Catalog

SAYFA CUMHURİYET 27 TEMMUZ 2002 CUMARTESİ HABERLER DÜNYADA BUGUN AIİSİRMEN ABD Meydan Okuyor Amenkan ekonomısı allak bul lak, Enron skanda- I ı^la ortaya çıkan ve Arthur Andersen denetleme fünnasının da karıştığı sahtekâriığı yenılen ızlıyor Son olarakda, yıne dev bırşırket olan VvbrtdCom Kcnkofdato ılan ettı Buyukşırketlerın bılançolanndayapılan oyunlar, kâriann olduğundan yuksek gosterılmesı, denetım firnalannın da bu oyunlara alet olmalan, hısse se- nedı ve tahvıl pıyasalannın tepetaklak olmasına y d açtı. Zaten durgunluk sınyallen ve-ren ekonomı, bor- saardan da kötu etkılendı Artık Amenkalı yatınmcı ya da Amenkan köken- lı veya uyruklu şırketlenn kâğıtlannayatınm yapan- lar buradan mumkun olduğunca çabuk çekılme- ye bakıyorlar Dolar, Euro karşısında sureklı kan kaybedıyor Kısacası, Bush kotu bır ekonomık gıdışe doğru hi2)a suaıklenıyor Dostum Korkmaz llkorur, perşembe gunku Radıkal'deyayımlanan "ABD'dekı sahtecılığın du- şündurduklen " başlıklı yazısında, ABD'nın sah- tecılıkten doğan hastalığın nedenını lyı teşhıs ettı- ğın, lıberal sıstemın, olmaz ıse olmazı, bağımsız dışdenetım şırketlennın durumunu duzeltecek ye- nı duzenlemeler yapmakta olduğunu söyluyor Gerçekten de, yapılan son yasal duzenleme ıle, bağımsız denetleme şırketlennın artık denetledık- len firmalara danışmanlık hızrnetı vermelen en- gellenmektedır • • • Hıç kuşku yok kı, sıstem şırkerJerdekı bu tur sah- tekâıiıklan engelleyecektır Burada rol oynayan etken etık nedenler değıl, sıs- temın yuruyebılmesını sağlayacak pragmatık kay- gılardır Ama acaba polıtık açıdan da aynı şeylen soyle- mek mumkun mu'? Yalanın ve sahtekâriığın belıriı bırdozdan fazla- sını kaldırmayan vahşı kapıtalısts4Stemın, polrtıkya- pısı kandırmaca ve yanıltmaca uzenne kurulu ve hıçbır sınır tanımamakta da karariı ABD ozellıkle Bush donemınde, polıtık alanda as- tığı astık, kestığı kestık, sınır ve kayıt tanımaz bır bıçımde davranıyor Nıtekım, bıryandan vahşı ekonomık kureselleş- meyı, uluslararası tahkım sozleşmelennı savunan ABD, kuresel adaletın temel taşlanndan bın olarak kabul edılen, Uluslararası Ceza Mahkemesfnın kuruluşunu, Amenkan vatandaşlanna dokunul- mazlık venlmesını ısteyerek baltalamıştı Bunun hemen ardından ıse, VVashıngton Yone- tımı BM'nın hazırladığı Işkence ıle Mucadele Soz- leşmesı'nı baltalamaktadır Aslında sozleşme 10 yıl once hazırianmış ve yu- rurluğe gırmıştı Son gınşım rnetnın gunun koşul- lanna uydurulması ıçın yenı değışıklıkler yapılma- sıydı Yenı protokola gore, uluslararası kuruluşlar, ha- pıshanelerde ışkenceyı onlemek ıçın tum kuruluş- ları teftış hakkına sahıp olacaktı kj, ABD ışte bu du- zenlemeye karşı çıkıyor • • • VVashıngton'ın Uluslararası Ceza Mahkemesı konusunda olduğu gtbi, ışkence alanında da, du- zenlemelere karşı çıkma nedenı hep aynı Terorle mucadeleyı aksatmamak Eğer BM'nın ışkence ıle mucadele protokolu ka- bul edılseydı, Guantanamo Ussu de denetıme ta- bı olacaktı Oysa herkes bılıyor kı, 11 Eylul olayına