Catalog

20B MAYIS 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr 15 SokaHartiyatroylakıpır kıpır Kumpanya 'nın sokaklarda ve meydanlarda sunduğu 'YîneNe Oldu?'çoketkileyici, insanı kendiyle yüzleştiren 20 daMkahkbir oyun... Plasticiens Volants 'ın Ortaköy'deki 'Geçit'i ise tam bir cümbüş... ZEYNEPORAL Tünel Meydanı. Sıradan herhangı bırakşamüstügibiydi. Meyd&rı tıafi- ğe kapah, her zamankı gibi Yayalar, gelip geçenler, sağdaki soldaki kah- velere dağılanlar, durup çe\Teye ba- kınanlar, her zamankinden farksız... Ansızın koma çalarak bir otomobil daldı meydana... Aynı anda otomobi- lin iki ön kapısı açıldı. Bırerkekle bir kadın dışan fırladı. Birbirlenne avaz avaz haykırmaya başladılar. "•Râhat bırak beni!","Yeter aruk!", " B e n de- medim mi!"ler havada uçu>or. Bın kovalıyor, öteki kaçıyor. Sonra tam tersi. Kadınla erkek fir dönüyor ara- banın etraiinda, içinde ve dışında. To- katlar, birbirini yere firlatmalar! Ka- pılar çarpılıyor, bagaj yumruklanıyor. Şimdi biri meydan okuyor, derken öteki tehdit ediyor. Şimdi erkek ka- dını sindiriyor, derken kadın erkeği... Millet kavganın çevresinde toplan- mış. Tamam ben ve benim gibi bir- çok insan bunun bir "cryun" oldugu- nu biliyoruz ama herkes bilmıyor ki! Yoldan geçen biri, " Kavga edecek başka bir yer bularaadınız mı?" dıye haykınyor. Birbaşkası "Gidmeviniz- de kavga edin" diye akıl veriyor. He- men yanındakı, "Ne malum evö ol- duklan" diye mantık yürütüyor... Tramvay geliyor. "Çeküin yoldan" diye bağınyor vatman. Tam da o sı- rada kadın adama tokat atmıştı. "Ap- tal mısın be adam, sen de ona vursa- na" diye erkek dayanışması... Yüzleşme Ama durun böyle anlatmamalıyım. Eğer görmedinizse, bir süre sonra bu- nun "oyun" oldugunu, bilenlerle bıl- meyenlerin aynı duruma düştükleri- ni anlamayabilirsiniz... Sokaktaki bir kavgaya "dışandan" bakarken, aslın- da kendi içinizle hesaplaştığınızı fark etmeyebüirsiniz. Kadınla erkeğin, kimlıklen, kişi- lıkleri, geçmişleri hakkmda hiçbir şey bilmiyordum. îlişkilerinı bilmiyor- dum. Neden kavga ettiklennı bilmi- yordum. Ama... Ama... Dehşet için- de fark ettım ki, kullandıklan söz- cükleri çok iyi bilıyordum. Hepimiz, herkes biliyordu: "Ben demedim mPler... "Anlaşıldı mTlar... "Zaten sen" dıye başlayan cümleler.. Kavga- da kullanılan, içi boşaltılmış da olsa, her kavgada kullanılan, sızin. benim hepimizin sözcükleri, kavganın ka- lıplan birdı... Ama bu sözcüklerle, bu kahplara dışandan baktığımızda, bir- den kavganın anlamsızhğını, saçma- lığını ka\nyorduk! Tamam, bu bir "oyun"du ama, oyunu seyrederken bile utanıyorduk... En çok kendimiz- den utanıyorduk. Sokak ortasındaki kavgayı seyrederken kendımizle yüz- leşiyorduk... Hikâyesı olmayan bu kavga aracı- lığıyla, bizı