Catalog

: EYLUL 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 68 kıışağı önderi Baoası kuçuk esnaftı llkokula yalınayakgıderdı Ortaokul sırala- nndaokulun kutuphanesınde bul- muştj Gogol'un Gorki nın kıtap- lannı TevfikFıkretıleNamıkKe- mal ın şıırien oldu yurtseverlıkte- kı ılk esın kaynağı 19601ı yıllann ozguriuk dalgasın- da İTU'deTalebeCemıyetıveÖğ- rencı Bııiığı Başkanlığı yaptı Oğ- rencılenn unıversıte reformu tasa- nsınıkalemealanlardı 6 FıloMar- mara Boğazı na dayandıgında "Ha- yır" dıyenlerın ozel egıtıme karşı Ankara yuruyuşu yapanların da başındaydı 12 Mart ve 12 Eylul- lerde bınlerce solcu gıbı mahpus- lukla geçmıştı gençlık yılları Işçı Parttsı Genel Başkan Yardım- cısı Hasan Yalçın, bağımsızlığın, emek hareketının gonul adamıy- dı Gazetecı Hasan Yalçın çetın, savaşımcı kışılığının ardında usta mızançıyı saklayan aydındı 68 kuşağı tarıhın uzun soluklu koşusundatokezlemeyen, yon de- ğıştırmeyen tavşan atletler gıbı yanşı yanda bırakmayan bır onde- nnı yıtırdı ANAP gitti gider de... Son 20 yıldır ulkenın katakullı- ye getınlmesının baş sorumlusu- nu tutabılene aşk olsun1 Turgut Özal'ın ANAP'ı grttı gıder ANAPta- kı depremı, mtlletvekılı adayı Kan- dıllı Rasathanesı Muduru Ahmet Mete Işıkara bıle onleyemez Ya, hazırANAPsılınırken "özal- cılığın dervışlığıne" soyunan "sol" etıketlı partılere ne demelı? IŞIK KANSU Seçim öncesi genel görünümCumhurıyet'ın Ankara burosunda yorgun seçım gunu sabahlarına varmadan, çıkacak tabloyu yılların deneyımıyle çızer Prof Dr Erhan Karaesmen Dedıklerı de bır bır çıkar Karaesmen'e seçıme 2 ay kala sorduk "Hocam ne olur^ Sanıldığı gıbı AKP alır başını gıder mfi" Erhan hocanın dıle getırdıklerınden anladığımız kadanyla "l-ıh1 " AKP'nın, hatta barajı aşacak dığer partılenn tek başına ıktıdara gelmesı bır tatlı "duş " 1999 seçım sonuçlan temel alınacak olursa, yuzde 20'ye yakın oy değerlendırmeye gırmemış, baraja takılmıştı Bu kez ANAP gıbı, DSP gıbı, SP, HADEP ve YTP gıbı buyuk lokmaların da barajın altında kalma olasılığı var Sonuç9 Değerlendırmeye gırmeyen yuzde 20, yuzde 30'a çıkacak Bugunku duruma gore, barajı aşması beklenenler de gerı kalan yuzde 7O'ı paylaşacaklar Hangılen? Buyuk olasıhkla CHR AKP, DYR MHP Yuzde 70'ın buyuk payı olan yuzde 45'ı, yuzde 20'ye yakın oranlarla en şanslı gorunen ıkı partı yanı CHP ve AKP uleşseler dahı tek başına ıktıdara gelemıyorlar 1977seçımlennde yuzde 42 ıle bıle CHP'yı ıktıdann kapısına getınp ıçen sokmayan seçım sıstemının, d'Hont'un azızlığı ışte Yuzde 20, taş çatlasa 150 mılletvekılı edıyor AKP ya da CHP'nın "alıp başını gıtmesı" tek koşula bağlı Barajı aşabılecek dığer tum partılenn goçmesı Bu da çok zor Baraj altında