Catalog

SAYFA CUMHURİYET 26 MART 2003 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab@ cumhuriyet.com.tr Kimyasal silah kullanılacak savı • VVASHINGTON (AA) - Irak yönetiminin başkent Bağdat'ı savunan Cumhuriyet Muhafızlan'na kimyasal silah kullanma yetkisi verdiği ileri sürüldü. Amenkan CBC televizyonu, önceki gün Amerikan yetkililerine dayanarak verdiği haberde, Irak yönetiminin başkent Bağdat etrafinda bir "larmızı hat" belirlediği ve Cumhunyet Muhafızlan'na Amerikan birlikleri bu hattı geçtiğinde kimyasal silah kullanma yetkisi verdiğini iddia etti. ümm Kasr için 4.8 milyon dolar • VVASHINGTON (AA) - ABD, Irak'ta savaş bitmeden savaş sonrası ihaleleri vermeye başladı. ABD Uluslararası Gelişme Ajansı (USAID), halen çatışmalann devam ettiği Irak'ın Umm Kasr kentindeki limanın idaresi için, bir Amerikan şirketi ile 4.8 milyon dolarlık anlaşma imzaladı. Anlaşmarun ABD'nin Irak'ta savaş sonrası iman için yaptığı ikinci anlaşma olduğu bildirildi. Kameramanm eşi yardım istedi • LONDRA (AA) - Irak'ın güneyinde kaybolan tngiliz ITN televizyonunun Fransız kameramanının kansı, eşinin bulunması için Fransa hükümetinden yardım istedi. Fred Nerac'ın bulunması için Fransa Devlet Başkanı Jacques Chirac'tan yardım isteyen Fabienne Nerac. "Onlann, Iraklı siyasetçilerle iyi ilişkileri olduğunu ve Fred'in yerini bulmak için izin alabileceklerini düşünüyorum" dedi. Afganistan'da hava saldınsı • BAGRAM(AA)- Afganistan'daki ABD askerlerinin, Taleban ve El Kaide üyelerini yakalamak için hava saldınsı başlattığı bildirildi. Amerikalı askeri sözcü Albay Roger King, Bagram üssünde yaptığı açıklamada, hava akınının, Irak'taki savaşla aynı zamanda başlayan operasyon çerçevesinde yapıldığını söyledi. Operasyonun, Taleban'ın eski kalesi Kandahar'da düzenlediğini belirten sözcü, hava akınının Samigar dağlanna yapıldığını bildirdi. Kıbrıs'ta 6 tutuklama • LEFKOŞA (Cumhuriyet) KKTC'de muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile bazı sendika ve sivil toplum örgütü temsilcilerinin dün akşam Güzelyurt'a bağlı Doğancı köyünde gerçekleştirdikleri eylem sonucunda 6 kişi polis tarafından tutuklandı. CTP Genel Sekreteri Ferdi Sabit Soyer'in elinde tuttuğu sembolik sandığı halka uzatarak, Annan belgesi çerçevesinde bir çözüme 'evet' ya da 'hayır' oyu istemesi üzerine polisin olaya müdahale etmesi sonucunda 4 sendika başkanı, bir politikacı ve bir de dernek başkanı polis tarafından tutuklanarak 24 saat süreyle gözaltına alındı. Tutuklamalar ardından çok sayıda örgüt eylem karan aldı. Kamu sendikası ile işçi sendikası bugün greve gideceklerini apıkladı. Irak TV'si 2 pilotu gösterdi Irak televizyonu, pilot üniformab 2 Amerikah askcrin görüntülerini yayımladı. Ülkenin güneyindeki Kerbela'da düşürülen Amerikan Apaçi tipi hclikopterin pÛotlan olduğu bildirilen askeriere kameralar önünde soru sorulmadığı belirtüirken. sunucunun "Bu savaş esirleri Cenevre Sözteşmesi'ne uygun şeküde muamele görecekler'* dediği beiirtUdi. Amerikan Savunma Bakanhğı da pUonann, 30 yaşındaki David tt uüams'la 26 yaşındaki Ronald Young Jr. olduğunu belirttL ABDBlerin de Iraklı esirieri göstermesi aynca sorgulanıyor. (Fotoğraflar: REUTERS/AP) Irak'ın, işgal güçlerinin kuşatması altmdaki ikinci büyük kentinde su ve yiyecek yok Basrayaşamsavaşıveriyor • Uzun süredir elektrik ve su alamayan kentin halkı bombardımandan kaçarken elindeki kıt kaynaklarla yetinmeye çalışıyor. 