Catalog

9 OCAK 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK Crı'BÎ frf^DlSİfrl. K0C/İ5ININ Ü İ j/MMA5Tİk Iff HAFJ.UIADZ MACERAIAEI Istanbul'dan havalanan yolcu uçağının piste 30-40 metre kala çakılması sonucu 74 kişi yanarak can verdi Diyaftakır'da uçak faciasıMAHMUTORAL DİYARBAMR-Tüık Hava Yollan'nın (THY) Istanbul-Diyarbakır seferini yapan RJ-100 tipi yolcu uçağı iniş sırasında yere çakılarak yandı. Kazadan 6 kişi kurtulurken 74 kişi yanarak can verdi. Ilk açıklamalarda kazanın yoğun sis ne- deniyle meydana geldiği belirtilirken sabotaj id- dialan da gündeme geldi. THY'nin Istanbul'dan dün saat 18.35'te kal- kan TK 634 sefer sayılı RJ-100 tipi "Konya" adlı uçağı saat 20.13 sıralannda Diyarbakır Ha- vaalanı'mn güney kesiminde kalan Zağo De- resı'ni hemen geçtıkten sonra piste 60 metre ka- la yan yatarak alev almaya başladı. 2. Taktik Ha- va Kuvvet Komutanlığı'nın da bulunduğu böl- geye düşen uçakta aralannda mürettebatın da bulunduğu 74 kişi yanarak ölürken, 6 kişi ya- ralı olarak kurtuldu. Cesetkr spor salonunda toptandı Yaralılar hastanelerde tedavi altına alınırken cesetler Dicle Üniversitesi Spor Salonu'nda top- landı. 2. Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı için- de bulunan ve 2 bin askeri personel ile ailesinin banndığı lojmanlar kaza sırasında tehlike atla- tırken yangının mühimmat depolanna sıçrama- ması nedeniyle daha büyük bir facianın eşiğin- den dönüldü. Olayı gören ancak askeri personel olduğu için adını açıklamak istemeyen bir tanık ise şunlan anlattı: "Evde oturmuş haber bülte- nini iztiyordum. Saat 20.15 sıralannda bir patia- ma ve hafif bir sarsınü hissettim. Kaldığun loj- man pistin iniş bölümüne baknğı için pencereden baknğunda bir uçak olduğunu sandığım cismin SABOTAJ Ml? Faciaya yoğun sisin neden olduğunun belirtilmesine karşın askeri kaynaklar kaza sırasında görüş mesafesinin 3.5 kilometre olduğuna ve bunun inişe engel olmayacağına dıkkat çektiler. Pilotaj yanmaya başladığını gördüm. Daha sonra bizim uçaklardan biri oiup olnıadığını arkadaşlanm- dan sordum. Ancak olmadığmı anladım. Eğer ka- za pistin kuzey kesiminde olmuş oisaych sonuçla- n bundan çok daha kötü olabilirdL Çünkü o böl- gede askeri cephanelikler. mühimmat depolan- nın yanı sıra hangarlar ve lojmanlar bulunuyor- du. Bu bir felaket olurdu. Daha da ötesi uçak kentin üzerine de düşebilirdi." Kazanın ardından askeri bölge abluka altına alınırken olayın hemen ardından Olağanüstü Hal Bölge Valisi Gökhan Ayduıer ve Diyarbakır Va- lisi Cemil Serhadta 2. taktik Hava Kuvvet Ko- mutanlığrnda incelemelerde bulundu. Uçak 3 parçaya aynldı Kazanın duyulmasının hemen ardından Ulaş- tırma Bakanı Binali Yüdırun, Ulaştırma Bakan- lığı Müsteşan Münir Kuthıata, Sivil Havacılık Genel Müdürii Serdar Cebeci ile DHMİ Genel Müdürlüğü ve diğer üst düzey bakanlık yöneti- cıleri. bakanlıkta bir araya geldi. Yıldınm, gaze- tecilere yaptığı açıklamada uçağın 3 parçaya ay- nldığını ancak kazanın nedeninin henüz belirle- nemediğini belirtti. AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan ile bera- hatasının yanı sıra bazı kaynaklar sabotaj olasılığını dile getirdiler. Yetkililer, Diyarbakır Havaalanı'nın askeri amaçlı olarak da kullarulması nedeniyle uçaklann radar kontrolüyle indirilmesini sağlayan teknolojik donanım bulunduğunu vurguladılar. ber Türkmenistan'da bulunan