durum ne? Turkıye'de 1 5-2 mılyon "kızgınlık ve alkış oyları" barajda etkıh oluyor CHP'nın 1999'da başına gelenler bu yuzden Kızgınlık oylan bu kez DSP'yı vurabılır SP'yı ıse AKP erıtıyor, ANAP'ın vazıyetı kotu, HADEP'ın oyu belh, YTP, DSP'den koptuğuyla kalacak gıbı Matematık ortada Ama, seçıme daha 2 ay var Tablo değışır mı? 4 Kasım sabahı goreceğız Çılgınlığın, kınmın gunlendır 8 Ocak 1976 sabahı Hacettepe Unıversıtesı onunde vururlar Nuray Erenler'ı Gencecık kız oğrencının boynuna saplanır kor kurşun Yardımına Prof Dr Hüsnü Göksel koşar, ellen ve elbıselen kan kırmızı olmuştur, Nuray'ın atardamanna bastınr hekım parmağını, yaşam donmasın dıye Nuray, Hüsnü Göksel olume bırkaç gun dırenebılır ancak Ceytiun Atuf Kansu, o gunlerde şu dızelerle dıle getırır, Goksel'ın ınsancı yaklaşımını "Sevgılı doktor Hüsnu I Tut boyun damannı I ölümûn karanlığına kapa I Sabah ışığına aç gözlennı I Kıztmın, bactmın, güzelımın Tut kı dolansın daha kan I Mayıs yelı saçlannda I Bır daha açsın kıraz dalı I Işısın kar yıldızı bır daha I Kınmın, bacımın, güzelımın Tut kı belkı yann I Bır kan güluyle dönüp gelecektır I Bahçesıne yaşamanın I Beynın bahar düzenı I Kızımın, bacımm, güzelımın " O sabah Nuray'ın şahdamanndakı el, 12 Eylul karanlığına karşı ımzaianan Aydınlar Dılekçesı'nı hazırtar, 1990sonrası parçalandıkça, sağlaştıkça sığlaşan solun bırlığı ve guçtenmesı ıçın yazılar yazar, çağnlar yapar Gıdış odur kı, Turkıye Husnu Goksel'ı çok arayacak, çok ozleyecek ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞtPAL Yabancı Uyruklulann Sosyal Güvenlikleri SORU: Ben, kendi işyerimde serbest meslek sahibi olarak ça- hşmaktayım. Mesleğim gereği bağh olduğum sosyal güvenlik kurumu Bağ-Kur'dur. Eşim ise yabana uy- rukhıdur. Sorulanm, yabana uyruklu olan ve Türk uy- nığuna da geçmeyen kadın eşlerin sosyal güvenlik ku- rumlan karşısındaki konumlanyla Ugüidir. Yabancı uyruklular: A) Bir kamu kurumunda memur ya da öğretim görev- Ksi olarak çanşırsa, sosyal güvenliğini EmekH Sandığı sağlayacakmı? B) Kamuda ya da özel sektörde ve işçi statüsünde ça- bştığmda, bağlanacağı sosyal güvenlik kurumu hangi- sidir? C) Benim gibi kendine ait bir işyeri açarak cahstiğın- da, Bağ-Kur kapsamına gümesi gerekecek mi? (Bildi- ğim kadanyla yabana uyruklular Bağ-Kur'a ahnnn- yorlar.) D) Bu kez, hiçbir işte çahşmaz \e yaşanum 'e\ kadını' olarak surdururse, sosj al güvenliğini sağlayan bir sos- yal güvenlik kurumu var mıdır? (F.