Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
6EKİM2003PAZARTESJ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER dishab « cumhuriyet.com.tr 11
Savaş uçaklan, Hayfa'daki saldınya misilleme olarak Suriye topraklanndaki bir kampı vurdu
İsrailateşibölgeyeyayıyorDış Haberler Servisi- Hayfa kentin-
de önceki gün düzenlenen ve 20 kişi-
nin ölümüne neden olan intihar sal-
dınsının ardından İsrail, Suriye'de bir
mülteci kampına uçakJarla hava sal-
dınsı düzenledi.
İsrail ordusu, Batı Şeria ve Gazze'de
birdizi mısilleme saldınsında bulun-
du. Başkent Şam'ın kuzeybatısında-
kı kampa saldınnın ardından Suriye
BM Güvenlık Konseyı'nı toplantıya
çağırdı. Konsey dün akşam saatlerinde
olağanüstü bir toplantı yaptı. Suriye,
BM Genel Sekreteri Kofî Annan'a
İsrail uçaklan, Suriye'de İslami Cihad örgütüne ait olduğu öne sürülen kampı
hedef aldı. Suriye BM'ye başvurmayı planladığını açıklarken kampta artık
Filistinli mültecilerin kaldığı belirtiliyor.
gönderdiği mektupta, İsrail'in hava
saldınsının bölgede gerilımi ciddi bir
biçimde arttırdığını ve uluslararası
hukukun ihlali anlamına geldiğini sa-
vundu. Mektupta bombalanan yerin
"aviDerin bulunduğu bir yerleşim ye-
ri" olduğu belirtıldi.
israil, hava saldınsı düzenlediği Ayn
Seherkampının, intihar eylemini üst-
lenen İslami Cihad örgütüne ait bir eği-
tim kampı olduğunu ileri sürer ve Su-
riye'yi "ierörörğütieriney'atakJıkyap-
makJa" suçlarken, İslami Cihad Su-
riye'de kendılerine ait bir kamp bulun-
madığım duyurdu. Lübnan'daki ör-
güt sözcüsü şunlan söyledi:
"Suriye'de ya da başka bir ülkede
hiçbir eğitim kampmuz ve üssümüz
yok. Tüm üslerimiz FUistin işgaünde-
İd toprakiarda"
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin
Lübnan'daki bir komutanı. kampın
eskiden kendılerine ait bir eğitim kam-
pı olduğunu, bugünse Suriye'deki Fi-
listinli mültecilerin kaldığı bır yerle-
şün yeri olduğunu söyledi ve saldın-
da çok sayıda kişinin yaralandığını
belirtti. Kampta büyük hasar oluştu-
ğu kaydedildi.
İsrail Başbakaru ArielŞaronun söz-
SÜRGÜN TEHDİDİ
ArafaVa
canlı kalkan
desteği
Dış Haberier Servisi - Israilli ve diğer
ülkelerden gelen banş gönüllüleri.
Hayfa'daki intihar saldınsının ardından
Filistin liden Yaser Arafat'ın çevresinde
canlı kalkan oluşturmak üzere
Ramallah'taki karargâhına girdi. Filistin
Kurtuluş Örgütü (FKÖ) de uluslararası
toplumdan, Arafat"ı korumasını istedi.
İsrail yönetiminden üst düzey bir
yetkilinin, Arafat'ın sürgüne gönderilmesi
için "geri sayımın başladığT açıklamasını
yapmasmın ardından fsrail'den 8 eylemci
ve Uluslararası Dayanışma Hareketi'nden
(ISM) 20 kişi, tsrail'in Hayfa saldınsını
gerekçe göstererek Arafat'ı hedef alma
olasıhğına karşı harekete geçtiler.
İsrail Banş Bloku hareketi üyesi eski
Israillı milletvekili Uri Avineri, "tsrail
askerleri müdahale ederlerse canlı kalkan
olnıak için siJahsız olarak burada>ız" dedi.
Avineri, "Arafat'ı öldürmek, İsrail, tüm
bölge ve dünya için fdaket olur" diye
konuştu. Arafat'ın danışmanı Nebü Ebu
Rudeyna, "İsrail tanklan yerine İsrailli
dostlan görmek bizi güçlendiriyor'' dedi.
