Catalog

2T7TEMMUZ 2002 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA J j j J V O J N O J J J - I ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 jfcycellfiyatları indiriyor •ŞİSTA_NBUL(AA)- Bdıinc: yılını kutlamaya hazırlanan GSM op>eratorü Aycell, inxiınmli konuşma sa^glayan bır kampanya ba-şlatıyor. Aycell'den ya.pılan açıklamaya go3re, 29 Temmuz-31 Ekcim tarihleri arasındaki kampanya süıesince, aboneler, faturalı hatlarda yüzde 68, faturasız hatlarda vüuzde 5O'ye varan oranlarda indirimli konuşma olanağına kavuşacak. 3 ay sürecek kampanya döneminde, faturalı hatlarda şebeke içi konuşmalarda 150 bin TL'dk. yerine 48 bin TL/dk. ücret ödenecek. Tarımsal işbirliği gefişryor • ANKARA (ANKA) - Ekonomik fşbirliği Teşkilatı (ECO) üyesi ülkeler, tanmsal ticaretin arttınlması konusunda işbirliğine gidiyor. ECO tarım bakanlan ikinci toplantısı, 2003 yılı içinde Türkiye'de yapılacak. Ekonomik îşbirliği Teşkilatı tanm bakanlannın Islamabad"daki toplantısına katılan Tanm Bakanı Hüsnü YusufGökalp, toplantının Türkiye'nin yanı sıra teşkilat üyesi tüm ülkeler açısından olumlu ve verimli geçtiğini belirterek, üye ülkeler arasında işbirliği olanaklanrun geliştirilmesi yönünde önemli kararlar alındığını bildirdi. Garantfde yönetim değişidği • Ekonomi Servisi - Garanti Faktoring Hizmetleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Mahfi Eğilmez geririldi. Garanti Faktoring'den Borsa'ya gönderilen açıklamaya göre, Ahmet Kamil Esirtgen'in istifasıyla boşalan Yönetim Kurulu üyeliğine Mahfi Eğilmez seçildi. Eğilmez daha sonra, Hüsnü Akhan'ın istifasıyla boşalan Yönetim Kurulu Başkanlığı'na atandı. Almanya'da banka grevi • BERLtN(AA)- Almanya'nın Berlin ve Münih kentlerinde yaklaşık 230 banka şubesinin, banka memurlanrun grevinden dolayı kapalı kaldığı bildüildi. Almanya'nın en büyük sendikası olan Ver.di tarafuıdan yapılan açıklamada, yaklaşık 3 bin banka memunınun ücret artışı talebi ile greve gittikleri belirtildi. Ver.di sendikası ülke çapında çalışan yaklaşık 460 bin banka memuru için yüzde 6.5 oranında ücret artışı talebinde bulunurken, Bankalar Birliği yüzde 3.1 oranında artış önerdi. 1 Yaklaşımf a hakem kurulu • İSTÂNBUL(AA)- Zor durumdaki şirketlerin kurtanlmasına yönelik tstanbul Yaklaşımı konusunda hazırlanan Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşması'nın organizasyon yapısı içinde öngörülen Hakem Kurulu oluşturuldu. Türkiye Bankalar Birliği'nin duyurusuna göre Musa Erden, Yahya Haluk Dürüst ve Tuluy Uhığtekin, Hakem -— Kurulu'nun asil üyeliklerine getirildiler. Yedek üyeler ise f. Erkan Kerimoğlu, tbrahim Engın ve Haluk Altay olarak belirlendi. '500 büyük' araştırması, siyasi müdahaleden kurtulan tanm birliklerinin başansına sahne oldu OzerklikFATVIA KOŞAR Istanbul Sanayi Odası'nca (ÎSO) hazırlanan Türkiye'nin En Büyük 500 Kuruluşu araş- tırması, siyasi müdahalelerden "buyükölçüde kurtulan'* tanm satış kooperatifleri birliklerinin başansına sahne oldu. 2001 yı- lı 500 Büyük Kuruluş sıralama- sında, Fiskobirlik 113 üncülük- ten 53. sıraya