Catalog

-16 AĞUSOS 2002 CUMA + CUMHURİYET SAYFA i L J v U i ı v J l V J J . ekonomi(gcumhuriyet.com.tr 13 Boşaltılan 5 bin 300 köyde ekilemeyen araziler yüzünden 12 yılda 6.7 milyar dolar tarımsal kayıp oluştu Göçün toprağa diyeti ağır Doğu Arrupa'ya Türkiye örneği • Ekononi Servisi - Vaıllant, Tjrkayede gerçekleştnlen çalışmalamı Doğu Avıupa'ya taşıyacak. Aimanya-lemsheıd'daki genel merlezden yapılan açıklamayı göre, Vaıllant Tûrkjye Gsnel Müdürü Chnstoph jrosser. bundan bö/le Doğu Avrupa'nıı iku önemli pazan Buljaristan ve Romanya'ıın da yönetim sorumlulugunu üstlenecek Yaklaşım'da 80 firma var • ANKARA(ANKA)- Istanbul Yaklaşımı kapsamına temmuz sonu itibanyle 8) firmanın alındığı ve bunlardan anlaşması bağıtlanan 21 firmanın tcplam 261.3 milyon dolırlılc borcunun yeniden yaaılandınldığı açıklandı. TBB'nın açıkladıgı Finansal yeniden Yaoılandırma Programı Temmuz 2002 Raporu'nagöre, 53'ü büyük, 27'si küçük ölçeklı olan 80 firmanın toplam istihdamı 12 bın 774 kişı olarak belirlendi. Rusya'dan tarıma çözüm • YERZOVKA- RUSYA (AA) - Rusya Federasyonu'nun özellikle orta kesimlerinde, steplerde, bozkırlardaki tarım sektöründeki ışgücü açığı Çinlı göçmen tanm işçilenyle kapatılmaya çalışılıyor. Çinlilerden önce Tacikistan'dan tanm ışçisi getırten çiftlikler, tanm işletmeleri, Rusya- Tacıkistan tren seferlerinin uyuşturucu ticaretı nedeniyle kesilmesı üzerine Çin'e yöneldı. Iş güvencesi tartışılacak • Ekonomi Servisi-15 Mart 2003'te yürürlüğe gırecek olan Iş Güvencesi Yasası, Türkıye Gazeteciler Sendikası'nın düzenlediğı panelde tartışılacak. Yann tstanbul'da yapılacak olan panelde yasanın hazırlanışı, Bakanlar Kurulu'ndan geçişi, gazetecılerin yasa kapsamına alınması, ış\eren gınşimlen karşısında sendıkalann izledığı polıtikalar tartı$ılacak. Kurak tarlada boUuk • BURSA(AA)- Bursa'da yürütülen bır prajeyle, bır tarladan yağijsız, kurak şartlarda yıl icinde ikincı ürün elde e&lcı Proje çerç;vesinde, Osmangazi ilçesne bağlı Yunuseli kcyinde 9 dönüm alana ehlen sorgum bitkisinin hasah nedeniyle "Tarla Girü" düzenlendi. Kaddı: Aycell kapaülsın | ANKARA (ANKA)- Tûri Telekom'un GSM opeııtörü Aycell, başlıttığı yem düşük fıva kampanyasıyla cepE rekabetı laastınrken Tükeüciler Vıki'ndan Aycell'ın kîpıtüması yönünde öteı geldi. Tüketiciler \ıkı Başkanı Bayram KSKII. Aycell'ın araına dıkkat çekerek şrletin devlet oiraklannı kötûye kilLndığını bıldirdi. MAHMUT OR\L DtYARBAKIR - Uzun yıllar olağanüstü hal (OHAL) kapsa- mında kalan bölgelerde terör ortamında boşaltılan yaklaşık 3 bın 500 köydeki tanmsal zara- rın, yıllık 566 milyon 350 bin dolar olduğu hesaplandı. Köy- lerin 12 yıldır boş olduğu gözö- nüne alındığında bölge tanmı- nın uğradığı kayıp 6.7 milyar dolan geçiyor. Sivil örgütler tarafindan yapı- lan araştırma buğday, hayvancı- lık, ancılık gibi tanm uğraşla- nndan elde edilecek gelirin yıl- lık ortalamasının alınması, bu ortalamanın boşaltılan köylerin sayısıyla çarpımı yöntemıyle hesaplandı. 