Filistin'de olağanüstü hal
Dün akşam saatlerinde özel bir kararname
ile kabineyi kurmakla görevlendirdiği
Ahmed Kurej''i acıl kabine başkanı olarak
ilan eden Filistin Devlet Başkanı Yaser
Arafat, Filistin topraklannda olağanüstü
hal ilan etti. Arafat'ın kararnamesi,
hükümetin kurulmasında zaman alan
işlemlerin kesılerek Kurey'in başbakan
ilan edilmesi anlamına geliyor. Filistin'de
olağanüstü hal ilan edilmesiyle ilgili bir
acıklama yapan Kurey. "Kötüye giden
güvenlik durumu üzerinde denetunimizin
olduğunu göstermeye ihtiyaç var" dedi.
tntihar saldınsının ardından İsrail ordusunun Gazze'de ana yollan kapatması nedeniyle Filistinliler
evlerine ve işlerine Gazze sahilini kullanarak gidebildiler. (Fotoğraf: REUTERS)
cüsü Raanan Gissin, saldınrun *Su-
riye'ye, topraklanndan ctkinlik göste-
ren terör örgütlerini ortadan kaldır-
maya başlaması yönündeaçık bir me-
saj olduğunu" söyledi.
Ordudan yapılan açıklamada, İsla-
mi Cihad'ın, aralannda Iran ve Suri-
ye'nın de bulunduğu diğer ülkeler-
den destek aldığı öne sürülürken, Su-
riye'nin terörü destekleyen bir ülke ol-
duğu ve bölgeye istikrargetirilmesi ça-
balanna engel olduğu görüşü sa\aınul-
du. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mü-
barek, İsrail saldınsını kınarken Mı-
sır' ı ziyaret eden Almanya Başbaka-
nı Gerhard Schröder, "Bunun kabul
edilemez olduğunu" söyledi.
Taraflara sağduyu çağnsı
İngiltere, İsrail'in Suriye'yi hedef
alan misillemesinin ardından tarafla-
ra "sağduyu" çağnsını yineledi. Açık-
lamada, İsrail'in saldınlardan korun-
mak için önlemlar almaya hakkının
bulunduğu. ancak bu önlemlerin ulus-
lararası hukuka uygun ohnası gerek-
tıği ifade edildi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü
Aleksander Yakovenko da, Filistinli
yetkililerden terörün altyapısını orta-
dan kaldırmasını istedi. Sözcü, İsrairüı
de, siviller arasında ölümlere yol aça-
cak, Filistin kurumlannı ve altyapısı-
nı bozacak önlemleralmaması gerek-
tiğini belirtti. İsrail, Filistin toprakla-
nnda da misilleme operasyonlan ger-
çekleştirdi. Saldınnın hemen ardın-
dan Batı Şena'nın Tulkarim kentinde
bir mülteci kampında bir militanla bir
çocuğu öldüren İsrail ordusu, intihar
saldınsını düzenleyen 29 yaşındakı ka-
dın militan a\ııkat HanadiCaradat'ın
Cenin'deki evini de havaya uçurdu. İs-
rail helikopterleri, gece yansı da Gaz-
ze'deki hedeflere saldın düzenledi.
Çeçen Devlet Başkanı, seçimlerin resmi sonucu açıklanmadan zaferini ilan etti
Kadîrov: Ddnci tur olmayacakDış Haberier Servisi - Çeçenistan'da, Rus-
ya'nın destekledıği Devlet Başkanı Ahmed Ka-
dirov'un yeniden seçilmesine kesin gözüyle ba-
kılan tarhşmalı seçimler dün yapıldı. Sabah ye-
rel saatle 08.00'de oy verme işlemi başlarken
14.00'te seçime kahhnıın yüzde 43.66 oranına
eriştiği ve böylelikle yüzde 30'luk geçerlilik
barajının aşıldığı açıklandı.