yükselırken Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tanm Sa- üş Kooperatifleri Birliği bir ön- ceki yıl giremediği sıralamada 381. oldu. Tariş'in üzüm ve pa- muk alanındaki şirketleri de 500 büyük kuruluş arasında yer aldı. Daha iki yıl öncesine ka- dar zararda olan Antalya Pa- muk ve Narenciye Tanm Satış Kooperatifleri Birliği de (Ant- birlik) sıralamaya girmeyı ba- şardı. Ayru araştırmaya göre Trak- yabirlik Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 110. sırada olurken başan tablosun- da sadece Çukobirlik geride kaldı. Çukobu"lik 129. sıradan 184. sıraya geriledi. Tanm satış kooperatiflerinin bu başansında belirleyici etken "özerkleştirme" oldu' 2000 yı- lının haziran aymda birliklerin özerkleştirilmesi yasasıyla baş- layan yeniden yapılandırma sü- recinde elde edilen başannın, "Yapamryoriar, hepsi para yu- tuyor" eleştirilerini haksız çı- kardığını belirten Tariş Genel Müdürü Ayhan Özer, "Böyiesi krizde dimdik avaktavız" dedi. Özer, 250 tnlyon liraya ulaşan iş hacminde Tariş'in yanlızca 7.5 trilyon liralık bir kamu kay- nağı kullandığını belirterek "Daha önceki yıllarda ahmı ka- mudan yapıyorduk. Geneldeza- rar söz konusuydu. Ahmlarda üreticilerin, ortaklanmızuı kay- naklannı kullandık. pazaıiama vesaüş politikamızla başanlı oJ- duk" diye konuştu. Fiskobirlik Genel Müdürü Cevat Aydın da başanlannı hâ- lâ piyasayı regüle edebilmeleri- ne, yani üreticiden alım yapma- lannın engellenmemesine bağ- ladı. Aydın, "Fiskobirtik'e ye- terii alım olanağuun tanuıması ve bunun için kamudan destek sağlanması önemli. Birliklerin işkvsizteştiribnesi üreticinin so- nu olur" dedi. Asli göreve dönüş Çukobirlik Genel Müdürü Yakup Şahin, 16 Haziran 2000 tarihli 4572 sayılı yenı Tanm Satış Kooperatifleri Bırlikleri Yasası'nuı ardından tek kuruş yardım alamadıklannı belirtti. Şahın, yıllarca Hazine'nin verdigi karşıhksız bol kredi ile standardının üzerinde işçi ça- lıştıran, yeni üniteler açan ta- nm satış kooperatiflerinin üre- ticiye olan sorumluluğundan uzaklaştığını belirterek "Yeni yasayla birlikler asli görevleri- ne döndükr. Biz şimdi ünetici- nin ahnterini en hi şekilde de- ğerlendirmeye çabşıyoruz. Bu- nu başarmadan daha fazla kâr hesaplan yapamayız" dedi. getirdiTariş: İSO 500de yakalanan başan, "YapamıyoHar, birerdelik" eleştirilerini haksız çıkardı. Kendi kaynaklanmizla, satış politikamızla krizde dimdik ayaktayvz. FtekoblrHlc Üreticiden alım sınifiandınlmadı. Bundan sonraki gelişmeler başarımızda belirleyici olacak çukotolrülc Yıllarca Hazine 'nin verdiği karşıhksız bol kredi ile standardının üzerinde işçi çalıştimn, yeni üniteler açan tanm satış kooperatifleri yeniden asli görevlerine döndü. Almterini değerlendiriyorlar. Demir Döküm, radyatörü Cin'de üretecek İSTANBUL (AA) - Türk Demir Döküm, Çin'de yağlı radyatör üretmek amacıyla Hong Kong merkezli Chung Mei International Holdings Limited grubunun bir üyesi olan Chung Mei Industries Limited ile stratejik ortaklığa imza attı. Çin'in Dongguan bölgesinde gerçekJeştirilecek üretim için Demir Döküm, Bozüyük çelik radyatör