3500 köyün zararı OHAL bölgelennde devam eden çatışmalann yoğunluk ka- zandığı 1990'ın başından 1995 'e dek güvenlık nedeniyle yapılan köy boşaltma politika- sının ekonomik boyutu hesap- landığında ortaya çıkan yıllık zarar yüz milyon dolarlarla ifa- de edıliyor. Çeşitli kesimlerce bölgede çatışma ortamında yaklaşık 3 bin 500 köy ve mez- ranın boşaltıldığı belirtiliyor. Son dönemde bölgeye yöne- lik 107 maddelik eylem planı- nın yürürlüğü girmesiyle geri dönüşler başlamış durumda. Ancak sağlanan geri dönüşler, henüz köylerin boş olduğu za- manlarda uğranılan ekonomik kaybı karşılayacak kadar yay- gınlaşamadı. Boşaltılan köyler- deki tanma dayalı ekonomik kayıp hesaplamrken, bölgede dekar başına alınan ürün ya da köy başına ortalama hayvan sa- yısı gözönüne ahnarak dolar bazında değen bulundu. Buna göre bölgede köy başına tanm- sal üretım alam ortalama 5 bın dekar olarak ele alındı. Bır de- kardan yılda alınan 250 kılog- ram buğdayla, köyün tanmsal üretim alanı (5 bın dekar) car- pılarak, bir köyden elde edile- cek buğdayın 1.250 ton olduğu saptaridı. Boşaltılan 3 bin 500 köy ile bir köyden elde edılen geltr he- saplandığında, bir yılda köyler boş olduğu ıçin üretılemeyen buğday miktan 4 milyon 375 bin ton olarak bulundu. Bir ton buğdayın yaklaşık 168 dolar ol- Uzun yıBar olağanüstü hal kapsanunda kalan bölgelenk terör ortamında boşattüan köyierdeki tanmsal zarann ydhk 566 doİar olduğu hesaplandı. Bölgedeld 12 3 kayıp ise 6 milyar 706 milyon dolar. duğu göz önüne alındığında ıse, toplam buğday miktannın kar- şılığı 735 milyon dolar olarak saptandı. Ancak bu tutara üre- tim içın harcanan girdiler de da- hıl olduğundan, ardından girdi- ler düşüldü. Sonuç olarak girdi- ler düşüldüğünde bu- yılda yal- nız buğdayda uğranılan net ka- yıbın parasal karşıhğı 294 mil- yon dolar olarak ortaya çıktı. Hayvanlar da gtttl Aynı yöntemle yapılan he- saplamalara göre, büyükbaş hayvandaki kayıp 156 milyon 800 bin dolar, küçükbaş hay- \ anda 43 milyon 750 bin dolar. kümes hayvancıhğında 70 mi- yon dolar, ancılıkta 1 milyon 800 bın dolarlık yıllık ekono- mik kayıp doğdu. Tüm bu üre- tım kollannın yıllık toplamı ise 566 milyon 350 bin dolarla kar- şılığını buldu. Bu ekonomik ka- yıbın zorunlu göç uygulaması- nın başladığı 1990 yılından bu yana devam ettıği gözönüne alındığında 12 yıl boyunca boş olan köylerden elde edilemeyen tanmsal ürünün parasal boyutu da 6 milyar 706 milyon 200 bın dolar olarak karşımıza çıkıyor. Toskay, Habur'dan yapılan alımları 1 EylüVde resmen bitirmeyiplanladıklarını açıkladı Irak motorinine yasak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı lunca Toskay, "Bakan- lar Kurulu karan çıkarsa Irak'tan mo- torin ticareti 1 EylüTden itibaren yasak- lanrmş olacak* 1 dedı. Toskay, düzenlediği basın toplantı- sında gazetecilerin sorulannı yarutlar- ken, Habur Gümrük Kapısı'ndan yapı- lan alımlann gerçek anlamda sınır tica- retı olmadığını söyledi. Habur'dan mo- torin ticareti fiilen geçen Şubat ayından beri yapılmıyor. İhracatta tarihl artış Toskay, ihracatı değerlendirdiği basın toplantısmda, Temmuz ayı ihracat ge- lirinin 2001 'e göre yüzde 29'luk artış- la 3.2 milyar dolara ulaştığını