Ş.) YANIT: A) 5434 sayılı TC Emeklı Sandığı'na bağlı bır ışte çahşabılmek ıçın, oncelıkle "Türk uyruğundaohnakve 18ya- şmı bitirmiş bulunmak" gerekmektedır 403 sayılı Turk Vatandaşlığı Yasası'nın 5 maddesı uyann- ca. u BirTürkleevlenenyabanakadmTürk\'atandaşhğniageç- mek istediğnu", yasanın 42 maddesı gereğınce, "evlendirme- ye yetküi Türk makamlan önunde" bıldırımde bulunmak du- rumundadır Bu bıldınmde bulunan yabancı uyruklu kadın eşler. "Türk vatandaşhğını kendüiğinden kazanır" Turk vatandaşhğını kazananlann da, TC Emeklı Sandığı 'na bağlı bır ışte çalışmalannda yasal bır engel yoktur Ancak, Turk uyruğunda olmayanlar, TC Emeklı Sandığı kapsamına gınp ıştırakçı olamazlar B) 506 sayılı Sosyal Sıgortalar Yasası'nın sağladıgıyardım- lar, dort sıgorta koluna aynlmaktadır Bu kollar 1) Iş Kazalan ve Meslek Hastalıklan Sıgortası, 2) Hastahk Sıgortası, 3) Analık Sıgortası, 4) Malulluk, Yaşlılık ve Olum Sıgortasıdır Sosyal Sıgortalar Yasası'nın 3 maddesınde "Malulluk, vaşhhk \e ölüm sigortalan, bir iş\eren enırinde çahşan \e Turk uyruklu olma>an kimselerden kurumdan va- nh istekte bulunanlar hakkmda ve istek tarihinden sonraki ay başuıdan başlayarak uygulanır'' denılerek, yabancı uyruklu- lann, "maluBuk,\aşhl]k\eöluınsigortası" kolundan yararlan- malan, yazılı ısteklenne bırakmıştır "Bir hizmet akdine da- janarakbirveyabirkaçişverentarafindan'' çalıştınlan her ya- bancı uyruklu, yazılı istekte bulunmak koşuluyla, dığer sıgor- ta kollannın yanı sıra. "maluDük, yaşhhk ve öKim sigortası'' kolunun sağladıgı yardımlardan da yararlanabılırler C) 1479 sayılı Bağ-Kur Yasası'nın 24 maddesıne gore "Esnaf ve sanatkâıiar ile diğer bağımsız çahşanlardan tica- ri kazanç \e\a serbest meslek kazancı dolayısıyla" gelır vergı- sı yukumlusu olanlar ıle gelır vergısı yukumlusu olmayıp "es- naf ve sanatkâr sicflme" ya da yasayla kurulu "meslek kuru- hışlanna" kayıtlı olanlar, Bağ-Kur kapsamına alınırlar Ancak, "18yaşınıdoldurmamışolanlar'' ıle yasayla kurulu sosyal gu- venlık kurumlarından bınne "prim veya kesenek ödeyenlerle" bu kurumlardan "malulluk veya vaşhhk ay hğı ile daimi tam iş- göremedik geüri almakta olanlar" (dul ve yetım aylığı alan- lar hanç) ve "tanm işjyapanlar", Bağ-Kur sıgortalısı olamaz- lar Gunumuzdekı uygulamaya gore yabancı uyruklulann Bağ- Kur sıgortalısı olmasına yasal bır engel yoktur Ancak, 619 sa- yılı Yasa Hukmunde Kararname'nın Resmı Gazete'de yayım- landığı ve yururluğe gırdığı 4 Ektm 2000'den oncekı uygula- mada, "Türk asıBa yabana uyruklular hariç, yabana uyruk- lular", Bağ-Kur Yasası kapsamı dışında bırakılmıştı D) Bağ-Kur Yasası'nın 79 maddesı "e\ kadınlan" ıle "ya- bana uynıklulara" sosyal güvenlik hakkı tanımıştır Bu mad- deuyannca, "TürkHe'deikameteden yabana uyruklulartalep- leri halinde isteğe bağh sigortah olabiliıier." Bahane Solla yakından uzaktan ılgısı ol- mayanlan, "galıba so/"culan mıl- letvekılı yapmış onlar da sırası gelınce