürdürdü: "ÖTVindiri- minden sonra vatandaş sıfir oto- mobfle yönekü tkinci d piyasa- da işler durdu. GeJecek yıl indi- rim 4.5 miryarolacakmış. Hükü- met, trafikten hurda araçlan toplayacaksa kendisi toplasuı. Araçlan piazalar ve sıfir satan bayiler topJuyor. Dolayisryia on- iar kazanryor. Biz kazana- mrvoruz. r GELDlĞtMlZ NOKTADA DEĞERLER GERÇEKÇÎ DEĞÎL Koç: Ozelleştirmeler gerçekçi zeminde olmalı Ekonomi Servisi - Ekonomik programa destek vermek amacıyla Türkıye'nin en büyük gruplanndan biri olan Sabancı ile ortak bazı kurumlara talip olarak programa destek karan aldıklannı söyleyen Koç Holding CEO'su Bülend Özaydınh, Mılli Piyango'nun özelleşririlmesıyle ilgilendiklerini ancak sadece ilgılenmelerinın yetmediğini, bunlann zemıninin de gerçekçi bir şekilde oluşturulması gerektiğini belırtti. Türk Telekorn için bir zamanlar 22 milyar dolar değer biçıldiğini harırlatan Özaydmlı, bugün bu değenn gerçekçi olmadığını söyledi. Koç Topluluğu 10, Bilginlendirme Toplantısı'nda; dış politika, sosyoekonomık durum konusunda topluluğun görüşlerinı anlatan Özaydınlı, sorulan yanıtlarken de Millı Pıyango ile ilgılenmelerinın ana nedeninin, stratejik planlannda yer alan tüketıciye yakın olma ılkesınden kaynaklandığını söyledi. Ciddi yapısal değışim geçiren bir ülkede yerel paranın değer kazanmasmı normal kanşlamak Bülend Ozavdınh gerektiğini belirten Özaydınlı, TL'nin değer kazanmasının programın ıyi uygulamasının bir sonucu olduğunu dile getirdi. Bu noktada ileri geri ciddi hareketlerin ekonomıye zarar vereceğine dikkat çeken Özaydınlı, birtakım iniş çıkışlann olmasınm da serbest piyasa ekonomisı ve dalgalı kurrejimi ortamında olağan karşılanması gerektiğinin altını çizdı. Ekonomıdeki olumlu gelışmelenn Koç Topluluğu nun kombine sonuçlanna da yansıdığını söyleyen Özaydınlı, topluluk satışlannın ilk sekiz ayda 9.4 milyar Euro ile geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 68 arttığını belirtri. Özaydınlı'nın verdiği bilgiye göre, ıhracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43'ün üzennde artarak 2 milyar Euro'yu aştı. Toplam yurtdışı satışlan yüzde 42 artarak 2.7 milyar Euro'ya ulaştı. Topluluğun personel sayısı da 49 bin 673'ten 6 bin 755'e çıktı. Topluluğun, geçen yılkı 78 milyon Euro olan 6 aylık vergi öncesi kân bu yıl yüzde 413'lük artışla 402 milyon Euro olarak gerçekleşti. Cermanwings ucuz başladı 30 milyon TVye Avrupay ya uçuş HEDEF 10 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMt Şahin: ASB konseptini komşuya ihraç edebiliriz Ekonomi Servisi - Şahinler Holding tarafindan Çorlu'da 2 milyon metrekare alanda kurulan ve 3 bin kişinin istihdam edildiği Avrupa Serbest Bölgesi'nde. (ASB) tam kapasite ile faaliyete geçildiğinde 25 bin kişilik istihdam ve 10 milyar dolarlık yıllık ticaret hacmi hedefleniyor. Şahinler Holding Yönetim Kunılu Başkanı Kemal Şahin, basınla sohbet toplantısında, altyapı ve arsa bedelleri ile birlikte 100 milyon dolarlık bir yatınm yaptıklannı belirterek. Puma, Fila, Yankee ve Arena gibi dünya markalannın üretileceği ASB'nın Türkiye'deki serbest bölgeler arasında ön sıralarda yer aldığını vurguladı. ucuz ülkelere gldeblllrlz Toplantıda. sorulan da yanıtlayan Şahin, dolar kunınun düşük olmasının tekstil ve ihracat sektörünü olumsuz etkilediğine