kanştığı ılen surulenlenn bulunduğu Guantanamo'da en koyu Latın Amerıka faşıst rejımlerını aratmayacak yontemler uygulanmaktadır Kısacası ABD, "Ben terorıle mucadele edıyo- rum" gerekçesıyle, ınsan hakları konusundakı bu- tun uygulamalara karşı çıkmaktadır Aynı şekılde, Irak'a bu yıl sonuna kadar başla- ması çok olası mudahalenın gerekçesı de, teroru destekeyen dıktatoru devırmektır Ama herkes bılıyor kı, Bush Yonetjmı'nın elınde, Saddam'ın son ıkı buçuk yıldır hıçbır teror olayına destek vermedığını bıldıren CIA raporian vardır Yine herkes bılıyor kı, Irak operasyonunda Sad- dam bır bahaneden başka bır şey değıldır ABD Irak operasyonuyla bırtaşla ıkı kuş vurma- yı amaçlamaktadır Bunlardan bınnası, bolgenın ıkın- cı buyuk uretıcısının petrol yataklannı denetlemek, ıkıncısı ıse, savaş harcamalanyla durgunluk ıçın- de olan ekonomıyı canlandırmaktır Goruluyor kı, şırketler bazında sahtekâriık onien- se bıle Amenkan ekonomısınde, bu yapının bıza- tıhı kendısının bıryalan uzenne oturtulması değış- meyecektır Ustelık bu yalanın ınandıncı olması da zorunlu değıl, ısterınanın ısterınanmayın 1 Farketmez ABD dupeduz meydan okuyor Özbek: Sorunların kaynağı 12 Eylül FARUKKDCTAY YALOVA-ADDYa- lova Şubesı'nın duzen- ledığı "Atatürkçülükve Türkrye" konulu kon- feransta konuşan Emek- Iı Tumgeneral Osman Özbek, 12 Eylul darbe- sının hemen sonrasında Islanu soylemın genel polıtıka olarak benım- sendığını. bugun yaşa- nan sorunlann kaynağı- nın dabu olduğunu soy- ledı Yalova Beledıye Toplantı Salonu'ndaaz sayıda ızleyıcıye hıtap eden Özbek, "Ata- tûrk'ûn Türldye'yi ema- net ettiği gençliği bu tür toptannlarda göremiyo- rum. Çunkü gençük, ül- kesonnüanratarttşmak- tan korkar hale getirikti. Görsel medya araahğı OegençfkyozlaşarHı.12 EytüTün ohmtsuz koşul- lan ile birtikte sorum- suzve duyarsız bir genç- Kk kesimi oluştu" dedı AB surecı ve Kure- selleşme polıtıkalan ıle Tutkıye'nm somurge bır ulke halıne gennlmesı- nın ıstendı&ını one suren Ozbek, "Itiraf etmem gereldyor ki, Türkiye 50 yıldan bu yana NA- TO'nun jandarmahğı- nı yaptı. NATO şimdi Türldve'ye sırt çevirdi ÇûnkuSSCB'dekomü- nizmçöktü. Şimdi ABD veARbirzamaıüarken- dileri için tehüke olarak gördüğû Rusyaüe biriik- te Türkrye'ye karşı po- titikafcdeyiptavıraİıyor- lar" dedı Derviş gidiyor, ancak ekonomi bürokratlan yerinde kalarak programı aynen sürdürecek ABD dönüşüistifa edecekHACER BGKACIOĞLV ANKARA - Ekonomıden sorum- lu Devlet Bakanı Kemal Derviş'ın ABD donuşunde ıstıfa edeceğı, an- cak ekonomı burokratlannın yenn- de kalarak IMF desteklı programı surdureceklen belırtıldı HazıneMus- teşan Faik öztrak, Dervış'ın ıstıfa- sı durumunda bakanlığa vekâlet ede- ceğı ıddıalannı yalanlarken yakın çevresıne, "Bürokraöannsryasipo- lemüderin içine çekilmea doğru de- ğiLBizzor bir programı uygulamak JçÜJgörevegeJdik" değerlendırmesı- nıyapö Hazıneyetkılılen, Dervış'ın gıtmesı durumunda dahı, Hazıne yo- netımının değışmeyeceğının altını • Hazıne Müsteşan Faık Öztrak, Dervış'ın