kendimizle yüzleştiren "YiiıeNeOldu?" adlı bu oyunu Kum- panya topluluğu, Tiyatro Feshvali bo- yunca her gün başka bu- sokakta, baş- ka bir meydanda sunuyor. Konsept ve yönetim Naz Erayda'nın. Metin, Ash Mertan'ın. Oyunu her gün fark- lı iki oyuncu oynuyor (bir kadın bir erkek ya da iki erkek, ya da iki kadın). ısTMiBi T3.ULUSLARÜRM5I nm TIYflTRO FESTIVALf Tünel'de benim izledığım gün Öz- den Çiftçi ve Kerem Kurdoğlu oynu- yordu. Müthış gerçekçıydı. Yukan- daki bölümden anlayacağınız gibi, sahiciydı. Dışandan hiçbir müdaha- le, onlan "oyundan" koparamıyor- du. 20 dakıka boyunca o otomobilin, her köşesini kullandılar, otomobilden sonuna dek yararlandılar. Her oyun- cuyla oyunun değiştığınden, ama özünün eve etkısinin hiç değişmedi- ğinden kuşkum yok. Evet, oyun 20 dakika sürüyor. Son- ra o iki ınsan yine otomobile binip gi- diyor. Ama benim içimde oyun, gör- düğüm günden bu yana, hâlâ devam YeryüzügezginleriSEVGİSANLI Beyhan Murphy'nin dans dünyasuıdaki uzun ve se- rüvenlerle dolu seyahatini yurtiçinde olsun, yurtdışın- da olsun, ilk merhalelerinden itibaren heyecanla izli- yorum. Dünyanın en eski, en ünlü gezgini Odysse- us'un yolculuklannı Nobel ödüllü şair Derek VVâleot- te Karayib adalanna taşımış, Royal Shakespeare Top- luluğu'nun Londra'daki Barbican Tiyatrosu'nda oyna- dığı oyunun koreografisinı Beyhan Murphy yapmış- tı. Ithaca krahnın yirmi yıllık seyahatnamesi seyirci- nin hayal gücüne geniş açılımlar sağlayan bir biçim- de sunulmuştu. Beyhan Murphy sağlam ve karariı adımlarla sürdü- rüyor yolculuğunu. Hem Dogu'dan hem Batı'dan al- dıklanyla zenginleşen birikimini cömertçe seyircisi- ne sunuyor. Devlet Opera ve Balesi Modern Dans Gru- bu hem klasik bale eğitiminden geçmiş hem modern dansın yaratıcı kıvraklığına ulaşmış dansçılardan olu- şuyor. Pavtova'nın öğrencilerine uyansını işitmiş gi- biler. "Rolünüzü adım adım ezberleyin ama sahnede unutım tekniği, dans edin." Mercan Dede'nin Doğu ve Ban müziklerini ustaca birleştiren müziğine ayak uy- duran bu gençlerden bir tazelik, bir canlılık fişkınyor. Program dergisindeki tanıtım yazısına göre "Seya- hatname 2OO2'de dans, tasarun, video, tekst ve müzik bir muftimedya prodüksiyonu aniayısıyia kurguiaıu- yor". Yapıtın "2001" orijınaline göre daha geliştiril- diği muştulanıyor. Bu dinamik topluluktan böylesi beklenir. Yeni versiyonu bu yazının basıldığı gün gö- receğim. Kültür sayfamız bir rekor aülımla sıcağı sı- cağına vermek istiyor günün haberlerini. Geçen yılın "Seyahatname"sinde fazla hamuleli bir kervanla yola çıkıldıgı izlenimine kapılmıştım. Ne çok bavul ne çok yorgan, ne çok aksesuvar, ne çok video... Evfijıa Çekbi ıle Orhan Pamuk'un metinleri daha kı- sa tutulsa, Cem Yıhnaz'la Mdtem Cumbul'un