tesisini Çin'e taşıyacak. Demir Döküm'ün arka arkaya gerçekJeştirdiğı yeni ortaklıklarla global pazarda önemli adımlar attığını dile getiren Koç Holding Inşaat ve Turizm Grubu Başkanı BüJent Bulgurlu, Çin'in, büyük pazar hacmi ile tüm üretici şirketlerin dikkatini çektiğini vurguladı. Demir Döküm Genel Müdürü MeBh Baüh da şirketin Çin pazanna geçen yıl 1 milyon dolarlık satışla giriş yaptığını, fakat pazardaki büyüme potansiyelinin kendilerini doğrudan yatınm yaparak fabrika kurma aşamasına gelmeye yönlendirdiğini söyledi. Kurulacak fabrikada ilk aşamada 300 bin adet üretim yapılmasının planlandığım dile getiren Batılı, stratejik ortaklıkta yüzde 45 Chung Mei, yüzde 45 Demir Döküm ve yüzde 10 Ram Pacific ortakJık yapısuıın hayata geçirileceğini anlattı. Chung Mei Industries Limited Yönetim Kurulu Başkanı Sebastian Man da, kendilerinin Çin'de ısıtıcı aletler alanında lider olduklannı belirterek, bu ortaklığın Chung Mei'nin halen içinde bulunduğu pazar kanallanrun gelişmesine neden olacağını ve yeni müşterileri cezbedeceğini kaydetti. Koç Allianz Genel Müdür Yardımcısı Şengün sistemle ilgili sorulan yanıtladı Emeklilikte 'birey' dönemiEkonomi Servisi- Sosyal güvenlik sisteminin siyasi müdahaleler, günü- birlik politikalar ve yolsuzluklarla çöküşe sürüklenmesinin ardından devletin vergi teşvikleriyle özendir- diği bireysel emeklilik sistemine ha- zırlık sürüyor. Şirketlerin iştahını ka- bartan ve emekli olmak isteyenlere de birikimlerini fınans piyasalannda değerlendirme kapısını aralayan sis- temin bu yılın sonunda ya da 2003 'ün başında yaşam bulması bek- leniyor. Bugüne kadar 9-10 büyük sigorta firması Hazine'ye başMirarak emek- lilik şirketi kurma girişiminde bulun- du. Hazine'nin kapısını çalanlardan Koc Allianz Genel Müdür Yardımcı- sı Omür Şengün, bireysel emeklili- ğin ülkenin krizde olması nedeniyle "kö- tii bir zamana" rastladığıru belirterek "Ancak Türkiye bunu başarmak zorun- da" dedi. Dünyada sistemın 10 bin tril- yon dolarlık birpasta oluşturduğunu ifa- de eden Şengün, sorulanmızı yanıtladı: - Sisteme kimler girebilecek? - Bireysel haklan kullanma ehliyetine sahip herkes. Şirketler, kişinin ortalama gelir düzeyine, emekliliğe yönelik bek- lentüerine, risk profilıne ve ihtiyaçlan- na uygun teklifler hazırlayacak. Her şir- ket, pnmleri ve birikimleri değerlendir- diği en az 3 adet fon oluşturmak duru- munda. - Katkıpaylan nasıl degerlendirilccek? - Katkı paylannın şırket hesaplanna yansımasından itibaren en geç 2 gün içinde yatınma yönlendirilmesi zorunlu- luğu var. Herkesin ayn birer bireysel emeklilik hesabı olacakve birikimler bu- rada tutulacak. Kişinin yatınm yapaca- ğı para ve sermaye piyasası araçlanndan oluşacak. - Şirketin iflas etmesi halinde hesaplar ne olacak? - Oluşacak fonlann mal varlığı şirke- tin mal varlığından bağımsız olacak. Do- layısıyla emeklilik şırketinin faaliyetınin durması halinde herhangi bir kayba uğ- ramayacaklar. - "Krizfcr ülkesi Türkiye'de* sistemin başanh olma şansı nedir? Nasü bir bü- yüklüğe ulaşır? - Sistemin başansında uygulamadaki