belirte- rek, bu ihracat rakamının aylık bazda kaydedilen en yüksek değere ulaştığını sövledi. Ilk yedi aylık ihracat gelirinin de 200l'e göre yüzde 7.3 artışla 19.3 mil- yar dolar olduğunu söyleyen Toskay, Euro'nun dış ticaretteki önemi nede- niyle kısa süre içinde dış ricaret verile- rinin Euro bazında hesaplanacağını açıkladı. Devlet Bakanı Toskay, ihracatta böl- gesel bağımlılığm zayıfladığını belir- terek, AB'nin 1999 yılında yüzde 53.9 olan ihracat içindeki payı, 2001 'de yüz- de 51.33'e, 2002'nin ilkbeş ayında ise yüzde 50.6'ya genlediğıni ıfade etti. Eximbank kredılerinin kullanımına da değinen Toskay, 1999 yılında, kısa vadeli kredi programlan çerçevesinde, Eximbank'ın, 3.3 milyar dolar kredi kullandırdığını, 3 milyar dolar da sigor- ta imkânı sağladığım kaydetti. Toskay, Ocak-Temmuz döneminde kısa, orta ve uzun vadeli toplam 1.3 mil- yar dolarlık kredi kullandınldığını söy- ledi. Toskay, 2001 yılında, Eximbank he- deflerinin arkasında kalındığını da kay- detti. Toskay, geçen yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nden alınan 100 milyon dolarlık kaynağın Ağustos-Ey- lül döneminde yenilenmesinin de plan- landığını belırtti. Hazlneye sltem Bu arada Toskay, Hazine Müsteşarlı- ğı'nca Türk Eximbank' a Bütçe ve Kay- nak Kullanımı Destekleme Fonu'ndan aktanlması planlanan yaklaşık 400 tril- yon liralık kaynaktan dönem içinde kar- şılıklı yazışmalann ardından yalnızca 20 tnlyon liranın serbest bırakılmasını ilginç birüsluplaeleştirdi. Toskay, "Biz yaa yazana kadar, mallan kadar zekât- ları da olsun, Hazine'den 20 trilyon da gelmemiştL Ondan sonra da güçlü eko- nomiye geçiş programının iki önemli ayağı ihracat ve turizm drvoruz" dedi. YENİ tFLASLAR YOLDA ABDli havayolları türbülansta • US Ainvays'in iflasını ve American Airlines'ın da personelinin yüzde 7'sinin işine son vereceğini açıklamasının ardından United Airlines da sonbaharda iflasını açıklayabileceğini bildirdi. NEW YORK (AA) - 11 Eylül terör saldınfanrun havacılık sektörünü krize soktuğu ABD'nin 2. büyük havayolu şırketi United Aırlines, maliyetlerini büyük ölçüde kısamazsa, sonbaharda iflasını açıklayabileceğini bildirdi. US Airways'in iflasını ve American Airlines'ın da personelinin yüzde 7'sinin işine son vereceğini açıklamasının ardından United Airlines, 11 Eylül'den bu yana önemli ölçüde zarar ettiğini belirterek personel. ücret ve diğer masraflannda kısıntıya gitmezse önümüzdeki aylarda iflasınm kaçınılmaz olabileceğini duyurdu. Şirket yetkilileri, kâra geçmeyi öngören yeni bır programın yürürlüğe konması için 1.8 milyar dolar tutannda kredi ısteneceğini belirtirken, ücretlerde kısrntı yapılmazsa bunun da çözüm olmayabileceğinı kaydettiler. Havayolu şirketi, maaşlarda 30 günlük kesintiye giderken, sadece pilotlar ve yönetici personel maaş kesintisine onay verdi. Şirketin olası ıflas açıklamasmnı ardından hisseleri Nevv York Borsası'nda 1.87 dolara kadar düşerken, kapanışta ancak 2.45 dolara ahcı bulabildi. ABD'de hafta başında American Airlines, 7 bin çalışanını ışten çıkaracağını, kapasitesini_ yüzde 9 azaltacağını ve 