yerine bakan olacağı haberlerinı yalanladı. Hazıne yetkıhlen, Dervış'ın gıtmesı durumvmda dahı taşların yennden oynamayacağına dikkat çekıyor çızdıler De\let Bakanı Dervış'ın sı- yası geleceğını belırlemek ıçın gıt- tığı ABD'de ıstıfa karannı kesınleş- tırdığı one suruldu TBMM'de seçım karannın alın- masmın ardından Turiaye'ye donme- sı beklenen Dervış'ın ıstıfasını Baş- bakan BütentEcevit'e sunması bek- lenıyor Dervış' ın ıstıfa karannın ar- dında, MHP'nın gelecek hafta Der- viş ıle ılgılı sert bır çıkış yapmaya hazırlandığına ılışkın haberlenn de olduğu kaydedıhyor MHP kurmay- larının Derviş ıle ılgılı bır dosya ha- zırlığına başladıklan belırtılıyor Ekonomıkprogramın uygulanma- sında kılıt durumda bulunan Merkez Bankası ve Hazıne yonetımının ıse Derviş merkezlı sıyası haberlenn ıçınde yer almaktan rahatsız olduğu kaydedıldı Programın surduruleceğını vur- gulayan Hazıne ve Merkez Banka- sı yonetımının son gelışmelere ılış- kın şu değerlendırmelen yaptığı oğ- renıldı Öztrak rahatsız: Dervış'ın ıstıfa- sı sonrasında Hazıne Musteşan Fa- ık öztrak'ın yenne vekâlet etmesı- nı ıstedığı savlan, öztrak'ı rahatsız ettı Yakm çevresıne, "Biz çokvoğıın ve zor bir programı uygulamak için göreve geMik ve bu süreci yaşama geçirmeye çahşryoruz" dıyen özt- rak'ın, "Ekonornide kih't kurumla- rm başmda bulunan bürokradarm, bu tür spekülasyonlara çeldlmesi dogru degiL Teknokradar, siyasi po- lemflderin içinde yer abnamah. Bu tür haberler programa da zarar \«- riyor" değerlendırmesınde bulun- duğu bıldınldı Hazıne burokratlan da, Dervış'ın gorevını bırakması du- rumunda dahı ekonomı yonetımın- de taşlann yennden oynamayacağı- na dikkat çekerek "Derviş gitse de, Hazine kadrosu aynen korunacak" dıye konuştu MBprogramı sürdürecek; Son sı- yası gelışmelenn ardından pıyasalar- dakı gelışmelen yakından takıp eden Merkez Bankası yonetımı, progra- ma da> alı çalışmalann yoğun bu- şe- kılde surduğune dikkat çektı Seçuîi surecınde malı ıstıkrann korunmasına ozel onem verecekle- nnı belırten Merkez Bankası Başka- nı Süreyya Serdengeçtinın yakın çevresıne "Derviş, şuandagörevinin başında buhınu\-or ve program ay- nen sürüyor. Bunun dişmdaki varsa- ynnlarüzerindenkonuşmakda doğ- ru degfl" dedığı oğrenıldı Dısisleri Bakanı Sükrü Sina Cürel: Türkiye'nin istasyonuna uğrayan AB treniyoktur tstanbulHaber Servisi-Dışışlen Ba- kanı ve Başbakan Yarduncısı Şükrü Sina Gürei, Turkıye'nın Avrupa Bırlı- ğı'ne gumek ıçın bır zaman cenderesı ıçınde olmadığmı belırterek "Zaman cenderesini >aratanlar, kendi siyasal dar çıkarian, bakışlan doğrultusunda bu cendereyi yaratmak iste- mişlerdir" dedı Bu surecın ne zaman ta- mamlanacağı konusunun bellı olmadığına dıkkatı çeken Gurel, "6a> içerisin- de aralıktaki Kopenhag zirvesine kadar tamam- lanmazsa AB treni tama- men kaçoılmış ohır sö>- lemi,haDamızıyanıltanbir söylemdir. Çünkiı aralık- taki zirvede, biz hangi adımlan atarsak atahm zaten Türkht'nin istasyo- nuna uğrayan bir AB tre- ni yoktur'' dedı