video görüntüleri daha ekonomik kullanılsa daha etkili ol- maz mıydı? "Sejahatname 2002*yi daha olgun, daha duyarlı, daha dinamik bulacağımı umuyorum. Şarap ve tiyatro tannsı Dionysos, Hindistan'dan yo- la çıktığı zaman parlak sariler. alhn bilezikler, elmas yüzükler inciden bir taç, zümrüt küpelerle süslüymüş. Anadolu'ya \anp bağcıhğı başlattığında sarisini, ta- cını, bileziklerini, firlatıp atmış, Hellenler ülkesine u- laştığında hemen hemen çıplakmış. a Se>ahatname''nin bütün süslerinden annmasını is- temek insafsızlık olur. Ama daha hafıf yola çıkınca da- ha uzun menzüler alındığını düşünen seyyahlar da var. ediyor. Naz Erayda ve emeğı geçen herkesi kutlarken, tiyatro sanatında "yadırgatma", "\abancilasorma" üzenne kafa yormuş tüm ustalan da saygıyla anıyorum. Tüneldeki oyundan bir hafta sonra bu kez Taksim'de, Derya Alabora ve Şerif Erol oynuyor "Yıne Ne 01- du?'yu. Sanki farklı bir oyun ama yı- ne çok etkileyici. Bu kez, kavgada cinsıyet rolleri ve buna bağlı ıktidar hırsı ile şıddet ön planda. Aflaçlarda balıklar Onlan, televizyonda izlediğimiz Sydney ve Barcelona Olimpiyatla- n'ndan tanıyorduk. Gökyüzünde ci- simler uçuran, o cisimlerelıeykel gö^ rünümü veren büyücülerdi. Bu yazı yazıldığında Plasticiens Volants Sokak Tiyatrosu, Orta- köy'deki "Geçjt" oyununu oynamış, daha sıra Taksim Meydanı'ndaki "Si- murg"a gelmemişti. Ortaköy Camii'nin arkasında ço- cukparkının olduğu alanı, her yaştan yüzlerce insan doldurmuştu. Burası, bir ucu denize dayanan ince uzun bir alandı. Tam da geçıt töreni için elve- rişli. Önce müziği duyduk. Sonra onla- n gördük. Onlar adlannı bılmediğim acayip görünümlü ama müthiş güzel, rengârenk ve kocaman kuşlardı. Her kuşu bir oyuncu "giyinnıişti". Ve oyuncular suıklar üzerinde yürüyor- du. Böylece şişme balondan kuşlar başımızın üzerinden denize doğru geçmeye başladı... Haydi bız de kus- lann peşine takıldık... Tam o anda de- niz kıyısuıda dev bir ahtapot beliri- yor. Ahtapotun bacaklan arasına sıkış- maktan zor kurtulmuştum ki, tam ak- si yönde çatapatlar çatırdayıp patla- maya, etrafi dumana boğmaya başla- dı. Hurra o yana koştuk. Bir de ne görelim. Dev balıklar (otomobilden büyük balıklar) kuşlardan da daha yüksekte uçmuyorlar mı! Dev balık- lann kimi ağaca çıktı, yeşil yaprak- lan yedi, kimi alçaktan uçan kuşlar- la didişti, içlerinden ikisı, kırmızı ba- lıkla, belki yüz metre uzunluğundaki yılanbalığı, tepede şarkı söyleyen mavi saçlı, mavi kuyruklu denızkızı için kavga etti. . Daha neler neler ol- madı... Her balığı iki, üç ya da dört kişi sı- nklann ucunda taşıyordu. Bir saat sü- ren geçit töreninın sonunda muhte- şem yaratıklar geldıkleri gibi çefap gittiler. Genye masal dünyasının sar- hoşluğunu, büyük bir neşe