onu arkadan vurmuşlar Ulus deprem acısı ıle kıvranır- ken ulusal yargıyı hıçe sayan "uluslararası tahkım"\ çıkarmış, IMFıstemışTutunYasası'nı, Şe- ker Yasası'nı çıkarmış, çıftçıyı, yoksul koyluyu perışan etmış Dunya Bankası memurunu Ha- zıne'nın başına getırmış Bunla- n da "çok onemlı, tanhı reform- lar" dıye nıtelemış Yumurta ka- pıyagelmış, "ulusal sol"çağrısı yapıyor DSP'lılere "Geçmış ne olacak, geçmtş?" dıye soracak olduk Seçmene soylenecek ba- hane bellıymış "Hukümetbıror- taklıktı, koalısyondu Geçmışte yapılan yanlışlar ve hatalar, uz- laşma kulturunun sonuçlanydı DSP tek başına ıktıdara gelsey- dı, bu yanlışlar yapılmazdı" AKP-CHP Turk-lş Genel Başkanı Bay- ram Meral'ın bugun CHP'den aday olması beklenıyor Meral aday olunca Turk-lş'te- kı gorevı askıya alınacak, yenne Turk-lş Genel Sekreten Hüseyin Karakoç vekâlet edecek Bay- ram Meral, 4 Kasım'da mıllet- vekılı seçılırse de mazbatasını aldığı gun Turk-lştekı gorevı so- na erecek, yenne bınncı yedek, AKP yanlısı Demıryol-lş Sendı- kası Başkanı ErgunAtalay Turk- lş yonetımıne gırecek, AKP'lı ıle CHP'lıhalefselefolacaklar Da- ha şımdıden ağızlarda dolaştın- lan, ıstenen AKP-CHP koalıs- yonu değıl mı zaten"? HAYVANLAR ISMAÎL GÜLGEÇ gulgec2(a hotmail.com KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK behicak@ turk.net HARBl SEMİH POROY semihporoy(S yahoo.com TARİHTE BUGÜN ML MTAZARIKAN 2Eylül SON BUDIN VALİSI 1684 'DA gUGÜA/, BUD/U BEYLE/eSEYI ABPü&SAHMAM ABPt Qt£eN 7O MŞlNPA ÇEHırOLOU Sü ZAMAHPA ÛSMAAJULAe'n SO/V GUUUYOÜ. 1SZ6'C»A OSA4AA/U MÜUOINE MTfLM/f OLAU Buptu, tso y/L soAjeA,Ai/usrv)syA'AtffJ oesur- LEPIĞ/ HAÇLI OepuSUA/UM ELINE <S£ÇtyO£PU VE2ıG GUTEESfUDEKI ASPU&SAHMAM ABPt Ç SOAI8A HAKA8EVE PÖMEN <ALSrr «BUISASI BABAMI2/KI MAUKANESl PEĞlL tCJ TS&tE&e- LlM* PtYe&EK SOA/üA/A PESlN SAI/UfJMUÇTV. 1S8O'ttyıllarda, Budapeşfe eJçı/<§>m<z.m g, ıle kale ıçınde.paşarun sembotık. mezan / h (S§d) menUğnn Son Bud* vatısi AUuıralman Abdı Amanıt Paşa ylulayımn gûnu makhıl düffü. DUPEDUZ YUZSUZDUR O, TEK GOZLU SANMA, KİTAP KORSANINA SAKIN ALDANMA, KANMA Bilim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (BESAM) Turkıye Gazetecıler Cemıyetı nın yayınladığı gunluk Bizim Gazete Ulke somnlanna ılışkın raporianyla araştırmalanyla, koşe yazılanyia tarafsız habertenyle sıvıl toplumlann gazetesı Dnzenlı okumak ıç«i abone olun. Tel: 0212.51106 75 Cumhunyet Mahallesı 1 Kısım'da 400 m2 ruhsatlı satılık arsa Tel: 0212 506 12 13 0532 271 65 50 TEMA ÇELENK HATTI Sevdiklerinizi fidanla yaşatın Tel: (0212) 284 80 00 Faks:(0212)284 80 09 SAGNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Venedik'te 'Din Skandalı'... "Hmstıyan Avrupa'yı Korvyalım" Berlusconi'nın