Şükrü Sina Gürel Gurel, dun Zeytınburnu'ndakı DSP îstanbul II Merkezı'nde, bazı mıllet- vekıllen, DSP îstanbul ıl ve ılçe teşkı- latlan yonetıcılenyle yaptığı toplantı- nın ardından basın toplantısı duzenle- dı Gurel, "BiriJeri, Ecevır hükümetini düşürerek erken seçim ve Türkiye'nin siyasetinin önünü açmak için değfl, sa- dece şimdiye kadar doğrudan etkfleye- medikkri ve el ko>ı amadıklan âyasete el koymak için çaba gösteriyor" dedı Dışışlen Bakanı Şukru Suıa Gürel, DSP'nın bazı "yanhşveabarühhaber- lere" rağmen orgutuyle ayakta olduğu- nu belırterek "DSP, bir kundakçAkeyleminema- alesef uğradL Bu saldm, DSP evüıde, sadece Mec- Ks grubunda bir yangm çıkardj" dedı TBMM'nın, 29 Tem- muz Pazartesı gunu se- çım tanhının saptanma- sı konulu olağanustu gun- demle toplanacağını be- lırten Gurel, bır gazete- cının "DSP'nin seçimi onaylamadığını" anım- satması uzenne, "Ma- dem ki bizim dışımızda- kibütünsiyasipartilerbir erken seçim konusunda irade ohıştur- dular, o zaman bizim başkalannı ikna ederek erken seçimi engeSememiz müm- kün olmayacağma göre, sakıncalan di- le getirmekle büükte erken seçim kara- nna kabbnayı karariaşördık" dıye ko- nuştu 1ĞIVEIİF1RÇA ZAFERTEMOÇİN MHP'den AB paketine ağır eleştiri: Kürtçe yayınla etnik azınlık hedefleniyor Asıl amaç Apo'yu kurtarmak EMtNEKAPLAIS ANKARA - MHP, ANAP'ın erken seçım karanndan once çıkanlmasını ıstedığı AB ya- salan paketine sert eleştınleryonelth Paketın yalnızca 2 maddesıne tam, 6 maddesı- ne hsmen destek veren MHP raporun- da, "Asıl amacı muayyen bir ldşinin kurtanlmasıdır. Vatan topraklannın azmhk \akiflanna saübnası yohı açtb- yor. Kurtçe yaymla etnik azınhk hedef- leniyor" goruşu dıle getınldı MHP Grup Başkanveküı Mehmet Şandff, du- zenlemelenn paket olarak değıl ayn ay- gorulen ıdam cezasuun kaldınlması uygun de- ğıldır Bu hahyle onennın asıl amacuıın mu- ayyen bırkışının kurtanlmasından ıbaret oldu- ğu anlaşılmaktadır Azmhk vakıflanna yeni mülk edinme olana- • AB paketi üzerindeki incelemeyi tamamlayan MHP yonetimı, 3 maddeyı uygun buldu, 5 maddeyi reddetti, 5 maddeye kısmen destek verdı. MHP, bu paketın, "vatan topraklarının azınlık vakıflanna satüması yolunu açtığını" savundu. n gerınlmesını onerdı MHP'nın paketle ılgı- lı goruşlen şoyle Idam: Anayasa değışıklığı ıle savaş, yakın savaş ve teror suçlan dışında ıdam cezası kal- dınlmıştır Ulkede teror nskınde herhangı bır değışıklık olmadığı halde teror suçlan ıçın on- ğt: Cemaat vakıflanna (Yahudı, Rum, Enne- nı) ozel duzenleme getınlerek Bakanlar Ku- rulu ıznıyle vatan topraklarının gaynmenkul tescılı yoluyla sanşına yol açılmaktadır Boy- le bır duzenleme, Lozan Antlaşması'nın azın- lıklara sağlanan haklann çerçevesınde bulun- mamaktadır Kürtçe yayın ve oğretim: Onenlen duzenle- meyle farklı toplum kesımlennın azınlık oluş- turma yolu açılacaktır Ayn dıl konuşturma ve farklı tanh yazma yontemıyle de unıter devlet _____ yapısının bozulması vemıllı butun- luğun parçalanması sonucu doğabı- lecekhr Basm