Catalog

5 MART 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Tarzi: Tasarıma yönelmek gerek • Ekonomi Servisi - Idiltarzi markalı tasanmlarıru tnko üzennde geliştıren ünlü modacı Idil Tarzı, Italya'nın başanlı iplik üreticilerinden Be.Mı.Va 'nın 2004 ilkbahar-yaz iplik kolekisyonunu tanıtıyor. Armani, Versace. Donna Karan gibi hder markalann tercıh ettiğı Be.Mi.Va ile 1998'den beri çahşan Tarzi, teksil endüstrisinin tasanma yönelmesi gerektiğinı söyledi Beko Grundig'e talipoldu • Ekonomi Servisi - Beko Elektronik, Alman elektronık şırketı Grundig A.G'tıın hısselenni almak üzere nıyet mektubu verdı. Satın almanın gerçekleşmesi durumunda Grundig'in pazar payının çok düşük olduğu Türkıye ve Ingiltere pazarlarındaki payı arttınlacak. Çin'le ticaret güven istryor • Ekonomi Servisi - Garanti Bankası Şanghay Baştemsılcısi Noyan Rona, Çin ıle yapılan ticarette uzun vadeli ışbırlığı yapılmasının, ıyi niyetin ve güvenin bellı edilmesinin şart olduğunu söyledi. Çin'in genış seçenekler sunan, ancak kurallan iyi bilinmesi gereken bir pazar olduğunu dıle getıren Rona, 1.3 mılyarlık nüfiısu baz ahnarak "herkese bır şey satsak" zıhnıyetınin ışe yaramayacağını belırtti. Paketin en büyük darbesini alacak olan işçilerin ayda 54 milyon lirası gidecek Cüzdanlar boşalacakMURATKIŞLALI ANKARA - Hükümetin olası Irak operasyonu ile ilgili tezkerenin geçme- mesi üzerine açıkladığı, yeni önlem pa- ketinın çiftçiye, memura, emekliye ve işçıye getireceğı ek yük belırginleşme- ye başladı. Buna göre yeni önlem pake- tı en büyük yükü kamu ve KİT işçileri ile çiftçiye getirecek. Hükümetin açıkladığı yeni önlem pa- ketinin, işçi, çiftçı, memur ile emekliyi kapsayan kısmı toplam 3 katrilyon 629 trilyon lirayı buluyor. Yeni paketin yü- kü yurttaşlara şöyle yansıyacak: • Kamu ve KİT işçisinin birer ik- ramiyesinin kesilmesi: Kamu ve KİT işçilerinin, geçen yıl olduğu gibi bu yıl • Hükümetin yeni önlemler paketinin en büyük darbesi işçi ve çiftçilere olacak. işçilerin zararlan ayda 54 milyon lira, çiftçinin zaran ayda 39 milyon lira, memur ve memur emeklilerinin zaran ise ayda 5'er milyon lira olacak. kaybı. senede 467, aydayaklaşık 39 milyon lira. Hayvancılık, pamuk, ayçıçeği, soya. kanola veya zeytinci- likle uğraşanlardan aynca 73 trilyon liralık bır kaynak kesilecek. • Memur kesenek oranı yüzde 16'ya çıkıyor: Yüzde 1 'lik artıştan devletin beklediği ta- sarruf 146 trilyon lira. 2 milyon 380 bin memurun her birinden yaklaşık 5 milyon lira düşülecek. • Emekli ayhklanndan yüzde 1 sağkk primi kesiliyor: 1 milyon 260 da birer ikramiyelen erteleniyor. Toplam 184 trilyon liralık bu ön- lem uzmanların verdiği ortalama 650 milyon lira maaş rakamı baz alındığında, bu kesimlerin ce- binden ayda 54 milyon lira çı- kacak. • Çiftçiden kesilecek doğ- rudan gelir desteği: Toplam 1 katnlyon 400 tnlyon liralık doğrudan gelir desteğınden 2003 yılın- da yaklaşık 3 milyon çiftçi yararlana- caktı. Şimdi her çiftçinin bu kalemden bin emekli üzerinden devlete sağlana- cak tasarruf 76 trilyon lira. Emekli ba- şına ayda 5 milyon lira düşülüyor. • Ek motorlu taşıt vergisi: Türki- ye'de yaklaşık 7.5 milyon motorlu kara taşıtı bulunuyor. Bunlara konan yüzde 100 oranındaki ek vergiyle