100 koltuklu 74 adet Fokker yolcu uçağını seferden kaldıracaklannı belirtmişlerdi. ABD'nin 7. büyük ulusal havayolu şirketi US Aınvays ise pazar günü iflasını açıklamıştı. ABD'de 11 Eylül saldınlannın tıcan havacılık sektöründe şu ana kadar 10 milyar dolan aşkın kayba neden olduğu hesaplanıyor. Demokrasi Çeşmesi'ne ulaşmak istejen KESK yöneticileri ile güvenKk güçleri arasmda kısa süreli tartışmalar > aşandL Adapazan'nda KESK üyelerine CHP, SHP ve ÖDP de destek verdi 4 InsancaYaşam' yürüyüşüne engel GÜLŞAH DURAK ADAPAZARI - KESKm in- sanca yaşam için tstanbul'dan başlattığı yürüyüşe katılanlar dün Adapazan'nda güvenlik güçlerin- ce engellendi. Atatürk Stadyumu önünde kentteki KESK üyeleri, kamu emekçileri ve siyasi partı temsilcileriyle buluşan yürüyüş- çüler tartışmalann ardından kent merkezine girebildi. Adapazan 'nda Atatürk Stadyu- mu önünde toplanan KESK üye- leri, Çark Caddesi'ne doğru yürü- mek istedi. Yürüyüşçüler, kent gi- rişinde güvenlik güçlerince dur- duruldu. Demokrasi Çeşmesi'ne ulaşmak isteyen KESK yönetici- leri ile güvenlik güçleri arasında kısa süreli tartışmalar yaşandı. Yürüyüşçüler daha sonra "EVIF defol", "Bu iilke bizündir",''Top- msözleşme hakkımız, kazanaca- gız","Direne direne kazanacağE", "Depremi unurnıa, unutturma" sloganlan eşliğinde yürüyüşe geçti. KESK yürüyüşçülenne Özçe- lik-lş, Genel-lş, Lastik-îş. ÖDP. SHP, CHP yönetici ve üyelen des- tek verdi. Adapazan KESK Şubeler Plat- formu Sözcüsü Kazım Bibinoğlu, Demokrasi Çeşmesi önünde kısa bir konuşma yaparak yürüyüşçü- lere "Hoş geküniz"dedi. KESK Genel Sekreteri Musta- fa Avcı ise yaptığı konuşmada, yü- rüyüşü Ankara'da 17 Ağustos'ta bitirmeyi planlamalannın önem- li bır anlamı olduğunu belirterek "Deprem yaralarmı sarmayan bir rihniyet 3 Kasım'da sandtğa gö- ! mülecektir. 17 Ağustos'un 3. yıldö- j nümü de yaraların sarılmadığını 1 gösteriyor"diye konuştu. KESK'li yürüyüşçüler geceyi Adapazan'nda geçirdikten sonra bu sabah Bolu'ya doğru yola çı- kacaklar. Doğrudan Celir Desteği Çiftçiye oy harçhğı GÜLŞAH KARADAĞ Tanm alanında çıkûğı günden bu yana tartışma konusu olan Doğrudan Gelır Desteği (DGD), bu yıl 4.5 milyon ailenin oylannı toplamaya yöneük "cep harçhğı'' olarak kullanılacak. Çiftçilerin daha fazla süre istemesine karşın DGD başvuru süresi 1 Ekim'de sona erdirilecek, para dağıtımı 15 Ekim'de başlaülacak. Böylelikle 3 Kasım'da yapılacak olan erken seçimlerde, çiftçi ya "cebine parasını koyup oş kuflanmtş ya da oy karşıhğında gidip parasını alnuş" konumuna düşürülecek. Üstelik Tanm ve Köy îşleri Bakanlığı Basın Müşavirliği'nden alınan bilgiye göre, bu yıl 2-2.5 katrilyon lira olması beklenen DGD ödemelerinin yalnızca 700 trilyonu 2002 bütçesinden karşılanacak, kalan miktar 2003 bütçesinden aktanlan kaynaklarla karşılanacak. Geçen sene dağınmı aralık ayında başlatüıp bu yıl mayısta bitirilen tanm desteğini "acüen" bir kez daha dağıtmaya hazırlanan Bakanhk, geçen sene 2 milyon 300 bın kişiye verilen DGD'ye bu sene 4- 4.5 milyon çiftçinın başvurmasını bekliyor. DGD uygulamasında, dönüm başına destek miktan 10 