ve sevinç bu"aktılar. Bir de yetenek, emek, düş gücü, yaratıcılığı harmanlayan sanat- lanna, kitlelenn duyduğu sevgiyı ve saygıyı... IFSAK'ın uluslararası başarısı Kültür Servisi - Dünyanın önemlı fotoğraf yanşmalanndan 'Austrian Super Circuit'te bu yıl tFSAK 'Dia POzitif' dalında 'En Başarılı Fotoğraf Kulübü' seçilerek 'Best SKde Q u b Troph>' ödülünü almaya hak kazandı. Yanşmada ÎFSAK'ı Coşar Kulaksız, SiKa Bingaz, Orhan Kanburoğlu, Vedat Konyah, Raif Karapekmez, Yusuf DanyerH, Ufiık Telâoy, Muhsin Divan, Uygur Ertürk, Fe\-za Berker, M. Emin Altan, Sema Kösoğlu, Ibrahim Ayşıl, Tülin Dizdaroğlu, Firdevs Sayılan, Sacit Ünlü, İlham Tibet, Ediz Yıldjırını, Metin Avdaç, K. Uğur Varh, Özlem Doğan ve Gülistan Ayduı temsil etti. '11. Austnan Cırcuit'in yanı sıra bu yıl ılk kez düzenlenen özel tematik bölümlerin yer aldığı '1. Special Themes Circuit'e toplam 108 ülkeden 5 binın üzerinde fotoğrafçı 44 bm fotoğraf ile katıldı. Genel değerlendirme sonucu 'Best OveraH Qub Trophy Ödülü' Fotoclub VHS'ye (Avusturya) ve dia pozitif dahnda 'Best Slide Oub Trophy Ödülü' iFSAK'a verildı. Ulusal kategonde yapılan değerlendırmeye göre ıse 'Best Austrian Oub Trophy Ödülü nü Fotoclub VHS aldı. Tangodan Senfoniye' • Kültür Servisi- Flüt sanatçısı Şefıka Kutluer ve Peter Brenier'ın ortak çalışması olan 'Tango Goes Symphony' adım taşıyan albümün prömiyen, sanatçılann Bilkent Senfoni Orkestrası ıle 1 Haziran'da Bilkent Odeon'da verecekleri konserle gerçekleştirilecek CD'deki tüm eserler ilk kez orkestra ıle birlikte müzikseverlere sunulacak. Tüm parçaların orkestra ve flüt için düzenlemelen, konserde orkestrayı yönetecek ve pıyanoyla eşlık edecek olan Peter Brenier tarafından yapılmış. Bu çalışmayla, tango parçalan, ilk kez senfoni orkestrası eşliğinde flüt ile seslendinlıyor Yenibinyıl Şiir Ödülleri belirlendî • Kültür Servisi - Yenibinyıl Şıır Ödullen-2002 sahiplenm buldu. Yayımlanmış Şıır Kitabı Ödülü'ne 'Külden Kalan' adlı kıtabıyla Hasan Mırsal değer görülürken 'Denız' adlı kitabıyla Tank Aslan'a da bu dalda mansıvon verilmesi kararlaştınldı. Yayımlanmamış Şiir Kitabı Ödülü ise 'Ispinoz' adlı dosyasıyla Hasan Güneş ve 'Adsız' dosyasıyla Veysel Dinler arasında paylaştınldı. Dördüncü Yeru Özel Ödülü ıse 'Ağlayan Harfler' adlı dosyasıyla Alper Akdeniz'in oldu. Nâzım Hikmet Yılm Şiın Özel Ödülü'ne 'Ölümsüz" adlı şıinyle Cenk Koyuncu değer görülürken 'Kehanet' adlı şıiriyle Fent Serdar Aydın da bu dalda mansiyon kazandı. Onur Ödülü"nün ise Sedat Umran'a venhnesi kararlaştınldı. Seçici kurulu Osman Serhat Erkekli, Bülent Güldal, Ahmet Günbaş, Çağdaş Keçecı ve Mehmet Sarsmaz'ın oluşturduğu yanşmanın ödül töreni, 3 Haziran Pazartesi günü saat 19.00'da Bostancfdaki May Moon Cafe'de gerçekleşecek. 