Başkent Grozni yakınlanndaki Tsentoroi Kö-
yü'nde birokulda oyunu kullanan Kadirov, ikin-
ci bir tur olmayacağını açıklayarak zaferini ilan
ederken ilk yapacağı işin bir araştırma komis-
yonu kurarak înguş Cumhuriyeti'nde işlenen
suçlarla ilgilenmek olduğunu söyledi. Tsento-
roi'de Kadirov'u destekleyen hemşerileri gele-
neksel kıyafetleriyle oy verme işlemini bir tö-
rene dönüştürdüler.
Seçimin galibinin Kadirov olacağına kesin
gözüyle bakılırken seçmenlerin büyük bölümü-
nün diğer 6 adayı tanımadıklan kaydedildi. Oyu-
nu Kadirov'a veren bir kadın seçmen. "Diğer
adayiarmsoyadmı bik bümiyorum,GroznTdeyal-
ruzca Kadirov'un aflşleri vann
n
diye konuştu.
Kadirov'a oy veren bir seçmen ise. onun saye-
sinde banş ve istikrann gelebileceğine inandı-
ğuu belirtti.
Güvenlik önlemlerine rağmen yine de birkaç
olay meydana geldı. Başkent Grozni'nin gü-
neydoğusundaki Sercen Yurt Köyü'nde üç oy
verme merkezine mayın yerleştirildigi ve Groz-
ni ile doğudaki Argun kentinde oy verme mer-
kezlerine saldın düzenlendiği belirtildi. Mosko-
va'nın, bu seçimle, 1997'de seçilen Devlet Baş-
kanı Asian Mashadov'u tamamen saf dışı bırak-
mak istediği yorumları yapılıyor. Rusya
Mashadov'u terörist olarak tanımhyor.
SERPİL ile İDRİS
evlendiler
bır ömür boyu mutluluklar
dileriz.
CUMHURİYET
lamgüneğrtimde
%95 Başon
lcmimari
Müjtk
GraffikBJgisayar-Web tasanmı
HKSIİl-MODA
Stilist - Modelist
ingilizceHafaftHrftasonuveAkpn
br$ kayırianmız bapaniftı
1CM.HÖ
İART."
Iwww.«rart.n»t
*-mail inh>e«rart.rwt
bffltt MI977S-UDIIÖT
EMpU MSIS44UKAT
IınilgnNi panr ginbri «ç«rr.
ALİAĞAÎŞ
MAHKEMESİ
HÂKİMLİĞt'NDEN
Esas No: 2003/25
Davacı SSK Baş-
kanlığı vekili tara-
fından davalılar
Baytur A.Ş. ve îh-
san Yılmaz aleyhi-
ne açılan 528.
333.000 -TL. bedel-
li riicuen alacak da-
vasının duruşmasın-
da verilen karar ne-
deniyle; Kazım Di-
rik Mah. 370 Sok.
No: 10 K: 1 Aliağa-
İzmir adresinde ika-
met eden ve bütün
aramalara rağmen
adresi tesbit edile-
meyen davalılardan
îhsan Yılmaz'a ila-
nen tebliğ yapılma-
sına karar verilmiş
olup, mahkememiz-
de duruşma günü
olan 5 11.2003 gü-
nü saat 09. OO'da
hazır bulunması ve-
ya kendini bir ve-
kılle temsil ettirmek
suretiyle davaya
karşı diyeceklerini
sunması, aksi halde
yargılamaya yoklu-
ğunda devam edile-
rek karar venleceği
ve işbu ilanın dava
dilekçesı yerine ge-
çeceği ilanen tebliğ
olunur.