2 milyon kişiye su sağlayan istasyonun denetimini ele geçiren işgal güçleri, kenti askeri hedef ilanetti. 1 RAK'INBMBÜYÜKELÇİSİMUHAMMED EL DURİ: Acılanmızdan Annan sorumlu Dış Haberier Servisi -ABD ve In- giliz güçlerinin kuşatması altında- ki Irak'ın ikinci büyük kenti Bas- ra, insanlık dramıyla karşı karşıya. BM yetkilileri, saldınlar nedeniy- le üç gündür su ve elektrik verile- meyen kentte 5 yaşın altındaki 100 bin kadar çocuğun yaşamının teh- dit altında olduğunu açıkladılar. BM'nin uyansının ardından bölgede çar- pışan Ingiliz güçlerinin kente girmekten vazgeçtikleri ancak Basra'yı hâlâ askeri he- def olarak gördükleri yönünde çelişkıli açıklamalar geldi. "Askeri hedef," bir as- keri gücün "tehdit ve tehh'ke altında" ol- duğu iddiasıyla bundan sonra "asker ve si- vil aynmı gözetmeden gerekli önlemleri alacağT anlarruna geliyor. tşgal güçleri, bu- güne kadar Basra'ya yardım götürülmesi- Dış Haberier Servisi - Irak'ın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Muhammed El Duri, BM'yi "petrol karşılığı gıda" programını durdurarak Iraklılann acılarını arttırmakla suçladı.Associated Press ajansına konuşan El Duri, "Annan'ın programı durdurarak ve personeiini geri çekerek, milyonlarca Iraklının yaşammı teriükeye atnğınr söyledi. Annan"ı "sebepsiz yere programı durdurarak halkm temel gereksinimlerinin lasıtianmasına'' neden olmakla suçlayan El Duri, "Irak halkının çektiği acılardan Genel Sekreter sorumludur" dedi. Irak Ticaret Bakanı Mehdi SaHh de, ABD ve Ingiltere'yi, "Irak'a gıda ve ilaç ulaştmbnasuıı durdurması için BM'yi zoriamakla" suçladı. Salih, "Petrol karşıhğı gıda programını engeDeyen ABD ve Ingütere'nin bu insanlık dışı ve ahlaki olmayan davranışuu kmryonız" dedi. Salih, suıırda ve Urdün'de bulunan gemilerde gıda ve ilaçlann bulunduğunu belirtti. Salih, Iraklılann en az 6 aydan fazla dayanacak gıda ve ilacı bulunduğunu belirterek, "Irak halkının, ABD ve tngüiderin yardımuıa ihtiyacı yok. Çocuklarunızı ve kadınlannuz] öldüren, aftyapınuzı yok edenlerden yardım kabul etmeyiz" dedi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, "petrol karşıhğı gtda" programını, Irak saldınsının başlamasıyla birlikte geçen hafta durdurma karan almıştı. reken önlemlerin alınması çağ- nsında bulundu ve "O büyük- lükte bir kent elektrik ve içme su- yu ohnadan uzun süre dayana- maz" diye konuştu. UNICEFkaygüı nı sağlayacak bir güvenli koridor da oluş- turamadılar. 