gazetesı"// Gıomale "de oncekı gun çıkan başyazının baş- lığı bu Hmstıyan Avrupayı "Islam ıstılasından" koru- mayı oneren yazı bu amaçla bır "komıte" kurulduğunu ılan edıyor ilktoplantısını 7 Ekım'de "Inebahtı" savaşı- nın 431 yıldonumunde yapacak olan "komıte", okurta- n 2000 lenn yenı Haçlı mucadelesıne davet edıyor Turkıye'nın yakından tanıdığı Bernard Lewıs de 11 Eylul yıldonumu adına dun "Comere della Sera" gaze- tesıne verdığı bır soyleşıde Islam dunyasındakı hıncın, batıemperyalızmıvesomurgecılıkten değıl II VıyanaKu- şatmasından kaynaklandığını soyluyor "Yenılgıyı kabul- lenmeyen Islam" o gun bugun 1683 un rovanş arzusuy- la yanıp tutuşuyormuş Levvıs'e gore 1571 ve 1683 "uygarlık çatışmasının" sımgesı ve oze- tı olarak venlen tanhler bunlar "Uygarlık çatışması" Kalya'da artık bır sav değıl Gunluk gerçek TVhaberle- n, gazete yorumlan Musluman goçmenlere alınan ta- vır her vesılede su yuzune çıkıyor Vatıkan propagan- dası ve dezenformasyonu buna çanak tutuyor Katolik Lager filmi... "Magdalena Sısters" (Magdalena Rahıbelen) filmını "skandal" yapan ışte bu ortam Ve bu zamanlama Uç- beş yıl once kılısenın buyuk olasıhkla "gonvezden ge- leceğı" film, Venedık festıvalı ıle bırlıkte gostenme gırdı- ğı anda "skandal" oldu Çok değıl daha bır hafta once orneğın "zına suçuyla Nijerya da "taşlanarak ıdama mahkûm edılen" Emi- ne'nın oykusu Italyan basının en populer konusu olmuş, "Islam eşıt vahşet" adına sayfalar dolusu yazı doşen- mıştı Berlusconi'nın "Batı uygahığı Islamdan ustundur" sozlenyleattını çızdığı bu "Orta Çağ ıstensıne" şımdı Pe- ter Mullan adında (Katolik) bır Iskoç yonetmen Vene- dık'ten "Hayır" dıyor "Bağnazlık ve fanatızm soz konu- su olduğunda hıçbıruygarlık, dığenneyeğ değıldır Çu- valdızı hem once kendımıze batıralım'" Ken Loach'un yonertığı "Benım Adım Joe" adlı film ıle (98) Cannes da "en lyı aktor" odulunu alan Mullan, kamera arkasındakı bu ılk gınşımınde kılıseye sahıden "kocabırçuvaldız"batınyor "MagdalenaRahıbelenln- de Katolik Kılısesının kurbanı dort kadının öykusunu an- latıyor Mullan Bemadette Rose, Cnspına Margaret. Bu kadınlar Nıjeryalı Emıne'yı bekleyen akıbete uğramı- yorgerçı Taşlanarak oldurulmuyoriar Ama kılısenın elın- de bırer esır, "olu gıbı yaşıyortar" Bemadette kaldığı yetımhanede "tehdıt" olarak go- rulenbırguzellığesahıp Rose unevlılıkdışıçocuğu olu- yor Cnspına hafif "gen", Margaret ıse bır dost duğunun- de tecavuze uğruyor Film Margaret'ın oykusuyle başlı- yor 'Artist Rahibe' "Magdalena Rahıbelen" Irlanda'da aynı ısımle anılan bır dızı manastır ışletıyorlar Magdalena Incıl de "neda- met getıren" bır fahışenın adı "mcıre gonderme yapan manastır "kotu yola duşen, aykın