Basın: 46424
11 DEV YÖNETMENDEN 11EYLÜL VI SONRASINDA YASANANUUtA
f f DAKİKA, 09 SANİYI, 01 KARIÜK Tf MUHAÜF BAŞKA1DIRI
HRfiUATEERLMS STUDIO CANAL Y»PM
IFİLM F
birfilm.com —
Beyoğlu YEŞILÇAM
Avcılar AVŞAR
ÜsKudar MOV1EGOLO
Kadıköy BROAOVVAV
ANKARA Kızılırmak
212 2-93 63 OO
212 42- 08 55
21 6 343 63 9O
216 346 14 81
312 425 53 93
31 2 441 1 7 39
BOO 2O3O
4 15 - 1 6 3O 1 9 OO 2
1
30 '
4OO 16 3O 1 9 O O - 2 1 3 O
4OO- 16 3O- 1 9 O O - 2 1 3O
9 OO
A OO - 2 ' 4 5 C u . C test 23 45
4 45 17 45 2O 45
5 OO 1 S OO 2T OO |BURSA Burç Cınedrome
GEREDE ASLİYE HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
Esas No: 2000 172
Davacı fl Özel Miidürlüğü vekili tarafından da\-alı-
lar Emine Candan, Burhan Özcan, Hasan Özcan. Şe-
nel Dilsiz aleyhine mahkememıze açılan tescil davası-
nın verilen ara karan gereğınce;
Davalılardan Ismail oğlu Mehmet'in Yazıköy Gere-
de adresıne gönderilen tebligat bila tebliğ ıade olundu-
gundan yaptınlan zabıta tahkıkatında davalımn belırtı-
len adreste bulunmadığını, tanıyan ve bilenın olmadı-
ğını, adresının meçhul olduğu bıldırilmış olmakla dava
dilekçesı ve meşruhatlı duruşma gününün ilanen teblı-
ğıne karar venlmekle, Bu nedenle duruşma günü olan
23.10.2003 saat 11.00'de davalı Ismail oğlu Mehmet'in
duruşmada hazır bulunması veya kendısinı vekıl vası-
tasıyla temsil ettırmesi aksı takdirde duruşmanın yok-
luğunda devam edeceğı ve yokluğunda karar venlece-
ğı dava dilekçesı teblıgı yenne kaım olmak üzere ilan
olunur. Basın: 46434
BOLU 2. ASLİYE HUKLTK MAHKEMESİ'NDEN
2002 338 Esas 2003 353 Karar
Davacı Sınan Gündoğdu tarafından davalı Razıye Gündoğdu aleyhine açılan boşan-
ma davasında: Davacı vekili 23.07.2002 tarihlı dava dilekçesı ile taraflann 21.11.2001
tanhınde evlendiklennı, bu evlilıklennden müşterek çocuklannın bulunmadığını, ta-
raflann görücü usulü ile e\lendiklennı. davalı eşin davacıya gereken saygı ve se\giyı
göstermedığını, aralannda geçımsızlik başladığını ve son münakaşadan sonra davalı
eşın baba evıne gıttığıni, evlilık bırlığının temelınden sarsıldığını ve çekılmez hale
geldığını. davalı kadının ağır kusurlu olduğunu, davalı kadının kocası ile ılgılenmedı-
ğinı. bu nedenle da\anın kabulü ile taraflann boşanmalanna karar venlmesını talep ve
dava etmıştır. Yapılan yargılama sonunda mahkememızden \enlen 11.07.2003 tanh
ve 2002338 Esas. 2003 353 karar sayılı karar gereğınce davacının davasının kabulü
ile Bolu ılı Merkez Semerkant Mahalîesı Cılt No: 16, Hane No: 194'te nüfiısa kayıtlı
Fehmı ve Emıne oğlu 1977 doğumlu Sınan Gündoğdu'nun ile aynı yer nüfusuna ka-
yıtlı Celıl ve Elıfe kızı 1983 doğumlu Raziye Gündoğdu'nun MK'nin 166. maddesı
uyannca boşanmalanna karar verılmıştır
Davalı Razıye Gündoğdu'nun Yeşılo\a kasabası Alasakallı Mahalîesı, Gazı Cad.
No: 4 Aksaray'da bulunan adresıne tebügat \apılamadığından ve yenı adresi de tespit
edilemedığinden, mahkeme karan davalı Razıye Gündoğdu'ya ilanen tebliğ olunur.
Basın: 46437
smn
EROL MAJNİSALI
Hangi İktisat!