Içişleri Bakanı Ab- dülkadirAksu, uçağın piste 30-40 metre kala yo- ğun sis nedeniyle piste çakıldıgını ve yangın çık- tığını açıkladı. Bir kara kutu bulundu Diyarbakır Valisi Ahmet Cemil Serhadh da uçağuı parçalannın 800 metrelik bir alana ya- yıldığını ve bir kara kutunun bulunduğunu ifa- de etti. Serhadh, kazaya neden olarak gösteri- len sisle ilgili olarak da "Gece boyunca kentte yoğun sis \ardı ancak kaza sırasında daha az- dL Diyarbakır Havaalanı'na hem shil hem as- keri uçaklar kalkıyordu" dedi. Uçağın yolculan arasında Ürük ve Dalar so- yadlı iki kişinin bulunması da sabotaj kuşku- sunu güçlendirdi. Abdurrahman Dalar ve Ab- duDah Ürûk'ün soyadlannın Hizbullah'ın Men- zil kanadı önderlerinden Ubevdullah Dalar ve örgürün Türkiye koordinatörlüğüne getirilen Sülhattin Ülük benzerliği de dıkkat çekti. Ay- nca uçaktaki tran ve Amerikalı yolculann kim- likleri de araştınlıyor. Bugün Diyarbakır'a gideceğini açıklayan Başbakan AbduflahGüL sabotaj iddialanyla il- gili olarak "tlk bilgDere göre ö\İe bir şej söz ko- nusu değfl. Di\arbakır Valisi. oradaki komu- tanlannuz ile de konuştum. Onlann da kana- atkri böyle. Orada yoğun bir sis var, ha> aalanı da yoğun sis alûnda. Bü>ük bir ihtimalle kötü hava koşuDan.-" diye konuştu. THY Genel Müdürü Yusuf Bolayıru. uçak Istanbul'dan kalkarken gerek hava şartlan, ge- rekse teknik olarak herhangi bir olumsuzluk olmadığını belirterek "Shil havacıhk otorite- leri, kara kurulan ve kule kayıüarmı aküktan sonrasebebi befirlemeye çahşacaklar.İnişanın- da bir sis ola>ı var ama sonuçta kesin nedeni araştinlacak" dedi. THY'nin saat 22.00'de yapılacak Istanbul- Gaziantep uçak seferi de kentteki olumsuz ha- va koşullan nedeniyle iptal edildi. Sezer'den başsağhğı mesajı Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kazayla ilgili olarak yayımladığı mesajda şu ifadelere yer verdi: "THVnin tstanbul-Diyarbakır seferini ya- pan yolcu uçağuun iniş sırasında düşmesi sonucu çok sayıda yurttaşmuzm yaşanunı kaybeonesi ve yaralanması ulusumuza büyük bir acı yaşatımş- or. Böylesine acüann bir daha yaşanmaması en içten dileğimizdir. Yaşamını kaybeden yurttaşla- nnuza Tann'dan rahmet, ailelerine ve ulusumu- za başsağüğu varalanan yurttaşlanmıza da geç- miş olsun ve acü şifa dilekJerimi iletiyorum." Fransız "TF1" ve "France2" televizj'on kanal- lan, uçak kazası haberini ana haber bülteni için- de yayın akışını değiştirerek verdiler. Fransız te- levizyon ve radyo kanallan haberlerinde. kaza- nın nedeniyle ilgili olarak bu aşamada kesin bil- gi olmadığını belirtti. Maretteöattanhırtulanvo» 74kişiöldü 6yolcuyarah Uçak mürettebatı "Kaptan Pilot Alaattin Yiınak. İkinci Kaptan Altuğ Uhısu, kabin memurbn Devlet HaKloğullan, Şeool Yavuz >v Deniz Karasu" ile 69 yolcu yaşamını yitirdi. Kazada ölenler arasında 2 bebek bulunurken; yaşamını yitiren diğer yolculann isimleri şöyle: "Behzat Kulur. Serdar Kurt, Sabah Abdal, Mehmet Alkan. Aziz Aydoğdu, Bilal Aydemir, tsmail Ersin. Daram Mahmut, Muhammef Aü, Muker Mungan, Orman TeK, Bedriye SaL Aktan luncer, Ümit Aktaş. Ahmet Çiftçi. Bahar Çiftçi, 1. Sultanoğlu, fi>rahim Orgun. A. Sultanoğlu. Yusuf Acet, Abdu Ademhan, Hande Aktaru. B. Albndağ, Şemsi Araç, Fuat Aras, Sayya Aslan, llhan Aslan. Tuğran Aslan, E. Avran, H. Hüseyin Bazencir, AbduHah Çetintaş, Abduİlah Çiçek, Emine Çiftçi, AbduDah Dalar, Ercan DemirkoL