'CoUegium Cittiara Istanbul' İTİrde • Kültür Servisi - Türkiye'nın ılk profesyonel gitar orkestrası olan Collegium Cithara fstanbul, yann saat 19.30'da ÎTÜ Gümüşsuyu Kampusu Orhan Öcal Giray Salonu'nda bir konser verecek. Şef Muzaffer Çorlu'nun yöneteceği orkestra, konserde Vivaldi, Bizet, Boccherini, Mozart, Haendel, Çaykovski, Joplin ve Belevi'nin yapıtlannı sunacak. (0212293 83 73) BUGÜN • AYA İRM'de 'Mozart Günleri' kapsanıında 20.00'de şef L Ionescu Galati'nın yönettiği, Iona Margarit'in (soprano) solist olarak karılacağı 'Romanya Radyo Oda Orkestrası'nın konseri. (Biletbc: 021645415 55) • CEMALREŞtTREYde 'VD.Uhıslararası CRR Gençlik Festivali' kapsamında 19.30'da YıMız Üniversitesi Dans Topluluğu'nun 'Babil Kitaphğı' adlı gösterisi. (0212 232 98 30) • ANADOLU ÜNİVERSİTESt SİNEMA ANADOLU'da '4. Uhıslararası Eskişehir Sinenıa Günfcri' kapsamında 10.00'da David Tnıeba'nm 'Başyaprt', 12.30'da Michael Haneke nın 'Piyanist', 15.00'te N'anni Moretti'nin 'OğulOdası', 18 00de ICReisz ve TJlichardson'm 'Annem Izin Vernıivor', 20.30'da Muhsin Makhmalbaf ın 'Kandahar'a Yolculuk' filmlerinin gösterimi. (0222 335 0580) • HAYAL KAHVESİ - SİNEMA HAYALPEREST'te '4.Uluslararası Eskişehir Sinema Günleri' kapsamında 12.30'da Ersin Pertan'ın 'ŞarkKi', 15.00'te Ahmet Çadma'mn 'Renkli Türkçe', 17.00'de Banş Pirhasan'ın 'O da Beni Seviyor' filmlerinin gösterimi. (0222 335 05 80) • BAHÇEŞEHtR ÜNİVERSİTESİ SPOR VE AKTtVTTE MERKEZİ'nde 'Mayıs Festivali' kapsamında 15.00'te Radyo D programcılanndan Güven Erkin Erkalın 'Yaşayan Rock Tarihi' adlı söyleşisi, 20.00'de Haluk Levent konseri. (0 212 669 65 23) • PERA GÜZEL SANATLAR'da 'Pera Sanat Günleri' kapsammda 12.00'de 'Aman Aman' adlı çocuk oyunu, 15.00'te Çağrıhan Erkan'ın yöneteceği piyano konseri, 19.00'da MeBh Güzel'in yöneteceği Ari Hergel & Azem Şişman, Dinçer Oztürk & Hande Kocatürkün gitar konseri. (0 212 245 44 60) • BEKSAV'da 15.00, 17.30'da Vardiv^ Müzik Grubu'nun dinletisi ve 19.30'da Taviani kardeşlerin 'Babam ve Ustam' filminin gösterimi. (0 216349 91 55) • BİLGİ ÜNTVERSrrESİ'nde 'Efes Pilsen ile Vizyon Köpüğü' kapsamında 14.00'te KimberijPeirce'ın 'Erkekler Ağlamaz' filminin gösterimi. (0 212 293 5010) teTINBUl TtYfflRO HSTİVAÜTyDE BUGÜN • AKM BÜYÜK SALON'da 20.30'da Modern Dans Tophıluğu'nun 'Seyahafnanıe 2002' adlı gösterisi. (0 212 251 56 00) • AKM AZİZ NEStV SAHNESİnde 18 30da Istanbul Devlet Tiyatrosu'nun 'Ben Ruhi Be> Nasıhm?' adlı oyunu. (0212 293 3109) • GALATA KULEDtBİnde 19.30'da Kumpanya'dan AL' Atay ve Cenk TeBmen'in rol aldığı 'Yine Ne Oldu?' adlı sokak gösterisi. ANKARfl MÖZİK FESTİVALİ'NDE BUfiflM • MEB ŞÛRA SALONU'nda 20.30'da Carlos Barbosa - Lima'nın gitar resitali. (0312 468 0744)