2 milyon kişiye su sağlayan istasyonun işgalci güçlerin denetiminde olduğu bildiriliyor. Bu su istasyonuna enerii sağlayan elekt- rik hattı tahrip olmuş durumda. Bu istas- yona ulaşamayan Kızılhaç yetkilileri ted- bir olarak çe\Te nehirlerdeki suyu temiz- leyerek halka dağıhyor. Kentte insani felaket uyansında bulunan Kızılhaç, Basra'daki diğer su tesislerinin kentin gereksiniminin yüzde 40'ını karşı- layabildiğini ve bu tesislerin su kalitesinin düşük olduğunu belirtiyor. 2 milyon nüfus- lu Basra'da bugünlerde hava sıcaklığının 40 dereceye kadar ulaştığı kaydediliyor. Uzun süredir elektrik ve su verileme- yen kentte, halk hem bombardımanlardan korunmaya çalışıyor, hem de kıt kaynak- larla yaşam mücadelesi veriyor. BM Ge- nel Sekreteri Kofi Annan, kente elektriğin ve içme suyunun sağlanması için derhal ge- BM Çocuk Fonu UNICEF, kentte yaşayan 5 yaşın altındaki 100 bin kadar çocuğun içme su- yunun kesilmesinden dolayı sal- gın hastalık tehdidi altında bulun- duğunu duyurmuşru. UNICEF, Ürdün'ün başkenti Amman'dan yaptığı yazılı açık- lamada, "UNICEF, Basra'daki içme suyu ve elektrik kesintisi- nin uzamasuıdan dolayı kaygj- b" ifadesi kullanıldı. Yazılı açık- lamada, salgın hastalıklann ya- yılmasının özellikle 5 yaşın al- tındaki çocuklan tehdit ettiğine dikkat çekildi. Dünya Sağlık Örgütü (WH0) sözcüle- rinden Fadile Şeyb de, Amman'da düzen- lediği basın toplantısında, örgütün içme su- yu kesintisinin sağlık koşullanna etkisi konusunda kaygılı olduğunu belirtti. Temel gereksinimler konusunda gide- rek artan kaygılar karşısında Ingıltere Sa- vunma Bakanı GeoffHoon, "Basra'daki alt- yapının koalisyon güçleri taranndan vu- rulmadığuu'' öne sürdü. YİYECEK SIKJNTIS1 BAŞLADI Kuzey Irak'ta salgın tehlikesi MAHMUTORAL FERİTDEMİR DİYARBAKIR/TUNCELİ- Savaştan zarar görecekleri en- dişesiyle Musul ve Kerkük kentlerinden Kürt bölgesine kaçan Türkmenler için, pro- vokarif bir saldınya karşı özel güvenlik önlemleri almdığı öne sürüldü. Kuzey Irak'ta gı- da ve ilaç sıkıntısı büyük bo- yutlara ulaşırken salgın has- talık endişesi yaşanıyor. KDP kaynaklan ABD'nin Irak'a yönelik saldınsının baş- lamasından önce Musul, Ker- kük ve dolaylann- _ _ _ _ dan Kürt bölgesine göç eden kişilerin Dohuk kenti yakın- lannda Zawita, Sü- leymaniye ve Ran- ya yakznlannda oluş- turulan kamplarda barındınldıklannı belırttıler. KDPliler, göç edenlerin arasın- da Arap ve Asurile- rin de bulunduğunu. er geçen gün gıda ve ilaç sıkıntısı artıyor. Hastanelerde doktor bulmak imkânsız hale geldi. Türkmen olduğu belirlenen- lerin özel güvenlik alanlanna yerleşririldiklerini ve peşmer- ge güçleri tarafmdan korun- duklanru belirttiler. KDP'H kaynaklar, bununla Türkiye'nin Kuzey Irak'a gir- mesine gerekçe yaratacak pro- vokatıf bir saldınnın önüne geçilmesinin amaçlandığını dile getirdiler. ABD'nin Irak'a yönelik sal- dırısının ardından Kuzey Irak'ta halk kendi olanaklany- la yaşamaya çalışıyor. Her ge- çen gün gıda ve ilaç sıkıntısı artıyor. Hastanelerde doktor bulmak imkânsız hale geldi. Saldınlarla birlikte BM'nin petrol karşıhğı yaptığı gıda yardımı durunca, halka dağı- tılan iki aylık yardım paketi eksik verildi. Yağ, mercimek, nohut, fa- sulye. süt, un gibi gıda mad- deleri alamayan yöre insa- nı."Eumizdeki gıda