işaret ederek. "Dövizin düşmeye devam etmesi ve şu anda yaşadınuz sıkınülar, 2OO5'te kotalann Kemal Şahin kalkmasuun ardından yaşayacağmuz ciddi sorunlara bir işarettir. Böyle giderse bazı firmalarm burada yatınm yapması imkânsızlaşır ve daha ucuz ülkelere giderler. Ürdün'de olduğu gibi nitelikB sanayi bölgelerine yaûnm yapabflirler. Biz belki ilerde oraya da gideriz" dedı. Şahin Romanya, Ukrayna ve Özbekistan'da serbest bölge kurulması yönünde teklifler geldiğini anlatarak, -Belki oralarda bu ASB konseptini ihraç etme nrsaümız olabinr. Oralarda serbest bölge kurabiliriz" dedı. ASB'de faalıyet gösteren firmalann yüzde 60'nın ihracata, yüzde 40'nın ithalata dönük çalıştığını anlatan Şahin, ihtalata yönelik çalışan firmalann da yüzde 95'nin yatınm ve ara mamül ürünleri ithal ettiğini dile getirdi. ASB Genel Müdürü Remzi Mirdoğan da. ASB'de, gelecek yıl 7 bin, 2005 "de de 10 bin kışıye çıkacağını tahmin ettiklerinı belirtri. Mirdoğan, ASB'de 4 yıl ıçinde 1.3 milyar dolarlık ticaret hacmi oluştuğunu ifade ettı. Ekonomi Servisi- Av- rupa'da gün geçtikçe yaygınlaşan ucuz hava- yolu şirketleri, Türkiye pazanna girmeye de- vam ediyor. Bunlardan biri olan Germanvvings, 19 Euro'dan başlayan uçuş fiyatlanyla Istan- bul ve İzmir'den Avru- pa'ya seferler düzenle- meye başladı. Uçuş fiyatlannın kendileri için en belir- gin fark olduğunu söy- leyen Germanvvings îletişim Koor- dinatörü He- inz Joac- him Schoettes, şirketın Stuttgart'tan 10 istikamete ve Köln'den 22 istikamete sefer dü- zenlediğini belirterek. "Türidye'ye ilk uçuşu- nu 2 Aralık 2002 tari- hinde gerçekleştiren Germanvvings, 15 Eylül 2003 tarihinde de Stutt- gart-İstanbul uçuşlan- nuza sabiha Gökçen Havalünanf ndan baş- ladı" dedi. Erken bllet alan kazanıyor Vergi ve benzeri yü- kümlülüklerin dahil ol- duğu uçuş fiyatı, Ger- manwings'in belirledi- ği indirimli fiyattan başlarken talep ve re- zervasyon zamanıyla orantılı bir şekilde artı- Şırketin henüz bir yıllık bir geçmişinin olmasıyla birlikte 2.3 milyonluk bir rezer- vasyon aldığına deği- nen Schoettes, "Her uçuş için 19 Euro'dan satılan bilet sayısı yüz- de 20. Bunun yanında yolculann yüzde 50'si ise 60 Euro'dan daha ucuz bir fîyatla uçu- yor" diye konuştu. Hükümet, mısır ithalatmda vergi oranını arttırdı Hem kota hem vergi KOYE ıooo ARIMCI a Q UOOOKöyelOOO Tanmcı' için geri sayım Tanm ve Köyişleri Bakanı Sami Güçtö, "1000 Köye 1000 Tanmcı Projesi"nin yılhk bütçesinin 16 trilyon Kra civannda olduğunu belirterek, "Çok mütevazı bir bütçesi var. Karşılamakta. kaynak bulmakta zorlanmayacağız'' dedi. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı tarafindan hazırtanan "1000 Köye 1000 Mühendis" \eva "Tanm GönüllüJeri" olarak adlandınlan proje, çok değişik kesimlerden temsilcikrin katıhmı ile DSİ toplantı salonunda düzenlenen, folklor ve sinevizyon gösteriJerinin yapıldığırenkübir toplantı ile kamuoyuna açıklandı. Giiçlü. projenin uygulanmasına ilişkin aynnnlann yakında aynca açıklanacağını beİirtti. TE>L\ Vakfi Başkanı HayTettin Karaca, "Toprağımızı korur, verinüni arttınrsak. yaharmadan. asker gönderme taahhüdüne gerek olmadan 40 milyar dolanmız olur, 4 milyon istihdam sağlanz7 " görüşünü savundu. (AA) ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Hükümet, nişasta bazJı