araç sahip- leri ortalama 147 milyon liralık ek ver- gi ödeyecek. Bunun aylık yansıması 12 milyon 200 bin lira olacak. • Ek emlak vergisi: Bu kalemden 650 trilyon liralık bir kaynak bekliyor. Türkiye'de 18 milyon vergiye tabii em- lak olduğu tahmin ediliyor. Buna göre, orta halli bir evin ek emlak vergisi 36 milyon lira civannda. Yani emlağı olan- lann devlete "banş katktsT ayda orta- lama 3 milyon lira düzeyinde olacak. HAZİNE: PAKET ZATEN HAZIRDI Hükümet çelişki içinde ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Ameri- ka'dan gelecek "savaş yardımTna güvenen hü- kümet, tezkerenin red- dedılmesıyle yüzünü tekrar IMF'ye döndü. Daha önce hazırlanan paketi, ABD yardımına güvenerek "bekletmeye" alan hükümet, yardım olasılı- ğının gün- demden kalk- ması uzenne uygulamaya geçtı. Malıye Bakanı Kemal Unakrtan, pa- ketı "savaşı önlemeninbe- defi" diye su- narken Başba- kan Yardımcı- sı Abdüllatif Şener'in, ön- lemlenn tez- kerenin kabul edilmesıy- le ılgıli olmadığmı söy- lemesi dikkat çekti. Devlet Bakanı Şener, dün Rekabet Kuru- mu'nun 6. kuruluş yıldö- nümü nedenıyle düzen- lenen toplantırun çıkı- şında gazetecilerin soru- lannı yanıtladı. Şener "paket tezkere kabul edilmediği için mi getirii- di" sorusunu "Ügkiyok, makro ekonomik hedef- lere ulaşılabilmesi için bazı düzenlemelerin ya- pılmasma her zaman ih- tiyaç vanhr" dıye yanıtladı. Hazine yet- kilileri, bütçe görüşmelerin- de tezkere ön- • Unahtan banşın maliyeti olarak sımdu, Şener 'Paketin tezkereyle ilgisi yok' dedi cesı sorun olan nihai miktann sade- ce 2.2 katnl- yon lira oldu- ğunu, önceki gün açıklanan 15.9 katrilyon liralık paketin geriye kalan kısmının tez- kerenin oylan- masından ön- ce oluşturulduğunu ifa- de ettiler. IMF heyetınin Ankara'da görüşmelere başladığı dönemde yet- kililer en fazla 6 katnl- yon liralık bır ek önlem paketinin yolda olduğu- nu açıklamışlardı. Başbakan Abdullah Gül: Tezkerenin etkisiyüzde 40 ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Başba- kan Abduflab Gül, par- tisinin grup toplantı- sında milletvekillerine ekonomi paketinin ge- rekçelerini anlattı. Gül, "Biz en az tahri- bat yapacak önlemleri aldık. Servete yönehk sermaye ya da net aktif vergisi de getirebilirdik anıa bu daha çok tepki çekerdi" dedi. Gül, "pakette tezkerenin yüzde 40, IMF'nin ise yüzde 60 olmuştur" diye konuştu. Başbakan Gül, dün AKP grup toplantısı- nın basına kapalı bölü- münde, önceki gün açıklanan önlemler pa- ketiyle ilgili bilgı ver- di. IMF ile yapılan gö- rüşmeler çerçevesinde otoyol ve köprü zammı gibi önlemlerin alın- masının zaten gün- demde olduğunu anla- tan Gül, tezkerenin ka- bul edilmemesi nede- niyle piyasalann rahat- latılması için ek emlak ve ek taşıtlar vergisi getirdiklerini söyledi. Gül. "Biz en az tahri- bat yapacak tedbirleri aldık. Servete yöneük olarak sermaye vergisi veya net aktifvergisi de getirebilirdik, ama bu daha çok tepki çekerdL Şimdi getirdiğimiz ek taşıt vergisi tutan, bir depo benzin rutannda yani 50-60 milyon lira arasmdadır. Ek emlak vergisi ise 40-50 milyon Bra dolayındadır" de- di. Ekonomik önlemle- rin alınmasında tezke- renin reddedilmesinin yanı sıra IMF'nin de etkili olduğunu vur- gulayan Gül, "Bu ön- lemlerde