Yaşar Durmuş, Aydın Elbir, Mahfuz Erdal NumDah Eren. Selha Erişan, Ca\it Erkurt, Erdinç Güner, Muhammed Haque. C. Holtohm, t. Karamuöu, tbrahim Iğırcık, AbduDah Karaboğa, Sevil Karadağ, E. Karamutiu. Hasan Kaytaş. Rojdam Kıran. A. Kırboğhı. Joun Kulmala, Mehmet Özbek, R ReindeL C. Ringland, Mehmet Balcı. Erol Şimşek. E. Sultanoğhı. Sungunarsan, Ahmet Taç, M. Taşkıran. HaBl Tunoğlu, Alp Türkoğhı, Abdurrahman Uruk, Veysi Uyanık.'' Kemal Uhısu'nun oğlu da öldü Kazadan yaralı olarak kurtulan yolculardan Celal Tokmak, Murat Karamutiu, AHye II Diyarbakır Devlet Hastanesi'nde, Burak Alündağ ve Gencel Güneş Askeri Hastane'de, t HeKn Kıran adlı 2 yaşındaki bir bebek de Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tedavi altına alındı. Bebeğin bitkisel hayatta olduğu belirtildi. İkinci kaptan Altuğ Ulusu'nun eski Futbol Federasyonu Başkanı Kemal Ulusu'nun oğlu olduğu belirlendi. RJ-100'lerln özellikJeri: THY'nin verilenne göre, Diyarbakır'a giden TK 634 numaralı RJ-100 tipi yolcu uçağından, düşen uçakla birlikte THY'nin fılosunda 7 adet bulunuyor. 1993 Temmuz'unda THY uçak fılosuna katılan RJ-l00'lerden2 tanesi Samsun ve Siirt'te can kaybının olmadığı kazalar geçirdi. •Uzunluk: 30.99 metre •Yükseklık: 8.64 metre ^Maksimum yük kapasitesi: 46.040 kilogram •Saatteki hızı: 79010^11 ^Yolcu kapasitesi: 95-112 Haberin duyulması üzerine yolcu yakmlan havaalanlanna akm etti. Uçak için bilet alan, ancak rur şirketinin biletieri ge- ciktirmesi nedeniyle uçağa bineme>en müteahhit Ömer Karnlmış ve eşi Mine Yorat kazadan şans eseri kurtuldular. Kurtulaııların buruk sevinei İBRAHtVl KARAASLAN ÖZGÜR BURAK ÖZTÜRK DfiARBAKIR/tSTANBUL - Di- yarbakır'da yaşanan facianın duyulma- sıyla birlikte yolcu yakınları Diyar- bakır Havaalaru 'na akın ederken İstan- bul Atatürk Havalimanı'nda da uça- ğa bileti olduğu halde binemeyen 2 ki- şi buruk bir sevinç yaşadı. Diyarbakır'da düşen uçaktan kur- tulan yaralılardan AHye Ü, uçağın in- diği sırada yoğun sis olduğunu ve bü- yük bir gürültü duyduklannı söyledi. II, uçağın inmek için Çınar ilçesi üze- rinden Diyarbakır Havaalanı'na doğ- ru alçaldıgını ifade etti. Uçağın büyük bir gürültüyle yere çakıldıgını ve par- çalandığuıı anlatan îl, o dakikalan şöyle anlattı: "Ben uçağın çokuzağın- da bir samanlığın üzerine düştüm. Uçakikiparçaya aynlmışn \e yamyor- iu, Daha sonra bir padama oldu. Bu BİLET BULAMADILAR ÖLÜMDEN DÖNDÜLER SporServBİ-Ikinci yan hazırlık- lannı Antalya'da sürdüren Diyarba- kır Teknik Direktörü Ümit Kayı- han ve futbolculardan ŞenoL Ömer, Deniz ve Saffet Diyarbakır'a dö- nüşlerini erteleyince ölümden dön- düler. Uçak kazasınnı Antalya'da öğrenen Diyarbakırsporlular, ge- ceyi telefon başında geçirdi. Gü- sırada üzerine düştüğüm samanlar da \unma\a başladL Takla atarak saman- hktantarlayakendhniatöm. Uçağm her tarafi yanrvordu. Çok kötü bir görün- tüvardLBenimfc birlikte gördüğümka- darrv la 2 erkekyoku daha kurtulmuş- tu. Daha sonra askerler geldL Bizi has- taneye kaldırdılar." Yaralı yolculardan Celal Tokmak da "Diyarbakır'uı üzerine geldiğimiz- neydoğu ekibinde yönetimin istifa etmesinin ardından başkanlık göre- vini üstlenen Vali Ahmet Cemil Ser- hath'nındün sabah saatlennde kam- pı arayarak Kayıhan ve dört futbol- cuyu kentte davet ettiği öğrenildi. Ancak Ankara ve Istanbul'a bilet bu- lunmadığı için kente gidişler bu- güne