damgalı" kadınlara Ka- tolik Irlanda karanlığında bır "çatı" sağlıyor "Çatı" der- ken tabıı "Mor Çatı" anlaşılmasın Toplumca dışlanan, evden atılan kızlan ınsafsızca ka- nn tokluğuna "camaşımanede" çalıştınyor rahıbeler Na- zı yontemlenyle yataktan atılan kızlar gunde "on saat ça- maşıryıkıyor" ve alınlanndakı "lekeyı" temızlemeye mah- kûm edılıyorlar Beş kuruş almadan Profesyonel çama- şırhane hızmetı veren manastınngelın ıse "kılıse" ve "m- hıbelere" kalıyor Mahkûmlar bırtas çorbayla açlıklanrn bastırmaya çalışırken rahıbeler karşılannda zıyafet çe- kıyor Kızlan soyup sapk yanşmalar yapıyorlar (kımın goğ- su buyuk, kımınkı kuçuk vs ) Saçlannı kazıyorlar Pa- pazlara peşkeş çekıyoriar Kızlar dışan çıkamıyor, dışanyla ırtıbat kuramıyor, ara- lannda konuşamıyor Auschwrtz gıbı tıpkı 1964 Irlanda'sın- da geçıyor butun bunlar Film "dokumanter" nıtelık ta- şıyor Baş rahibe rolundekı Phyllıs McMahon eskıden rahıbeymış Bır yıl gorev almış bu manastırlarda Bu ış- kenceyı gorunce kaçmış 96 ya dek açık kalan manas- tırlar, çamaşır makınesının yaygınlaşmasıyla kapatılmış 30 bın kadın tutsak kalmış ıçerde Hayatta kalanlar kılı- seden şımdı "ozur" beklıyor Venedık Festıvalı ıle aynı anda sınemalarda "kapalı gı- şe" göstenme gıren film ıçın Mullan, "Amacım kılısenın hatalannı sergılemek Katolıkler de Taleban olabılır" dı- yor Vatıkan ıse şokta Fılmın şımdı Venedik'te alacağı sonuç merakla beklenıyor BULMACA SEDAT YAŞAYAV S0LD4NSAĞA: 1/ Barrie'nın yarattığı, hep çocukkaJmak ısteyen unlu masal kahra- manı 2/Halk şaın Uzun- tu 3/Kokmuş hayvan olu- su Boksta vurulan bır yumruk çeşı- dı 4/Bırnesneyezo- nınlu olarak bağlı ol- mayan ve onun ozun- de bulunmayan nıte- lık Rutbesız asker 5/ Çabuk kuruması- nı sağlamak ıçın bo- yaya katılan madde 6/Tanntanımaz Ha- tay ılınde bır ırmak 7/Bırturkâğıtsusle- mecılığı Bayrağın uçkurluk karşısındaki kena- n 8/AntalyaKorfezı'nınguneybatısındabırkoy veburun 9/lzmır'ınbırılçesı "—BuyurkenUyu- yamam" Necati Cumab'nın oyku kıtabı YUKARTOAN AŞAĞIYA: 1/Aziz\esin'ın bır anı kıtabı 2/ Başlangıcı olma- yan "Her çıçekten — eyledık ' Anya saydılar bı- zı" (Pır Sultan Abdal) 3/Tıp dılınde kalp atımının hızlanmasına venlen ad 4/ Hayvanlara vurulan damga Insanın yaradıhş ozellığı 5/ Bır cıns ço- rek Balıkyakalamaaracı 6/Tatlı su levreğı John Dos Passos'un uç kıtaptan oluşan roman dızısı II Telefonsozu "Gıysı"anlamındaargosozcuk 8/ "—Erdok" Ressamımız Erkekordek 9/Yap- raklan yaz kış yeşıl kalan. beyaz çıçeklı bır ağaç Düzeltme ve Özür: Cumhunyet Dergı'nın Armağanlı Bulmaca- srndayukandanaşağıya20 soru yazılmamıştır Bu soru şoyle olacaktır 20- Bır ılımız Kendınde mıknatıs ozellıklen bulunan Duzeltır ozur dılenz