şekere yoğun talep gerekçesıyle kota arttınmına giderken buradân kaynak sağlamak için de kollan sıvadı. Pancar üreticilerini isyan ettiren kota arttınmıyla artması beklenen mısır ıthalatında vergi oranı yüzde 45'ten 70'e çıkanldı. Yerlı üreticiyi korumak amacıyla vergi arttınmına gittiklerini belirten Sanayi ve Ticaret Bakanı AB Coşkun, buna karşılık yerh üreticilerin kota arttınmıyla mağdur edildiğini gözardı etti. Coşkun, nişasta bazlı şeker kotasının arttınlması karan alınırken, pancar çiftçileri, mısır üreticileri ve sanayicilerin menfaatlannın birlikte gözetildiğini sa\ıındu. Öte yandan mısır, tane dan, dan ve akdan ithalatındaki gümrük vergileri arthnldı. Karar, Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlandı. Bu arada, Coşkun, RVNKOBÎRLİK'ın gazete ilanıyla kamuoyiina şikâyette bulunduğu, "nişasta bazh şeker kotasının artnnJmasr konusunda yazıh açıklama yaptı. Şeker Kanunu'nda, şeİcer kotasının yüzde 90"ının pancar şekerine, yüzde 10'unun da nişasta bazlı şekere aynlmasının öngörüldüğünü belirten Coşkun, Bakanlar Kurulu'na da bu oranı yüzde 50 sine kadar arttırma yetkisinin verildiğini kaydetti. NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Onlar Kamtlasınlar! Dikkatinizi çekiyor mu? Adalet Bakanı'nın kamu- oyunda tartışmaya açmaya çalıştığı konular yete- rince tepki alamıyor. Oysa ileri sürülen görüşler kı- yamet koparacak cinsten. Adalet Bakanı; "başta banka batırtanlar olmak üzere, devlete katrilyonlarca lira yolsuzluk fatura- sı çıkaranlann mallannı yanlannda asgari ücretie çalışanlann üzerine geçirdiklerini belirterek, bu iş- lemlerin muvazaalı olduğunu, muvazaayı devletin kanıtlaması yerine, asgari ücretie o malı nereden nasıl aldığının hesabını o adamın vermesinin ge- rektiğini" söylüyor. Daha açık bir anlatımla Adalet Bakanı, asgari üc- ret dışında bir geliri olmayan ancak üzerterinde büyük servetler kayıtlı bulunan insanlara, "varfık- lannı nereden bulduklarının sorulmasını" ve "var- lıMannınyasalyollardan sağlandığının bu kişiler ta- rafindan kanıtlanmasını" öneriyor. Bu kadar önemli önerilere neden tepki verilmi- yor? Iki nedeni olabilir. Birinci olarak tartışmalara ka- tılıp da kamuoyu oluşmasına katkıda bulunmak is- tenilmiyordur. Çünkü haksız mal edinimlerine kar- şı hukuki mücadelenin farklj yöntemlerinin de ola- bileceğini toplum öğrenirse, bazı kesimler için bu hiç de iyi olmayabilir. İkinci olarak ise böyle bir reformun yaptınlma- yacağı biliniyor, bu nedenle de boşuna nefes tü- ketilmiyordur. • • • Oysa söylenenler, özellikle ekonomi hukuku açı- sından, gerçek bir devrim nıteliğinde. Gerçi yeni bir şey degil ama Adalet Bakanı'nın dile getirme- si bile bu nitelendirme için yeterli. Çünkü Adalet Bakanı da çok iyi bilir ki, bizim hukuk sistemimiz- de, İddia eden iddiasını ispatla yükümlüdür". So- nuç ortada dururken insanların delil yetersizliği ne- deniyle aklanmaları(!) da bundandır. Dolayısıyla yürürlükteki yasal düzenlemelerle "Onlar ispatlasınlar" deme olanağı yoktur. Zaten "Onlar ispatlasınlar" savı demokratik hukuk dev- letlerinde herzaman geçerli olamayacak, hattaol- maması gereken bir savdır. özellikle kişilerin yok yere suçlanıp da suçsuzluğunu kanıtlamak zorun- da bırakılması, çağdaş hukuk sistemlerinde yer almayan, insan haklanna da aykın