performansın büyük rolü olacaktır. Ver- gi teşvikleri önemli. Sistemin lOyıl- lık bir sürede 10-12 milyar dolarhk fon büyüklüğüne ve kahlımcı sayısı- nın 2.5-3 milyon kişiye çıkacagmı tahmin ediyoruz. - Vergi avantajı nasd işleyecek? - Katkı paylannın ödenmesi aşa- masında da Gelir Vergisi muafiyeti var. Aynca emeklilik yatınm fonla- nnın kazançlan kurumlar vergisin- den muaf. - Emekliliğe hakkazanma koşulla- nneler? - En az 10 yıl süreyle asgari katkı payının ödenmiş olması ve 56 yaşı- nı tamamlamış olmak. - Ne kadar maaş ahnacağı önceden belli olacak mı? Maaş belh olmayacak. Fon portfö- yünün önceden saptanmış belirli bir ge- tiri sağlayacağına dair yazılı ya da sözlü garanti verilemez. - Şirket değiştirmek mümkün mü? - Katılımcı haklan kaybolmadan 1 yıl sonra şirket değiştirebilecek. Aynca ay- nı emeklilik şirketinin başka bir emekli- lik planına geçme, birikimli hayat sigor- tasını bireysel emekliliğe aktarma, emeklilik plaru içindeki fonlann dağı- lım oranlannı değiştirme gibi haklan da olacak. İŞÇİNÎN EVREÎNİNDEN ÜRKİYE'DE ÜRETİLECEK, FtYATIİSPANYA "DAN Zeytinyağı da borsada tZMtR (AA) - tspanya Endülüs Bölgesel Idaresi Ekonomi Bakanı MagdaJena Alvarez, eylül ajında bölgede Zeytinyağı Vadelı tşlemler Piyasasf nın açılacağını ve bununla ilgili tüm yasal izinlenn aluıdığını söyledi. Alvarez ile beraberindeki heyet, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği'ni ziyaret ederek, kurulacak Zeytinyağı Vadeli tşlemler Piyasası ile ilgili bilgi verdi. Ispanya'da kurulacak olan Zeytinyağı Vadelı Işlemler Piyasası Başkanı Lamberto Samper Calvo da piyasarun 6 milyon Euro sermaye ile kurulduğunu ve yılda 220 bin ton zeytinyağı işlem hacmini hedeflediklerini söyledi. Calvo, bu sayede zeytinyağındaki fiyat dalgalanmalannın istikrara ka\TJşturulacağmı da belirtti. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin, dünyadaki ilk Zeytinyağı Vadeli tşlemler Piyasası'nın tspanya'da kurulacağım belirterek "Bu piyasaya dahfl olabilmemiz için Türkiye'de öncelikle ekonomik istikrann orurması lazun. Vadeli satış, istikrarh piyasalarda tutarhdır. Zamanla bizim de buralara geleceğimizi ümit ediyonım'' diye konuştu. B, PORTEKİZ'1 UYARDI: Bütçe açığında sınırı aştın Ekonomi Servisi - Avrupa Birliği (AB). bütçe açığında izin verilen üst sınrn aşan Portekiz'e yaptınm uygulamaya hazırlanıyor. AB, istikrar ve büyüme sözleşmesinin bütçe açıklanna getirdiği GSYH'nin yüzde 3'ü oranındaki sının, Portekiz 2001 'de yüzde 4.1 'le aştı. Maliye Bakanı Manuela Ferreira Leite, hükümetin bu seneki bütçe açığını yüzde 2.8'e düşürmek için gerekli tedbirleri alacağını bildirdi. Financial Times'da yer alan haberde Almanya, Fransa ve ttalya'nın, son zamanlarda bütçe dengelemelerindeki gecikmeler konusunda sıklıkla eleştirihnelerine karşm, hiçbirinin yüzde 3'lük sının aşmadığına dikkat çekilirken; Brüksel'in. ülkenin 2002 bütçe açığmm da yüzde 3 Tük hedefi tutturamayacağı yönündeki endişelerine yer veriliyor. Leite, alınacak sıkı tedbirle bütçe açığındaki aşuılığm kontrol altuıa alınacağım ifade ederken, durumun