bittiğinde ne yapacağH"diyerek endişe- lenni dıle getirdi. Bölgeye yalnızca îran'ın Ha- cı Ümran Kapısı'ndan kısmen gıda malzemesi getiriliyor. An- cak bunlar çok pahalı satıldığı için yoksul aileler yararlana- mıyor.Bölgedenah- nan haberlere göre halk özellikle taze sebze ve meyve ko- nusunda da büyük sıkıntı yaşıyor. Du- hok, Zaho gibi kent- lerde sebze ve mey- ve fahiş fiyatlara sa- tılıyor. Savaş öncesi 1 dinarolanbenzinin litresi de 2-3 dinara çıktı. Bu tablo için- de özellikle çocuklar ciddi teh- like altında. Yeterli derecede besin alamayan, sağlık kontro- lünden geçirümeyen çocuklar- da salgın hastalıklar yaşanma- sından endişe ediliyor. Bu ara- da Duhok'ta kimi e\ lere hır- sızlık için girilmesi halkta yağ- ma korkusunu da arthrdı. ABD saldınsından önce Ku- zey Irak Parlamento 'sunun al- dığı olağanüstü hal uygulan- ması karan da bölgede etki- sini göstermeye başladı. Özel- likle kırsal alanlara sivil ge- çişler kontrole ve izne tabi tu- tuluycr. Yunuslar cepheye sürülecek ABD, Irak'ta denizalüna ma>ın yerieştirilmesi olasıhgma karşı yüksek teknolojiö araçlar yerine >ıınuslan kullanacak. Amerikan ordusundan Yüzbaşı Mike TOIotson, L mm Kasr'da gazetecilere yaptığı açıklamada, doğai sonar yetenekleri nedeniyle 3 ya da 4 \ unusun deniz dibinde oiabilecek mayuı ve diğer patla>ıcılan arama işleminde kullanuacaklannı söyledi. (Fotoğraf: AP) Basra'da ayaklanma iddiaları TAHRAN(AA)- Iran'da üstle- nen Iraklı rejim muhalifi Şü grup Irak İslam Devnmi Yüksek Konseyi (IÎDYK). Basra'daısyan başladığı- nı iddia etti. IİDYK sözcülerinden Muhammed Hadi Asadi, "Bas- ra'da ayaklanma başladığını doğ- ruluyoruz. ancak, şu an daha faz- la bilgi veremeyiz" dedi. Irak Enformasyon Bakanı Muhammed Essahafise Basra'da halk ayaklan- ması başladığı yönündeki haberle- ri yalanladı. Ingiliz televizyonla- nnda Basra'da, Devlet Başkanı Sad- dam Hüseyin güçlerine karşı isyan başladığı yönünde haberier yer alır- ken. Amerikalı ve Ingiliz yetkililer de haberleri direkt olarak doğrula- madılar. Basra kentinde Saddam Hüseyin rejimine karşı isyan başladığı yö- nünde Ingiliz askeri sözcülerden çelişkilı açıklamalar geliyor. Ka- tar'daki koalisyon güçleri merkez komutanlığından bir Ingiliz kayna- ğı, Basra kentinde halk isyanı oldu- ğuna dair bilgisi bulunmadığını söylerken, Ingiliz Sky televizyonu- na konuşan yine Katar'daki bir baş- ka Ingiliz sözcü, Basra'da isyan ol- duğuna ilişkin haberier duyduğu- nu kaydetti. Sky televizyonuna konuşan Ingi- liz sözcü Al Lockvvood, Ingiliz güç- lerinin isyana yardımcı olmaya ça- lıştığını söyledi. Lockvvood, "Şu an durumu çok dikkatli değerlen- diriyoruz ve kesinlikle eminim ki yakında bazı hareketler olacak" dedi.Ingiltere Savunma Bakanlığı da Saddam'a bağlı askerlerin Bas- ra'da sivillere ateş açtığını ileri sür- dü. Kuveyt'tekı Ingiliz askeri söz- cülerinden Chris Vernon, da Ingi- liz güçlerinin, Irak'ta iktidardaki Baas Partisi'nin Basra kenti üst dü- zey yetkililerinden birini esir aldı- ğını söyledi. Şülerden cihat fetvası Dünya Şiilerinin