birdüzenleme- dir. Bir insana hiçbir delil olmadan "suçlu" denip de, "Hadisuçsuzluğunu sen kanıtla" denilemez. Ancak ekonomik suçlarda durum farklıdır. Eko- nomik suçlarda sonuç, yani zenginleşme, kanıtlan- maktadır. Bu sonucu elde eden kışinın kullandığı yasal araç ya da süreç ise belirlenememektedir. Bu durumda sonucun yasal yollardan sağlandığının kanıtlanması ilgiliden istenılmektedir. Orneğin bir kişinin zenginleşmesi ortadadır. Üzerine kayıtlı ya- tı, katı saptanmıştır. Ancak bu varlığın elde edildi- ği yasal hiçbir ekonomik faaliyet bulunmamakta- dır. Bu durumda; "Mevcut varlığı haklı kılacak ya- sal bir faaliyet saptayamadım. Bu durum, varlığın yasal yollardan edinilmediğinin karinesi olmakta- dır. Bu durumda bu varlığın benim belirleyeme- diğim yasal başka biryoldan sağlandığını sen ka- nıtla" denilmektedir. • • • Bu soru sorulmadığı ve insanlar ekonomik var- lıklannın yasal yollardan sağlandığını kanıtlamadık- lan sürece yolsuzluklann önünü almak olanaklı ol- mamaktadır. Ancak yürürlükteki hukuk sistemimizde, yeni bir yasal düzenleme yapılmadığı sürece, insanlar ne- reden bulduklannı kanıtlamak zorunda değiller. Bunu sağlamaya yönelik vergi sistemindeki hü- kümler de bu hükümet zamanında kaldınldı. Do- layısıyla varlıklann yasadışı yollardan sağlandığını iddia eden, iddiasını kanıtlamak zorunda. Bu nedenle Adalet Bakanı'nın önerdığı düzen- leme hukukta temel bir tercıh değişikliğıdir. Üste- lik de, yolsuzluklarla etkin mücadele eden çağdaş ülkelerin tercihidir. Oysa bu hükümet, tercihini geçmişte başka tür- lü kullandı. Kamuoyu oluşturmaya çalışılan konu- daki bir düzenleme geçmişte kaldınldı. Şimdi bu işin başka yolu yok deniliyorsa, kamu- oyu oluşturmaya çabalamak yerine, Adalet Baka- nı'nın önce kendi partisini ikna etmesi gerekmıyor mu? temizel@cumhuriyetcom.tr Arrow ile hedef büyüttü Teba1dan ortadireğe C segmenti ürünler KERtvl ÜLKER BODRUM-Klimave beyaz eşya ürehcisi Te- ba, Arrow markasıyla, orta gelirli tüketiciler için buzdolabından ça- maşır makinesine kadar birçok ürünü kaliteden vazgeçmeyerek daha ucuz (C segmenti) hale getirdi. Teba, Arrovv serisini Bodrum'da düzenlediği bir toplantıy- la tanıttı. Toplantıda Te- ba Şirketler Grubu Dün- ya Ürün Satış Müdürü Sertaç Serdaroghı, tüke- tıcinin kalıte ve ucuzlu- ğu bir arada bulmak is- temesinden yola çıktık- lannı belirterek "Bevuz eşyada fonksiyon sayısı, fiy aü da etküryor. l rün- deldkuUanıhnayan fonk- siyonlarfiyaün artması- nı sağiadığından Arrovv ile kaliteli fakat daha az fonksiyonJu ürünlerin üretihnesine karar ver- dik" dedı. Serdaroğlu, "Arrovv ailesTnin buz- dolabından klimaya. ça- maşır makinesinden fi- nna 48 çeşit ürün yelpa- zesiyle dünyadaki en ge- niş C segmenti grubu ol- duğunu söyledi. Teba Şirketler Grubu Başkanı Teoman Baygan ise Te- ba'nın youtdışında bü- yük çalışmalara imza at- tıklannı belirterek "ABDSavıın- ma Bakanb- ğı-Pentagon, Rusya Parlamentosu. Amerikan Uzay ve Ha- vacıhk Dairesi-NÂSA gi- bi birçok kuruluşun ik- ömlendirnıeçabşmalan- nı Teba gerçekleştirdi" dedı. 2002 yılında 160 milyon Euro'luk bir ciro gerçekleştığıni belirten Baygan. \Tortdışı hedef- lerinden biri olan Rusya pazan için ise, Tataris- tan'da yıllık 70 bin fın- nın üretileceği tesisin yakında üretime geçece- ğini söyledi.