devam ehnesi halinde Avrupa Birliği'nin ülkeye GSYH'sinin yüzde 0.5'i oranında para cezası uygulayabileceği ileri sürülüyor. ŞÜKRANSONER Paşabahçe önceki gün Paşabahçe'de işlerini kaybetme- mek için direnen 873 işçinin arasındaydım. Bu gi- riş cümlesı ile yıllardırtoplumdan kopmuş, otobü- se binmesini haber zanneden, haber olarak pazar- layan gazetecilere benzediğımi bilıyorum. Ama di- renişteki Paşabahçe işçileri ile görüşebilmek ger- çekten haber. Çünkü direnişteki işçilerin bırakınız gelip geçen, merhaba demek isteyen halkla, da- yanışma için gelen kardeş sendikalardan işçilerle, yöneticilerle, gazetecilerle bile görüşmeleri yasak. Vatandaşlık hakkım, basın kartım, sendika baş- kanlığım geçmedi. Bir tek Türk-lş Başkanlar Ku- rulu üyeliği, üst sendikal örgüt ilişkısi işe yaradı da içeri girebildim. Işçilerde bir dost yüzü görmenin sevinci, basına kırgınlığın tepkisi iç içe. Üst düzey patronaj ilişkilerini isim isim sayıp, medyanın bu çı- karilişkilerbağlantılı direnişlerini, söylediklerini ka- muoyuna yansıtmamasından, sansür etmesinden yakınıyorlar. Aslında Paşabahçe direnişinde medyanın ken- disi, çok ciddi, yasa dışı sansür altında. Nasıl bir güç polise nasıl yasal dayanağı olmayan bir tali- mat uygulatıyorşa... Fabrikadan işçilerin göreme- yecekleri uzaklıkta, iki yol tutulmuş. Sadece Bey- koz sahili anayolunu kullanmak zorunda olan araç- lar durmadan geçebiliyorlar. Beykozlular işçilerin yanında olduklarını anlatabilmek, moral vermek üzere geçerken aralıksız klakson çalıyorlar. Işçiler de sadece onlara duyurabilmek üzere slogan atı- yohar. Yukarıdan polis helikopteri dolanıp duruyor. Pa- şabahçe işçileri gerçek bir tecnt altındalar. Ziya- retçilerinden politika yapan sıyasiler dışında kim- se yanlanna yaklaştınlmıyor. İçeri su, ekmek sokul- masında bile saatlerle emniyet üst düzey yöneti- cileri ile Türk-lş temsilciliğinin pazarlığı ancak çö- züm oluyor. Dayanışma için getirilen yiyecekler alınmıyor. Gazeteciler polis barikatının yanındaki parktan dışarı çıkartılmıyor. İşçilerle görüşmeleri, gelişmeleri izlemeleri, göruntü almalan tümden ya- sak. Ancak gelen siyasetçilerdurumu öğrendikle- rinde geldiklerini kamuoyuna da duyurmak üzere parka gidip gazetecilerle görüşme yapıyorlar. Işverenlerin en sıradan örgüt toplantılannı canlı yayın veren medya, belli ki yasa ve hukuk dışı bu sansürden hoşnut, sesini çıkarmıyor. Böylece yüz- lerce işçinin bir kalemde sokağa atılmaya karşı di- renişini haberleştirmekten, kamuoyuna canlı ola- rak ulaştırma sorumluluğundan kurtuluyor. özel hayatlan didik didik edenler, Cumhuriyet sanayi ta- rihinde yeri olan Paşabahçe işletmesinin, aslında yöredeki fabrikalann bir paket halinde yok edilip binlerce işçi, on binlerce yöre insanının, yöre es- nafı ile biriikte birden işsizliğe mahkûm edilmesini toplumun gözü önünden uzak tutuyorlar. Paşabahçe'de Paşabahçe işçilerinin direnişi ilk değil. Boğazın kıymetli arsalannın fabrika alanı ol- maktan çıkarılıp, ranta aktanlması projeleri de hiç bilinmedik değil. Beykoz Kundura, BeykozTekel'in