ertelendi. _ ^ _ ^ j de inişe geçtik. Tam bu sırada ne oldu- ğunu anlayamadığım buyük bir gü- rültü duydunı. Patiama> a benzer bir sesti. Her tarafi ale\1er sardı. Kendimi kaybetmiştim. Gözümü açnğımda has- tanedeydim" diye konuştu. İstanbul-Diyarbabr seferini yapan uçak için bilet alan, ancak tur şirketi- nin biletieri geciktirmesi nedeniyle uçağa binemeyen müteahhit Ömer Karolmış ve eşi Mine Yorat kazadan şans eseri kurtuldular. Hayatta kalma- lannın mucize olduğunu söyleyen Kar- tılmış, tatillerini Kıbns'ta geçirdikle- rini, daha sonra da karayoluyla Ada- na'ya dönmek üzere, düşen Istanbul- Diyarbakır uçağından bilet aldıklan- nı söyledi. Kartalmış. "Ancakturizm şirketi bflederi getirmeji unutunca uça- ğa binemedik. Onlann sa\esinde kur- tulduk" dedi. Öte yandan Mobil Iletişim Sistem- leri veAraçlan îşadamlan Derneği 'nin toplantısı için Istanbul'a gelen ve Gaziantep uçuşu iptal edildiği için Is- tanbul 'da kalan AB Erhan Yüdız, düşen uçakta bulunan Aydm Elbir ve Ercan Demirkol ile aynı toplanhya katıldığını söyledi. Elbir ve Demirkol ile sabah kahvaltı yaptıklannı anlatan Yıldız, Demirkol 'un KVK Diyarbakır Bölge Sorumlusu, Elbir'in ise yönetim kurulu üyesi olduğunu b 'dirdi. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERtNÇ YamniOOcak! Evet yann 10 Ocak. Gazeteciler için çok önemli birgünün yıldönümü. Ama maalesef hepsi için de- ğil! Bu yüzden de 31 yıldır "Çalışan GazetecilerBay- ramı" olarak kutlanmıyor. Ülkemizde, gazetecilerin işverenlere karşı hak ve sorumluluklarını düzenleyen ikinci yasa, 13 Haziran 1952 günü kabul edilmiş ve 5953 sayılı Yasa olarak yürürlüğe girmişti. Aradan geçen yıllarda yasa, bu- günkü gibi kötüye kullanıldığı için 10 Ocak 1961 'de- ki 212 sayılı Yasa ile yenilendi. "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetle- rin Tanzimi Hakkında Yasa"daki değişiklik, aynı za- manda gazeteciliğin bir meslek haline dönüşmesi- nin de yolunu açmış oldu. Ancak Basın Iş Yasası olarak anılan yasanın uy- gulanması açısından bugünkü durum, eskiye göre daha da kötü ve tam bir rezalet. Çünkü gazetecilerin çoğunluğunu, fiilen gazete- cilik yapan ama hukuken gazeteci sayılmayanlar oluşturuyor. Zira, işverenler ve onların adına yetki kullanan yö- neticilerin canı böyle olmasını istiyor. Birtaraftan ba- kanların, bürokratlann, belediye başkanlarının yasa- lara uymayışlarını "yolsuzluk", "usulsüzlük" suçla- malanyla manşetlere taşıyoruz, öte yandan da ken- dimizi tek güç sahibi olarak görüp "Ben o yasayı uy- gulamam" diyebiliyoruz. Anlaşılması zor bir du- rum. Başarılı sayılmak için birlikte çalıştıklannı sömür- mekse.. işin ayıplı tarafi. • • • Pazartesı günü değindiğim Adalet Bakanlığı ta- sarı taslağı, Basın iş Yasası'ndaki kimi cezaları da idari para cezasına dönüştürüyor. Taslak yasalaşırsa, çalıştırdığı gazeteciyle yazılı söz- leşme yapmayan işverene her sözleşme için 600 mil- yon lira ceza verilecek. Kıdem tazminatı ile ölüm tazminatını zamanında ödemeyen işverenlere verilecek ceza ise ikişer mil- yar lira. Ücret ve diğer tazminatlarla ilgili ödemeleri zaru- ret olmadan yapmayanlar, aynca bir milyar iki yüz milyon lira cezaya çarptırılacaklar. En büyük mülki amirin verecegi cezalara idare mahkemelerinde itiraz edilebilecek. Ancak itiraz, cezanın, AmmeAlacaklannıTahsil Usulü Hakkında Yasa uyarınca alınmasını engellemeyecek. • • • Koca koca holdingler için bu tutarlann caydıncı olduğunu söylemek zor. Hoş, caydıncı olsa neyi degiştirecek? Çünkü Basın Iş Yasası genelde uygulanmıyor. Uy- gulanan yasalarda da böyle bir zorunluluk yok. Bu yüzden de öncelikle yasayı uygulatacak yap- tırımlara ihtiyaç var. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ile Türkiye Gazeteciler Sendikası, yıllardır hükümetle- rin ve yasa koyucunun dikkatlerini çekerek önlem alınmasını istiyor. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu'nun geçen ay Ankara'da yetkililere ilettiği 11 sayfalık "Bilgi Notu"ndaki saptamalardan birini de "Gaze- tecilerin kimlik ve kişiliklerine uygun birçalışma or- tamı ile sosyal güvenliklehne ilişkin eksiklikler" bö- lümü oluşturuyor. Işte o bölümden bir paragraf: "Uzun bir süreden berigazeteciler, kimiyasalann öngördüğü asgarikad- rolar dışında, 1475 sayılı Iş Yasası kapsamında ya da 193 sayılı Gelir Vergisi Yasası'nın 18'inci mad- desi kötüye kullanılarak telifücreti ile çalıştınlmak- tadır." • • • 5953 sayılı Basın Iş Yasası'nın 1 'inci maddesi şöy- le dıyor: "Bu kanun hükümleh, Türkiye 'de yayımlanan ga- zete ve mevkutelerle (sürekli sayılan yayınlarta) ha- ber ve fotoğraf ajanslannda her türfü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve Iş Kanunu'ndaki işçi tarifi şu- mulü haricinde (kapsamı dışında) kalan kimselerle bunlann işverenleri hakkında uygulanır. Bu kanun şumulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir." Yasa böyle diyor ama, uygulandığı işyeri sayısı ne- redeyse bir elin parmaklan kadar. Çünkü uygulama- manın hiçbir yaptırımı yok. Peki, yasa uygulanmazken, aynntılannı cezalan- dırmanın bir anlamı ve yaran olabilir mi? Anlamı ve yaran olması ısteniyorsa uygulattınlma- sı da gerekiyor. Bu nedenle görev, önce yasayı yü- rütmekle yükümlü Bakanlar Kurulu'na, sonra da milletvekillerine düşüyor. Diliyorum ki öncüllerinin "Tavşana kaç, tazıya tut" politikalan da sandıkta kalmış olsun. oerinc@cumhuriyet.com.tr. Kule görevlileri Pilot 'görerek inmek' istedi ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Dıyarbakır Havaalanı yakınlannda dü- şen uçağın pilotunun, "gö- rerek inme" yöntemiyle piste yaklaştığı, olayın meydana geliş nedeninin temelinde bunun olduğu iddia edildi. Cumhuri- yet'in Diyarbakır Hava- alanı kulesindeki görevli- lerden ve "RJ" tipi uçak- lan kullanan pilotlardan edindiği bügiye göre, dü- şüşle ilgili bazı değerlen- dirmeler şöyle: • Diyarbakır Havaala- m'nda "rapkom" adı ve- rilen aletli iniş sistemi bu- lunuyor. Bu sistemi kul- lanan pilotun hata yapma- sı olanaksız. ^ Ancak havayolu şir- ketlerinin inisiyatifine bağ- lı olarak kimi uçuşlarda bu sistem kullanılmayabi- liycr. Pilot, görerek inişi tercih ediyor. Diyarbakır olayında temel nedenin bu olduğu söylenebilir. \S Diyarbakır'daki sis nedeniyle uçuşlar birkaç gündür aksıyordu. Bu tür havalar 8-10 gün devam eder. Uçuşlann bu durum dikkate alınarak planlan- ması gerekiyor. Zamanza- man hava durumu zorlana- rak seferler yapılabiliyor. 'Sık sık sorun yaşanrvordu' ^ RJ tipi uçaklann mo- torlannda sık sık soruniar yaşanıyordu. Uçağı üreten firma bir ara çok zor du- ruma düştü. Daha sonra Türkiye gibi ülkelere yap- tıklan sahşlarla toparlan- dılar. Türkiye'nin topoğ- rafyası dikkate alınarakbu uçaklann ne ölçüde sağ- lıklı olduğunuyeniden de- ğerlendirmek gerekiyor