merkezi Irak'ın Necef kentinden ABD ve tngilte- re'ye karşı cihat fetvası yayımlan- dı. Dünya Şiilerinin öncüsü sayılan Ayetüllah El Uzma Ali Hüseyni El Fistani ve Muhhammed El Ha- kani tarafından imzalanan fetvada, Irak topraklannagiren Amerikan ve Ingiliz düşmanlanna karşı savaşma- nın bir görev olduğu belirtildi. İngiliz Enstitüsü: Sıra Iran 'a gelecek • IISS uzmanı Samore, "ABD, Irak savaşı sona erdiğinde büyük olasılıkla îran'ın uranyum zenginleştirme programının durdurulmasına yoğunlaşacak" dedi. TOK\'O(AA)-Merkezi Ingiltere'nin başkenti Londra'da bulunan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) uzmanı Gary Samore, ABD'nin Irak savaşından sonra dikkatini îran'ın nükleer silah programma çevirebileceğini kaydetti. Japonya'nın başkenti Tokyo'da düzenlenen silahsızlanma sempozyumunda konuşan Samore, îran'ın nükleer programını ilerletmesi içm birkaç yıla daha gereksinim duyduğunu belirtti. Samore, •*ABD buna rağmen, Irak savaşı sona erdiğinde büyük olasılıkla tran'uı uranyum zenginleştinne programının durdurulmasına yoğunlaşacak" dedi. Samore, güvencelerine karşın tran'ın sivil nükleer program adı altında nükleer silah seçeneğıne devam etmesinin mümkün olduğunu belirterek "Bu program silahlann >a\ılma.sı riskini taşımaktadır ve dola\ısı\la durdurulmalıdır" ıfadesını kullandı. Samore aynca, büyük güçlerin Irak'a savaş konusundald görüş aynhklanna rağmen, Iran dosyası konusunda görüş birliğine varabileceklerini de kaydetti. ABD'li komutan: Kitle imha silahı bulamadık ESSEYLİYE KAMPI (AA) - Amerikalı Komutan Tümgeneral Victor Renuart, Iraklı savaş mahkûmlan için esır kamplan kurmakta olduklannı söyledi. Renuart, Katar"daki ABD karargâhında Irak savaşıyla ilgilı yaptığı değerlendirmede, Uluslararası Kızılhaç Teşkilatı'nın esir kamplanna girişine izin verileceğini de belirtti. Amerikalı yetkililer, koalisyon güçlerinin elinde 3 binden fazla Iraklı savaş esiri bulunduğunu bildiriyor. Renuart, kitle ımha sılahlanyla ilgili bir soruya karşılık, koalisyon güçlerinin, daha önceden de şüphe duyulan bazı tesislen kontrol ettiğini, ancak şu ana kadar kitle ımha silahı bulunduğunu doğrulayamayacağını kaydetti. Renuart, cephede ele geçirdikleri Iraklı komutanlan yeru bılgıler elde etmek için sorgulamayı sürdürdüklerini de sövledi. ABD'ye gidiyor Blair'in paçası tutuştu Dış Haberier Servisi - tngiltere Başbakanı Ton>' Blair'ın ABD Başkanı George W. Bush'tan acil görüşme talebinde bulunduğu, iki liderin bugün ABD'de bir araya gelmeleri bekleniyor. Ingiliz basını, 17 Ingiliz askerinin ölümü ve 2 sinin kaybolmasından sonra Blair'in Bush'u arayarak, savaşın gidişatı konusunda görüşmek üzere randevu istediğini duyurdu. Bush ile Blair'in, Irak savaşmdaki stratej ileri ve savaştan sonra yapılacaklan gözden geçirecekleri bildirildi. Ismini açıklamak istemeyen ABD'li bir diplomat, Blair'in bugün Washington'a geleceğini söyledi. Söz konusu diplomat, iki liderin yann da Bush'un Camp David'deki çiftliğine geçeceklerini ve görüşmeye orada devam edeceklerini belirtti.