tezkerenin et- kisi yüzde 40, IMF'nin etkisi ise yüzde 60 ol- muştur. Biz enkaz ede- biyatı yapnuyonız, ama şunu da söylemek gerekir ki, biz devral- dığımız ekonomik parametrelere göre çahşmak zorundayız" diye konuştu. •_ cuz ekmek kuyruğu Alım gücü giderek düşen vatandaş, ekmeği nor- mal fiyaünın yansına satması sebebiyle Halk Ek- mek'e yöneldi. L cuz ekmek almak isteyen vatan- daşlar, dün Ankara Tunah Hilmi Caddesfndeld bir Halk Ekmek büfesinin önünde uzun kuyruk- lar oluşturdu. Bu taUo, halkuı arük temel gıda maddelerini karşılamakta bile güçlük çektiğini açıkça gözler önüne sererken önümüzdeld gün- lerde bu kuyrukların daha da uzaması muhtemel gözüküyor. (Fotoğraf: AP) 1924: Ziraat ve Ticaret Vekâletleri Teşkiline Dair Kanun TBMM'de kabul edildi. 1963: Akbank 'Elektronik Hesap MeftezT faaltyete geçti. 1969: Tofaş Türk Otomobil Fab. A.Ş. Bursa'da kurukJu. 1990: Türkiye'nin ilk yabancı Menkul tGymetler Fonu, Va- kıfbank tarafından oluştunjldu. 1991: Milli Savunma Bakanlığı 80 fimıanın kamu ihatete- lerine girmelerini değışik sürelerie yasakladı. 2001: Süpermarketlerin 3 yıl içinde kent dışına çıkanlma- sna karar verildi. I tBlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU OZLEfrf YUZAK ozlem.yuzakacumhuriyetcom.tr IMF'ye tam teslimiyetin tablosu Hükümetin hazırladığı acıreçeteyeişadamlanndan sendikalara tüm kesimlerden tepki yağdı Çözüm sunmaktan uzak 'çile paketi' Kurgu mükemmel... Her türlü koşullardan en yüksek oranda ya- rarlanma yeteneği ola- ğanüstü... Tezkerenin Meclis'te reddedilme- si, zaten açıklanması için gün sayılan ek ön- lemler paketi için tam aranan kılıf oldu. Doku- nulmazlık hakkı elde ettiği ıçın hakkındaki vergı davalarından mu- af tutulan Maliye Baka- nı Kemal Unakıtan olanca pişkinliği ile "Halkımızm bizi anla- yışla karşılayacağını umuyorum. Barışı ko- rumanın da bir maliye- ti vardır" derken, IMF sotada bekliyordu. Türkiye Masası Şefi Kahkonen anında açıklamasını yaptı: Alı- nan önlemler memnu- 1 niyet verici... IMF'ye verllen söz Umutlarını ABD'den , gelecek kaynağa bağ- layan ve Meclıs'in kara- ] rı ile şoke olan piyasa- lar ve sermaye çevrele- ' ri, ek vergı ve tasarruf 1 önlemleri paketini "IMF ; tarafından köşeye sıkış- tırılmışlığın sonucu" olarak değil de tezkere- nin reddinin getirdiği maliyet olarak değer- lendirmeyi yeğlediler. Ve tabiı medya da bu- nun şakşakçılığı görevi- ni başarıyla yerine ge- tirdi. Öyleki şu anda olu- şan koşullar, tezkerenin ikinci kez Meclis'te oy- lanması için gerekli ka- musal baskı zeminini giderek sağlamlaştırı- yor. Ek önlemler pake- tinin asıl gerekçesi olan "IMF'ye verilen sözler" hedef tahtası olmaktan çıkıyor, yerini tezkerenin reddi alıyor... Pekl ya üretlm? Ya işsizlik? Sefalete mahkûm edilen emek- li? Ay sonunu getire- meyen, evine et soka- mayan işçi, memur? Ek paketle kamu işçi- lerinin ikramiyeleri iptal ediliyor, emekçilerin ılaç paraları maaşların- dan kesiliyor, köylüle- rin doğrudan gelir des- teği tırpanlanıyor. Tüm bunlar yapılırken savaş çığırtkanları da âdeta ödüllendiriliyor. Vergi Barışı Yasası çı- kartıp 7,5 katrilyon lira- lık vergi alacağını tahsil etmekten vazgeçen hükümet dönüp fütur- suzca "yeni vergi pa- ketiylepara