Para ve banka d f r s l e r i n d e
UCLA'da veya Stan-
ford'daokutulanlar-îlstanbulveyaAnkaraüniver-
sitelerinde anlatılan^r birbirine yakın şeylerdir. ör-
neğin menkul kıymetler (taşınır değerier- kâğıtlar)
borsalan anlatıyors^,
- bunlann, tasarrtf|
ann ekonomide değeriendi-
rilmesinde ne kada' yarariı olduklan,
- şirketlerin bu sa^ede kaynak sağlayarak hem
kendilerine hem de tasarruf sahiplerine nasıl ya-
rarlar sağladıkları,
- hatta diğer ekonomilerdeki tasarruf sahipleri-
ni de cezbederek ülKeye uluslararası ilişkilerde ne
büyük yararlar getirdiği anlatılır. New York'ta da,
Londra'da da, FranKfurt'ta da, Istanbul ve Anka-
ra'da da öğretim üyeleri ders kitaplarındaki bu bil-
giyi ortak bir öğreti olarak anlatırlar.
Aynen dört zamanlı bir motorun nasıl çalıştığını
anlatır gibi. Menkul kıymetler borsaları için bütün
bu anlatılanlar Batı kapitalizmi için doğrudur. New
York, Paris, Frankfurt, Londra için geçerlidir. Şir-
ketler, tasarruf sahipleri, ülke ekonomileri borsa-
lar sayesinde birlikte kazanıriar.
Batı kapitalizmi içindeki ülkeler(ve kurumlar) için
geçerli olan bu durum Batı kapitalizmi dışındaki bor-
salar ve ülkeler için geçerli değildir.
Türkiye'yi örnek alalım ve geçerli olmamasının
nedenlerini anlayalım-
1) Türkiye Batı kapitalizminin dışındadır. Dışın-
da olmanın, daha doğrusu bırakılmanın yalnız ik-
tisadi değil siyasi sonuçlan da vardır. Türkiye'de-
ki borsa Batı'nın dışındaki bir borsa olduğundan
KlT'leri ile, şirketleri ile, tarımı ile, ihracatı ile ve ta-
bii borsası ile "kaybetmek zorundadır".
Türkiye Batı kapitalizrninin "kaybedenler tarafı-
na itilmiştir". Türkiye'de sadece "darbirçevre ka-
zanacak", gerisi kaçınılmaz olarak kaybedecektir.
özellikle de tek boyutlu, Batı boyutlu kapitalist dü-
zen ilerledikçe.
Menkul kıymetler borsalan ancak Batı içindeki
ülkelerde (ve ekonomilerde) gelişir ve kazandınr-
lar. Hem mikro hem de makro düzeyde, Türkiye
gibi dışandakiler için ise kumarhane örneğinde ol-
duğu gibi, "ara sıra kazandırma hilesi" uygulanır.
Insanlar tamamen kopup gitmesinler diye.
2) Türkiye'de borsada istatistiklere baktığımız
zaman 4-5 grubun borsa işlemlerinin %50 dola-
yında bir bölümünü yönlendirdiğini görüyoruz. Do-
laylı yönlendirmeler de göz önüne alındığında uz-
manlaroranın %80'e ulaştığını söylüyorlar. New York
ya da Frankfurt borsasında böyle bir durum yok-
tur; böyle bir durumurı yarardan çok zarar getire-
ceğini bildikleri için gerçekleşmez. Borsa orada "gös-
termelik olarak değil, kapitalizme yarar sağladığı
için bulunmaktadır". Hem de sömürge imparator-
luklannın ayrılmaz bir kurumu olarak, çok eski yıl-
lardan beri...
3) Türkiye'de borsa "Batı'nın Türkiye üzerinde-
ki iktisadi ve siyasi operasyonlannın bir köprûsü,
biraracı olarak kullanılmaktadır". Borsa kanalı ile
örneğin ABD veya Almanya, Türkiye üzehnde ra-
hatlıkla işlediği baskıyı yaralayabilir. 2001 yılı kri-
zinde bunlar yaşandı.
Bunlarazgelişmiş ülkelerdeki borsalan Batı'dan
ayıran sadece birkaç faktördür. Şimdi biz iktisat öğ-
retisinde borsayı New York'ta da, Istanbul'da da
aynı şeylermiş gibi anlatmak, "Batı kapitalizminin
kendisi için doğru olanlan bizim için de geçerli şey-
lermiş gibi kabullenmek," kendi kendimizi kandır-
mak olmuyor mu?