cezalan: KesınJeşmış yargı karan olmadan masum sayılan, le- kelenmeme hakkına sahıp olan ın- sanlar hakkında henuz daha gızlı olarak yurutulen soruşturmayla ılgı- lı yayın yapmak \e mutalaa yayın- lamak hem sanık haklan hem de yargı bağım- sızlığı açısından sakıncalıdır Bu tur eylem- lenn sadece para cezasıyla karşılanması ye- terlı değıldır Cınsel suçlarda mağdurlarm adının açıklanması konusunda da ongorulen para cezası yetersızdır Adalet Bakanı Türk: Erdoğanyargıya başvurmalı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Adalet Bakanı HikmetSamiTurlv AKP Genel Başkanı RecepTay- yip Erdoğan ın hukukı durumuna ılışkın tartışma- İarla ılgılı olarak TCY'nın 312 maddesının2 fik- rasuıdakı değışıklığın ardından, bu maddeden mah- kûm olanlann bulunduklan yerdela ashye ceza mah- kemelen v eya karan \ eren DGM'lere başvurarak du- rumlannın yenıden gozden geçınlmesını ısteyebı- leceklennı soyledı Turk. "Fiflsuçolmaktançıkına- chğı için Adli Sicfl tstatistik Genel Mudüriüğü, resen adü sicU kavTtlannda silme >apamaz. Bunun için bir yargı karanna ihtiyaç var" dedı Ulusal Yargı Ağı Projesı'nın ıkıncı aşamasının ım- za törenıne katılan Türk. gazetecılenn, Erdoğan'uı durumuna ılışkın sorulannı yarutladı Türk, "Ben, daha once asBye ceza mahkemelerine başvuru ya- pıhrsa mâhkumiyet karannı DGM'ler \erdigi için yetki sorunu yaşanabüir dedim. Bunun yaşanmama- sı için Ogililerin karan veren DGM'ye başvurması en uygun voldur" dıye konuştu IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] Galata Koprusu, eskıden gazete- cıler ıçın ozel bır yere sahıptı Tanhı eskı kopru kaldınlıp yenne yenı kop- ru yapıldığından bu yana koprualtı kayıplara kanşmıştı Eskıden evıne gıden gazetecı, ışyerı sartıbı, oğren- cı, koprualtında bır soluklanır, ıster- se bır duble rakı, ya da soğuk bır bı- ra ıçer, yoluna devam ederdı Kop- rualtı meyhanelen, kendıne ozgu ın- sanlanyla îstanbul ıçınde ayn bır ye- re sahıptı Yenı kopru bır turlu tam anlamıyla tamamlanamadı Nasıl yapıldıysa, bazen bır tarafı, bazen dığer tarafı kapatıldı Koprualtı ıse neredeyse unutuldu Istanbullu bu guzel yerı ta- nhe kanşmış olarak kabul ettı Bundan bır ay kadar once, kopru- den geçenlergozlenne ınanamadılar Koprualtında yenıden cafeler, mey- haneler boy gostermeye başlamıştı Bırer ıkışer açılan lokantalar, denız kenarına atılan masalar hepımızı se- vındırdı Koprualtı butun guzellığıyle yenıden gen gelmıştı Bu guzel tabloyu ılk keşfedenler gazetecıler oldu Koprualtının eskı Galata Koprualtında Yasak halını bıldıklen ıçın yenı durumu se- vınçle karşıladılar Koprunun Topka- pı Sarayı'na bakan ayağındakı duk- kânlar açılmış, Halıç tarafına bakan- lar ıse hazırlık halındeydıler • • • Turıstlerde hemen bu guzel mekâ- nı keşfettıler Koprualtında mehtap bır başka guzeldı Topkapı Sarayı'nın yuzyıllara dayanan ıhtışamı daha da guzeldı Yazın bunaltıcı sıcağında, en beklenmedık anda buyuleyıcı bır at- mosfer oluşuvermıştı. Ancak, bu buyuleyıcı atmosfer bel- lı kı bınlennı