işçilerinin çoktan defterleri dürüldü. Paşabahçe iş- çileri 1991 direnişleri, Paşabahçe halkının, ailele- rinin büyük desteği ile kapatma karannı küçülme olarak geri döndürebilmişlerdi. Kapanmayı gün- demden uzak tutmak için son sözleşmelerinde sı- fır zamma razı olmuşlardı. Biliyorum bu yazı uzerine bırçoğunu şahsen ta- nıdığım, bilgi birikimlerine de saygı duyduğum iş- veren tarafından önemli ekonomik açıklamalar ge- lebilir. Paşabahçe fabrikasının işletilmesinin eko- nomik, verimli olmadığına ilişkin. Zaten cam sana- yii ülke çapında, rthal damping nedeniyle yıllardır zorlanıyor. Siz de ülkeye kaçak girmiş cam üriin- lerini, Paşabahçe ürünlerinin çok altında fiyatlaria her yerden almıyor musunuz? Ama kalite ve estetik olarak dünya ölçeğinde marka olmuş Paşabahçe günlük ekonomik zorluk- lar nedeniyle kapandığında bir daha açılmayacak. En az üç kuşak, dededen oğula, toruna geçmiş cam işçiliği tarihe gömülecek. Paşabahçe'de işçi- ler için başka iş kapısı olmayacak. Onlar göçecek, ama başka yerierde de ış bulamayacaklar. Direniş, yöresel büyük dayanışma, ailelerle birlikte on bin- lerin açlığa mahkûm olmasının bilincınin refleksi. Üyesi olmayı istediklenni söyledikleri AB'de iş- verenlerin böyle bir çırpıda işyerlerini kapatıp, iş- çileri sokağa atma lüksleri var mı? AB isteyen işadamlanmızınAB ülkelerinde yatınma yanaşma- yıp, işçinin sömürüldüğü ülkeleri ancak, Roman- ya, Bulgaristan'ı seçmeleri elbette boşuna değil. AB ülkelerinde yatınm deneyenlerin, Türkiye alış- kanlıklan içinde canları istediğinde işyerierini ka- patmaya kalkıştıklarında, yönetimin müdahalesi ile karşı karşıya kaldıklannın, nasıl şaşırıp bozul- duklarının kaç tane öyküsünü biliyorum. Paşabahçe'de, daha önceden hiçbir hazıriık ol- maksızın, 22 Temmuz günü saat 10'da damdan düşer gibi işçilere "15 gün ücretli izinlisiniz evle- rinize" deniliyor. işçileri dağıtıp fabrikanın kapatı- lacağı hemen anlaşılıyor. Çünkü fırınlar soğudu mu bir daha üretim olmuyor. İşçi ve sendika hertürgö- rüşmeye, alternatife, pazariığa açık. Tek ölçü en az sayıda işçinin en az zarar göreceği formülü bul- mak. Direniş bunun için sürüyor, kapılar bu neden- le açılmaya çalışılıyor. Türkiye'nin, medyanın, siyasetin Paşabahçe'ye kulaklan tıkalı... Işçiler tecritte direniyoriar... soner@cumhuriyet.com.tr Tüketici kredileri luz kazandj • AJVKARA (A\KA) - Krizin ardmdan bankajardan kredi kullanımını iyice kısan tüketiciler, iç talepte gözlenen canlanmanın etkisiyle kredi alımını hızla artınyor. Tüketici kredilerinin tutan, son üç ayda 350 trilyon liraya yakın arttı. Merkez Bankası verilerine göre, bankalardan büyük bölümünü maaş ve ücretle çalışan tüketicilerin kullandığı krediler, temmuz ayının ikinci haftasmda 7 trilyon lira daha arttı. Böylece, tüketici kredilerinin düzeyi 12 Temmuz itibariyle 2 katrilyon 417.7 trilyon liraya çıktı. Muayene, Teşhis, Tedavi TÜRKKALP VAKFI 19 Mayıs Cad. No: 8 Şişlt'lstanbul Tel: (212) 212 07 07 (pbx) Faks: (212) 212 68 35 Intemet http^/www.tkv.org.tr e-mail: gen.sekreterı; tkv.org.tr koordinatortâtkv~org.tr