Onlann şirketleri ve bizim şirketlerimiz...
Batı kapitalizminde dev şirketler kazanırken ül-
kelerine de kazandırıyorlar. Buna karşılık Türki-
ye'de dışa bağımlı büyük şirketler kazanırken Tür-
kiye'ye kaybettiriyorlar.
Bu gariplik nereden kaynaklanıyor? Çok basit,
bizim yerli şirket dışarıdaki dev şirkete bağımlı ol-
duğu için; dev şirket kendi ülkesine kazandırmak
için bizde kaybettirrnek zorunda kalıyor.
-Son 10-12yıldatütünvesigarasanayiinde, man-
zara tabak gibi görünür. Bizim tütün üreticisi kay-
bederken Amerikan tütün üreticisi, Yunan tütün üre-
ticisi sürekli kazanmış.
- Pamukta da aynı şey; GAP'ı yapan Türkiye pa-
mukta dışa bağımlı hale gelmiş. Yağlı tohumlarda
aynı durum.
- Imalat sanayiinde birim üretimde dış girdi ora-
nı on yıl önce %30 iken bugün %50'yi geçmiş.
Gelelim şirket (firma) teorisine; iktisat öğretisi
örneğinde borsada olduğu gibi şirket şirkettir, Ame-
rika'da da, Almanya'da da, Türkiye'de de aynıdır
diye başlarsak büyük yanlış yapmış oluruz. Bir
otomobili, sürücüsünü ve yedek parçalannı göz önü-
ne almadan anlatmış oluruz.
- Sürücü kimdir, arabayı nereye götürmek isti-
yor?
- Arabanın yedek parçalan nasıl sağlanıyor?
Bunlan düşünmeden, araba arabadır, hiç fark et-
mez dersek "aç tavuk kendini dan ambarında sa~
nır" misali yanılmış oluruz.
Merkezi Amerika'da ya da halya'da bulunan dev
birfırmanın Türkiye'deki uzantısı ile merkezdeki ana
şirket apayrı kurallar içinde çalışır. Merkez, önün-
deki birçok seçeneğe bakarak kâr maksimizasyo-
nu yapar. Türkiye'deki şube şirket ise önüne da-
yatılan 2-3 olasılık ile bağlıdır. Hatta Türkiye'deki
"yerli" şirketin müdürünü bile dışandaki şirket ta-
yin etmiştir.
Şimdi biz iktisat (veya işletme) öğretisinde Ame-
rika'daki ve Türkiye'deki şirketleri aralarında hiç-
bir fark yokmuş gibi anlatırsak büyük bir yalan
söylemiş olmaz mıyız? Bu sadece faiz oranlann-
dan doğan bir farklılık değildir. Yerli şirketin elinin
kolunun dışandakine bağlanmış olmasından kay-
naklanan "esaslı" biraynl/ktır. Biri okyanustaki ba-
lık, diğeri ise akvaryumdaki balıktır.
Batı kapitalizmi içindeki iktisat öğretisi Batı ka-
pitalizminin kendi çıkarları doğrultusunda işleyişi-
ne göre tarihsel süreci içinde ortaya çıkmıştır. Bu-
nun büyük birkısmı küresel değildir, yerlidir; kapi-
talizme özgüdür ve Batı kapitalizmi için geçerlidir.
Otomobil, sürücü, direksiyon, aktarma organla-
rı, motor ve tekerleklerden meydana gelir. Sürü-
cüyü yokmuş gibi kabullenmek arabayı anlamsız
hale getirmez mi?
Hele yarışta bizim arabaların üzerine Batı kapi-
talizmi kendi sürücülerini oturtmuş ise... Evet, han-
gi iktisat mı diyelim yoksa "fena halde iktisat mı!"
Attilâ llhan'ın kulaklan çınlasın...
www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali
NüfAıs cüzdanımı kaybettim.
Hükümsüzdür.
HASAK ALİPOLAT