toplayaca- ğım" diyebiliyor. Anımsayın, bir önce- ki hükümetin ekonomi- den sorumlu bakanı Kemal Derviş'in söz- lerini. IMF ile yürütülen programın esas acı re- çetesinin kendi dö- nemlerinde uygulandı- ğını, yapısal reformla- rın çoğunun yapıldığını artık sıranın büyüme ve istihdam arrtırıcı politi- kalara geldiğini söyle- mişti. Bu sözler 3 Ka- sım seçimleri sonrasın- da tek başına iktidara gelen AKP hükümeti tarafından da doğru- lanmış, hatta "sosyal banş, adalet" sözcük- leri dillerinden düşmez olmuştu. Hanglsosyal banş? Üreten sektörün üre- tim, istihdam ve ihracat zincirinin önünü açmak ve desteklemek için ne yapıldı? Koca bir sıfır. Ve şimdi de destek de- ğil köstek durumu sür- dürülüyor. Bugüne ka- dar şirketler yaptıkları yatırımın belli bir mik- tarı kadar vergiden mu- af olurken, bu oran da- ha da düşürülüyor. Ge- çici kurumlarvergisinin oranı arttırılıyor, böyle- ce işletmelere üçer ay- lık dönemlerde ödeye- ceğiniz vergiyi peşin ödeyin deniyor. Halkın tahammül sı- nırları ile oynanmaktan vazgeçilmiyor. Oysa bu halk, üretimi arttıracak, istihdam yaratacak, adil ve hakkaniyetli her tür- lü önlemi desteklemeye hazır. Bu gerçek göz ar- dı ediliyor ve oyalama, kandırma edebiyatı te- tiklendikçe tetikleniyor. Tüm bunlar ise ülkeyi barışa değil, 'sosyal ça- tışma' ortamına adım adım sürükleyen 'sözde önlemler'... Haber Merkezi - AKP hükümeti- nin, seçim öncesi verdiği sözlerin ak- sine uygulamaya koyduğu "acıreçe- teye" toplumun her kesiminden tep- ki yagıyor. Türk-Iş Yönetim Kurulu, "çile pa- keti" olarak niteledikleri tasarruf pa- ketinin halkı değil, IMF Türkiye Ma- sası Şefi Juha Kahkonen'i memnun ettiğini savundu. DİSK Başkanı Sükyman Çelebi, "Hükümet emekçinm kazamlmış haklanna el koyuyor, zaten yoksuDa- şan kesimleri daha da yoksullaştın- yor'" görüşünü dıle getirdi. KESK Genel Başkanı Sami Evren de bütçe ve tasarruf tedbirleriyle "Savaşa hayır" diyen halkın ceza- landınldığını belirtti. Evren, tasar- ruf tedbirleriyle kamu emekçilerinin ücret artışlannın baskı altında tutu- lacağını savundu. Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB), acü eylem plarunda tanm alanında gerçekleştirmeyi açıkladığı işlerin tam tersı bir uygulama içine girdiğini belirterek "Çiftçimiz ancak bir savaş ile uğravabilecegi zarara,ön- lemler paketi ile katianmak zorunda kalacakür" dedi. TÜSLAD Yüksek lstişare Kurulu (YÎK) ve Dış Ekonomik tlişkiler Ku- rulu (DEtK) Başkanvekıli Rona Yır- cah, bütçeyi eleştirirken "Ekonomik hareketi ateşlemekiçin vergüerin azal- tdması, yaünmlann çoğalalması gibi konulan beklerken hükümet tam ter- sini yapö" dedi. Yırcah, bütçenin, iş dünyasmın önüne yeni bir belirsizlik getirdiğini savundu. MÜSlAD Genel Başkanı AB Bay- ramoğlu, bütçe tasansındaki "verim- Hhk, etkinlik ve tasarruf" yaklaşnu- nın gerçekçi olmadığını vurguladı. Türkiye tnşaat Sanayicileri Işveren Sendikası (ÎNTES) Başkanı Şükrö Koçoğhı, hükümetin paketle yatırin- lara "tnpan" vurdugîmu belirtti. ÖBİR ÖZELLEŞTİRME HAREKATI: IRAK petrol-is Özelleştirme nedir? Bildiğinizden emin misiniz? Amerikan planıyla. ülkemizdeki özelleştirmelerin farkı var mı? Onaylamadan önce bir daha düşunün. Çünkü Türkiye düşünüyor, Türkiye tartışacak. www p e t r o l - i s . o r g tr