rahatsız ettı öncekı ge- ce bu guzel mekânda bır akşam ye- meğı yemek ıçın gıttığımızde bırsurp- nzle kanşlaştık Denız kenanna kon- muş masalar ve sandalyeler kaldırıl- mıştı Sıcak havada, muştenler bı- nalann ıçıne çekılmıştı Şaşınp kaldık Lokantacılara sorduk, pek fazla bır şey soylemek ıstemıyorlardı "Bıres- nafın hatasından kaynaklandı Bele- dıyenın çok da kabahatı yok" dıye- rek geçıştırmek ıstedıler "O zaman masalan yenıden dışarı koyun" de- dık Çekınerek, "Sızın ıçın şu kena- ra bır tane koyalım" cevabını verdı- ler Agzımızıntadıkaçmıştı Pekıdeyıp, hemen dukkânın kenanna konan ma- saya oturduk Oturmamızla bırlıkte beledıye zabıtaları başımızda bıttıler Önce butun bu yasaklann sorumlu- su Emınonu Beledıyesı gıbı laflarge- velenmıştı Tahmın edeceğınız gıbı yasağın arkasında îstanbul Buyukşe- hır Beledıyesı varmış Beledıye zabıtalarının da boynu bukuktu "Emır boyle" deyıp yuzu- muze bakıyorlardı Mehtaba karşı ke- yıf çatmak ısteyenlen lokantalann ka- palı tarafına oturmaya zorluyorlardı Ne yapacağımızı şaşırdık Çunku her taraf beledıye zabıtası kaynıyordu Buyukşehır Beledıyesı koprualtında ıçkı ıçenlerı yola getırmek amacıyla bır grup zabıtayı gece vaktı bu kop- rualtına nobete dıkmıştı Hafta ba- şından bu yana bolge denetımf) al- tına alınmıştı Beledıye bızım vergıle- nmızı alıp, bızım keyfimızı kaçırmak ıçın muthış bır çalışma ıçındeydı ••• Bu yasak neden getınlmıştı? Kop- rualtında ınsanların denızın kenarın- da oturarak yemeğını yemesının, ıç- kısını ıçmesının kıme zaran olabılırdı kı*?Zabıtalarabunu sorduk, "Biz emır kuluyuz" dedıler Bellı kı, yıne îstan- bul Beledıyesı ıçındekı yasakçı zıh- nıyetayağakalkmıştı Geçen hafta Ka- nal 7'de Ahmet Hakan'ın progra- mında SP Genel Başkanı Recai Ku- tan konuktu îstanbul Beledıyesı'nın tanhı konaklarda ve ışlettığı tesısler- de koyduğu ıçkı yasağı gundeme geldı Ali Bulaç başta olmak uzere, "hoşgöru ve demokrası" uzerıne ko- nuşmaya meraklı Islamcılar yasağı savunmayı surduruyorlardı Koprualtına da bu zıhnıyet muda- haleetmıştı Yasakçıydılar, vekendı- tenne uygulanan yasaklardan şıkâyet edıyoriardı Koprualtındakı manzara çok can sıkıcı, çok moral bozucuy- du îstanbul yenıden guzel bır mekâ- na kavuştu dıye sevınenler, hayal kı- nklığına uğruyorlardı Bu yazıyı yazıp uçağa bınecegım Pans'te bır topiantıya katılacağım Pans'ın heryanını saran guzelım ka- felerını kıskançlıkla seyredeceğım Istanbul'un Pans'ten gerı kalır bırya- nı olmadığmı bılıyorum Bu guzelım kafeler neden bızım kentımızde yok' Işte bu gen kafalılı- ğımız, kendı kentımızı kendımıze zın- dan edıyor Galata Koprusu'nden yukan yuru- yup Galata Kulesıne uzanın Orada- kı lokantalarda da ıçkının yasak oldu- ğunu goreceksınız Bu kafe ve lo- kantalara gelen turıstler ıçkının yasak olduğunu duyunca Iran'a geldıklen- nı sanıyorlar Parıs donuşu bu ışın peşını bırak- mayacağım Ali Müfit Gurtüna'ya da ılk karşılaştığımızda dunya goruşunu soracağım Yasaklar konusunda neler duşunduğunu oğ- renmeye çalışacağım