milyon liradan 13.5 milyon liraya yükseltilirken, çiftçi başına destek verilecek dönüm miktan 200 dönümden 500 dönüme kadar çıkanldı. • Geçen yılki dağıtımlan mayıs ayında bitirilen Doğrudan Gelir Desteği (DGD) alınan acele bir kararla 15 Ekim'den itibaren yeniden dağıtılmaya başlanacak. Ekonomideki son seçim kozu olarak değerlendirilen DGD'ye 4.5 milyon çiftçinin başvurması ve 2 katrilyon liralık destek dağıtılması bekleniyor. çiftçi buna kanmaz' Ziraat Mühendısleri Odası Başkanı Prof. Dr. Gürol Ergin, Doğrudan Gelir Desteği'nın ekimde ödenmesınin "ıı\-gıılamanın doğrudan doğruya seçim yaönmı olduğunu gösterdigini behVterek,"Tûrk çiftçisinin buna kamp tanmı doğrudan doğruya mahveden bu üç ayasi partrv-e ve bu partilerden kopup kendisniyeni gösterenkre uymavacağmı bfliyonız.'' diye konuştu. 3 yıl içinde uygulanan politikalarla "Türidye tanmnun darboğaza girdiğhıi, topraldann ekünıediğini" hanrlatan Ergın, DGD içın "ürûnün kaütesine bakıhnadan doğrudan doğruya yahuzca arazi sahiplerine yapdan bu ödemeyi doğru bulmuyonız." dedi. Ergin, DGD'nın kenüerde oturan ancak tanm arazisi olanlann işine yaradığını belirtti. Türkiye Zıraatçıler Derneği Başkanı tbrahim Yeddn ise, "çiftçinin cebinin para görmesi elbette hi bir şey, ancak bu destek tanmsal üretimi artnracak bir modeloluşturmuyor.'' dedı. Yetkın, "çiftçi bununb çocuğunun sünnetini yaponr kızını evtendirir'' diye konuştu. Başvuru süreslnl uzatmayacağız Bakanlık Basın Müşaviri Osman Bengi'den alınan bilgiye göre, 2001 yüı DGD kapsamında çiftçilere toplam 1.2 katrilyon üra verildı. Önceki gün Izmir Ziraat Odası'nın dile getirdiği "başvuru süresi bir ay uzatüsm" talebine karşıhk da Bengı "Sürenin ıi7atılma<:ı, değiştirflmesi söz konusu deP" dedi. Çiftçilerin talebi doğrultusunda başvuru süresinin bir ay uzahlması durumunda DGD'lerin belirlenmesi kasım ayı ortalanna kalacak. Toplu görüşmeler dün başladı Memur sözleşme masasmda ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kamu çalışanlannın toplu görüşme maratonu dün başladı. Yasa gereği 15 gün içinde sonuçlanması gereken görüşmelerde. memurlan Türkiye Kamu-Sen ve KESKtemsil ediyor. Görüşmelerde KESK, memurlann son 3 yılda ücretlerinde görülen yüzde 32'lik reel gerilemenin telafi edihnesi istemini gündeme getirirken, Türkiye Kamu-Sen, maaş sıstemının değıştırilerek asgari ücret sistemine geçilmesini istedi. Toplu görüşme maratonu. dün Başbakanlık Merkez Bina'da gerçekleştirilen toplantıyla başladı. Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'ın başkanhğında gerçekleştirilen görüşme öncesinde yasalar gereği 15 gün sürmesı öngörülen görüşmelerde. kamu görevhleri için — uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve teminatlar, fazla çalışma ücretleri, harcırah, ikramiye, lojman tazminatı, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, tedavi yardımı ve cenaze giderleri görüşülecek. Türkiye Kamu-Sen Başkanı Bircan Akyıldız, maaşlarda asgari ücret sısteminin esas alınmasım isteyerek, "Görüşmelerden eü boş çe\iririerse. bunun bedetini seçimde ödemek zorunda kaurlar" dedi.